لینک پرداخت و دانلود پایین مطلب فرمت فایل : word تعداد صفحه : 28
معرفی و ارزیابی معیارهای بانک مرکزی در راستای اجرای سیاست های پولی مستقل
در طول دهه های 70 و80 میلادی ، تغییرات مهمی در عملکرد سیاست پولی به وجود آمد . برای دستیابی مؤثر و کارا به اهداف ، یک دلیل عمده ای برای چنین تغییراتی ، لزوماً طرح عواملی مانند اعتبار ( credibility ) و شفافیت برای دستیابی مؤثر و کارا به اهداف سیاست گذاری بوده و در این راستا ، استقلال بانک های مرکزی در اتخاذ سیاست های پولی نیز افزایش یافته است .
در دهة 90 میلادی ، شیلی ، زلاندنو و آرژانتین در قوانین پولی و بانکی خود تجدید نظر کردند در زلاند نو به دنبال اصلاحات مالی ( Finacial Refurm ) میزان استقلال بانک مرکزی افزایش یافته و در مجارستان نیز تغییرات قانونی به افزایش استقلال بانک مرکزی افزایش یافته و در مجارستان نیز تغییرات قانونی به افزایش استقلال بانک مرکزی منجر گردید .
این پدیده در کشورهای برزیل ، استرالیا و ایتالیا نیز مشاهده می شود . بدنبال وقوع این تغییرات سئوال هایی دربارة نحوة برقراری ارتباط مناسب میان دولت و بانک مرکزی مطرح گردید . پس از آن ابزارهای سیاست پولی از نوع مستقیم به نوع غیر مستقیم تغییر یافت و امتیازات بانک های مرکزی در استفاده از ابزار های غیر مستقیم بیشتر شد .
وجود بازارهای پیشرفته مالی به استفاده بهینه از ابزارهای فوق منجر شد و کلیه عوامل مورد بحث و مستقل شدن بسیاری از بانک های مرکزی انجامید . در بخش اول گزارش حاضر ، پس از ذکر مباحث نظری در زمینة استقلال بانک مرکزی ، تجربه برخی کشورها در این زمینه ارائه خواهد شد . جهت ارزیابی استقلال بانک مرکزی ، تجربه برخی کشورها در این
لینک پرداخت و دانلود پایین مطلب فرمت فایل : word تعداد صفحه : 117
مقدمه:
امروزه پیشرفت تکنولوژی روند رو به رشدی را به سرعت طی میکند و در این میان کامپیوتر و IT نقش اساسی را بر عهده دارند و دنیای بزرگ ما را به دهکده کوچک جهانی تبدیل کرده اند.
اینترنت، فضای سایبر و سایت های وب همگی مسئول ارتباط ما با این دهکده جهانی اند، از طرفی کاربران برای انجام امور مختلف خود همیشه فاکتورهای خاصی را در نظر دارند از این رو دانشمندان IT همواره سعی کرده اند با خلق مفاهیم و تکنولوژی های جدید همه فاکتورهای اساسی کاربران ازجمله کارایی، سرعت، دقت، امنیت، آسانی و زیبایی و ... را تا حد مطلوب مورد توجه قرار دهند.
سیستم های مدیریت محتوی یا cms یکی از این دستاوردها است که دراین مجال اندک سعی شده است تا حدودی به آن پرداخته شود و به عنوان نمونه روی سیستم مدیریت محتوی خاصی به نام postnuke تمرکز شده است.
سنسور چیست؟ نوری الکترونی به صورت یک سیگنال الکتریکی تبدیل کند. بنابراین سنسور را میتوان به عنوان یک زیر گروه از تفکیک کنندهها که وظیفهی آن گرفتن علائم ونشانهها از محیط فیزیکی و فرستادن آن به واحد پردازش به صورت علائم الکتریکی است تعریف کرد. البته سنسوری مبدلی نیز ساخته شدهاند که خود به صورت IC میباشند و به عنوان مثال (سنسورهای پیزوالکترونیکی، سنسورهای نوری). وقتی ما از سنسوری مجتمع صحبت میکنیم منظور این است که تکیه پروسه آمادهسازی شامل تقویت کردن سیگنال، فیلترسازی، تبدیل آنالوگ به دیجیتال و مدارات تصحیح میباشند، در غیر این صورت سنسوری که تنها سیگنال تولید میکند به نا سیستم موسوم هستند. در نوع پیشرفته به نام سنسور هوشمند یک واحد پردازش به سنسور اضافه شده است تا خورجی آن عاری از خطا باشد منطقیتر شود. واحد پردازش سنسور که به صورت یک مدار مجتمع عرضه میشود اسمارت (Smart) نامیده میشود. یک سنسور باید خواص عمومی زیر را داشته باشد تا بتوان در سیستم به کار برد که عبارتند از: حساسیت کافی، درجه بالای دقت و قابلیت تولید دوباره خوب، درجه بالای خطی بودن، عدم حساسیت به تداخل و تاثیرات محیطی، درجه بالای پایداری و قابلیت اطمینان، عمر بالای محصول و جایگزینی بدون مشکل. امروزه با پیشرفت صنعت الکترونیک سنسوری مینیاتوری ساخته میشود که از جمله مشخصهی آن میتوان به موارد زیر اشاره کرد: سیگنال خروجی بدون نویز، سیگنال خروجی سازگار با باس، احتیاج به توان پایین. سنسور (sensor)یعنی حس کننده,و از کلمه sens به معنی حس کردن گرفته شده و می تواند کمیت هایی مانند فشار، حرارت، رطوبت، دما، و … را به کمیتهای الکتریکی پیوسته (آنالوگ) یا غیرپیوسته (دیجیتال) تبدیل کند.سنسورها در انواع دستگاههای اندازه گیری، سیستمهای کنترل آنالوگ و دیجیتال مانندPLC مورد استفاده قرار می گیرند. عملکرد سنسورها و قابلیت اتصال آنها به دستگاههای مختلف از جملهPLC باعث شده است که سنسور بخشی از اجزای جدا نشدنی دستگاه کنترل اتوماتیک باشد. سنسور ها بر اساس نوع و وظیفه ای که برای آن ها تعریف شده اطلاعات را به سیستم کنترل کننده می فرستند و سیستم طبق برنامه تعریف شده عمل می کند .
) تعریف عبارت سنسور :
واژه سنسور از سنس یعنی احساس کردن، گرفته شده است .سنسور یعنی چیزی که می تواند احساس
کند. همیشه در علم الکتروینک این نکته وجود دارد که برای اینکه بتوانید الکترونیک را در هر جایی مورد
استفاده قرار بدهید، باید پدیده ها را به زبان ولتاژ و جریان تبدیل کنید .سنسورها هم برای همین ساخته
شده اند؛ سنسورها در انواع مختلف بسته به نیاز مورد استفاده ساخته شده اند ، منتها همه ی سنسورها
پدیده مورد بررسی را به یک سیگنال الکتریکی تبدیل می کنند یا اینکه بر سر راه یک مدار بسته می شوند؛ مثلا فتو سل ها یا سلولهای نوری که به نور حساسند : شما وقتی از سنسور نوری استفاده می کنید درحقیقت تاثیر نور را در یک فضا باآن قطعه مورد بررسی قرار می دهید .وقتی نور به فتوسل برسد یک
سیگنال الکتریکی تولید می کند بررسی اینکه چه اتفاقی می افتد مربوط می شود به جنس ماده ای که در
این سلولها استفاده می شود منتها نتیجه اینکه این سیگنال توسط یک مدار الکترونیکی تقویت و یا کنترل
می شود در نهایت می تواند یک پالس الکتریکی باشد .برای راه اندازی یک رله و ..تفاوت سنسورها در اینکه جنس و تحریک پذیری متفاوتی دارند مثلا سنسور حرارتی یا ترما سنس که به حرارت حساس است وقتی حرارت محیط به یک درجه معین برسد بازهم همان سیگنال را تولید می کند و یا اینکه مثل یک کلید راه جریان را قطع و یا وصل می کند .. سنسورهای حساس به دود که با موارد راداکتیو ساخته می شوند و کارکردن با آنها نیاز به حساسیت بیشتری دارد بر اثر دود تحریک می شوند و باز هم یک سیگنال الکتریکی تولید می کنند .سنسورهای صوتی و حتی حساس به امواج نیز وجود دارند .در ساخت و استفاده از سنسورها این نکته وجود دارد که کدام پدیده را توسط سنسور شناسایی کنیم . در ساخت و طراحی سنسورها باید به ذکر این نکته پرداخت که از خاصیت مواد مختلف استفاده می شود و بر اساس عکس العمل مواد و عنصرهای مختلف (در از دست دادن یا گرفتن الکترون ) ترکیباتی ساخته که دریک محفظه قرار داده می شود وبه نام سنسور در جاهای مختلف ازآنها استفاده می شود.
به طور کلی سنسور المان حس کننده ای است که کمیتهای فیزیکی مانند فشار، حرارت، رطوبت، دما، و… را به کمیتهای الکتریکی پیوسته (آنالوگ) یا غیرپیوسته (دیجیتال) تبدیل می کند .این سنسورها در انواع مورد استفاده قرار میگیرند . PLC دستگاههای اندازه گیری، سیستمهای کنترل آنالوگ و دیجیتال مانند باعث شده است که سنسور PLC عملکرد سنسورها و قابلیت اتصال آنها به دستگاههای مختلف از جمله بخشی از اجزای جدا نشدنی دستگاه کنترل اتوماتیک باشد .سنسورها اطلاعات مختلف از وضعیت اجزای متحرک سیستم را به واحد کنترل ارسال نموده و باعث تغییر وضعیت عملکرد دستگاهها می شوند.
حسگرهای رطوبت حسگر حرکت
زوج حسگر اولتراسونیک ( مافوق صوت )
سنسورهای بدون تماس
سنسورهای بدون تماس سنسورهائی هستند که با نزدیک شدن یک قطعه وجود آنرا حس کرده و فعال می
شوند .این عمل به نحوی که در شکل زیر نشان داده شده است می تواند باعث جذب یک رله ، کنتاکتور
و یا ارسال سیگنال الکتریکی به طبقه ورودی یک سیستم گردد.
کاربرد سنسورها
1) شمارش تولید : سنسورهای القائی ، خازنی و نوری
2 ) کنترل حرکت پارچه و ... : سنسور نوری و خازنی
3 ) کنترل سطح مخازن : سنسور نوری و خازنی و خازنی کنترل سطح
4 )تشخیص پارگی ورق : سنسور نوری
5 ) کنترل انحراف پارچه : سنسور نوری و خازنی
6 ) کنترل تردد :سنسور نوری
7) اندازه گیری سرعت :سنسور القائی و خازنی
8 ) اندازه گیری فاصله قطعه :سنسور القائی آنالوگ
مزایای سنسورهای بدون تماس
سرعت سوئیچینگ زیاد :
سنسورها در مقایسه با کلیدهای مکانیکی از سرعت سوئیچینگ بالایی برخوردارند ، بطوریکه برخی از آنها
( سنسور القائی سرعت ) با سرعت سوئیچینگ تا 25 KHz کار می کنند .
طول عمر زیاد :
بدلیل نداشتن کنتاکت مکانیکی و عدم نفوذ آب، روغن، گرد و غبار و ... دارای طول عمر زیادی هستند.عدم نیاز به نیرو و فشار: با توجه به عملکرد سنسور هنگام نزدیک شدن قطعه، به نیرو و فشارنیازی نیست. قابل استفاده در محیطهای مختلف با شرایط سخت کاری: سنسورها در محیطهای با فشار زیاد،دمای بالا، اسیدی، روغنی، آب و ... قابل استفاده می باشند.عدم ایجاد نویز در هنگام سوئیچینگ : به دلیل استفاده از نیمه هادی ها در طبقه خروجی، نویزهای مزاحم (Bouncing Noise) ایجاد نمی شود .
امروزه کلمه سنسور به هیچ وجه از مفاهیمی مانند میکروپرسسور، ترانسپیوتر، انواع مختلف حافظه و سایر
عناصر الکترونیکی به عنوان یکی از لغات وابسته به دنیای نوآوری های تکنولوژی اهمیت کمتری راندارد .با
وجود این سنسور هنوز هم فاقد یک تعریف دقیق است همچنان که عباراتی از قبیل "پروب" ، " بعد سنج " ، " پیک آب " یا ترنسدیوسر " مدتها چنین بوده اند . بنابراین جای تعجب از اینکه انتشاراتی که با سنسورها سر و کار دارند غالبا بحث خود را با تعریفی از سسنسور می گشایند .کوشش های زیادی به عمل آمده است تا این کثرت تعاریف را محدود نماید .جدا از کلمه سنسور ما اصطلاحاتی از قبیل المان سنسور، سیستم سنسور، سنسور باهوش یا آگاه، تکنولوژی سنسور و غیره مواجه می شویم .چه چیزی است که در پشت کلمه سنسور به معنی توانایی SENSORIUN نهان شده است؟ کلمه سنسور یک کلمه تخصصی است که از کلمه لاتین به معنی "حس" بر گرفته شده است . پس از آشنایی با منشا مفهوم سنسور، ، senseus "حس کردن " یا تاکید کردن بر تشابه بین سنسورهای تکنیکی و اندام های حس انسانی واضح به نظر می رسد . شکل (1-1) این تشابه را نشان می دهد با وجود این ایده سنسور فراتر از این تشابه حرکت نموده و یک کلمه مترادف همه جانبه برای احساس کردن، تبدیل و ثبت مقادیر اندازه گیری شده به حساب می آید . یک سنسور یک کمیت فیزیکی معین را که باید اندازه گیری شود به شکل یک کمیت الکتریکی تبدیل می کند تغییر میدهد که می تواند پردازش شود یا بصورت الکترونیکی انتقال داده شود.بعد های فیزیکی را میتوان بر اساس دیاگرام شکل 1-2 طبقه بندی کرد. جدول 1-1 مثال هایی از بعد های فیزیکی را که سنسورها می توانند اندازه گیری کنند نشان می دهد.می توان سنسور را به یک زیر بخش عنصر حس کننده تفکیک کرد که، به عنوان نمونه ، فشار را به صورت انحراف یک غشا نیمه هادی، یا تغییری در شاخص انکسار بصورت کاهشی در شدت نور در یک فیبر نوری ثبت کند ؛ به علاوه یک عنصر تغییر دهنده یا مبدل داریم که انحراف غشا نیمه هادی ، که در آن مقاومت ها به شکل پل ساخته شده اند، را بصورت یک ولتاژالکتریکی تبدیل می نماید یا تغییری در شدت نور را با استفاده از یک پروسه تبدیل نوری الکترونی بصورت یک سیگنال الکتریکی تبدیل میکند .
یک سنسور می تواند به تنهایی از یک عنصر مبدل نیز تشکیل شود ) برای مثال یک سنسور پیزوالکترونیکی ، سنسورهای نوری( چنین تعریفی از سنسور ها هیچ محدودیتی برروی اندازه یا شکل وضع آن وضع نمی نماید.
برای بالا بردن ولتاژ بمنظور انتقال انرژی الکتریکی به فواصل دور ( برای انتقال برق به فواصل دور ـ همانطور که گفته شد ـ ولتاژ را بالا می برند تا تلفات خط انتقال پایین بیاید ) و همچنین برای پایین آوردن ولتاژ بمنظور رساندن آن به سطح قابل مصرف بوسیله مصرف کننده ها و همچنین برای اتصال دادن دو شبکه فشار قوی بکار می رود . ترانسفورماتور اول را افزاینده ، ترانسفورماتور دوم را کاهنده و ترانسفورماتور آخری را کوپلاژ می نامند . تفاوت ترانس یا ولتاژ با ترانس قدرت در آن است که درترانس ولتاژ یا جریان نمونه ای از ولتاژ یا جریان مورد نظر گرفته می شود و مقدار آن کاهش داده می شود و در هر لحظه ولتاژ یا جریان ثانویه تابع ولتاژ یا جریان اولیه می باشد . ولی در ترانسفورماتور قدرت چون ثانویه به بار متصل است که تعیین کننده است توان تأمین شده توسط اولیه ، بستگی به توان خواسته شده در ثانویه دارد .
3ـ2) ترانس زمین :
هرگاه شبکه ای از یک مثلث یک طرف ترانسفورماتوری تغذیه نماید برای ایجاد
نقطة نوترال و زمین نمودن آن از ترانسفورماتور زمین که بصورت زیگزاک سیم پیچی شده است استفاده می گردد .
4ـ2) جبران کننده ها :
در جریان متناوب هادیهای منتقل کننده انرژی الکتریکی ، ترانسفورماتورها، مصرف کننده از قبیل موتورها ، کوره های الکتریکی لامپهای گازی و حتی بوبین ها کم و بیش یک نوع مصرف کننده سلفی هستند و باعث ایجاد اختلاف فاز بین جریان و ولتاژ می شوند . با بالا رفتن اختلاف فاز بین جریان و ولتاژ ( ) شبکه ، ضریب توان ( ) شبکه کم شده و کاهش ( ) تأثیرات زیر را برجای می گذارد .
1ـ درانتقال یک توان ثابت با کوچک شدن ضریب توان ، توان دواته بزرگ شده در نتیجه مقدار مؤثر جریان خط I افزایش پیدا می کند که این افزایش جریان اثرات زیانباری بدنبال خواهد اشت : الف : بزرگ شدن سطح مقطع رسانه ها و کابلهای انتقال انرژی و در نتیجه بالارفتن هزینه ب: حجیم شدن دیگر تجهیزات از قبیل کلیدها و فیوزها ، دستگاههای امدازه گیری و وسائل حفاظتی و .. متعاقب آن افزایش هزینه .
2ـ عدم توانایی استفاده از تمام قدرت ترانسفورماتور ، زیرا برای تأمین توان دواته (pw) باید : ( ظاهری ) داشته باشیم که هرقدر کمتر باشد نیاز به ps بیشتری داریم .
3ـ افزایش افت اختلاف سطح درترانسفورماتورها و در نتیجه مشکل شدن کار رگولاتور ولتاژ در ترانسفورناتور و ثابت نگهداشت ولتاژ در نیروگاه می شود .
4ـ افزایش تلفات در ترانسفورماتورها
5ـ کاهش راندمان ترانسفورماتورها و ضریب بهره تأسیسات الکتریکی
به دلیل فوق سعی بر این است که تأسیسات الکتریکی با ضریب توان خوب و حتی الامکان نامی خودشان کار کنند برای تصحیح و اصلاح ضریب توان
راههای ذیل موجود است :
الف : محدود کردن توان دواته : در این روش قدرت موتورها متناسب با قدرت ماشینهای افزار انتخاب شوند . بعبارت دیگر قدرت موتورها بزرگتر از قدرت مکانیکی که از موتور گرفته می شود و کاری که انجام می دهد نباشد .
ب: جبران توان دواته توسط همفاز کننده دوار که خود بردو نوع است . همفاز کننده سنکرون و همفاز کنندة آسنکرون که هر دوی آنها قابل استفاده جهت بهبود بخشیدن به وضع ضریب توان در شبکه بدون بار یا با بار ـ استفاده کرد .
ج: جبران کننده توسط خازن : یکی از راههای فنی ـ اقتصادی جهت اصلاح ضریب قدرت شبکه استفاده از خازن می باشد بدین ترتیب که بصورت موازی با بار قرار داده می شود .
بدنیست در اینجا اشاره ای هم به راکتورها شود اصولاً راکتورها در پستهای فشار قوی به دو صورت نصب می گردد :
1ـ سری : برای محدود کردن جریان اتصال کوتاه
2ـ موازی برای تغییر ضریب قدرت و اصولاً برای کاهش ولتاژ در شرایط اضطراری شبکه استفاده می شود . یا درمواقعیکه خطوط طولانی فشار قوی بدون بار بوده و بخاطر خاصیت خازنی ، ولتاژ شبکه بمقدار زیادی افزایش یافته باشد که
در این حالت از راکتور استفاده می شود .
5ـ2) تأسیسات جانبی
تأسیسات جانبی پست شامل موارد زیر می باشد :
1ـ اطاق فرمان (Control room)
2ـ اطاق رله (Relay room)
3ـ اطاق باطریخانه (Battry room)
4ـ دیزل ژنراتور اضطراری (Emergency generator)
5ـ تابلوی توزیع AC (A.C distribution)
6ـ تابلوی توزیع DC (D.C distribution)
7ـ باتری شارژر (Battry charger)
8ـ روشنائی اضطراری (Emergency lighting)
9ـ روشنایی محوطه (Switch yard lighting)
10ـ تأسیسات زمین کردن و حفاظت در مقابل صاعقه(shield wire)
اساسی ترین قسمت یک پست فشار قوی سوئیچگیر می باشد که اکنون به شرح مفصل قسمتهای مختلف سوئیچگیر می پردازیم .
1ـ3) باسبار یاشین (BUS BAR)
تعریف شین : وسیله ایست جهت جمع و توزیع انرژی الکتریکی بصورت همزمان بدین معنی که فیدرهای ورودی و خروجی و سیم ها و کابلهای یک پست و همچنین ترانسفورماتورها و سایر تجهیزات یک سوئیچگیر تحت یک ولتاژ ثابت بوسیله یک هادی به نام شین در هر فاز به هم اتصال می یابند . می توان گفت که تمام انرژی ها و ترانسفورماتورها و سیمها و کابلهای یک نیروگاه یا یک تبدیلگاه که ولتاژ مساوی دارند با یک شمش یا یک رسانا بنام شین در هر فاز بهم وصل میشوند . شین وسیله جمع آوری و پخش انرژی در آن واحد است .
جنس شین ممکن است از مس یا آلومینیم باشد آلومینیم در برابر مس دارای خواص به شرح زیر است ک استقامت استاتیکی آلومینیم از مس بیشتر است . تحمل مکانیکی مس و آلومینیم باهم برابر است .
ازدیاد درجه حرارت به واسطه ازدیاد شدت جریان و یا جریان اتصال کوتاه در
آلومینیم کمتر است . آلومینیم درموقع جرقه زدن و سوختن ایجاد خاکستر زیاد نمی کند و چون جسم باقیمانده هادی الکتریسیته نمی باشد به مقره ها و پایه های عایقی شین آسیب نمی رساند .
مس درمقابل بخار گوگرد خیلی حساس است و … معایب مهم آلومینیم : اکسیداسیون سطحی ، فرورفتن در اثر فشار و اثر الکترولیتی شدید . در جداول1و2 مهمترین مشخصات و خواص فلز و آلومینیم و مس آورده شده است .
1ـ1ـ3) انواع شین از نظر شکل ظاهری
1ـ شین تخت یا تسمه ای که معمولاً از جنس مس می باشد و بیشتر در سطح ولتاژ 20kv مورد استفاده قرار می گیرد از مزایای این توع شین این است که اتصالات و برقراری انشعابات به سهولت و بدون استفاده از کلمپ مخصوص انجام می پذیرد .
2ـ شین طنابی : که هم جنس مس و آلومینیم ساخته می شود . شکل ظاهری آن شبیه س
علم مردم شناسی بر پایه مطالعاتی استوار است که در درون گروه یا جامعه معین دربارة مسائل و روابط اجتماعی و نهادهای سنتی انجام می گیرد، یک مردم شناس با اقامت طولانی و مستمر در بین گروه یا جامعه مورد مطالعه و با استفاده از روش های مطالعه مستقیم که مشاهده و مصاحبه و غیره است، نخست به ثبت و ضبط دیده ها و شنیده های خود میپردازد که به این عمل مردم نگاری گویند. سپس به تجزیه و تحلیل می نشیند تا به کشف روابط درونی و جریان کاربردی هریک از آنها برسد.
موضوع علم مردم شناسی فرهنگ است. فرهنگ یعنی همة آثار انسانی و به عبارتی هر آنچه توسط انسان ساخته می شوند و به وجود می آید. فرهنگ سه جزء اصلی دارد که شامل عنصر فرهنگی، ترکیب فرهنگی و حوزة فرهنگی می شود. عنصر فرهنگی که کوچکترین جزء قابل تعریف فرهنگی است، ترکیب فرهنگی هم از مجموعة عناصر فرهنگی که دارای کارکردهای همسو باشند تشکیل می شود و حوزة فرهنگی از عناصر و ترکیب فرهنگی به وجود میآید که دارای بُعد جغرافیایی و مکانی است. این سه جزء فرهنگ هر کدام می تواند موضوعی مفید برای طرح و ارائه در موزة مردم شناسی باشند.
از موضوعات مهم در آماده و ارائه یک موزة مردم شناسی می توان نام برد. معتقدات، آداب و رسوم، زبان معیشت، مسکن، فنون، هنرها، خوراک، پوشاک و سایر جنبه های زندگی در جوامع مختلف خصوصاً ایران هستند
مناطق و حوزه های جغرافیایی متعدد و متنوع که در سرتاسر کشورمان پراکنده است میتواند موضوعات را بیشتر و گستردهتر کند، حوزههایی چون کوهستانی (زاگرس و البرز)، کویری، مناطق جنگلی، سواحل شمالی و جنوبی و مردم مناطق دشتهای سرسبز همه از جمله موضوعاتی هستند برای تحقیق و ارائه در موزة مردم شناسی.
موزه های مردم شناسی را می توان به طور کلی دو دسته به حساب آورد.
1- موزه های مردم شناسی ملّی که اشیاء از اقسانقاط کشور جمعآوری شده و به صورت موضوعی کنار هم چیده و جمع شده اند، اشیاء بر مبنای بار فرهنگی مشترکی که دارند و در مجموعه های متعلق به مناطق فرهنگی مختلف صورت میگیرند، ارائه می شوند. علاوه بر ارائه و معرفی مستقل هر شیئی، در مجموع یک کار مقایسه ای به عمل میآید.
2- موزه های بومی، این موزه ها دارای حوزه و بعد مکانی خاص و تعریف شده ای هستند و اشیاء آن بیانگر جنبه های مختلف زندگی در یک جا هستند و متعلق به گروه انسانی خاصی هستند.
با توجه به اینک انسان محور اصلی موضوعات موزه های مردم شناسی است به نظر می رسد که مراحل مختلف زندگی یک انسان و اشیاء و ابزار مورد استفاده او و همچنین مراسمات و آداب و سنن که یک انسان در زمان خاصی انجام می دهد نیز می تواند موضوعی مناسب برای چیدن و ارائه در یک موزة مردم شناسی باشد.
اشیاء موزة مردم شناسی
اشیاء و صحنه سازی برای اشیاء باید مربوط به زمان پیش از صنعتی شدن انسان باشد و از نظر تاریخی هم عصر نباشد تا بتوان به عنوان سندی محکم از آن برای مطالعات و پژوهشی استفاده کرد. برای ارائه یک شئی در موزة مردم شناسی باید کاربرد و مکان استفاده آن را شناخت و بررسی کرد.
نحوة ارائه اشیاء در موزة مردم شناسی
با توجه به موضوعات فراوان در این رابطه می توان به طور مثال طریق معیشت را موضوع برای معرفی اشیاء در موزة مردم شناسی در نظر گرفت و طریقه ارائه اشیاء را نشان داد.
در کشور ما، شغلهایی مانند کشاورزی، دامداری، صیادی و تجارت بیتر دیده می شده و ملموس تر بوده است در کشاورزی سه مرحله کاشت، داشت و برداشت برای هر نوع کشتی و در هر منطقهای وجود دارد لذا تقسیم بندی ابزاری و مراسمات مربوط به آن می تواند هم در موزه های ملی و هم در موزه های منطقهای ارائه و به نمایش گذاشته شود.
مکان برای موزة مردم شناسی
استفاده از بناهای تاریخی برای اهداف گوناگون در کشور ما وجود دارد که بهترین و مناسبترین کاربری آن موزة مردم شناسی است. بناهایی که خود جزیی از اشیاء مردم است بهتر می تواند ارتباط برقرار کند با اشیاء مردم، از جمله بناهای مناسب برای موزة مردمشناسی، حمامها، کاروانسراها، بازارها، خانهها، کاخها و سایر مکانها هستند، از مساجد و سایر بناهای مذهبی نیز می توان موضوعات و اشیاء مذهبی را به نمایش گذاشت.
هر فضای معماری که بوجود آمده نمایانگر نیازی و برآوردن احتیاجی از انسان بوده که ما می توانیم با استفاده از آن فضا و اشیاء موجود در آن واقعیتهایی از انسانهای گذشته بدست آوریم و به نمایش بگذاریم.
اهداف موزة مردم شناسی
جامعه شناسی به لایه های روی و ظاهری جامعه مینگرد و ابعاد گوناگون زندگی ظاهری انسان را در نظر دارد. ولی مردم شناسی به لایه های زیرین جامعه می نگرد.
موزة مردم شناسی می تواند پایگاه محکمی برای تحقیقات مردم شناسان، جامعه شناسان و سایر اندیشمندان باشد، خصوصاً موزة های محلی و منطقهای در کشف رازهای نهفته مناطق مختلف کمک حال اندیشمندان خواهند بود. با مطالعه دقیق در احوال این موزه ها می توانند در حل مشکلات اقتصادی، سیاسی و اجتماعی هر منطقه ای گام برداشت.
برقراری ارتباط بین فرهنگ های مختلف و یا به عبارت ساده تر ارتباط بین مردم، وظیفه موزه های مردم شناسی است که با توجه به فشارهای مختلفی که از هر سو به مردم وارد می شود و آنها را از گذشته و زندگی آرام گذشته خود دور می سازد با دیدن این اشیاء و یاد خاطرات خوش آن می تواند تسکینی بر دردهای انسان باشد و برای رسیدن به دنیایی آرام و عاری از هرگونه کینه و نفاق کوششی کند و رفاه و آسایش را برای همه بخواهد و حق همه بداند.
خلاصه:اهمیت موزه و تاریخ تاسیس آن، معرفی طبقات مختلف موزه واشیائی که به معرفی نمایش گذاشته شده، طبقه اول غرفههای: آرایش سفال، اشیاء فلزی، ساختههای چوبی، شیشهای و سنگی، نمد، منبتکاری و خاتمکاری، فرامین، قلمدانهاو عقدنامهها، دراویش سازها، روشنائی، حمام، قهوهخانه، تدفین ـ طبقه دوم غرفههای: پوشاک، بافندگی، صنایع دست، سفر، زورخانه، کفپوشها.
موزه مردم شناسی
برای شناخت شکل ها، قیافه ها و معیارهای مردم نقاط مختلف ایران، لباسی که این مردم می پوشند یا می پوشیدند، ابزار و آلاتی که در زندگانی روزمره، آئین ها، مکان ها وجاهای مخصوصی چون زورخانه و خانقاه بکار می بردند، از آن زمان که موزه در ایران جائی برای خود باز کرد، طرح و برنامه ای در ذهن ها بود.
منهای جنبه های مستقیم تحقیقی و فرستادن گروههای محقق به نقاط و خطه های مختلف ایران و بررسی در قیافه و لباس و ابزار و آلات زندگی و آئین ها و عادت های مردم که زمینه های اصلی دانش تازه و شیرینی بنام مر دم شناسی را تشکیل میدهد، این فکر وجود داشت که در تهران ودیگر مراکز استان، موزه هائی برای این منظور تشکیل شود تا هم وسیله ای برای تحقیق و بررسی اهل پژوهش باشد و هم محلی برای تدریس مردم شناسی به دانشجویانی که در این رشته درس می خوانند و یا می خواهند مردم خود را خوب بشناسند و از این راه به ریشه ها و اصول همبستگی و پیوند ملی دست یابند.
بی تردید، چه از راه گشت وگذار و راه یافتن به نقاط دور و نزدیک این سرزمین که صاحب فرهنگ و آئینی وسیع است وچه از راه مطالعه در احوال و عادات و ابزار و آلات زندگی و نزدیکی و دوری این وسایل و قیافه ها، علم مردم شناسی که به تازگی مورد توجه فراوان اهل تحقق و بررسی قرار گرفته است، امکان بیشتر و آسانتری برای گسترش خواهد یافت. این، از آن دسته دانش هائی است که اگر خوب شناخته آید و به اشاعه ای مطلوب برسد، مورد استقبال فراوان بیشتر طبقات و قشرهای اجتماعی و بویژه دانش آموز و دانشجو قرار خواهد گرفت. چرا دانستن هر نکته اش شیرین و سهل است و دریچه تازه ای را بروی یادگیرنده باز می کند.
برای نمونه ، اگر دانش آموز دبیرستانی، از راه مطالعه ی مستقیم، یعنی رفتن میان ایل شاهسون آذربایجان یا از راه غیر مستقیم، یعنی دیدن قیافه شاهسون و لباس و آلات و ابزار و وسایل چادرنشینی و زندگی او، بخشی ازمردم خود را بشناسد، برایش شیرین تر از آن خواهد بود که در کتاب بخواند.
«دیرک» چادر یعنی چه، یا اینکه پیراهن زن های شاهسون بلند است یا کوتاه ومردهایش چه جور کلاهی بسر می گذارد.
اینست که لزوم تشکیل موزه ی مردم شناسی و از همه مهمتر تکمیل موزه ی موجود تهران که رو بفراموشی میرفت، از مدت ها پیش ذهن مسؤولان را بخود مشغول کرده بود.
این موزه، با شکل ووضع وکیفیتی بهتر – از سال پیش در کاخ گلستان تشکیل شده است.
بنیاد این موزه به سال 1314 بدوران سلطنت رضاشاه کبیر نهاده شد و پس از چند سال کوشش در راه تشکیل آن، سال 1316 گشایش یافت. محل موزه مردم شناسی از مهرماه 1316 تا آبان ماه 1347 در خیابان بوعلی (ارامنه سابق) بود و از آن ببعد به محل فعلی «کاخ ابیض» منتقل شد.
کاخ ابیض در اواخر سلطنت ناصرالدینشاه در گوشة جنوب غربی محوطه گلستان ساخته شد وبعلت سفیدی رنگ نمای ساختمان و پله ها و ازاره های سراسری کاخ که همه از مرمر سسفید رگدار است به کاخ ابیض معروف شد. این کاخ از ابتدای بنای خود همواره محل اشتغال صدراعظم ها و رئیس الوزاءها و نخست وزیران وقت بود و جلسات هیئت دولت همیشه در تالار این کاخ تشکیل میشد.
حدود هفده سال پیش که نخست وزیری به کاخ والاحضرت شاهپور علیرضا پهلوی در خیابان کاخ انتقال یافت، بفرمان شاهنشاه کاخ ابیض در اختیار هنرهای زیبای کشور (وزارت فرهنگ و هنر امروز) قرار گرفت وپس از انجام تعمیراتی در آن به محل تشکیل نمایشگاههای موقت ومرکز فعالیت های ادارة کل موزه ها و فرهنگ عامه اختصاص داده شد پس از تشکیل وزارت فرهنگ و هنر و انتقال اداره کل موزه ها و فرهنگ عامه به محل جدید، در وضع نمای غربی و اطاقهای طبقات کاخ ابیض منطبق با شیوه اصلی تغییرات و تعمیرات مهمی انجام گرفت تا از انهدام وویرانی آن که بعلت رطوبت و کهنگی ساختمان پیش آمده بود جلوگیری شود.