ودبرداری یکی از فعالیتهای عمرانی است که معمولا به منظورهای مختلف مثل رسیدن به تراز بکر و حفاظت فوندانسیونها در برابر یخبندان یا احداث کانالها و مخازن زیر زمینی یا احداث پارکینگ و … انجام می شود. حال برای جلوگیری از تخریب دیوار های گود مجبور به اجرای سازه هایی هستیم که نیروهای مقاوم در برابر تخریب دیوار ها را تقویت نماید، متاسفانه همیشه خبر هایی از خسارات جبران ناپذیر گودبرداری به گوش می رسد. به همین دلیل کتاب گودبرداری و سازه نگهبان را قرار می دهیم تا با رعایت اصول از بروز این خسارات جلوگیری شود. کتاب گودبرداری و سازه نگهبان مجموعا ۳۸ صفحه است که گودبرداری و اجرای سازه نگهبان با شکلهایی توضیح داده شده است به امید روزی که دیگر شاهد خبرهای ناگوار از گودبرداری نباشیم. برای دانلود از لینک زیر استفاده نمایید…
بسیاری از والدین, ناآگاهانه کودک خود را فقط با هدف تقویت مهارت های حافظه ای و انباشتن ذهن وی از اطلاعات لغوی, تربیت و هدایت می کنند و برای حافظه و هوش کودک خود اهمیتی بیش از حد قائل می شوند. این گروه از والدین بدون در نظر گرفتن این اصل تربیتی مهم که تنها اطلاعات عمومی وداشتن حافظه قوی برای تکامل و رشد فکری و باروری استعدادهای کودک کافی نیست, با اصل قراردادن هوش و پرورش کودک از سایر توانمندی های ذهنی و روانی کودک خود که مهم ترین انها تفکر خلاق است, غافل می مانند.
معمولاً رقابت میان کودکان وقتی پدید می آید مه الف: نوعی ارزیابی و رتبه بندی توسط والدین وجود داشته باشد. ب: پاداشی یا جایزه ای در میان باشد. معمولاً کودکان چنان احساس می کنند که کار آنها توسط والدین مورد ارزشگذاری قرار خواد گرفت و یا به بهترین کار جایزه یا پاداش داده خواهد شد,بیش تر از آنکه به انجام بهتر آن کار بیندیشند, به کسب جایزه فکر می کنند. ضمن اینکه گاهی این رقابت ها به ستیزه جویی میان کودکان تبدیل می شود و سبب می گردد تا آنها نتوانند از توانایی ها واستعدادهای واقعی خود استفاده کنند.
تأکید زیاد بر جنسیت کودک و تمایز قائل شدن زیاد میان دختر و پسر یکی از موانع مهم رشد خلاقیت کودکان در گروهی از خانواده هاست. دربرخی از فرهنگ ها بسیاری از دختران و پسرانی که از تفکرهایی خلاق برخوردار هستند, به سبب ملزم شدن به رعایت پاره ای مقررات و هنجارهای از پیش تعیین شده و همچنین به دلیل قرار گرفتن در نقشهای قالبی که فرهنگ و محیط برآنها تحمیل کرده, علایق و تمایلات خلاقانه خود را سرکوب می کنند ودر نتیجه به تدریج دچار تعازض شده و خلاقیت آنها از بین می رود.
بسیاری از والدین برای کودک خود قوانین و مقررات خشک و محدود کننده ای نظیر تعداد ساعت های درس خواندن در روز, رأس ساعت معین خوابیدن, استفاده از لوازم خاص و... قرار می دهند. پدیدآوردن چنین شرایطی در منزل و اصرار و پافشاری بر رعایت آنها از جانب کودکان,سبب می شود کودک تدریجاً به کلیشه ای و تکراری رفتار کردن عادت کند . باید توجه داشت که افکار و رفتارهای کلیشه ای و تکراری نقطه متضاد خلاقیت است.
عدم آگاهی و شناخت برخی والدین از فرآیند رشد خلاقیت در کودکان و مطالعه نکردن آن ها در این زمینه, سبب می شود آن ها هیچگاه نتوانند برای پرورش و شکوفایی خلاقیت کودک خود برنامه ریزی و اقدام صحیحی نمایند و به این ترتیب ناخواسته سبب می شوند استعداد های خلاق کودک آنها به هدر رود.
ارزیابی پی در پی رفتارهای کودک و زیر ذره بین قراردادن وانتقاد از کارهای او در خانواده,آزادی, امنیت خاطر و اعتماد به نفس کودک را مختل می سازد و ترس از اشتباه را در وی تقویت می کند. این ترس چنانچه در کودک حالت مرضی پیدا کند, جرأت ابراز هرگونه اندیشه جدید و یا انجام کارهایی که در عین خلاق بودن احتمال وجود اشتباه نیز در آن ها وجود دارد را در کودک از بین می برد و به این ترتیب خلاقیت کودک که لازمه اش داشتن آزادی وامنیت خاطر در محیط خانواده و ریسک پذیری و عدم ترس از اشتباه می باشد,با مانع روبه رو می گردد.
تخیل کودک اساس خلاقیت اوست و چنان چه تخیلات و رؤیاهای کودک با بی توجهی , تمسخر و یا بیهوده انگاشتن از جانب والدین روبه رو شود, در واقع سرچشمه خلاقیت او خشکانده شده است.
محکوم کردن خیال پردازی کودک و وادار نمودن او به واقع بینی در خانواده نگرش و شیوه ای کاملاً اشتباه استبذر حساس و زودرنج خلاقیت کودک آفتی مهلک محسوب می شود.
بسیاری از کودکان خصوصاً در سن پایین, از علائق و کشش های خود نسبت به موضوعات و پدیده های پیرامون اطلاع روشنی نداردند و یا این که نمی توانند آن را به زبان بیاورند. این موضوع از مواردی بسیار حساس به شمار می روئ که باید از همان دوران کودکی مورد توجه والدین قرار گیرد.خانواده هایی که نسبت به این مسئله بی تفاوت هستند و سعی نمی کنند انگیزه ها و موضوعات مورد علاقه کودک خود را شناسایی و کشق کنند , ناخواسته فرصتهای زیادی برای رشد خلاقیت کودک از وی سلب می کنند.
شوخ طبعی از شاخصهای مهم خلاقیت به شمار می رود و وجود حس شوخ طبعی در فضای خانواده بسیار حائز اهمیت است, زیرا مستقیماً به رشد خلاقیت کودک کمک می کند. اما در خانواده هایی که فضای زندگی آنها خشک, رسمی و جدی است,زمینه ای برای بروز حس شوخ طبعی کودک بوجود نمی اید و دز نتیجه در چنین محیطی بسیاری از کشش های خلاقانه ی کودک پنهان می ماند.
بسیاری از والدین علاقمند هستند که کودک آنها سریعاً رشد کند و کودکی خود را پشت سر بگذارد. آن ها گاهی برای تسریع این امر سعی می کنند با کودک خود همانند بزرگسالان رفتار می کنند و به تبع آن از کودک خود ایفای نقش های بزرگتر از محدوده سنی آنها را دارند. تحمیل نقش های کاذب بزرگسالی به کودکان, روند رشد اجتماعی آنان را مختل می سازد وسبب پدید آمدن رفتارهای نا به هنجار و تصنعی درآنها می گردد و همین امر باعث از بین رفتن بسیاری از استعدادهای خلاق دوران کودکی می گردد.
فرزندان خلاق خود را بشناسیم
برای شناخت تواناییهای فرزندانمان بهتر است به تحقیقاتی که درباره فرآیند یادگیری و مهارت های مختلف فکری مطالعه ای داشته باشیم. دانشمندان بسیاری در این خصوص پژوهش هایی داشته اند ازجمله ند هرمان که شکل 4 ربعی مغز و و تمایلات تفکری رانشان می دهد, مغز را مانند دایره ای تجسم کردهه که به 4 ربع تقسیم شده است. ربعها را به ترتیب الفبایی نام گذاری می کنیم ؛ قسمت بالایی ربع (قشرمخ) با A نشان داده شده است و در جهت خلاف حرکت عقربه های ساعت قسمتهای B,CوD در پی آن قرار می گیرند و هر کدام ازاین مربعها گروههای بسیار متمایزی از توانایی های تفکری یا روشهای یادگیری و دانستن را دارا هستند.
ربع A: ویژگیهای تفکر تحلیلی این ربع واقعی, تحلیلی , کمی, فنی و منطقی و استدلالی و انتقادی است. این ربع با تحلیل داده ها,ارزیابی, ریسک, آمار, بودجه های مالی, محاسبات, همچنین با سخت افزار فنی, حل مسائل تحلیلی و تصمیم گیری بر اساس منطق و استدلال سر و کار دارد. موضوع ها و حرفه های مورد پسند افرادی که تفکر ربعA را ترجیح می دهند حساب, جبر, حسابان, حسابداری بعلاوه علوم و فن آوری است. وکلا, مهندسان, دانشمندان رایانه, تحلیل گران و تکنسین ها, بانکداران و فیزیکدانان تفکر ربع A را ترجیح می دهند و درباره واقعیت ها و تحلیل های انتقادی صحبت می کنند. اگر متفکر ربع A نباشید و مایل باشید این تواناییها را در خود توسعه دهید, باید ریاضیات و دوره های علمی و تمرینات بسیاری را انجام دهید که باعث توسعه مهارت های تفکر A در شما شود.
ربع B:ویژگی های تفکر تحلیلی این ربع سازمان یافته, با توالی, کنترل, برنامه ریز, محافظه کار, ساختار یافته, منظم و با پشتکار است. شکل آن سازمانی است و به اجرا در اوردن راه حل را حمایت می کند , تولید کننده و وظیفه طلب است. موضوع ها و حرفه های مورد پسند افرادی که تفکر ربع B راترجیح می دهند, بسیار ساختارمند و سازمان دهی شده است. طراحان و مدیران اجرایی و دفترداران نمایانگر تمایل تفکر Bهستند و آنها مشکل پسند, ایرادگیر و سخت کوش می نامند. اگر متفکر ربع B نباشید و مایل باشید این توانایی را در خود توسعه دهید, دوره ای برای دفترداری, دیسکها, کتابها و عکسهای خود تنظیم کنید و شجره خانوادگی درست کنید. همه روزه به موقع در محل کار خود حضور داشته باشید و برای هر یک از دانش پژوهان خود پرونده تحصیلی تهیه کنید, بودجه شخصی طراحی کنید و آن را به مدت دو هفته رعایت کنید. غذای جدیدی را با پی گرفتن دستورالعمل یک دستور غذایی پیچیده بپزید. باید بدانیم برای برخورداری از زندگی متوازن تفکر B ضروری است؛ اما اگر این ربع منحصراً مورد استفاده قرار گیرد, می تواند مانع پرقدرتی در برابر تفکر خلاق باشد.
ربع C:ویژگیهای تفکر تحلیلی این ربع حسی,احساسی, بین فردی(انسان گرا) است. این ربع با آگاهی از احساسات , هیجانات فیزیکی, ارزشها , موسیقی و ارتباطات, سر وکاردارد وبرای تدریس و تربیت لازم استفرهنگ ربع C انسان گرایانه ؛ همیار و معنوی باشد. این ربع ارزش طلب و احساسگر است .موضوع ها و حرفه های مورد پسندی که تفکر ربع C دارند برای موضوع های درسی خاص در مدرسه مانند علوم اجتماعی,موسیقی /ع تئاتر, ورزشهای حرفه ای تمایل نشان می دهند و در فعالیت های گروهی شرکت می کنند و معلمان, پرستاران , مددکاران اجتماعی, موسیقیدان ها تمایل بیشتری به تفکر ربع C دارند, آنها درباره خانواده, کار تیمی , رشد شخصی و ارزشها صحبت می کنند.
رفتار این متفکران در حال رشد است و به دیگران نزدیک و علاقمند به کار موسیقی می شوند و تمایل به در میان گذاشتن ایده ها با دیگران هستند و احساس همیاری دارند, البته نه رقابت.
اگر مایل باشید این توانایی را در خود توسعه دهید, باید تدریس کنید. پرستاری و مراقبت از بچه ها نیاز به تفکر ربع C دارد . به فعالیتهایی که ارتباط خوب را تقویت می کند و درباره کارهایی که دیگران برایتان انجام داده اند فکر کنید و روشی برای تشکر از آنها بیابید. یک شخص مسن را برای نگهداری انتخاب یا به انجمن های خیریه کمک کنید, روان خود را در نور دید و کتابهای مذهبی ادیان الهی را بخوانید, سبزی یا میوه ای که تا بحال نخورده اید را بچشید و گیاهان دارویی بکارید و از آن استفاده کنید, گل بکارید و دسته گلی را هنرمندانه درست کنید و کسی که دلتنگ است را شاد کنید, از گردش در طبیعت لذت ببرید و به صداها و بوی گلها توجه کنید, در سمیناری درباره اینکه چگونه احساسات خود را بهتر منتقل یا بیان کنید شرکت کنید, برای خوردن غذا با خانواده وقت بگذارید ودلیلی برای برگزاری جشنی خاص پیدا کنید.
ربع D:ویژگی های تفکر تحلیلی این ربع ها, اینها کلی نگر, نوآور, بصری, خلاق, تخیلی, مفهومی, انعطاف پذیر و شهودی هستند . این ربع تفکر اکتشافی , تأسیس کننده, مبتکر و آینده نگر است. همچنین بازیگوش, ریسک طلب, و مستقل است.متفکر ربع D ترجیح می دهد به موضوع های درسی مانند هنر(نقاشی, مجسمه سازی) هندسه, طراحی, شعر و معماری توجه کند و گاهی بی نظم , رویایی و غیر واقع بین هستند.رفتار ربع D اگر با خود انضباطی, توجه و منطق تعدیل شود موفق تر خواهد بود.
اگر متفکر ربع D نباشید و مایل باشید توانایی را در خود توسعه دهید چه کار باید بکنید؟
زمان حل هر مسأله ای 2 یا 3 راه متفاوت بیابید, زیبایی یک طراحی یا ساختمان , یا شی ء را ار
سندبلاست (Sand Blast) یا همان ساب پاشی (Abrasive blasting) فرایندی است که طی آن ذرات ریز ساینده بر روی سطح فلز با فشار هوا پاشیده می شوند تا ناصافی های سطحی را گرفته و سطح فلز را برای رنگ آمیزی آماده کنند. به عبارت دیگر سندبلاست فرآیند سیلیس پاشی، پرتاب ماسه و شن با فشار بسیار زیاد هوا است .پس از سندبلاست کردن سطح ، بنا بر کیفیت سندبلاست ، گرد و خاک، مواد زائد ، رنگ و … از روی سطح فلز پاک می شود.
تاریخچه
داستان اختراع سندبلاست از این قرار است که روزی ژنرال بنجامین تیلگمن ، در کلبه چوبی خود در قرارگاهی نظامی مشغول استراحت بود ، که در آن محل طوفان شن رخ میدهد . بعد از تمام شدن طوفان ، ژنرال میخواهد از پنجره اتاق خود به بیرون نگاهی بیندازد که نمیتواند ….. بله، توجه ژنرال تیلگمن به شیشه پنجره اتاق خود جلب میگردد که در اثر برخورد ذرات شن در طی طوفان گذشته ، مات شده بود. اینجا بود که جرقه اختراع وسیله ای که با آن بتوان ذرات شن را با سرعت زیاد بر روی سطح قطعات برخورد داد در ذهن این مرد بزرگ و به تعبیر بنده پدر سندبلاست ، ایجاد گردید، و اولین دستگاه سندبلاست اختراع شد .
کاربردها
هدف از سند بلاست عبارتست از:
انواع
انواع دستگاه های سندبلاست:
پرکاربردترین آنها در صنعت دستگاههای سندبلاست ( ایربلاست ) سیار میباشند .
صنعتی ترین و تخصصی ترین ابزار در این تکنیک نیز دستگاههای سندبلاست ( ایربلاست ) کابینی می باشند .
و هنری ترین ابزار در این رشته دستگاههای سندبلاست شیشه هستند .
سندبلاست مخازن
برای رنگ آمیزی مخازن ذخیره و همچنین برای پوشش مخازن با اپوکسی لازم است تا ابتدا سطح سند بلاست شود.ابتدا کلیه وسایل و تجهیزات و مصالح مورد نیاز از قبیل کمپرسور باد، میکسر بادی، همزن، پمپ ارلس، ماسه و داربست به پای کار انتقال می یابد. کلیه ماشین آلات ، تجهیزات ، ابزار و مصالح مورد استفاده در عملیات های سند بلاست و رنگ آمیزی باید مطابق استاندارد های ذیربط بوده و مورد تایید واحد نظارت پروژه باشد.
با لحاظ شرایط جوی و مساعد بودن هوا سندبلاست که عمدتاً بر اساس استاندارد سوئدی SA2 1/2 انجام می گیرد، شروع و پس از اتمام سندبلاست هر ناحیه در همان روز 20 دقیقه بعد از هواگیری و تمیز نمودن سطح کار لایه اولیه رنگ (پرایمر) اتیل سیلیکات یا زینک ریچ اپوکسی اعمال می گردد. اجرای رنگ آمیزی مراحل بعدی و لایه های میانی و نهایی باید پس از شتشوی سطح کار با دستگاه واتر جت و خشک شدن سطح صورت می پذیرد. البته قبل از رنگ آمیزی هر لایه عملیات تاچ آپ در محل هایی مثل لبه ها و گوشه های کار و محل درز جوشها و نقاطی که احیاناً عیوبی وجود داشته باشد انجام می شود. در هر مرحله و پس از 24 تا 48 ساعت بر روی سطح خارجی مخزن و تا 72 ساعت برروی سطح داخلی مخزن البته پس از تایید دستگاه نظارت و رعایت مسائل فنی از قبیل ضخامت مناسب لایه، تمیزی کار و عدم وجود شُره رنگ، آور اسپری (Over Spray) ، خلل و فرج سطح رنگ و هر نوع عیب دیگر، عملیات رنگ آمیزی لایه بعدی اجرا می شود.
شن و ماسه به عنوان مواد معمول استفاده می شود ، اما از آنجا که بیماری های ریوی سیلیکوزیس توسط استنشاق طولانی از گرد و غبار ایجاد شده توسط شن و ماسه ایجاد می شود، مواد دیگر در حال حاضر در محل آن استفاده می شود. ، مانند ماسه سنگ فولاد، سرباره مس، پوسته گردو، پودر ساینده، حتی بیت از پوسته نارگیل. در طول فرآیند سندبلاست با استفاده از یک منبع جایگزین هوا، پوشاک و لباس محافظ، و تهویه مناسب استفاده می شود.
راه اندازی سندبلاست معمولا از سه بخش مختلف تشکیل شده است :خود ساینده، یک کمپرسور هوا، و یک نازل بلستر: برای قلم زنی و تمیز کردن جسم کوچک،. سندبلاست در درجه اول برای دو برنامه تا حدودی متفاوت استفاده می شود. ابرای تمیز کردن سطح از هر چیزی که ممکن است به آن چسبیده. دوم این است که هم اچ و یا حک طرح ها و کلمات را به شیشه ای و یا مواد مشابه.
2) تجهیزات
تجهیزات سندبلاست سیار :
سیستم بلاستینگ سیار توسط یک کمپرسور دیزل قوی تغذیه می شود کمپرسور دیزل حجم زیادی از هوای فشرده شده را برای یک یا چند دستگاه بلاستینگ فراهم می کند. دستگاه بلاستینگ مخزن انفجار تحت فشار، (ظرف تانک مانند) ، پر شده با مواد ساینده است تا مقدار قابل تنظیم از مواد ساینده تحت فشار را به خط اصلی بلاستیگ برساند
کابین بلاستینگ :
کابین بلاستینگ در اصل یک سیستم حلقه بسته است که اجازه می دهد تا اپراتور به بلاستینگ قطعه بپردازد و مواد ساینده نیز بازیافت می شود این سیستم معمولا از چهار جزء تشکیل شده است. مهار (کابینت)، سیستم های بلاست ساینده، سیستم بازیافت ساینده و مجموعه کاهش دهنده گرد و غبار.اپراتور جهت شروع عملیات دست خود را درون قسمتی که بر روی کابین تعبیه شده است داخل می کند و اهرم بلاست را می گیرد همچنین دریچه ای بر روی کابین قرار دارد که اپراتور داخحل کابین را ببیند و روشن و خاموش کردن دستگاه از طریق پدالی که در زیر دستگاه قراردارد انجام می شود. دو نوع عملیات بلاستینگ در دستگاه انجام میشود 1 سندبلاست 2 وت بلاست
دستگاه دارای چندین اهرم است که از مواد مختلفی ساخته شده که هر کدام برای کار با انواع ساینده ها استفاده می شود به طور مثال اهرم ساخته شده از کاربید تنگستن برای کار با ساینده های معدنی استفاده می شود نازل سیلیکون کاربید بور و کاربید برای کار با ساینده های سخت مانند اکسید آلومینیوم استفاده می شود
اتاق بلاستینگ :
اتاق بلاستینگ ورژن بزرگی از دستگاه کابین سندبلاست است که اپراتور بلاستینگ در آن کار می کند اتاق بلاستینگ دارای 3 تا 4 جزء است کاهش دهنده گرد و غبار ، سیستم بلاستینگ و اتاق . اغلب دستگاه های بلاستینگ دارای سیستم چرخه بازیافت و جمع آوری ساینده ها می باشند که ساینده ها را با بیل های بزرگ جمع آوری می کند و به دستگاه بلاستینگ بر می گرداند جهت انتقال کامل ساینده ها به دستگاه بلاستینگ یک پاروی مکانیکی به طور مرتب ساینده ها را جمه آوری می کند.
3 ) مواد ساینده
در اوائل سال 1900 اعتقاد بر این بود که دانه های لبه تیز بهترین مواد برای بلاستینگ هستند که بعد ها متوجه شدند که این گونه نیست
مواد معدنی : شن و ماسه سیلیس می توانند به عنوان نوعی از ساینده ها استفاده شوند این مواد به دلیل برخورد با سطح و شکسته شدن گرد و خاک زیادی تولید می کند که منجر به نوعی بیماری ریوی به نام سیلیکوزیس می شود جهت جلوگیری از این بیماری سیلیس با نوعی رزین پوشیده می شود استفاده از سیلیس در کشور های المان ، انگلیس ،سوئد ، و بلزیک ممنوع اعلام شده است ولی در بسیاری از کشور ها هنوز هم استفاده می شود..
یکی دیگر از مواد معدنی رایج ساینده گارنت است. گارنت گران تر از شن و ماسه است، اما اگر به درستی استفاده می شود، میزان بازیافت آن زیاد است در حالی که تولید گرد و غبار کمتر دارد و بدون خطرات ایمنی است همچنین اغلب گارنت به عنوان یک جایگزین برای جوش شیرین استفاده می شود.
کشاورزی: به طور معمول، خرده پوست میوه و یا دانه های میوه.هستند .که از آن ها به عنوان ساینده استفاده میشود این ساینده های نرم برای جلوگیری از صدمه زدن به مواد زمینه ای هنگام تمیز کردن آجر یا سنگ، از بین بردن نقاشی های دیواری، و یا حذف پوشش از تخته مدار چاپی در حال تعمیر استفاده می شود.
مصنوعی: این بخش شامل نشاسته ذرت، نشاسته گندم، بی کربنات سدیم، و یخ خشک. است . این مواد ساینده "نرم" نیز برای جلوگیری از صدمه زدن به مواد زمینه ای در هنگام تمیز کردن آجر یا سنگ، از بین بردن نقاشی های دیواری، و یا حذف از پوشش از تخته مدار چاپی در حال تعمیر استفاده می شود. سودا بلاستینگ با استفاده از جوش شیرین (بی کربنات سدیم) است که در اثر برخورد با بدن آسیبی نمی رساند.
مواد ساینده مصنوعی دیگری هستند که از بازیافت به وجود می آیند . به عنوان مثال، سرباره مس، سرباره نیکل و خاکستر زغال سنگ، مواد ساینده مهندسی (به عنوان مثال، اکسید آلومینیوم، کاربید سیلیکون یا carborundum، دانه های شیشه ای، سرامیک شات / شن)، و محصولات بازیافت (به عنوان مثال، پلاستیک ساینده ، شن شیشه ای). هستند.
فلزی : مانند :شات فولادی، سنگ ماسه فولاد، شات فولاد ضد زنگ، برش سیم ، شات مس ، شات آلومینیوم، شات روی.
4) ایمنی
عملیات پاکسازی از طریق بلاستینگ ممکن است برای سلامتی اپراتور خطراتی ایجاد کند به طور خاص در بلاستینگ سیار و در اتاق بلاستینگ و مقدار زیادی از گرد و غبار از طریق انفجار ساینده از بستر و ساینده وجود دارد گر چه بسیاری از ساینده های مورد استفاده در اتاق انفجار خطرناک نیست مانند( شات teel و ماسه، چدن، آهن، اکسید آلومینیوم، گارنت، پلاستیک ساینده و مهره های شیشه ای) ولی ساینده های دیگر مانند (شن و ماسه، سرباره مس، سرباره نیکل و استارولیت ،سیلیس و یا فلزات سنگین) دارای خطر بالایی هستند ،با این حال در تمام موارد استفاده از آنها می توانید خطر جدی برای اپراتور، مانند سوختگی با توجه به پیش بینی های (پوست و یا ضایعات چشم) اتفاق می افتد و یا به دلیل راه رفتن بر روی شات دور بر روی زمین پراکنده، قرار گرفتن در معرض گرد و غبار خطرناک، خستگی حرارتی، ایجاد فضای قابل انفجار، و قرار گرفتن در معرض سر و صدا بیش از حد. اتاق بلاستینگ و تجهیزات بلستینگ قابل حمل به این خطرات وجود دارد و یا پاشش رنگ بر پایه سرب می تواند در هوا می تواند به سیستم عصبی مضر آسیب برساند.
در ایالات متحده اداره شغلی (OSHA )ایمنی و بهداشت راه حل هایی برای مقابله با خطرات بالقوه ارائه داده است با این حال همچنان برای استفاده از شن و ماسه سیلیس اجازه داده می شود حتی اگر کلاه بلاستینگ مورد استفاده قرار بگیرد به اندازه کافی در حفاظت اپراتور بلاستینگ موثر نیست . برای مقابله با گرد و غبار بیش از حد مجاز محیط از دستگاه تنفسی برای انجام عملیات بلاستینگ در ایالات متحده استفاده می شود که توسط موسسه ملی ایمنی و بهداشت شغلی (NIOSH) تایید شده است.
تجهیزات ایمنی معمولی برای اپراتورها شامل:
در زمان قدیم زمانی که هنوز سندبلاست به عنوان یک شغل به طور گسترده معرفی نشده بود و کسی اطلاع زیادی از آن نداشت اپراتور ها به دلیل عدم آگاهی و عدم استفاده از لباس های ایمنی در معرض خطرات بزرگی بودند و از سیلیس به طور گسترده استفاده می کردند و متوجه خطرات آن نبودند تا این که اداره حفاظت از سند بلاست کاران تشکیل شد و خطرات سیلیس و رعایت نکردن ایمنی را برای آنان توضیح داد
خطر ثانویه ای که برای اپراتور ها وجود دارد استفاده نادرست از داربست در فضاهای کوچک است
مسمومیت با گاز مونوکسید کربن خطر دیگر برای اپراتور های بلاستینگ است
5) کاربرد های مدرن سندبلاست
حکاکی حروف بر روی سنگ قبر گورستان یکی از مدرن ترین استفاده سند بلاست است . سندبلاست همچنین می توانید برای تولید علامت های سه بعدی استفاده می شود این نشانه ها اغلب ترکیبی از پوشش برگ طلا و پس زمینه شیشه ای است. سندبلاست همچنین می توانید بر روی شیشه اکریلیک شفاف و شیشه به عنوان بخشی از یک لوگوی فروشگاه و یا طراحی داخلی انجام می شود. از سندبلاست می توان برای بازسازی ساختمان ها و یا ایجاد آثار هنری (حک شده و یا شیشه ای مات) استفاده کرد تکنیک های سندبلاست برای تمیز کردن بدنه کشتی، و همچنین آجر، سنگ، و کار بتن استفاده می شود. سندبلاست برای تمیز کردن سازه های صنعتی و همچنین تجاری استفاده می شود، اما به ندرت برای قطعه غیر فلزی استفاده می شود.
یکی از معمولی ترین راهها برای حفاظت مخازن، خطوط لوله، سازه های فلزی و بدنه کشتیها در مقابل عوامل خورنده محیط، پوشش به وسیله رنگها، رزینها و عایقهاست. داشتن یک سطح مناسب، تمیز و عاری از هرگونه زنگ زدگی جهت اجرای پوشش لازم و ضروری می باشد .
برای تمیز کاری سطوح در ابعاد کوچک روش های سنگ زنی،سمباده زنی و برس زنی و در ابعاد وسیع تجاری آن یعنی سند بلاست(ماسه پاشی)انجام می گیرد.
عملیات سند بلاست عمدتا جهت نیل به دو هدف انجام می شود:
1- زدودن و برطرف نمودن جرمهای خارجی و زنگ زدگی و رسیدن به سطح فلز
2- ایجاد پروفیل(زبری)مناسب در سطح فلز جهت چسبندگی بهتر فیلم پوشش جهت حفاظ،سند بلاست بسته به نیاز در درجات مختلف اجرا می شود، جدول زیر معرف چهار درجه متداول اجرای سند بلاست و نماد آنها در استانداردهای سوئد و امریکاست.
سند بلاست بوسیله ذرات مختلف مانند ماسه سیلیسی، گریت آهن، پودر اکسید آلومینیوم و غیره انجام می پذیرد که هر کدام سطح مخصوص به خود را از حیث رنگ و درجه صافی ارائه میدهند.هر قدر دانه بندی و مش ذرات درشت تر باشد پروفیل ایجاد شده سطح زبرتر خواهد بود؛ البته این امر به عوامل دیگری مانند فشار هوای مصرفی و فاصله یا زاویه برخورد ذرات نیز بستگی دارد.
خلاصه ای از روش و شرایط اجرایی عملیات سندبلاست و رنگ آمیزی مخزن
بعد از داربست بندی و آماده سازی سطح جهت رنگ امیزی مخزن به شرح و تحت شرایط ذیل کار اجرا می گردد:
ابتدا کلیه وسایل و تجهیزات و مصالح مورد نیاز از قبیل کمپرسور باد، میکسر بادی، همزن، پمپ ارلس، ماسه و داربست به پای کار انتقال می یابد. کلیه ماشین آلات ، تجهیزات ، ابزار و مصالح مورد استفاده در عملیات های سند بلاست و رنگ آمیزی باید مطابق استاندارد های ذیربط بوده و مورد تایید واحد نظارت پروژه باشد.
با لحاظ شرایط جوی و مساعد بودن هوا سندبلاست که عمدتاً بر اساس استاندارد سوئدی SA2 1/2 انجام می گیرد، شروع و پس از اتمام سندبلاست هر ناحیه در همان روز 20 دقیقه بعد از هواگیری و تمیز نمودن سطح کار لایه اولیه رنگ (پرایمر) اتیل سیلیکات یا زینک ریچ اپوکسی اعمال می گردد. اجرای رنگ آمیزی مراحل بعدی و لایه های میانی و نهایی باید پس از شتشوی سطح کار با دستگاه واتر جت و خشک شدن سطح صورت می پذیرد. البته قبل از رنگ آمیزی هر لایه عملیات تاچ آپ در محل هایی مثل لبه ها و گوشه های کار و محل درز جوشها و نقاطی که احیاناً عیوبی وجود داشته باشد انجام می شود. در هر مرحله و پس از 24 تا 48 ساعت بر روی سطح خارجی مخزن و تا 72 ساعت برروی سطح داخلی مخزن البته پس از تایید دستگاه نظارت و رعایت مسائل فنی از قبیل ضخامت مناسب لایه، تمیزی کار و عدم وجود شُره رنگ، آور اسپری (Over Spray) ، خلل و فرج سطح رنگ و هر نوع عیب دیگر، عملیات رنگ آمیزی لایه بعدی اجرا می شود.
نکات
به منظور رعایت ایمنی و بهداشت کار در داخل مخزن باید از فن های ضد جرقه استاندارد و داربست بندی مطمئن استفاده گردد.
هنگام رنگ آمیزی باید توجه داشت که نوع تیپ های مورد استفاده بر روی گان ایرلس طبق استاندارد کارخانه سازنده رنگ باشد.
سندبلاست نوع SA 2 1/2 با مس باره باید بطوری انجام گردد که تمامی میل اسکیل های روی سطح کار و درون خلل و فرج سطح خارج و کاملاً
مقدمه
"رفتار درمانی شناختی"به شما کمک می کند تا به گونه دیگری اندیشیده ودرنتیجه این طرز تفکرجدید شما میتوانید با رفتارهای سالم ترو درست تری در برابرحوادث ناخواسته وناگوار پیرامونتان برخورد نمائید.
برخلاف سایر روشهای گفتار درمانی که روان درمانگر درپی شناسائی و ریشه یابی علل رفتارهای نامناسب مراجع خود در برابر ناملایمات وحوادث زندگی است تابه او کمک کند , در "رفتار درمانی شناختی" روان درمانگر فقط برمشکلات زمان حال (اینجا و اکنون) وانچه موجب ناراحتی و اضطراب درفرد بیمار گردیده است تکیه می کند.
مهم ترین انتقاد به اصل نظریه یعنی وجود مراحل رشد وارد شده است .آلبرت بندورا اشتباه کودکان در آزمایش های مربوط به نگهداری ذهنی را نه به سبب نرسیدن آنان به حد رشد مناسب ، بلکه به علت فرایندهای معیوب می داند . انتقاد دیگر برخلاف نظر پیاژه حدود 40 تا60 درصد بزرگسالان به طور کامل قادر به تفکر بر حسب عملیات صوری نیستند .
پیاژه نه فقط توانایی کودکان پیش دبستانی بلکه ، هم چنین توانایی کودکان دبستانی را نیز کمتر از آن چه هست برآورد کرده است . نکته دیگری که پیاژه به آن توجه نداشته و بر اساس نظریه ساختارگرایی ژنتیکی خود بر تحولات زیستی و مغزی بیشترین تأکید را کرده این است که دستیابی به تفکر منطقی تا حد زیادی حاصل یادگیری و تجارب زمینه ای در هریک از مراحل رشد هر فرد است .
افراد در صورتی می توانند از آشفتگی های عاطفی دوری کنند که زندگی خود را بر پایه گرایشهای فطری به منطقی و تجربی بودن بنا نهند. اگر عقلمان را راهنمای زندگیمان قرار دهیم رابطه ما با خودمان و دیگران بسیار ثمر بخش خواهد بود . مطمئنا ، عقل خداگونه نیست و گاهی محدودیتهایی دارد ، ولی برای اینکه اختلالهای عاطفی را به حداقل برسانیم ، هیچ مبنایی برای پردازش رویدادهای فردی و میان فردی زندگیمان بهتر از منطقی بودن نیست .
ما به عنوان انسانهای منطقی ، می دانیم که دنیا همیشه عادلانه نیست ، و رویدادهای ناگوار ، کم و بیش در زندگی اتفاق می افتد پس گاهی عواطف موجهی مانند : تاسف ، پشیمانی ، ناخوشایند بودن، و رنجش را تجربه می کنیم . از لحاظ منطقی می دانیم که انسان کاملی نیستیم و همیشه ناکامی ها و نقطه ضعفهایی داریم ، اما صرفا به این دلیل که کامل نیستیم نمی توانیم بپذیریم کسی با ما به صورت آدم بی ارزشی برخورد خواهد کند. با آنکه قبول داریم منافع شخصی خود را در درجه اول اهمیت قرار می دهیم تصمیم می گیریم شرایط اجتماعی ناخوشایند را در راستای منطقی تر تغییر بدهیم ، زیرا می دانیم در دراز مدت به نفع ماست که در دنیای منطقی تری زندگی کنیم .
رابطه میان افکار منفی و احساسات منفی
به نظر شناختی ها هر احساسی دارای یک مولفه فکری می باشد. و هیچ احساسی بدون مولفه فکری به وجود نمی آید بنابر این لازم است برای تغییر احساسات خود تا اندازه ای با مولفه های فکری آشنا باشیم.
اندوه و افسردگی :
اندوه و افسردگی ناشی از تفکر از دست دادن ، شکست خوردن ، مورد بی مهری واقع شدن ، مرگ یکی از عزیزان ، نرسیدن به یک هدف و........ باشد.
احساس گناه:
این تفکر که کسی را بی دلیل از خود رنجانیده ، یا در حد معیارهای اخلاقی خود ظاهر نشده استز
خشم رنجش و دلخوری :
این تفکر که کس با او رفتار نامنصفانه داشته یا می خواهد از او سو استفاده کند.
یاس و ناامیدی :
این فکر که من نمی توانم و از توان من خارج است این مشکل دیگر هیچ راه حلی ندارد و من به بن بست خورده ام .
اضطراب ، نگرانی ، ترس ، هراس شدید:
این فکر که من به خطر افتاده ام و حادثه بدی در شرف وقوع است :" اگر در حضور جمع و هنگام سخنرانی صحبتم را فراموش کنم ده اتفاقی می افتد؟ "یا" شاید دردی که در سینه دارم مقدمه یک حمله قلبی باشد.
احساس حقارت و بی کفایتی :
فرد خود را در مقایسه با دیگران قرار داده و نتیجه می گیرد که به خوبی آنها نیست . به اندازه آنها باهوش، جذاب ، موفق و باذوق نیست خودش را در حد و قواره دیگران یا کار خاصی نمی بیند و به همین خاطر پا پس می کشد و بنابراین خود را حقیر احساس می کند.
احساس تنهایی:
فرد به خود می گوید چندان مورد توجه نیست و نبود او برای دیگران فرقی ندارد هیچ کس او را دوست خود تلقی نمی کند . ظاهر جذابی ندارد و بدقیافه و بی ریخت است.
احساس درماندگی :
فرد گمان می کند مشکل او کماکان ادامه خواهد یافت و وضع بهتر نخواهد شد. با خود می گوید" گرفتاریهای من تمام نشدنی است "" دیگر نمی توانم تحمل کنم"
البته لازم به ذکر است که در هر یک از موارد بالا فرد افکار خود را عین واقعیت تلقی می کند.
در این که هر فردی تمایل دارد تا محبوب دیگران باشد، هیچ تردیدی نیست. خواستن پذیرش و تایید دیگران مقبول است، اما برخی افراد تایید را فراتر از یک تمایل و خواسته قلمداد میکنند. آنها تایید دیگران را نیاز و ضرورتی میپندارند که بدون آن قادر به حیات و بقا نیستند. هنگامی که اهمیت تایید ازسوی دیگران تا این حد مهم تلقی میگردد، شکست فرد در جنبه های گوناگون زندگی اجتناب ناپذیر می گردد:
1- میتواند یک منبع اضطراب باشد، که باعث محدود شدن زندگی شما گردد. شما از ریسک کردن اجتناب می ورزید، تجربه چیزهای جدیدی که موفقیت در آنها قابل تضمین نیست، و یا هر موقعیتی که شما از نوع تفکر دیگران نسبت به خود هراس دارید. این امر سبب میگردد عوض آنکه اهداف شخصی خود را دنبال کرده و خواسته های قلبی خود را طلب کنید، تنها خود را با انتظارات دیگران انطباق دهید.
2- شما ممکن است نسبت به انتقاد حساس گردید. احساس رنجش از انتقاد، از اینکه شما از بازخوردهای دیگران به عنوان تجارب یادگیری سود برید ممانعت میکند. در پی پذیرش و تایید دیگران بودن، ازعدم اعتماد بنفس و پذیرش خویشتن نشات میگیرد.
3- شما ممکن است تلاش به دستیابی به یک هدف ناممکن اصرار ورزید. شما هرگز قادر نخواهید بود پذیرش و تایید تمامی اطرافیان خود را جلب کنید. حتی اگر قادر به چنین کاری باشید آیا آنها شما را واقعا دوست خواهند داشت؟
4- دیگران نهایتا برای شما احترام کمتری قائل گردیده و شما را کمتر دوست خواهند داشت. آیا شما به کسانی که به سادگی رنجیده خاطر میگردند علاقه دارید؟ و برایشان احترام قائل میباشید؟ به زبان نیاوردن چیزهایی که منظورشان است، همواره برای وفق دادن خود با انتظارات و خواسته های دیگران کوشیدن، بی جهت بله گفتن، اجتناب از پذیرش مسئولیت زندگی خود، همواره محتاج عشق، توجه و یا ترحم دیگران بودن. هرچه بیشتر به دنبال پذیرش و تایید دیگران باشید، کمتر به آن دست خواهید یافت.
5- نگامی که شما پیوسته میکوشید تا تایید و پذیرش دیگران را جلب کنید، لاجرم این رفتار در شما بصورت یک عادت در می آید. و دیگر دیگران انتظار دارند تا شما بی قید و شرط خود را با خواسته های آنها وفق داده و به انتظارات آنها تن دهید. و چنانچه شما در برابر خواسته دیگران پاسخ منفی بدهید، ممکن است حتی از دست شما عصبانی و دلخور نیز بگردند! دیگران تصور میکنند شما نیاز، خواسته و آرزویی برای خود ندارید.
چه زمانی شما در پی پذیرش و تایید دیگران هستید؟
هر زمانی که شما نگران طرز تفکر دیگران نسبت به خود باشید. مانند:
1- بله گفتن وقتی که میخواهید نه بگویید.
2- بیان جملاتی که اعتقادی به آنها ندارید، ابراز موافقت نسبت به عقیده ای که مخالف آن هستید، تعریف و تمجیدی که از روی تظاهر اظهار میکنید.
3- واکنش به انتقاد بصورت حمله متقابل و حالت تدافعی.
4- هنگامی که عذر خواهی میکنید، در صورتی که مرتکب هیچگونه اشتباهی نشده اید.
5- نظر و عقیده دیگران را مبنای سلیقه شخصی خود قرار میدهید. چه لباسی خریداری کرده و یا مدل موی خود را به چه شکل در آورید.
6- قبل از صحبت کردن، تصمیم گیری و یا خرید چیزی اجازه می گیرید.
7- از دیگران میخواهید تا گفته های شما را تایید و تصدیق کنند."درست نمیگم؟"
8- بر خلاف مسیر و ارزشهای خود حرکت میکنید تا دیگران را تحت تاثیر قرار دهید.
برخی از طرز تفکرات غلط درباره مورد تایید واقع نشدن:
1- شما تصور میکنید فردی از دست شما عصبانی است اما علت آن را جویا نمیشوید.
2- نسبت به انگیزه های منتقدان خود دچار پیشداوری و نتیجه گیری عجولانه میگردید. شما نیت و قصد آنها را صرفا آزردن، کنترل کردن و یا تحقیر خود می بینید.
3- شما تصور میکنید انتقاد متوجه شماست در صورتی که اینگونه نیست.
4- شما با خود میگویید که چنانچه دیگران شما را دوست نداشته باشند، آنها به حتم از شما متنفر هستند.
5- شما میپندارید که عدم پذیرش از سوی برخی افراد به مفهومی این است که هیچ کس، هیچگاه شما را دوست نداشته و برایتان احترام قائل نخواهد شد. (تعمیم بی مورد)
6- شما تصور میکنید که یک انتقاد از سوی یک فرد به معنی طرد کامل شما از سوی آن فرد است.
7- شما تصور میکنید که عدم پذیرش و تایید ازسوی دیگران به پیامدهای جدی و ناگواری خواهد انجامید.
چنانچه شما پیوسته نگران آن میباشید که دیگران چگونه نسبت به شما خواهند اندیشید، پذیرش خویشتن در شما متزلزل است. بدین مفهوم که شما برای ارزیابی خود به تایید دیگران محتاجید. هنگامی که شما از دیگران عشق و احترامی که تصور میکنید به آن "نیاز" دارید دریافت نمی کنید، "تردید به خود" که در ذهن شما ریشه دوانده مجددا بال و پر میگیرد.زمینه ذهنی اینگونه ارزیابی خویشتن، احساس نیازمندی مفرط است. "نزد من شاد بودن و احساس ارزشمندی کردن وابسته به آنست که دیگران 1-همواره مرا دوست داشته باشند، 2-مورد تایید و پذیرش قراربدهند، 3-برایم احترام قائل باشند و 4-هیچگاه مرا رد و طرد نکنند." شما تصور میکنید که چنانچه فردی که پیشتر شما را دوست داشته ، دیگر تصمصم بگیرید که شما را دوست نداشته باشد، سرنوشتی بسیار وحشتناک وغیر قابل تحمل است.
آیا انسان قادر خواهد بود بر ترس غیر معقول خود از طرد شدن، دوست داشته نشدن و مورد تایید و پذیرش قرار نگرفتن فائق آید؟
بله، اگر به این عقیده پای بند گردد که پذیرش و تایید دیگران یک نیاز ضروری نیست. اکنون راه حل چیست؟ از تایید و پذیرش دیگران استقبال کنید و هر کار معقولی که موجب اجتناب از عدم پذیرش و تایید دیگران میگردد، را انجام دهید. روی شخصیت و روابط خود کار کنید تا شانس خود را برای جلب عشق و محبت دلخواه خود افزایش دهید. اما همواره به خود یادآوری کنید که، با اینکه تایید دیگران مقبول است، اما شما بدون آن هم قادر به ادامه حیات و بقا خواهید بود. بنابراین درآینده در صورت مواجهه با عدم تایید و پذیرش دیگران تنها احساس ناکامی مختصری خواهید کرد، تا اینکه احساس اضطراب،افسردگی و یا درماندگی. و همچنین دیگربمنظور خوشنود سازی دیگران از خواسته ها و نیازهای خود دست نخواهید کشید.
در دنیای واقع بازخورد مثبت از دیگران همواره محقق نخواهد شد. بالطبع هر کسی هم از شما خوشش نخواهد آمد.چرا که افراد مختلف ایده ها و انتظارات متفاوتی از اینکه شما چگونه باید باشید (تا محبوب انان گردید)، در ذهن خود دارند. خشنود سازی دیگران تنها گاهی اوقات ثمربخش است.چنانچه شما درانتظارعدم تایید و پذیرش دیگران باشید، احتمال آنکه در صورت محقق نشدن آن واکنش شدیدی از خود بروز دهید، کاسته میگردد.
و به یاد داشته باشید که انسان ناکامل و جایزالخطا است. اگر بخاطر کاری که انجام داده اید مورد انتقاد قرار گرفتید، این خود گواه و اثبات انسان بودن شماست. چنانچه انتقاد بجا و صحیح بود نیز به مفهوم آن نیست که شما کاملا بی کفایت میباشید. رفتارها را ارزیابی کنید و نه تمام وجود خود را.چنانچه انتقاد ناروا و نادرست بود این نیز نشانه و اثبات انسان بودن فرد انتقادگر شما میباشد. انتقاد و عدم تایید و پذیرش دیگران غیر قابل تحمل نیست. شما پیشتر مورد انتقاد قرار گرفته اید و در آینده نیزقرارخواهید گرفت. انتقاد ناخوشایند است اما غیر تحمل نه.
راهکارهایی برای مقابله با ترس از عدم تایید و پذیرش :
1-کنارآمدن با عدم تایید و پذیرش دیگران را تمرین کنید: به عمد عدم تایید و پذیرش فردی را برانگیزید، تا نخست دریابید که قادر به تحمل آن میباشید و دوم اینکه بدون تایید و پذیرش دیگران دنیا برای شما به آخر نمیرسد. برای مثال لباسی را که دوست دارید، اما شریکتان تصورمیکند برای شما مناسب نیست، را خریداری کنید. و یا عقیده ای را بیان کرده و برآن اصرار ورزید البته در مقابل فردی که با آن مخالف است.
2- چیزهایی که ازآنها هراس دارید و ازمواجهه شدن با آنها اجتناب میورزید را به چالش بکشید.به جلسات، محافل اجتماعی، میهمانی ها وهرمکانی که از نحوه تفکر دیگران نسبت به خود نگرانی دارید، حضور یابید.
3- به فعالیت های مورد علاقه خود مشغول گردید. خود را متعهد سازید که کارهایی که برایتان لذت بخش است را انجام دهید تا براساس خواسته ها و امیال خود عمل کرده باشید، بدون ترس از طرز تفکر دیگران نسبت به خودتان.
4-در مقابل تکانه ی جویا شدن نظر دیگران مقاومت کنید.هنگام خرید لباس و دیگر اقلام، و هنگامی که انتخاب تنها به سلیقه شخصی مربوط است،شخصا تصمیم بگیرید.در مواقع مقتضی نیز با دیگران مشورت کرده، اما تصمیم آخر را خودتان اتخاذ کنید.
5-همواره در پی جلب تایید و تصدیق گفته هایتان نباشید.در بیان عقاید خود مستقل عمل کنید.جملات خود را اینگونه خاتمه ندهید:"درست نمیگویم؟"،"شما اینگونه فکر نیمکنی؟"،"قبول نداری؟"
6-عدم نیاز به تایید،
بهره وری برای اولین بار در سال 1766 میلادی توسط کوتیرنی مطرح شد و در سال 1883 لیتر LITTRE بهره وری را قدرت و توانایی تولید کردن بیان کرد و در سال 1900 ار لی بهره وری را ارتباط این بازده و وسایل به کار رفته برای تولید این بازده عنوان کرد.
از ابتدای خلقت، بشر همواره درصدد فرصتهایی بوده تا بهترین بهره را از منابع و امکانات خود ببرد. شاید نقطه عطف به ثمر نشستن این تلاش را بتوان دوره ورود به عصر کشاورزی دانست که انسان با بهره گیری از حیوانات برای شخم زدن و سایر ابزار، از منابع موجود در آن زمان به نحو بهتری استفاده کرد.به نظر می رسد اصطلاح بهره وری برای اولین بار در نوشته ها و عقاید اندیشمندان اقتصادی مکتب مرکانتلیسم (سوداگری) مطرح شده باشد، اما در اینکه ابتدا این واژه گونه وارد ادبیات اقتصادی شده است،
دیدگاههای مختلفی وجوددارد شاید به طور رسمی و جدی، نخستین بار لغت «بهرهوری» در مقاله ای توسط فردی به نام «کونیزنی» در سال 766 میلادی ظاهر شد.
جدول 1: سیر تکاملی مفهوم بهره وری
محقق
سال
تعریف بهره وری
کونیزنی
1766
ظهور واژه بهره وری برای نخستین بار در کتابها
لیتر
1883
توان تولید کردن
ارلی
1900
ارتباط بین بازده وسایل بکار رفته برای تولید این مقدار بازده
آلبرت آفتالیون
1911
رابطه بین حجم تولیدی که در زمان معینی بدست آمده و حجم کامل عوامل تولید
دیویس
1955
تغییراتی که در میزان محصول براثر منابع بکار رفته ایجاد میشود
فابریکنت
1962
همیشه نسبت بین بازده و نهاده
کندریک و کریمر
1965
ارائه تعاریف فونکسینل، موضعی و وظیفه ای برای بهرهوری عامل منحصر یا منفرد و بهره جمعی و کلی عوامل
سیکل
1976
مجموعه نسبتهای بازده به نهاده
اهمیت بهره وری
در عصر حاضر بهره وری را یک روش، یک مفهوم و نگرشی در باره کار و زندگی می نامند و در واقع به آن به شکل یک فرهنگ و یک جهان بینی می نگرند، بهره وری در همه شئونات، کار و زندگی فردی، اجتماعی می تواند دخیل باشد و یک شاخص تعیین کننده درآمد سرانه هر کشور است و برای افزایش بهره وری ملی هر کشور باید درآمد سرانه آن کشور افزایش یابد.
عوامل مؤثر بر افزایش بهره وری نیروی انسانی -
در تعیین عوامل مؤثر بر بهره وری نظرات متفاوتی وجود دارد و هر یک از دانشمندان و صاحبنظران عواملی را به عنوان عامل مؤثر مشخص کرده اند و به طور اجمال عواملی چون آموزش شغلی مستمر مدیران و کارکنان، ارتقاء انگیزش میان کارکنان برای کار بهتر و بیشتر، ایجاد زمینه های مناسب بطور ابتکار و خلاقیت مدیران و کارکنان، برقراری نظام مناسب پرداخت مبتنی بر عملکرد و برقراری نظام تنبیه و تشویق، وجدان کاری و انضباط اجتماعی تحول در سیستم و روشها که نقش حساس و کلیدی دارند، تقویت حاکمیت و تسلط سیاستهای سازمان بر امور، صرفه جوئی به عنوان وظیفه ملی در بهره وری مؤثر می باشد.
ولی تمام مؤلفان این رشته تقریباً در این باب اتفاق نظر دارند که برای افزایش سطح بهره وری تنها یک علت خاصی را نمی توان ارائه نمود بلکه عنوان می کنند که ارتقاء بهره وری را باید معلول ترکیبی از عوامل گوناگون دانست.
رفتار مطلوب و کردار درست رهبران و مدیران ;
مسئولیت خطیر مدیریت و رهبری باید به افرادی سپرده شود که ضمن برخورداری از ویژگیهای شخصیتی خاص، شیوه های رهبری و مدیریت مناسب را به کار گیرند و از نظر اخلاقی نیز الگو باشند.
فراهم کردن شرایط لازم پیشرفتهای شغلی برای همه افراد .
دوره های آموزش ضمن خدمت و آموزش کارکنان: باید دوره های آموزش ضمن خدمت و آموزش کارکنان را به عنوان یک امر حیاتی و مستمر و مداوم تلقی کرد، زیرا تنها از طریق آموزش می توان تلاشهای کارکنان را با امکانات موجود و پیشرفتهای علمی جدید هماهنگ کرد. باید کلیه وظایف و دستورالعملها و مقررات و قوانین برای کارکنان واضح و روشن باشد و هیچ جای ابهامی برای آنها وجود نداشته باشد.
دادن اختیارات کافی به کارکنان، تا آنها در انجام کارهای خود احساس مسئولیت بیشتری کنند.
در زمان استخدام سعی شود افراد کارآمد و متخصص جذب شوند جهت انتخاب آنها اجرای آزمون های شفاهی و کتبی ضرورت دارد. سعی شود تا کارکنان را در تصمیم گیری ها و تدوین اهداف و برنامه ها مشارکت داد. نتیجه این عمل باعث خواهد شد که کارکنان در اجرای فعالیتها احساس مسئولیت کنند و در دستیابی به اهداف سازمانی تلاش بیشتری بروز دهند.
کیفیت بالای زندگی کاری: مفهوم کیفیت زندگی کاری بیانگر اهمیت احترام قائل شدن برای مردم در محیط های کاریشان است. به طورخلاصه می توان گفت: مواردی که در بالا بردن کیفیت زندگی کاری تآثیر گذار می با شد به شرح ذیل است :
*پرداخت مناسب و عادلانه بر انجام خوب یک کار ·
*وضعیت کاری سالم و ایمن ·
*امکان یادگیری و استفاده از مهارتهای جدید ·
*ایجاد انسجام اجتماعی در سازمان
*آماده کردن امکانات رشد و پیشرفت و ترقی برای کارکنان ·
*حفظ حقوق فردی ·
*تعادل در تقسیم زمان کاری و زمان بیکاری مجاز ·
*ایجاد غرور کاری و سازمانی ·
*باید از برنامه های گردشی شغلی، غنای شغلی و توسعه شغلی در جهت افزایش توان و مهارت کارکنان و همچنین جهت افزایش اعتماد به نفس کارکنان استفاده نمود.
*برقراری نظام مناسب پرداخت مبتنی بر عملکرد و برقراری نظام تنبیه و تشویق
*تحول در سیستم و روشها که نقش حساس و کلیدی دارند
*وجدان کاری و انضباط اجتماعی که عاملی خود کنترلی است.
بهبود و ارتقای بهره وری مستلزم کوشش و تلاش برنامه ریزی شده همه جانبه از سوی افراد و مسئولین ذیربط است که خود نیازمند بهبود شرایط کار و تغییرمحرکه ها و روشهای انگیزشی کارکنان، بهبود نظامها ، قوانین، بخشنامه ها، دستورالعملها روشها، فناوری و غیره می شود.
مهمترین عوامل مؤثر در کاهش بهره وری
مهمترین و عمده ترین عامل کاهش بهره وری منابع انسانی نامتوازن بودن درآمد و هزینه ا ست که مهمترین عامل در انگیزش منابع انسانی است. پس از آن مهمترین عوامل مؤثر در کاهش بهره وری در داخل یک سازمان به شرح زیر است:
*وجود تبعیض بین کارکنان )ناشی از ضعف مدیریت(
*ناامنی شغلی
*موفق نبودن و بی میلی بر برنامه ریزی های میان مدت یا بلندمدت )ضعف مدیریت(
*مساعد نبودن محیط کاری مناسب
*عدم توجه به نیازهای واجب کارکنان
*کنترل نکردن )بی ثباتی در برنامه های کنترلی(
*ناهماهنگی رشته تحصیلی و شغلی
*استفاده نکردن از تخصص ها در مشاغل مربوط )ضعف مدیریت)
*بی برنامگی مدیریت
*فقدان کارآموزی )ضعف مدیریت)
*ناهماهنگی استعدادهای فردی و شغلی )ضعف مدیریت(
*بی کفایتی سرپرست
*بی علاقگی به کار فعلی و انتقال پی در پی نیروی انسانی
*تورم نیروی انسانی
تقریبا تمامی عوامل کاهش بهره وری نیروی انسانی به ضعف مدیریت ارتباط دارد. در این میان باید رابطه فرد با سازمان ارتباطی متقابل ودوطرفه باشد. مدیریت موفق کسی است که محیط فرهنگی سازمان خود را که عاملی بسیار مؤثر در رفتارهای کارکنان است عمیقاً بشناسد ودرک کند و آن را در جهت اجرای برنامه های سازمان بکار گیرد. حقوق و مزایای افراد باید بر اساس ماهیت شغل، تخصص، تجارب و عملکردافراد در برابر تغییرات و برنامه ها معین شود. اگر عملکرد افراد به دقت ارزیابی نشود و مطابق شایستگی به آنان امتیاز داده نشود یا به تعبیردیگر افراد شایسته از امتیازات بیشتر در سازمان برخوردار نشوند در آن سازمان به تدریج فرهنگ کم کاری بوجود می آید.
پایین بودن حقوق و دستمزد در ایران در قیاس با شاخص هزینه زندگی در سالهای اخیر موجب کم کاری و یافتن شغل های دوم و سومشده است که نهایتاً موجب خسته تر شدن نیروی کار، کاهش بازدهی و بروز مشکلات روحی و روانی برای نیروی کار در خانواده های آنها شده است و نتیجتاً بر روی بهره وری نیروی کار تأثیری منفی گذاشته است
کلمات کلیدی : بهره وری و افزایش کارایی کارکنان,بهره وری,بهره وری کارکنان,بهره وری سازمانها,بهره وری کارمندان,بهره وری مدیریت,مدیریت کارکنان,اثربخشی,
در این سایت هیچ فایلی برای فروش قرار نمی گیرد. برای پشتیبانی و خرید فایل به سایت اصلی فروشنده مراجعه بفرمائید:
لینک دریافت فایل از سایت اصلی
ادامه مطلب ...
پـِلِّکان سازهای است که برای ارتباط دادن دو سطح غیر همسطح در ساختمان یا فضاهای دیگر بکار میرود و از اجزای کوچکتری به نام پلّه ساخته شدهاست. در حالتی که پلکان در یک فضای بسته ساخته شود به آن راهپله گفته میشود.
به پلکانی که به صورت نقالهای و با نیروی برق حرکت کند پله برقی گفته میشود. از انواع دیگر پلکان میتوان پلکان مارپیچی، پلکان تاشو (درب مخفی) و پلکان هواپیما را نام برد.
به طور معمول پهنای مؤثر پلهها و پاگردها باید حداقل دارای یک و نیم متر باشند و از دو نیم متر تجاوز نکنند. درها نباید پهنای مفید پاگردها را اشغال و محدود کنند و درهای رو به راه پله باید به طرف خروجی باز شوند. همچنین بهتر است نسبت ارتفاع به عمق پاگذار ۱۵۰ تا ۳۰۰ میلیمتر باشد.
اجزای پلکان
به سطح افقی پله، کف پله یا پاگذار و به سطح عمودی آن پیشانی پله گفته میشود. در پلههای مسدود کف پله معمولاً نسبت به پیشانی آن حالت پیش آمده دارد تا کف پله از سطح پهنتری برخوردار باشد. به ارتفاع باز راهپلهها یعنی فضای کف تا سقف، سرگیر گفته میشود. بلندای یک یا چند پله از سطح کف پلکان، خیز نامیده میشود.
اجزا پلکان:
ارتفاع پله
به طور کلی هر قدر ارتفاع پله زیادتر باشد تعداد پله مورد نیاز برای عبور از طبقهای به طبقه دیگر کمتر بوده ودر نتیجه قفسه پله یا فضای لازم برای ایجاد پله کمتر است ولی ارتفاع پله کاملاً بستگی به محل استفاده و اشخاص استفاده کننده از آن را دارد مثلاً ارتفاع پله برای طبقات آپارتمانهای مسکونی در حدود ۱۶ الی ۲۰ سانتیمتر در نظر گرفته میشود زیرا ۸۰۰ درصد استفاده کنندگان آن در سنینی هستند که به راحتی میتوانند از پله پایین و بالا روند. همچنین ارتفاع پله موتور خانهها و یا انبار را در حدود ۲۰ الی ۲۵ حتی ۵۰ سانتیمتر در نظر میگیرند زیرا ۹۹۹ درصد استفاده کنندگان این قسمت از ساختمان را اشخاص جوان تشکیل میدهند و همچنین ارتفاع پله مکانهای عمومی مانند ایستگاه راه آهن و یا بیمارستانهاو یا ادارات عمومی را در حدود ۱۵ الی ۱۷۷ سانتیمتر در نظر میگیرند زیرا از این نوع پلهها اجباراً افراد در هر سنی استفاده خواهند نمود. ارتفاع پله در قصرهای بسیار لوکس و مجلل در حدود ۱۵۵ سانتیمتر یا کمتر در نظر گرفته میشود.
کف پله
کف پله تابع دو عامل است
۱. طول کف پا ۲. طول قدم
طول کف پای یک آدم معمولی در حدود ۳۰ سانتیمتر است در این صورت برای اینکه عبور و مرور از روی پله آسان باشد کف پله باید در حدود ۳۰ سانتیمتر باشد که با توجه به ۲ سانتیمتر دماغه پله جمعاً کف پله در حدود ۳۲ سانتیمتر خواهد شد. طول قدم یک آدم معمولی در حدود ۶۳۳ الی ۶۵ سانتیمتر میباشد برای اینکه بتوان پلهها را پشت سر هم وبدون توقف و به راحتی و با قدم معمولی طی نمود میباید مجموع دو برابر ارتفاع بعلاوه کف پله عددی بین ۶۳ الی ۶۵ سانتیمتر باشد. اگر تعداد پلههایی که پشت سر هم قرار دارند در حدود ۸ الی ۱۲ پله باشد کف پله نمیتواند از ۳۲ الی ۳۳ بیشتر باشد. زیرا اگر کف پله از این مقدار پهنتر باشد استفاده کننده از آن در موقع بالا رفتن ناخودآگاه هر قدم خود را روی پلهٔ بعدی قدری عقبتر گذاشته و روی پله هشتم یا نهم پنجه پای او روی لبه پله قرار گرفته و ممکن است تعادل خود را از دست داده و به جلو خم شود ولی در مورد پلههای جلو ساختمان که معمولاً تعداد آن در حدود ۳ یا ۴ پله میباشد میتوان از کف پله پهنتر نیز استفاده نمود.
عرض پله
عرض پله به نسبت شدت عبور و مرور متفاوت نیز میباشد. عرض پله ساختمانهای عمومی و بزرگ مانند سینماها و تاترها که از آنها برای عبور یک طرفه استفاده میشود برای هر ۱۲۰ نفر جمعیت یک متر عرض در نظر گرفته میشود که این عرض برای تخلیه جمعیت در حدود ۱۰۰ دقیقه کافی میباشد. حداقل عرض پله ساختمانهایی که زیاد بزرگ نبوده و از روی آن عبور و مرور دو طرفه انجام میشود و در حدود ۱۰۰ سانتیمتر در نظر گرفته میشود زیرا عرض شانه یک نفر مرد در حدود ۶۰ سانتیمتر است و با توجه به اینکه اگر دو نفر بخواهند از نزدیک یکدیگر عبور نمایند ناخودآگاه قدری شانه خود را به سمت طرف مقابل کج مینمایند عرض ۱۰۰ سانتیمتر برای عبور دو نفر از کنار یکدیگر کافی میباشد ولی برای آپارتمانهای چندطبقه که شدت رفتوآمد زیادتر است عرض پله را در حدود ۱۲۰ سانتیمتر و یا بیشتر در نطر میگیرند. در مورد پلههای کم رفتوآمد مانند پلههایی که به بام ختم میشوند و از آنها برای برف روبی و یا سرکشی به بام استفاده میشود عرض ۵۵۵ الی ۶۰۰ سانتیمتر کافی میباشد.
پلههای دو گردش و یک پا گرد
متداولترین نوع پله میباشد که با دو گردش و یک پاگرد فاصله دو طبقه را طی میکند که U شکل میباشد. مسیر اول با مسیر دوم که هر دو به پاگرد منتهی میگردد درست ۱۸۰ درجه اختلاف جهت دارند. تعداد پله در هر گردش در حدود ۸ تا ۱۰۰ پله است.
پله با سه گردش و دو پاگرد این نوع پله بیشتر برای ساختمانهایی که فضای در نظر گرفته شده برای پله مربع است و یا اگر بخواهند ساختمانهایی که آسانسور دارد پله دور آسانسور بچرخد و یا به عبارت دیگر فضای در نظر گرفته شده برای پله و آسانسور در یک مجموعه باشد این نوع پله اجرا میشود.
پلههای بدون پاگرد
این نوع پله که فضای کمتری را اشغال مینماید نا مناسبترین نوع پله میباشد در این سیستم آن تعداد پلههایی که در قسمتهای مستقیم واقع است مناسب و راحت است ولی عبور و مرور از آن تعداد پله که در قوس قرار داشته و به شکل مثلث است مشکل تر و ناراحت تر میباشد. در طرح پلههای مثلث شکل باید سعی نمود که متوسط کف پلهها از ۲۵۵ سانتیمتر کمتر نباشد.
پله گرد
برای مکانهای کم رفتوآمد میباشد و امکان استفاده از آن برای کودکان و افراد مسن بسیار مشکل است. در طرح این گونه پلهها که معمولاً حول لوله ای به قطر ۱۰ الی ۱۵ ساتی متر میچرخد روش کار چنین است که ابتدا دایره متوسط گردش را به تقسیمات مساوی تقسیم نموده آنگاه از مرکز دایره گردش به این نقاط وصل مینمایند و این خطوط را ادامه میدهند تا محیط دایره خارجی پله را قطع کند.
چشم پله یا چاه پله
در پلههایی که با دو گردش و یک پاگرد اجرا میشود گردشهای پله باید با فاصلهای حداقل در حدود ۱۰ سانتیمتر از یکدیگر واقع شوند. به این فاصله که چشم پله گفته میشود اجرای نرده پله را آسان تر میکند البته اگر فضای پله دارای عرض کافی نباشد میتوان از این فاصله صرف نظر نمود.
تعداد پله
نباید بیشتر از ۱۰ الی ۱۲ پله پشت سر هم قرار گیرد و بعد از هر ۱۰ پله پاگرد در نظر گرفته میشود. علت معین کردن تعداد پله این است که در موقع استفاده از پله فرد احساس وحشت نکند.
پاگرد
عرض پاگرد در پلههای U شکل دو برابر عرض پله میباشد و طول آن حداقل به اندازه عرض یک پله باشد بدین صورت پاگرد مستطیلی شکل میباشد. در مورد پلههای مستقیم عرض پاگرد به اندازه عرض پله و طول آن مساوی n قدم کامل میباشد.
نرده پله
برای ایجاد ایمنی حتماً باید نرده گذاشته شود. پلههایی که از دو طرف باز میباشد باید هر دو طرف نرده داشته باشد. ارتفاع نرده در حدود ۷۵ الی ۸۰ سانتیمتر پیشنهاد میشود.
طاق پله
سقف پله بالا با پله پایینی آنچنان فاصله داشته باشد که یک نفر آدم با قد معمولی بتواند بدون احساس ترس از آن استفاده نماید حداقل ارتفاع در حدود ۱۹۵ سانتیمتر پیشنهاد میگردد از آن کمتر تا ارتفاع ۱۸۰ سانتیمتر ممکن است سرگیر نباشد ولی چشم ترس است.
شیب کف پله
در موقع نصب پله معمولاً در حدود ۲ یا ۳ میلیمتر به آن شیب میدهند که این شیب شستشوی پله را راحت تر میکند
«پله و قسمتهای مختلف آن»
پله معمولترین وسیلهی ارتباط بین دو سطح با ارتفاع مختلف است (در ساختمان). گاهی اختلاف دو سطح آنقدر کم است که فقط به یک پله، آن هم کوتاه نیاز است. با تسلط بر طراحی و مهارت در اجرای صحیح، میتوان در ساختمان، پلهای به وجود آورد که در مواقع معمولی کاملاً قابل استفاده و راحت و در صورت بروز خطر مانند آتشسوزی، پلهای ایمن و مقاوم باشد.
اجزای تشکیل دهندهی پله و پلکان:
کف پله: به سطح فوقانی پله گفته میشود یعنی جایی که پا بر آن قرار میگیرد.
ارتفاع پله: فاصلهی عمودی کفهای دو پلهی متوالی، ارتفاع پله نام دارد.
پیشانی پله: قطعهای عمودی است که میان دو کف دو پلهی متوالی، قرار دارد.
گونهی پله: سطح (سطوح) بغل پله، گونه نام دارد.
عرض پله: فاصلهی بین گونههای پله را«عرض پله» میگویند. تک پله طول ندارد.
لب پله: پیشآمدگی کف پله از پیشانی، لب پله نام دارد. وجود آن باعث بزرگتر شدن کف پله میشود.
شیار کف پله: در کف پله، یک یا چند شیار (گودی) در امتداد عرض پله به وجود میآورند. این شیارها برای جلوگیری از لیز خوردن هستند. بعضی پلهها فاقد شیارند.
ردیف پله (رشتهی پله- بازوی پله): به مجموعهی پلههای متوالی بین دو اختلاف سطح، ردیف پله میگویند. یک ردیف پله، حداقل از سه پلهی متوالی تشکیل میشود.
خط مسیر پله: این خط نشان میدهد که پله از کجا شروع و به کجا ختم میشود. خط مسیر پله در روی پلان و وسط عرض پلهها رسم میشود.
خط شیب پله: خطی است که لبهی پلههای یک ردیف پله را به یکدیگر وصل میکند.
زاویهی شیب پله: زاویهی بین خط شیب پله با افق را زاویهی شیب پله میگویند.
حجم پله: عبارت است از ضخامت سقف زیر یک ردیف پله.
طول پله: طول افقی یک ردیف پله، طول پله نام دارد.
پاگرد: محلی (سطحی) است که شخص، پس از پیمودن یک ردیف پله بر آن قدم میگذارد.
طول راه پله: مجموع طول پله و پاگرد(پاگردها)، طول راه پله نام دارد.
نردهی پله: وسیلهای است که برای ایمنی و جلوگیری از سقوط اشخاص بر روی ردیف پله نصب میشود.
دستانداز پله: وسیلهای است که بر روی نرده و به موازات خط شیب پله نصب میشود.
چشم پله: اگر فاصلهای بین دو ردیف پله(یک ردیف رفت و یک ردیف برگشت) باشد، آن فاصله، چشم پله نامیده میشود.
فضای پله: سطحی است که پلهها، پاگرد(پاگردها) و چشم پله (در صورت وجود) اشغال مینماید.
اندازهی ارتفاع پله مناسب برای مکانهای مختلف عبارتانداز:
پلههای آزاد: 14 سانتیمتر
پلههای سالنهای اجتماعات، سینماها و . . . : 16 سانتیمتر
پلههای مدارس: 17-16 سانتیمتر
پلههای منازل: 19-17 سانتیمتر
پلههای فرعی: تا 20 سانتیمتر
ارتفاع سرگیر: هرگاه یک ردیف پله روی ردیف پلهی دیگری قرار گیرد، برای حرکت راحت و ایمن، حداقل ارتفاع 2 متر باید باشد.
پله و انواع آن
پلکان یک راه ارتباطی است که دو سطح مختلف را به هم ارتباط می دهد و انسان با انرژی خود ان را طی می کند .در واقع پله تکیه گاهی برای پا هنگام بالا رفتن است.
طراحی معماری به نیازمند است تا پاسخگوی یک عملکرد مناسب باشد. پلکان وسیله معمول دستر در بین طبقات ساختمان است.پلکان روشها و سیستمهایی را باید طوری ساخت که امکان دسترسی اسان و راحت ساده و ایمنی را توسط پله ها به بالا و پایین فراهم سازد.
پلکان یک راه ارتباطی است که دو سطح مختلف را به هم ارتباط می دهد و انسان با انرژی خود ان را طی می کند .در واقع پله تکیه گاهی برای پا هنگام بالا رفتن است.
▪ فرم پله
▪ جنس پله
▪ کاربری
▪ راه پله مستقیم
▪ راه پله با پله های مایل
▪ راه پله ۴/۱ چرخش در بالا
▪ راه پله ۴/۱ چرخش در پایین
▪ راه پله ۴/۱ چرخش در بالا و پایین
▪ راه پله ۴/۱ چرخش در بالا و پایین در جهت مخالف
▪ راه پله مستقیم با پاگرد
▪ راه پله مستقیم با ۴/۱ دور چرخش
▪ راه پله مستقیم با نیم دور چرخش
▪
کسانی که به مصرف الکل و سایر مواد مخدّر وابستگی دارند غالباً از بیماریهای روانی نیز رنج میبرند. عدم درمان بیماریهای روانی این افراد، درمان اعتیاد آنها را نیز مشکلتر و پیچیدهتر میسازد.
افسردگی یکی از مسائل رایج در بین معتادان است. تشخیص بین افسردگی حاد و آشفتگی هیجانی ناشی از اعتیاد به دلایل زیر میتواند مشکل باشد:
بسیاری از نشانههای افسردگی معمولاً با پرهیز از مصرف الکل و دارو از بین میروند.
افسردگی حاد چیست؟
افسردگی حاد یا افسردگی عمده یک نوع بیماری است که بدن، ذهن و فرایندهای فکری را درگیر میکند. برخورد و خوراک و خواب فرد، بر نحوه نگاه کردن به خود و بر نحوه تفکر تأثیر میگذارد. اختلال افسردگی مشابه حالت غم و اندوهی که گاهی برای هر کس پیش میآید نیست. این اختلال نشانه ضعف شخصی نیست و وضعیتی نیست که آرزوکنیم خود به خود برطرف گردد. افرادی که دچار افسردگی میشوند نمیتوانند به آسانی «خود را جمع و جور کنند» و بهتر شوند. نشانههای افسردگی در صورتی که درمان صورت نگیرد میتوانند هفتهها، ماهها یا حتی سالها باقی بمانند.
نشانههای افسردگی
هر کس که دچار افسردگی میشود لزوماً همه نشانههای افسردگی را با هم ندارد. بعضیها فقط چند نشانه و برخی دیگر تعداد بیشتری از نشانهها و عوارض بیماری را پیدا خواهند کرد. همچنین شدّت عوارض نیز از یک فرد به فرد دیگر و در طول زمان متفاوت است.
این نشانهها عبارتند از:
شیوع افسردگی
اغلب پژوهشها نشان میدهند که میزان افسردگی حاد در بین معتادان (الکل یا مواد مخدّر)، چهار برابر بیشتر از دیگران است. همچنین میزان افسردگی در بین زنان معتاد، دو برابر مردان است. این نسبت در بین غیرمعتادان نیز برقرار است. هنگامی که فردی که به الکل یا مواد مخدّر وابستگی دارد دچار افسردگی حاد میشود، علاوه بر درمان وابستگی شیمیایی بدنش باید تحت درمان سلامت ذهنی نیز قرار گیرد.
تشخیص افسردگی
تشخیص دقیق بسیار حساس است. اگر این نشانهها و عوارض افسردگی را در خود یافتید، باید حتماً توسط یک روان درمانگر که در زمینه وابستگی به الکل و مواد مخدّر نیز تجربه داشته باشد تحت معاینه و سنجش قرار گیرید.
درمانهای موجود
معمولاً افسردگی در معتادان (الکل یا دارو) از طریق روان درمانی و داروهای ضد افسردگی، درمان میگردد. مطالعات نشان دادهاند که درمان از طریق داروهای ضدافسردگی در کاهش افسردگی بین الکلیها موثر است. البته باید توجه داشت که دارو درمانی، تنها بخشی از طرح و برنامه درمان است و نمیتواند جایگزین روان درمانی گردد. درک این نکته حائز اهمیت است که دارو درمانی باید توسط متخصصی که آشنایی کامل به سوء مصرف و وابستگی به مواد دارد صورت گیرد زیرا برخی از داروهایی که برای درمان افسردگی تجویز میگردند خودشان ممکن است اعتیادآور باشند.
افسردگی در معتادان از شیوع بالایی برخوردار است. ترک اعتیاد و قطع مصرف ماده مخدر نیز با علایمی همراه می شود که یکی از آنها افسردگی است. یکی از درمانهای جایگزین در ترک اعتیاد به مواد مخدر، درمان جایگزین با متادون است. متادون یک نوع ماده مخدر صناعی است که می تواند از بروز علایم ترک پیشگیری نماید. تجویز متادون برای معتادان به مواد مخدر حداقل با دو هدف عمده صورت می گیرد: الف) دسترسی به ماده ای خوراکی و کاهش اعتیاد تزریقی و بیماری های عفونی مرتبط با آن (ایدز، و ...) ب) کاهش ارتباط معتاد با توزیع کنندگان مواد مخدر و کم شدن میزان بزهکاری در جوامع هدف تحقیق حاضر بررسی تأثیر درمان جایگزین با متادون در کاهش افسردگی بعد از درمان است تا بر پایه شناخت موضوع، بتوان با طراحی برنامه های مناسب در راستای بهینه شدن فرایند درمانی اقدام نمود. مواد و روش ها: در مطالعه حاضر که از دسته مطالعات کارآزمائی قبل و بعد (Before and after trial) بود، با در نظر داشتن حداکثر خطای نمونه گیری برابر 5 درصد و حدود اطمینان 95 درصد، نمونه هایی شامل 323 نفر از معتادان مراجعه کننده به مراکز متادون درمانی، انتخاب شده و مورد پرسش قرار گرفتند. پرسشنامه 21 سوالی Beck در دو مقطع (قبل از شروع درمان با متادون و یکماه پس از درمان با متادون) در اختیار نمونه ها قرار گرفت. نمرات هر دو آزمون Beck توسط نرم افزار آماری SPSS ویرایش سیزدهم مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای مقایسه فراوانی افسردگی و همچنین شدت آن در بیماران مورد مطالعه، از آزمون های غیرپارامتریک Mc-Nemar و Wilcoxon استفاده گردید. سطــح معنادار مطالعه حاضر 01/0 در نظر گرفته شد. یافته های پژوهش: از مجموع 323 نفر معتاد مورد مطالعه ، 261 نفر (8/80 درصد) قبل از شروع درمان جایگزینی با متادون دچار افسردگی بودند (6/68 درصد نوع خفیف ، 8/26 درصد نوع متوسط و 6/4 درصد نوع شدید). یکماه پس از شروع درمان جایگزینی با متادون، افراد مذکور مجدداً مورد بررسی قرار گرفتند. در این مرحله 195 نفر (3/60 درصد) دچار افسردگی بودند (7/86 درصد نوع خفیف، 3/12 درصد نوع متوسط و یک درصد نوع شدید) تفاوت مشاهده شده در میزان افسردگی قبل و بعد از درمان از نظر آماری معنادار بود (01/0 P<). بحث و نتیجه گیری: شیوع افسردگی در معتادان به مواد مخدر با یا بدون درمان جایگزین با متادون از شیوع افسردگی در جمعیت عمومی بیشتر است، درمان جایگزین با متادون می تواند در کاهش شیوع و شدت افسردگی در معتادان به مواد مخدر مؤثر واقع شود. همانطور که می دانید افراد دچار افسردگی مدام مشغول مرور افکار منفی هستند و در ذهن آنها آشوبی برپاست . این باعث می شود آنها همیشه در استرس و نگرانی باشند . برای رهایی از این استرس و نگرانی بعضی از افراد افسرده به مواد مخدر و اعتیاد پناه می برند زیرا موادمخدر روی سیستم اعصاب انها اثر گذاشته . برای مدتی از دست استرس و نگرانی رها می شوند
به پدیده «خود درمانگری» میگویند. زیرا اثر مواد مخدر موقتاً احساس ناراحتی، گناه یا نگرانی را ازبین می برد . امّا وقتی اثر مواد مخدر از بین برود، آن احساسات دوباره بر می گردند و این چرخه معیوب ادامه می یابد
تحقیقات بیانگر این هستند که میزان افسردگی در بین معتادان، چهار برابر ب دیگران است. همچنین میزان افسردگی در بین زنان معتاد، دو برابر مردان است.
افراد دچار افسردگی و معتاد گوشه گیر شده و به سختی به کار و زندگی اجتماعی خود ادامه میدهند و اگر هم در جمعی حضور یابند دوست دارند در جمع هم نوعان خود یعنی معتادان باشند
مشکلات هیحانی ،روانی و شیوه های ناکارمد مقابله با استرس از عوامل دیگر گرایش به اعتیاد هستند .
کاستی و کمبود امکانات برای پاسخ به نیازهای طبیعی افراد برای لذت بردن از زندگی نظیر ماجراجوئی ،تنوع طلبی و هیجان جویی از عوامل دیگری است که موجب افسردگی و اعتیاد می شود
مشکلات اجتماعی نظیر طلاق ،از هم گسستگی خانواده ،فقر ؛بیکاری، دوستان ناباب و احساس حقارت نیر می تواند موجبات افسردگی یا اعتیاد بخصوص در جوانان را فراهم آورد.
برای پیشگیری از اعتیاد و افسردگی باید عوامل خطر ساز را شناخته و سعی کنیم خود وخانواده را در برابر آنها محافظت کنیم
چون افسردگی و اعتیاد هر دو زندگی افراد را به شدت تخریب می کنند باید سریعا با مراجعه به متخصصان روانشناس تحت درمان قرار گیرند بدیهی است درمان این دو اختلال با هم دشوارتر است و نیاز به تخصص و مهارت دارد
متخصص روانشناس ابتدا سعی می کند دریابد کدام یک از افسردگی یا اعتیاد مسبب دیگری شده اند تا ابتدا نسبت به درمان افسردگی یا درمان اعتیاد اقدام کند و به این صورت روند درمان دیگری نیز راحتتر خواهد بود.
کسانی که به مصرف الکل و سایر مواد مخدّر وابستگی دارند غالباً از بیماریهای روانی نیز رنج میبرند. عدم درمان بیماریهای روانی این افراد، درمان اعتیاد آنها را نیز مشکلتر و پیچیدهتر میسازد.
افسردگی یکی از مسائل رایج در بین معتادان است. تشخیص بین افسردگی حاد و آشفتگی هیجانی ناشی از اعتیاد به دلایل زیر میتواند مشکل باشد:
اکثر داروها از جمله الکل، مسکّنها و آرامبخشها خودشان اثر شلکنندگی و رخوتآور دارند.
بسیاری از نشانههای افسردگی در خلال ترک اعتیاد ظاهر میشوند. برای مثال، متعادان به کوکائین معمولاً سه تا پنج روز پس از آخرین مصرف، دچار خواب آلودگی و رخوت شدید میشوند.
مصرف الکل یا مواد مخدّر یک نوع بیخیالی ایجاد میکند که تأثیر هیجانی رویدادهای روزمره را کاهش میدهد. بدون مصرف این مواد، همان هیجانها و احساسات دوباره برای فرد وجود خواهد داشت و او ممکن است آنها را غیرعادی بپندارد.
دوران اعتیاد، تراژدیهای زیادی از قبیل طلاق، از دست دادن حضانت فرزندان، از دست دادن کار و ... به همراه دارد که باعث غم و اندوه زیادی میگردد.
از دست دادن ارتباط با دیگران میتواند سبب غم و اندوه گردد. الکل و دیگر مواد مخدّر معمولاً به صورت «بهترین دوست» فرد در میآیند. دوستی که همیشه حاضر است و باعث آرامش و تسکین میگردد.
بسیاری از نشانههای افسردگی معمولاً با پرهیز از مصرف الکل و دارو از بین میروند.
● افسردگی حاد چیست؟
افسردگی حاد یا افسردگی عمده یک نوع بیماری است که بدن، ذهن و فرایندهای فکری را درگیر میکند. برخورد و خوراک و خواب فرد، بر نحوه نگاه کردن به خود و بر نحوه تفکر تأثیر میگذارد. اختلال افسردگی مشابه حالت غم و اندوهی که گاهی برای هر کس پیش میآید نیست. این اختلال نشانه ضعف شخصی نیست و وضعیتی نیست که آرزوکنیم خود به خود برطرف گردد. افرادی که دچار افسردگی میشوند نمیتوانند به آسانی «خود را جمع و جور کنند» و بهتر شوند. نشانههای افسردگی در صورتی که درمان صورت نگیرد میتوانند هفتهها، ماهها یا حتی سالها باقی بمانند.
● نشانههای افسردگی
هر کس که دچار افسردگی میشود لزوماً همه نشانههای افسردگی را با هم ندارد. بعضیها فقط چند نشانه و برخی دیگر تعداد بیشتری از نشانهها و عوارض بیماری را پیدا خواهند کرد. همچنین شدّت عوارض نیز از یک فرد به فرد دیگر و در طول زمان متفاوت است.
▪ این نشانهها عبارتند از:
ـ احساس غمگینی، اضطراب یا «خالی بودن» مداوم
ـ احساس ناامیدی و بدبینی
کسانی که به مصرف الکل و سایر مواد مخدّر وابستگی دارند غالباً از بیماریهای روانی نیز رنج میبرند. عدم درمان بیماریهای روانی این افراد، درمان اعتیاد آنها را نیز مشکلتر و پیچیدهتر میسازد.
افسردگی یکی از مسائل رایج در بین معتادان است. تشخیص بین افسردگی حاد و آشفتگی هیجانی ناشی از اعتیاد به دلایل زیر میتواند مشکل باشد:
بسیاری از نشانههای افسردگی معمولاً با پرهیز از مصرف الکل و دارو از بین میروند.
افسردگی حاد چیست؟
افسردگی حاد یا افسردگی عمده یک نوع بیماری است که بدن، ذهن و فرایندهای فکری را درگیر میکند. برخورد و خوراک و خواب فرد، بر نحوه نگاه کردن به خود و بر نحوه تفکر تأثیر میگذارد. اختلال افسردگی مشابه حالت غم و اندوهی که گاهی برای هر کس پیش میآید نیست. این اختلال نشانه ضعف شخصی نیست و وضعیتی نیست که آرزوکنیم خود به خود برطرف گردد. افرادی که دچار افسردگی میشوند نمیتوانند به آسانی «خود را جمع و جور کنند» و بهتر شوند. نشانههای افسردگی در صورتی که درمان صورت نگیرد میتوانند هفتهها، ماهها یا حتی سالها باقی بمانند.
نشانههای افسردگی
هر کس که دچار افسردگی میشود لزوماً همه نشانههای افسردگی را با هم ندارد. بعضیها فقط چند نشانه و برخی دیگر تعداد بیشتری از نشانهها و عوارض بیماری را پیدا خواهند کرد. همچنین شدّت عوارض نیز از یک فرد به فرد دیگر و در طول زمان متفاوت است.
این نشانهها عبارتند از:
شیوع افسردگی
اغلب پژوهشها نشان میدهند که میزان افسردگی حاد در بین معتادان (الکل یا مواد مخدّر)، چهار برابر بیشتر از دیگران است. همچنین میزان افسردگی در بین زنان معتاد، دو برابر مردان است. این نسبت در بین غیرمعتادان نیز برقرار است. هنگامی که فردی که به الکل یا مواد مخدّر وابستگی دارد دچار افسردگی حاد میشود، علاوه بر درمان وابستگی شیمیایی بدنش باید تحت درمان سلامت ذهنی نیز قرار گیرد.
تشخیص افسردگی
تشخیص دقیق بسیار حساس است. اگر این نشانهها و عوارض افسردگی را در خود یافتید، باید حتماً توسط یک روان درمانگر که در زمینه وابستگی به الکل و مواد مخدّر نیز تجربه داشته باشد تحت معاینه و سنجش قرار گیرید.
درمانهای موجود
معمولاً افسردگی در معتادان (الکل یا دارو) از طریق روان درمانی و داروهای ضد افسردگی، درمان میگردد. مطالعات نشان دادهاند که درمان از طریق داروهای ضدافسردگی در کاهش افسردگی بین الکلیها موثر است. البته باید توجه داشت که دارو درمانی، تنها بخشی از طرح و برنامه درمان است و نمیتواند جایگزین روان درمانی گردد. درک این نکته حائز اهمیت است که دارو درمانی باید توسط متخصصی که آشنایی کامل به سوء مصرف و وابستگی به مواد دارد صورت گیرد زیرا برخی از داروهایی که برای درمان افسردگی تجویز میگردند خودشان ممکن است اعتیادآور باشند.
افسردگی در معتادان از شیوع بالایی برخوردار است. ترک اعتیاد و قطع مصرف ماده مخدر نیز با علایمی همراه می شود که یکی از آنها افسردگی است. یکی از درمانهای جایگزین در ترک اعتیاد به مواد مخدر، درمان جایگزین با متادون است. متادون یک نوع ماده مخدر صناعی است که می تواند از بروز علایم ترک پیشگیری نماید. تجویز متادون برای معتادان به مواد مخدر حداقل با دو هدف عمده صورت می گیرد: الف) دسترسی به ماده ای خوراکی و کاهش اعتیاد تزریقی و بیماری های عفونی مرتبط با آن (ایدز، و ...) ب) کاهش ارتباط معتاد با توزیع کنندگان مواد مخدر و کم شدن میزان بزهکاری در جوامع هدف تحقیق حاضر بررسی تأثیر درمان جایگزین با متادون در کاهش افسردگی بعد از درمان است تا بر پایه شناخت موضوع، بتوان با طراحی برنامه های مناسب در راستای بهینه شدن فرایند درمانی اقدام نمود. مواد و روش ها: در مطالعه حاضر که از دسته مطالعات کارآزمائی قبل و بعد (Before and after trial) بود، با در نظر داشتن حداکثر خطای نمونه گیری برابر 5 درصد و حدود اطمینان 95 درصد، نمونه هایی شامل 323 نفر از معتادان مراجعه کننده به مراکز متادون درمانی، انتخاب شده و مورد پرسش قرار گرفتند. پرسشنامه 21 سوالی Beck در دو مقطع (قبل از شروع درمان با متادون و یکماه پس از درمان با متادون) در اختیار نمونه ها قرار گرفت. نمرات هر دو آزمون Beck توسط نرم افزار آماری SPSS ویرایش سیزدهم مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای مقایسه فراوانی افسردگی و همچنین شدت آن در بیماران مورد مطالعه، از آزمون های غیرپارامتریک Mc-Nemar و Wilcoxon استفاده گردید. سطــح معنادار مطالعه حاضر 01/0 در نظر گرفته شد. یافته های پژوهش: از مجموع 323 نفر معتاد مورد مطالعه ، 261 نفر (8/80 درصد) قبل از شروع درمان جایگزینی با متادون دچار افسردگی بودند (6/68 درصد نوع خفیف ، 8/26 درصد نوع متوسط و 6/4 درصد نوع شدید). یکماه پس از شروع درمان جایگزینی با متادون، افراد مذکور مجدداً مورد بررسی قرار گرفتند. در این مرحله 195 نفر (3/60 درصد) دچار افسردگی بودند (7/86 درصد نوع خفیف، 3/12 درصد نوع متوسط و یک درصد نوع شدید) تفاوت مشاهده شده در میزان افسردگی قبل و بعد از درمان از نظر آماری معنادار بود (01/0 P<). بحث و نتیجه گیری: شیوع افسردگی در معتادان به مواد مخدر با یا بدون درمان جایگزین با متادون از شیوع افسردگی در جمعیت عمومی بیشتر است، درمان جایگزین با متادون می تواند در کاهش شیوع و شدت افسردگی در معتادان به مواد مخدر مؤثر واقع شود. همانطور که می دانید افراد دچار افسردگی مدام مشغول مرور افکار منفی هستند و در ذهن آنها آشوبی برپاست . این باعث می شود آنها همیشه در استرس و نگرانی باشند . برای رهایی از این استرس و نگرانی بعضی از افراد افسرده به مواد مخدر و اعتیاد پناه می برند زیرا موادمخدر روی سیستم اعصاب انها اثر گذاشته . برای مدتی از دست استرس و نگرانی رها می شوند
به پدیده «خود درمانگری» میگویند. زیرا اثر مواد مخدر موقتاً احساس ناراحتی، گناه یا نگرانی را ازبین می برد . امّا وقتی اثر مواد مخدر از بین برود، آن احساسات دوباره بر می گردند و این چرخه معیوب ادامه می یابد
تحقیقات بیانگر این هستند که میزان افسردگی در بین معتادان، چهار برابر ب دیگران است. همچنین میزان افسردگی در بین زنان معتاد، دو برابر مردان است.
افراد دچار افسردگی و معتاد گوشه گیر شده و به سختی به کار و زندگی اجتماعی خود ادامه میدهند و اگر هم در جمعی حضور یابند دوست دارند در جمع هم نوعان خود یعنی معتادان باشند
مشکلات هیحانی ،روانی و شیوه های ناکارمد مقابله با استرس از عوامل دیگر گرایش به اعتیاد هستند .
کاستی و کمبود امکانات برای پاسخ به نیازهای طبیعی افراد برای لذت بردن از زندگی نظیر ماجراجوئی ،تنوع طلبی و هیجان جویی از عوامل دیگری است که موجب افسردگی و اعتیاد می شود
مشکلات اجتماعی نظیر طلاق ،از هم گسستگی خانواده ،فقر ؛بیکاری، دوستان ناباب و احساس حقارت نیر می تواند موجبات افسردگی یا اعتیاد بخصوص در جوانان را فراهم آورد.
برای پیشگیری از اعتیاد و افسردگی باید عوامل خطر ساز را شناخته و سعی کنیم خود وخانواده را در برابر آنها محافظت کنیم
چون افسردگی و اعتیاد هر دو زندگی افراد را به شدت تخریب می کنند باید سریعا با مراجعه به متخصصان روانشناس تحت درمان قرار گیرند بدیهی است درمان این دو اختلال با هم دشوارتر است و نیاز به تخصص و مهارت دارد
متخصص روانشناس ابتدا سعی می کند دریابد کدام یک از افسردگی یا اعتیاد مسبب دیگری شده اند تا ابتدا نسبت به درمان افسردگی یا درمان اعتیاد اقدام کند و به این صورت روند درمان دیگری نیز راحتتر خواهد بود.
کسانی که به مصرف الکل و سایر مواد مخدّر وابستگی دارند غالباً از بیماریهای روانی نیز رنج میبرند. عدم درمان بیماریهای روانی این افراد، درمان اعتیاد آنها را نیز مشکلتر و پیچیدهتر میسازد.
افسردگی یکی از مسائل رایج در بین معتادان است. تشخیص بین افسردگی حاد و آشفتگی هیجانی ناشی از اعتیاد به دلایل زیر میتواند مشکل باشد:
اکثر داروها از جمله الکل، مسکّنها و آرامبخشها خودشان اثر شلکنندگی و رخوتآور دارند.
بسیاری از نشانههای افسردگی در خلال ترک اعتیاد ظاهر میشوند. برای مثال، متعادان به کوکائین معمولاً سه تا پنج روز پس از آخرین مصرف، دچار خواب آلودگی و رخوت شدید میشوند.
مصرف الکل یا مواد مخدّر یک نوع بیخیالی ایجاد میکند که تأثیر هیجانی رویدادهای روزمره را کاهش میدهد. بدون مصرف این مواد، همان هیجانها و احساسات دوباره برای فرد وجود خواهد داشت و او ممکن است آنها را غیرعادی بپندارد.
دوران اعتیاد، تراژدیهای زیادی از قبیل طلاق، از دست دادن حضانت فرزندان، از دست دادن کار و ... به همراه دارد که باعث غم و اندوه زیادی میگردد.
از دست دادن ارتباط با دیگران میتواند سبب غم و اندوه گردد. الکل و دیگر مواد مخدّر معمولاً به صورت «بهترین دوست» فرد در میآیند. دوستی که همیشه حاضر است و باعث آرامش و تسکین میگردد.
بسیاری از نشانههای افسردگی معمولاً با پرهیز از مصرف الکل و دارو از بین میروند.
● افسردگی حاد چیست؟
افسردگی حاد یا افسردگی عمده یک نوع بیماری است که بدن، ذهن و فرایندهای فکری را درگیر میکند. برخورد و خوراک و خواب فرد، بر نحوه نگاه کردن به خود و بر نحوه تفکر تأثیر میگذارد. اختلال افسردگی مشابه حالت غم و اندوهی که گاهی برای هر کس پیش میآید نیست. این اختلال نشانه ضعف شخصی نیست و وضعیتی نیست که آرزوکنیم خود به خود برطرف گردد. افرادی که دچار افسردگی میشوند نمیتوانند به آسانی «خود را جمع و جور کنند» و بهتر شوند. نشانههای افسردگی در صورتی که درمان صورت نگیرد میتوانند هفتهها، ماهها یا حتی سالها باقی بمانند.
● نشانههای افسردگی
هر کس که دچار افسردگی میشود لزوماً همه نشانههای افسردگی را با هم ندارد. بعضیها فقط چند نشانه و برخی دیگر تعداد بیشتری از نشانهها و عوارض بیماری را پیدا خواهند کرد. همچنین شدّت عوارض نیز از یک فرد به فرد دیگر و در طول زمان متفاوت است.
▪ این نشانهها عبارتند از:
ـ احساس غمگینی، اضطراب یا «خالی بودن» مداوم
ـ احساس ناامیدی و بدبینی
بامهای سبز می توانند در انواع "متمرکز و فشرده"، "نیمه متمرکز " و "گسترده یا وسیع" بسته به عمق متوسط کشت و میزان تاسیسات مورد نیاز طبقه بندی شوند. بامهای سنتی سبز که نیازمند عمق متعارفی از خاک برای رشد گیاهان حجیم و چمن معمولی می باشند، به عنوان بام های سبز متمرکز مطرحند. این نوع بامها نیازمند آبیاری، کوددهی و سایر مراقبتها می باشند. در مقابل، بامهای سبز وسیع یا گسترده، به عنوان سیستمهای خودنگهدار در نظر گرفته شده و به حداقل تاسیسات نگهداری، شاید تنها یکبار در سال هرس یا کوددهی برای افزایش رشد گیاهان، نیاز دارند. این نوع از بامهای سبز می توانند در لایه بسیار نازکی از "خاک" (اغلب از کودهای آلی با فرمول ویژه استفاده می شود)، قرار گیرند.
بدین ترتیب بام های متمرکز، محیط کشت ژرف و عمیقی دارند و در دسترس هستند (می توانند به عنوان یک فضای باز در نظر گرفته شوند). مثالی از یک بام سبز متمرکز، بام مرکز Manulife است که در بالای یک پارکینگ قرار گرفته است. بام سبز 25 ساله ای که در جای مناسبی با درختان بالغ و تنومندش، مستقر شده است.
بام سبز متمرکز مرکز Manulife
در مقابل، بام سبز گسترده، محیط کشت سطحی و کم عمقی دارد و معمولاً قسمتی از یک سیستم بامی و قسمتی از ساختار ساختمان سبز می باشد. یک بام سبز گسترده به طور کلی در دسترس و مورد استفاده کارکردی نیست. بام شرکتMountain Equipment نمونه ای از یک بام سبز گسترده می باشد که در سال 1998 ساخته شده است.
بام شرکت Mountain Equipment
طبقه بندی دیگر در خصوص بامهای مسطح و شیبدار است. بامهای سبز شیبدار، مشخصه برجسته بسیاری از ساختمانهای اسکاندیناویایی هستند که نیازمند طراحی ساده تری در قیاس با بامهای تخت می باشند. چرا که شیب بام کاهش خطر نفوذ آب از طریق سازه بام را با استفاده از لایه های آب بندی و زه کشی کمتری نسبت به بام تخت موجب می گردد.
اجزای تشکیل دهنده بامهای سبز
بطور کلی اجزا عمده تشکیل دهنده یک بام سبز را می توان مطابق شکل زیر نشان داد:
از آن جا که احداث بام سبز در برنامه ریزی شهری بیشتر شهرهای پیشرفته جهان به صورت یک دستورالعمل اجرایی در ساختمان سازی درآمده است، لزوم استفاده از انرژی های پاک وتوجه به محیط زیست و ساکنان آن در گستره زمانی نامحدود ضروری به نظر می رسد. امروزدر آلمان بطور تخمینی 10 % از خانه ها دارای بام سبزند. درشهر توکیو برنامه توکیو 2000 در آوریل 2001 وارد عمل شد ، در این برنامه فضای قابل استفاده ساختمان های جدید با متراژ بیش از 1000 متر مربع باید دارای 20 % فضای سبز باشند. بام سبز در برنامه ریزی شهری شمال آمریکا در جاهایی مثل شیکاگو، پرتلند ، اورگن و تورنتو کانادا موثر بوده و در نظر گرفته می شود. در شیکاگوجایی که 20000 فوت مربع بام سبزدر بالای شهرداری آن قرارگرفته قانون ذخیره سازی انرژی شیکاگو در سال 2002 تصویب شد و مقرر گردید ساختمان سازی جدید باید دارای بام سبز یا بام انعکاسی باشد. در ونکوور افزایش جمعیت افزایش ناپایداری در دو زمینه مصرف انرژی و فاضلاب است و متخصصین تشخیص داده اند که تکنولوژی بام سبز به حل این دو موضوع کمک خواهد نمود.
باتوجه به اثرات زیست محیطی وتنوع گونه های جاندار بام سبز موجب تاثیرات مثبت نسبت به محیط می شود. کاهش آلودگی ناشی از فاضلاب واقزایش میزان اکسیژن لازم برای انسان از دیگر اثرات مثبت بام سبز محسوب می شود. ازآن جا که پیشینیان در طول زمان از ویژگیهای این نوع بام بهره جسته اند، استفاده از آن در محیط شهری ضمن جذب سر وصدا وخنک سازی باکاهش مصرف انرژی همراه است. ساکنین بام سبز با تولید مواد غذایی گیاهی با تثبیت خاک یک سیستم پایدار را ایجادمی کند. جستجو وسرمایه گذاری در تکنولوژی بام سبزمهمترین روشی است که به شهر های ما اجازه رشد و توسعه با اطمینان از حفاظت و ادامه حیات بشر و محیط می دهد. به نظر می رسد که زمان آن رسیده است که ایران نیز در مقیاس کلان شهرهایی چون تهران بایستی در این راستا گامی بردارد
تعریف بام سبز:
بام باغ که بام سبز، بام گیاهی وبام زیستی نیزنامیده می شود، یک سیستم سبک وزن مهندسی ساز است که رشد گیاه را در بام میسر ساخته و درعین حال ازبام محفاظت می کند.
بام سبز نه تنها سطحی است که با رنگ سبز پوشیده شده بلکه یک سطح زنده ازگیاهان رویشی در لایه خاک در بالای بام است. یک لایه خاک کم عمق یا ضخیم همراه باپوشش لایة زیرتر خاک که در بخش مواد به آن اشاره خواهد شد در پوستة بام پخش شده اند .گاه این پوشش همراه با محافظ ریشه ای و اغلب با یک لایه زهکشی درزیرآن همراه است و گونه های گیاهان مقاوم در برابر خشکی درآن رشد می یابند.
استفاده از پوشش گیاهی روی بام یک اختراع جدید نیست. بام های چمنی یک تکنیک ساختمان سازی متعارف و سنتی در بسیاری از نقاط است. هر چند در دهة اخیر روش های جدیدی به دلیل نیازمندی هایی که امروزه در شهرها داریم توسعه یافته است . تفاوت بین یک بام سبز جدید و یک بام سبز چمنی سنتی در تفاوت اهداف و مواد بکار رفته میباشد . هدف اصلی در گذشته استفاده از چمن به منظور عایق بندی و حذف لایه آب بندی بود که اغلب با پوست درختان غان صورت می گرفت . امروزه اساسا هدف محیطی – اقتصادی و بهبود مدیریت اصلاح فاضلاب سطحی ؛ سلامتی و زیبایی شناسی است .
پس به طور اجمال میتوان گفت :سیستم بام سبز زمانی بوجود آمد که طرح یک فضای سبز برروی سازه بام اجرا گردید. بام سبز در واقع بامی است که بر روی سطح آن گیاهان رشد میکنند. تنوع گیاهی چنین ساختاری میتواند از بام پوشیده از چمن مصنوعی تا باغ بامی باشد که با گیاهان مورد استفاده در طراحی منظر پوشیده شده است. سبزپوش کردن بام نیازمند گیاهانی است که بدقت انتخاب شدهاند تا در برابر محیط خشن و بیروح محیط پشتبام در شرایط کم/بی آبی، عوامل اقلیمی، یخزدگی، نسیم دریا و خشکی و غیره مقاومت کنند. نوع گیاهان انتخابی بسته به نوع آب و هوا و شرایط اقلیمی مختلف، متفاوت است. بام سبز یا باغ پشت بام، اوج تلفیق اجرا با محیط است.
دتایل های(جزییات) اجرایی چنین بامی تفاوت چندانی با بام های معمول نداشته و شامل عایق رطوبتی/حرارتی، پوشش ضد آب، ماسه و درزپوش می باشند و در کنارآن شامل مصالح و عناصری هستند که بتوانند عمل نگهداری/زهکشی رطوبت و اسباب نگهداری گیاهان (مطابق استاندارد) را در ساختمان سازی فراهم آورند.
یعنی به زبان ساده تر استفاده از گیاهان و پوشش زنده سبز بر روی پشت بامها و تلفیق گیاه سبز زنده با سازه خشک بی روح شهری جهت روح بخشیدن و طراوت دادن به سازه و افراد ساکن ساختمان .
تاریخچه بام سبز :
ایده باغچه های روی سقف و کشت بر روی آن در زمانهای قدیم توسط ایرانی ها در 2500 سال پیش و بر روی بام زیگوراتها به کار گرفته شده است و پس از آن ششصد سال قبل از میلاد مسیح با الهام از ایرانیها توسط مردم بابل در باغهای معلق بابل بکار گرفته شد .
با فاصله ای از قصر پادشاهی و در واقع بیرون از شهر، باغ های معلق بابل قرار داشتند که این باغ ها از عجایب هفتگانه عالم و از شاهکار های معماری محسوب می شوند . این باغها که به روایتی 5 تراس منطبق بودند به دستور نینوس پادشاه دیگر بابل برای همسرش سمیرامیس در کنار رود فرات بنا گردیدند.(سایت 4)
برای ایجاد قدرت در پایه های این بنا ها از ستونهای سنگی مربع به ضلع 5 متر استفاده کرده بودند. طبقات به وسیله مواد خاصی عایق بندی شده بودند تا از نفوذ آب باران به طبقات زیرین جلوگیری شود. برای آبیاری هر یک از طبقات (باغ ها ) آب فرات را مستقیما به آنها تا بالاترین قسمت هدایت میکردند . ( با توجه به اینکه در دو طرف این بناها کوه هائی مرتفع قرار نداشتند تا از خاصیت آرتزین استفاده شود این امر یکی از عجایب این بنا را نشان میدهد ) این باغ ها ( تراس های آن ) مشرف بر رود فرات وشهر بابل بود و چشم انداز زیبائی داشت و عبور و مرور قافله ها و کاروان های تجاری شرق و غرب از آن مشاهده می گردید . این بنا در حدود 600 ق . م ساخته شد ولی اکنون آثاری از ساختمانهای آن مشاهده نمی شودو فقط از آجرهای باقیمانده آن سدی طویل بر روی رود فرات بسته شده است .
در قرون وسطی و رنسانس نیز در فرانسه و ایتالیا گونه هایی از باغ بام بوجود آمد که اکثراً توسط دولت و در ساختمان های عمومی شکل میگرفت در سال 1600 میلادی یک آلمانی تراس خانه خود را تبدیل به باغچه نمود و تا سال 1875 تبدیل تراس و بام به باغ در آلمان و روسیه توسعه یافت.
لوکوربوزیه و رایت پیشگامان طبیعت گرا و ایجاد کننده بام های سبز در قرن بیستم بودند . توسعه فضاهای سبز بر بام ها در پنجاه سال اخیر
سقف کامپوزیت، نوعی سقف است که بصورت از ترکیب از تیرآهن و بتن میباشد. در این نوع سقف لنگرهای خمشی و برشی را تیرهای فلزی با ترکیب با بتن تحمل میکنند. فشار را بال بالایی تیرها به همراه بتن تحمل کرده و نیروی کششی را بال پایینی تیر تحمل مینماید و به این ترتیب مقطعی مرکب از بتن و فولاد برای تحمل لنگرهای کششی و فشاری خواهیم داشت. برای درگیر کردن بتن و فولاد در تیرها، روی بالهای تیرها قطعات فلزی ای به عنوان برشگیر جوش داده می شود. همچنین با استفاده از میلگردهای حرارتی در دو جهت عمود بر هم ضمن ایجاد یکپارچگی بیشتر از ترک خوردن بتن جلوگیری می کنند. تیرهای فرعی در این سقف ها تیرآهن های لانه زنبوری یا ساده هستند. برای قالب بندی این سقف
ها معمولا از تخته کوبی استفاده می شود. این سقف ها در مقایسه با سقف تیرچه بلوک از مقاومت بیشتری برخوردارند و در هنگام زلزله بدلیل یکپارچگی بیشتر، بهتر عمل می کنند
سقف کامپوزیت بیگت
سقف کامپوزیت بیگت نوعی از سقف کامپوزیت میباشد که از ورق گالوانیزه به ضخامت ۰٫۷ میلیمتر تشکیل شده به وجود میآید. قالبی که سقف بیگت را تشکیل میدهد دارای فرم منحنی و شیار داری میباشد که باعث میشود باربری بیشتری داشته باشد. (در حدود ۱۰۰۰۰ کیلوگرم بر متر مربع). قالبهای بکار رفته در سقف بیگت مشابه قالبهایی است که در سقف کامپوزیت ماهیچهای و سقفهای عرشه فولادی بکار میرود. این سیستم برای اولین بار توسط مهندسان ایرانی اختراع شد و بومی میباشد که به ثبت جهانی رسیده است. قالب بیگت بر روی تیرهای فرعی با فاصله ۱۲۰ تا ۱۴۰ سانتیمتر بصورت فنری گذاشته میشود و پای قالب را داخل نبشی که بر روی تیرهای فرعی قرار دارد گذاشته میشود. بعد از آن یک شبکه میلگرد روی آنها اجرا میشود و در نهایت عملیات بتن ریزی انجام میشود. با کاهش پروفیلهای سقف که یکی از مزایای این نوع سقف میباشد کاهش قیمت تمام شده را در پی خواهد داشت. سرعت، کیفیت، ایمنی و بومی بودن، سادگی اجرا سقف بیگیت از مهمترین ویژگیهای این سقف است. .[۱] مزایای سقف بیگ 1تیرریزی سقفهای بیگیت به اندازه بسیاری در کاهش وزن سازه سودمند و مفید میباشد.22تأمین پارکینگ: اجرای این نوع از سقف باعث حذف ستونها شده در نتیجه در تأمین پارکینگ کمک بسیاری میکند.33کاهش تعداد ستونها: عدم احتیاج به ستون در فواصل نزدیک از دیگر ویژگیهای این نوع سقف میباشد.4سادگی اجرا: بدون احتیاج به تجهیزات خاص اجرای این سقف امکانپذیر میباش.5ارزانی: مصالح مورد نیاز این سقف ارزان و در دسترس میباشد.6قابلیت اجرا بدون شمع بندی.7ایمنی بالا: کاهش خطرات جانی و مالی حین اجرا بخاطر مقاومت زیاد سقف.8سرعت بالای اجرا.انواع اجرا 1 روش طبقهای: در این روش، هر طبقه به صورت جداگانه و با فاصله زمانی معین سقف را اجرا میکنند. این سیستم، مناسب ساختمانهایی است، مهاربندی جانبی و تیرریزی همه طبقات به صورت یک جا انجام نشده باشد.22روش تمام طبقات: در این روش، اجرای سقف تمام طبقات بصورت یک جا انجام میشود. این سیستم، مناسب ساختمانهایی است، مهاربندی جانبی و تیرریزی همه طبقات به صورت یکجا انجام شده باشد.مراحل اجر االف- مراحل قبل از اجرای سقف: ۱۱. نصب و جوش نبشی نشیمن.۲. نصب و جوش برشگیرها ب- مراحل اجرای سقف: ۱. تیرریزی۲. نصب قالبهای بیگیت۳. اجرای فلشینگ۴. بستن دور کار۵. آرماتوربندی۶. شمع بندی۷. بتن ریزی.
سقفهای عرشه فولادیسقفهای عرشه فولادی سقفهایی هستند که با استفاده از دو عنصر ورقهای فولادی گالوانیزه ذوزنقهای شکل تحتانی و برش گیرها که در این نوع سقفها مورد استفاده قرار میگیرد از سایر سقفها متمایز میشود و البته با استفاده از آرماتوربندی و بتن ریزی بر روی این ورق فولادی، این نوع سقف اجرا میشود. از بخشهای اصلی سقفهای کامپوزیت عرشه فولادی باید به تیرهای فرعی مورد نیاز در بین تیرهای اصلی سازه اشاره نمود.
ورق فولادی مهمترین مصالح به کار رفته در این نوع سقف میباشد که برای ساخت آن ورق فولادی گالوانیزه با ضخامتهای ۸/۰ تا ۲/۱ میلیمتر را به وسیله دستگاههای Rol Forming به روش نورد سرد (Cold Formingg) به حالت موجدار شکل دهی میکنند به صورتی که در مقطع ورق حاصله هر موج به شکل یک ذوزنقه دیده میشود.
برشگیرهای (گل میخها) خاصی که در این نوع سقف مورد استفاده قرار میگیرند به جهت نوع مصالح و روش خاص اجرا، از نقاط قوت این نوع سقف محسوب میشود. قطر این برشگیرها حداکثر ۲۰ میلیمتر و ارتفاع آنها با توجه به شکل ورق فولادی متغیر میباشد و در نهایت حداقل ارتفاع گل میخ بعد از نصب که از بالای ورق زوزنقهای اندازهگیری میشود از ۴۰۰ میلیمتر نباید کمتر باشد. این گل میخها به وسیله دستگاه جوش قوس الکتریکی به خصوصی که Stud Welderr خوانده میشود به بال تیرهای سازهای جوش میشود.
وزن کمتر این نوع سقف نسبت به سایر سقفهای متداول در اسکلتهای فولادی ساختمان از شاخصههای این نوع سقف محسوب میشود. در این نوع روش اجرای سقف، ورق گالوانیزه ذوزنقهای شکل آجدار هم به عنوان قالب بتن ریزی عمل مینماید و همچنین با باقیماندن در سقف نقش سازهای ایفا میکند. کاهش بار سقف و به تبع ان کاهش وزن سازه و حذف بلوک و قالب بندی و حمل و نقل آسان سبب صرفه جویی در هزینه ساختمان میشود. افزایش دهانه تیرریزی تا ۴۴ متر بدون نیاز به شمع بندی. استفاده از گل میخها که ورق به تیر جوش میخورد ازاستانداردترین روشهای اجرا میباشد. قابلیت دپو در محلهای محدودتر نسبت به انواع تیرچهها. وجود فرورفتگی و برجستگی روی جان ورق فولادی، تنش تسلیم و مدول الستیسیته ورق را ۴۷۷٪ نسبت به ورق صاف کاهش میدهد.[۴] امکان همزمان اجرا و بتن ریزی چندین سقف به صورت همزمان و در نتیجه صرفه جویی در زمان انجام پروژه را دارا میباشد. حذف میلگردهای کششی و تیرهای فرعی بهترین و مقرون به صرفهترین عرض ورق ٠/٩٤ متر بعد از فرمینگ می باشدکه وزن آن حدود ٨/٥٥ کلیوگرم میباشد.
این نوع سقف به صورت ترکیبی از فولاد و بتن می باشد. در این سقف ها با نصب برشگیر که اغلب از پروفیل نبشی است.پیوستگی وانسجام لازم بین سقف وسازه ایجاد میشود. تیر فرعی در این سقف ها می تواند تیرآهن های لانه زنبوری و یا ساده باشند که باتوجه به طراحی و محاسبات فواصل متفاوتی دارد . روش کار در این نوع سقف به این صورت است ،پس از اتمام سازه و نصب تیرهای فرعی و اتصال برشگیرها بین تیرهای فرعی قالب بندی شده سپس میلگردهای افت حرارت عمود بر تیرهای فرعی نصب و آماده بتن ریزی می شود. اجزاء تشکیل دهنده سقف کامپوزیت: 1-تیرفرعی 2-برشگیر 3- میلگرد 4-بتن مزایای سقف کامپوزیت سرعت بالای اجراء عدم نیاز به شمع بندی امکان بتن ریزی همزمان چندین سقف ، مقاومت بالا در مقایسه با سایر سقف ها.