عنوان :پاورپوینت مهارت برقراری ارتباط
قالب بندی : پاورپوینت
تعداد اسلاید:67
محتویات
زمانی در روابطمان موفقیم که:
C:
مهارت ارتباطی :
توانایی برقراری ارتباط به طور مؤثر و کارآمد با دیگران
اهمیت ارتباط:
پیامد های فقدان مهارتهای ارتباطی
نیازبه برقراری ارتباط خود ناشی از:
هدف برقراری ارتباط
انتقال پیام است در قالب :
اجزاء ارتباط
نسبت کامل بودن ارتباط
تسهیل کننده های ارتباط
عوامل بازدارنده ارتباط
کلیدهای برقراری ارتباط
انواع مهارتهای ارتباطی شامل :
انواع ارتباط
اجزاء ارتباط کلامی ( گفتاری ) :
موضوع گفتگو در نحوه ارتباط ما موثر می باشد.
سبکهای گفتار
فرآیند بیان کلامی
مراحل ارتباط کلامی
مراحل ارتباط کلامی
موانع گفتاری در درون گوینده :
موانع گفتاری در شنونده
موانع محیطی
تفاوت در گفتگو
توصیه های کلی برای بهتر کردن ارتباط کلامی
انتقال پیام
35% کلامی و 65% غیرکلامی است
همچنین
تأثیر پیام
7% کلامی
38 % به تن صدا و لحن آن
و 55% غیرکلامی است .
انواع ارتباط غیرکلامی :
زبان بدن
تن آگاهی BODY AWARENESS
به وضعیت فیزیکی خود توجه کنید:
3 نوع ارتباط غیرکلامی:
راههای ارتباط غیرکلامی:
فاصله ( حریم ها )
جهت بدن :
حرکات وعلایم دست:
تماس چشمی :
حرکات سرو چهره
ژست ها
اهداف گوش دادن
انواع گوش دادن
شیوه گوش دادن فعال :
اشتباهات گوش دادن فعال :
حساسیت و دقت نظر در روابط
استفاده از بازخورد
انواع بازخورد
عبارات بازخوردی :
صرف زمان لازم در مراودات:
عموان : پاورپوینت مهارتهای برقراری ارتباط موثر
قالب بندی : پاورپوینت
تعداد اسلاید : 20
محتویات
ارتباط چیست؟
ویژگیهای ارتباط
اهمیت ارتباطات اثربخش
سئوال
تعریف ارتباط موثر
مراحل برقراری ارتباط موثر
تعیین قصد و هدف از بر قراری ارتباط
آشتی ، شناخت و اصلاح خود:
نکات مهم در آشتی با خود
نکات مهم در اصلاح خود:
نواحی چهارگانه شخصیت
عادات موثر بودن
ایجاد زمینه ارتباط موثر
خصوصیات گوش دادن فعال
ایجاد زمینه ارتباط موثر
قسمتی از اسلایدهای پاورپوینت
ارتباط چیست؟
فرآیندی است آگاهانه یا ناآگاهانه ، خواسته یا ناخواسته که از طریق آن احساسات و نظرات، به شکل پیامهای کلامی و یا غیرکلامی بیان گردیده و سپس ارسال،دریافت وادراک می شوند. این فرآیند ممکن است ناگهانی ، عاطفی و یا بیانگر باشد.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - -- - -- - -- -- -- -- - -
ویژگیهای ارتباط
ارتباط فرآیندی است:
پویا
پیوسته
برگشت ناپذیر
تعاملی
محتوایی (زمینه ای)
عنوان پاورپوینت :ارتباطات توسعه مهارت برقراری ارتباط
قالب بندی: پاورپوینت
تعداد اسلاید:23
محتویات
تعریف ارتباطات
تعاریف ارتباطات
نقش ارتباطات در سازمان
علل اشتراک گذاری ایده ها
اجزایی سیستم ارتباطات
مدل ادراکی ارتباطات
الگوی فرآیند ارتباط
کد ها ، نشانه ها و نماد های ارتباطات
اثرات ارتباط
چگونگی برقراری ارتباط
اشکال ارتباطات سازمانی
تفاوت ارتباطات کلامی و غیر کلامی
انتخاب رسانه ارتباطی
عوامل مؤثر در رفتار ارتباطی افراد
روش های موثر برای برقراری ارتباط بهتر با مافوق
روش های موثر برای برقراری ارتباط بهتر با همکاران
روش های موثر برای برقراری ارتباط بهتر با مشتریان
قسمتی از متن
تعریف ارتباطات
واژه انگلیسی Communication” ” معادل « ارتباط » از واژه ای در زبان لاتین ، به معنی مشترک یا عمومی مشتق می شود .
انتقال و درک مقصود بین یک یا چند فرستنده و یک یا چند گیرنده می باشد .
فرآیندی است که دو یا چند بخش توسط آن اطلاعات مورد نیاز خود را مبادله و با یکدیگر تبادل نظر می کنند.
ارتباط یک فرآیند است و لذا پویا ، روان ، متحرک
و همیشه در تغییر است .
علل برقراری ارتباط
برقراری ارتباط با دیگران برای بشر که موجودی اجتماعی است یک امر طبیعی و مهم به شمار میآید. از آنجایی که ما انسانها به شکل گروهی زندگی میکنیم، چه بخواهیم و چه نخواهیم دائماً در حال برقراری ارتباط با دیگران هستیم. همه اعمال ما نوعی ارتباط به حساب میآیند. تکان دادن سر، روی برگرداندن، اشارات چشمی یا بدنی و… هر یک میتوانند پیامی را به دنبال داشته و در برگیرنده انواع ارتباط و تعامل با دیگران باشند. حتی سکوت نیز در برخی مواقع میتواند نشانههای ارتباطی مختلفی را در برداشته باشد. همانطور که میدانیم ارتباطات زمانی کارآمد خواهند بود که به شیوه مثبت و سازنده برقرار شوند و در غیر این صورت دردسر آفرین خواهند شد. برخی افراد از برقراری ارتباط موثر ناتوان هستند چرا که عناصر ارتباط و عوامل موثر بر آن و موانع بر سر راه ارتباط صحیح را نمیشناسند. در این بروشور به اصول و چگونگی یادگیری مهارت ارتباط موثر با دیگران میپردازیم.
ضرورت مهارت ارتباط موثر
برای کلیه فعالیتهای اجتماعی از جمله دوستیابی، ازدواج، تحصیل، اشتغال، بر طرف کردن نیازهای روزانه و … نیازمند برقراری ارتباط موثر با دیگران هستیم و اگر این مهارت را به خوبی نیاموخته باشیم، در اغلب فعالیتهای اجتماعی، آنگونه که میخواهیم پیش نرفته و رضایت ما تأمین نخواهد شد. به عنوان مثال اگر شما نتوانید با همسر، فرزند، والدین یا رئیستان به طور موثر ارتباط برقرار کنید. تعامل صحیحی بین شما شکل نمیگیرد و نمیتوانید صحبت یا ایدههای یکدیگر را درک کنید.
عدم توانایی برقراری ارتباط موثر باعث شکلگیری تعارضات بین فردی و در نهایت انزوا و تنهایی افراد خواهد شد. اما خوشبختانه یکی از اصول مهارتهای زندگی از جمله ” ارتباط موثر” آن است که قابل یادگیری بوده و همه میتوانند با فراگیری و تمرین آن عملکرد موثرتری در تعامل با دیگران داشته باشند.
راهکارهای برقراری ارتباط موثر
۱) شنونده خوبی، برای آنچه طرف تعامل شما میگوید باشید. اغلب ما آن چنان درگیر افکار و احساسات خود هستیم که واقعاً به آنچه دیگران میگویند گوش نمیدهیم.
۲) به فرستنده فهماندن که به او گوش میدهید (از طریق زبان بدن یا اصوات دلگرم کننده مثل”آها”)
۳) تکرار و انعکاس آنچه که سخنگو میگوید.
۴) انتخاب زمان مناسب برای صحبت.
۵) برقراری ارتباط غیر کلامی مانند: تکان دادن سر، تماس چشمی خوب و حالات چهرهای خوشایند.
۶) سعی در پی بردن به احساس دیگران.
۷) ارائه راه حلهای احتمالی
۸) ادا کردن آنچه که گفته شد تا مطمئن شوید منظور را به درستی فهمیدهاید.
۹) ارائه فیدبک یا بازخورد دلگرم کننده همراه با تحسین.
۱۰) مثبت نگر باشید، حتی اگر با چهره انتقادی یا خشک از طرف مقابلتان روبرو شدید به موقعیت و برقراری ارتباط با دیدی، مثبت بنگرید
۱۱) راحت و آرام باشید، چون داشتن احساساتی مثال اضطراب و ناراحتی این برداشت را به طرف مقابلتان القا خواهد کرد که شما از اعتماد به نفس یا دانش کافی برخوردار نیستید
۱۲) خودتان باشید، و از گرفتن نقشها یا ژستهایی مصنوعی که گمان میکنید جلوهی بهتری از شما ارائه میدهد، اجتناب کنید
۱۳) همیشه و در هر موقعیتی سر وقت و به موقع سرقرارتان حاضر شوید، حتی در برخورد اول سعی کنید چند دقیقه هم زودتر برسید.
۱۴) رفتاری همراه با فروتنی و ادب داشته باشید و از کوچک شمردن، بیاهمیت دانستن و تمسخر بحث با طرف مقابلتان اجتناب نمایید.
___________________________________________________________________
کسب این مهارت به ما میآموزد برای درک موقعیت دیگران چگونه به سخنان آنان فعالانه گوش دهیم وچگونه دیگران را ازاحساس ونیازهای خود آگاه نماییم تا ضمن به دست آوردن خواسته های خود طرف مقابل نیز احساس رضایت نماید
تعریف ارتباط موثر:
ارتباط موثر رابطه ای است کلامی وغیرکلامی بین دویا چند نفرکه درطی آن، افراد میتوانند عقاید، خواستهها، نیازها وهیجانات خود را بیان نموده وبه نوعی احساس رضایت د ست یابند.
ارتباط موثر از منظر قرآن
سوره آلعمران: آیه ۲۰۰
اى کسانى که ایمان آوردهاید! (در برابر مشکلات و هوسها) استقامت کنید و (در برابر دشمنان نیز) پایدار باشید (و دیگران را به صبر دعوت کنید) و از مرزها مراقبت کنید و از خداوند پروا داشته باشید، شاید که رستگار شوید.]
راهکارها ونکات مهم روانشناختی درارتباط موثر:
۱- افراد باهم تفاوت دارند: با همه افراد نمیتوان به یک گونه حرف زدیا ارتباط برقرارکرد مهمترین گام، مخاطب شناسی است، یعنی شناخت ویژگی های شخصیتی دیگران ورفتارکردن متناسب با آن.
۲- روحیه هرفردی دررفتار او ناثیرگذار است: افراد دروضعیت های روحی متفاوت، رفتارهای مختلفی دارند؛ مثلا آیا وقتی خسته هستیم سئوال طرف مقابل راهمان گونه پاسخ میدهیم که شاد وبا نشاط هستیم؟
بنابراین بهتر است مخاطب ما دروضعیت روحی خوبی قرارگیرد تاارتباط موثر برقرارشود.
به یاد داشته باشیم هرکس با احترام وارد شود یقینا با مهرخارج خواهد شد.
۳- آدمها را دوست داشته بایشیم: ما با کسانی که دوستشان داریم راحت تربه نتیجه میرسیم بنابراین برای برقراری ارتباط موثر لازم است به اصول دیگران احترام بگذاریم حتی اگرآنهارا قبول نداریم، با این کار محبت ودوست داشتن خود را به آنها نشان میدهیم.
۴- کوشش غیر مستقیم موثراست: برای مثال درجلسه ای برگه هایی که پشت آنها پیام هایی مفید وهدفمند نوشته شده بود به عنوان کاغذ یادداشت بین اعضاء توزیع شد، با وجود اینکه به افراد توصیه ای برای خواندن مطالب نشده بود، اما همه اعضای جلسه پیامها راخوانده بودند.
۵- مقاومت دیگران رادرک کنیم: اگرضمن تلاش، برای ارتباط با فرد مقابل، اوازخود مقاومت نشان داد وعباراتی ازاین قبیل به کاربرد: تومرا درک نمیکنی، به اوبگوییم من احساس شما را میفهمم، اگردوست داری دربارهاش صحبت کنیم.
توجه اثربخش ، ک
مقدمه:
برقراری ارتباط با دیگران برای بشر که موجودی اجتماعی است یک امر طبیعی و مهم به شمار میآید. از آنجایی که ما انسانها به شکل گروهی زندگی میکنیم، چه بخواهیم و چه نخواهیم دائماً در حال برقراری ارتباط با دیگران هستیم. همه اعمال ما نوعی ارتباط به حساب میآیند. تکان دادن سر، روی برگرداندن، اشارات چشمی یا بدنی و… هر یک میتوانند پیامی را به دنبال داشته و در برگیرنده انواع ارتباط و تعامل با دیگران باشند. حتی سکوت نیز در برخی مواقع میتواند نشانههای ارتباطی مختلفی را در برداشته باشد. همانطور که میدانیم ارتباطات زمانی کارآمد خواهند بود که به شیوه مثبت و سازنده برقرار شوند و در غیر این صورت دردسر آفرین خواهند شد. برخی افراد از برقراری ارتباط موثر ناتوان هستند چرا که عناصر ارتباط و عوامل موثر بر آن و موانع بر سر راه ارتباط صحیح را نمیشناسند. در این بروشور به اصول و چگونگی یادگیری مهارت ارتباط موثر با دیگران میپردازیم.
ضرورت مهارت ارتباط موثر
برای کلیه فعالیتهای اجتماعی از جمله دوستیابی، ازدواج، تحصیل، اشتغال، بر طرف کردن نیازهای روزانه و … نیازمند برقراری ارتباط موثر با دیگران هستیم و اگر این مهارت را به خوبی نیاموخته باشیم، در اغلب فعالیتهای اجتماعی، آنگونه که میخواهیم پیش نرفته و رضایت ما تأمین نخواهد شد. به عنوان مثال اگر شما نتوانید با همسر، فرزند، والدین یا رئیستان به طور موثر ارتباط برقرار کنید. تعامل صحیحی بین شما شکل نمیگیرد و نمیتوانید صحبت یا ایدههای یکدیگر را درک کنید.
عدم توانایی برقراری ارتباط موثر باعث شکلگیری تعارضات بین فردی و در نهایت انزوا و تنهایی افراد خواهد شد. اما خوشبختانه یکی از اصول مهارتهای زندگی از جمله ” ارتباط موثر” آن است که قابل یادگیری بوده و همه میتوانند با فراگیری و تمرین آن عملکرد موثرتری در تعامل با دیگران داشته باشند.
راهکارهای برقراری ارتباط موثر
۱) شنونده خوبی، برای آنچه طرف تعامل شما میگوید باشید. اغلب ما آن چنان درگیر افکار و احساسات خود هستیم که واقعاً به آنچه دیگران میگویند گوش نمیدهیم.
۲) به فرستنده فهماندن که به او گوش میدهید (از طریق زبان بدن یا اصوات دلگرم کننده مثل”آها”)
۳) تکرار و انعکاس آنچه که سخنگو میگوید.
۴) انتخاب زمان مناسب برای صحبت.
۵) برقراری ارتباط غیر کلامی مانند: تکان دادن سر، تماس چشمی خوب و حالات چهرهای خوشایند.
۶) سعی در پی بردن به احساس دیگران.
۷) ارائه راه حلهای احتمالی
۸) ادا کردن آنچه که گفته شد تا مطمئن شوید منظور را به درستی فهمیدهاید.
۹) ارائه فیدبک یا بازخورد دلگرم کننده همراه با تحسین.
۱۰) مثبت نگر باشید، حتی اگر با چهره انتقادی یا خشک از طرف مقابلتان روبرو شدید به موقعیت و برقراری ارتباط با دیدی، مثبت بنگرید
۱۱) راحت و آرام باشید، چون داشتن احساساتی مثال اضطراب و ناراحتی این برداشت را به طرف مقابلتان القا خواهد کرد که شما از اعتماد به نفس یا دانش کافی برخوردار نیستید
۱۲) خودتان باشید، و از گرفتن نقشها یا ژستهایی مصنوعی که گمان میکنید جلوهی بهتری از شما ارائه میدهد، اجتناب کنید
۱۳) همیشه و در هر موقعیتی سر وقت و به موقع سرقرارتان حاضر شوید، حتی در برخورد اول سعی کنید چند دقیقه هم زودتر برسید.
۱۴) رفتاری همراه با فروتنی و ادب داشته باشید و از کوچک شمردن، بیاهمیت دانستن و تمسخر بحث با طرف مقابلتان اجتناب نمایید.
کسب این مهارت به ما میآموزد برای درک موقعیت دیگران چگونه به سخنان آنان فعالانه گوش دهیم وچگونه دیگران را ازاحساس ونیازهای خود آگاه نماییم تا ضمن به دست آوردن خواسته های خود طرف مقابل نیز احساس رضایت نماید
تعریف ارتباط موثر:
ارتباط موثر رابطه ای است کلامی وغیرکلامی بین دویا چند نفرکه درطی آن، افراد میتوانند عقاید، خواستهها، نیازها وهیجانات خود را بیان نمود
دلایل نیاز به آموزش کارکنان
مهمترین مواردی که به عنوان مقاصد نسبتاً مشترک سازمان ها و نظام های مختلف در خصوص آموزش ضمن خدمت قابل ذکر است بشرح زیر میباشد:
-1 هماهنگی و همسو نمودن اهداف و خط مشی کارکنان:
این امر از یک سو برای تحقق اهداف مراکز و دستیابی به سیاست ها و خط مشی های تعیین شده دارای اهمیت است و از سوی دیگر پیشرفت شغلی و حرف های افراد در مراکز در گرو آگاهی وی از انتظارات مدیران و نحوه انجام تکالیف و مسئولیت های شغلی است.
-2 افزایش رضایت شغلی و بهبود روحیه کارکنان:
افزایش انگیزه ی کارکنان برای انجام وظایف شغلی یکی از مهمترین مشغله های ذهنی مدیران مراکز میباشد. برای آنکه روحیه کارکنان تقویت شود و رضایت آنها از شغل شان افزایش یابد، نیازمند برخورداری از روحیه مفید و موثر بودن در قبال وظایف محوله میباشد و آن میسر نخواهد بود مگر با دانش افزایی در قبال نحوه برخورد با مسائل مددجویان و پرهیز از به روز نبودن اطلاعات و دانش علمی است.
-3 کاهش حوادث و آسیب های حرفه ای:
در بسیاری از مراکز ومؤسسات، حوادث کاری عمدتاً بواسطه عدم آگاهی و مهارت کافی کارکنان رخ میدهد. این مساله خصوصاً در مورد مربیان، مددیاران و پرسنل تخصصی که با نیازهای متفاوت و گاهی اوقات نامتوازن سروکار دارند، مصداق بیشتری دارد. علاوه بر حوادث مختلف که بواسطه فقدان مهارت و دانش افراد بوجود میآید، آسیب های حرفه ای و افزایش هزینه های مراکز نیز از جمله نتایج نقصان دانش و مهارت نیروی انسانی در این مراکز می باشد البته آسیب های حرفه ای تنها شامل ضایعات جسمی نمیباشد بلکه عدم تسلط کافی و کامل در وظایف محوله یا نقص در پردازش و حل مسئله ، اثرات مخربی در رضایت شغلی و در نهایت تاثیرات مخرب روحی و روانی بر فرد و گروهای هدف تحت حمایتش خواهد داشت.
-4 به روز نمودن دانش علمی و توانش نیروی انسانی:
شالوده ی افزایش بهره وری در مراکز تاکید بر نیروی انسانی از نظر کیفی و ممانعت از به روز نبودن علمی افراد در حرفه شان میباشد. بنا به تعریف، به روز نبودن در حرفه عبارت است از تقلیل کارآیی در انجام کار در طول زمان و فقدان دانش یا مهارت نوین است. این مسئله باعث میشود که فرد به دلایل مختلف از لحاظ حرفه ای فرسوده شود و قادر به انجام وظایف و تکالیف محوله نباشد. اگر چه تمامی عوامل ایجادکننده به روز نبودن در حرفه را نمیتوان از طریق آموزش برطرف ساخت، اما بدون شک آموزش ضمن خدمت کارکنان از طریق بازآموزی و ارتقای دانش و توانایی افراد، نقش مهمی در به روز رسانی علمی آنان دارد.
-5 تقویت روحیه همدلی و همکاری در بین مدیران وکارکنان:
در حقیقت توفیق سازمان در دستیابی به اهداف تعیین شده تا حد زیادی تابع فضای اعتماد و تفاهم متقابل در محیط کار، افزایش میزان همکاری کارکنان با یکدیگر، افزایش میزان همکاری کارکنان با مدیران و مهمتر از همه ایجاد هماهنگی در نحوه انجام امور مددجویان در بخشهای مختلف مرکز میباشد. به نظر میرسد یکی از راههای ایجاد هماهنگی و همدلی، استفاده از آموزش های ضمن خدمت میباشد که از یکسو زمینه ارتباط متقابل کارکنان با یکدیگر در محیط آموزشی را فراهم میسازد و از سوی دیگر و از طریق افزایش دانش و اطلاعات شغلی، برداشت ها و علایق حرفه ای تقریباً یکسانی را در آنها ایجاد میکند. آنچه قابل ذکر است این است که تاکید بر هر یک از اهداف نامبرده بر حسب شرایط و ویژگی های زمانی متفاوت خواهد بود. به این معنی که در شرایط خاص ممکن است به برخی از این اهداف نسبت به سایر اهداف اهمیت بیشتری قایل شد.
-6 تقویت و بازخوانی ارتباط اصولی ، علمی و هدفمند مدیران وکارکنان مراکز با گروه های هدف:
مطمئنا اکر بخواهیم با بیان ساده تر به این موضوع بنگریم تنها زمانی میتوانیم اصول آموزش و توانبخشی را در گروه های هدفمان پیاده نماییم که شناخت بهنگام و تشخیص افتراقی کامل و درستی از علت شناسی تا پیش آگهی را بدانیم و این میسر نخواهد بود مگر با بازخوانی و آشنایی با اصول به روز بودن علمی و روشهای برخورد با مسئله.همانطور که در زیر توضیح داده خواهد شد، بایدتغییر نگرش ها در مطالعات و تئوری ها را بشناسیم و نحوه ی حل مسئله را بدانیم. لذا با شناخت صحیح از انواع اختلالات و سندرم ها ، نحوه ی تعامل و ارتباط را به همه همکارانمان بیاموزیم همکارانی که شاید تاثیرشان کمتر از درمانگرها نمیباشد بعنوان مثال این دانش حتی باید به همکاران غیر تخصصی مانند مددیاران، خدمت کاران،کمک مربیان، و حتی رانندگان سرویس ایاب ذهاب نیز در حد توان شان انتقال یابد. و نتیجه این تعامل ، تمام اهداف برشمرده فوق یعنی: هماهنگی، رضایت شغلی،کاهش عوارض، به روز نمودن دانش و تقویت روحیه همدلی را برآورده خواهد نمود یکی از نکات مورد غفلت واقع شده در تاریخچه تاسیس مراکز توانبخشی که ناشی از عدم نقش آفرینی کافی متولیان امر و در نتیجه تقویت نگرش های بخشی و آموزش های متکی بر دیدگاه ها و توانایی های منطق های و فردی موسسین و مدیریت تخصصی هر مرکز می باشد، گروهی نگری و برخورداری از سیستم آموزش مستمر و متمرکز، منطبق با پیشرفت های حاصله در امر آموزش و توانبخشی می باشد و اینک با همت سازمان بهزیستی و انجمن عالی مراکز توانبخشی کشور برآنیم تا با تدوین دوره های آموزشی مستمر و متناسب با نیازهای گروه های هدف این نقیصه را برطرف نماییم. در جزوه ی حاضر که آغازی بر این رسالت است لازم می دانیم قبل از هر مطلبی نگاهی به دیدگاهها و نگرشهای جدید علمی داشته باشم.
فصل اول: خانواده و آموزش مهارت های اساسی به کودکان کم توان ذهنی
چکیده
هدف این فصل ارایۀ محورهای عمدۀ آموزش مهارت های اساسی به کودکان و دانش آموزان کم توان ذهنی در برنامۀ درسی رسمی و غیررسمی پیش از دبستان و بعد از آن است. توصیه های ارایه شده به شما می آموزد که چگونه به کودکان و دانش آموزان کم توان ذهنی آموزش دهید و کمبودها و محرومیت های آنان را جبران کنید. پس از طرح چند سوال و بیان مقدمه ای کوتاه، کودکان کم توان ذهنی معرفی و نیازهای آنان فهرست شده است. در ادامه، هفت اصل مهم در فرایند یادگیری و یاددهی به اختصار توضیح داده شده و دربارۀ مهارت های اساسی به عنوان ارکان برنامۀ تحصیلی کودکان کم توان ذهنی بحث شده است.
مقدمه
در طول تاریخ، پدیدۀ عقب ماندگی ذهنی همواره وجود داشته و به آن از دیدگاه های گوناگون نگریسته شده است. طبق تعریف انجمن عقب ماندگی ذهنی آمریکا(2002، ترجمۀ به پژوه و هاشمی، 1389) عقب ماندگی ذهنی یا ناتوانی هوشی عبارت است از ناتوانی مشخص شده به وسیلۀ محدودیت های معنادار در کارکرد هوشی و رفتار سازشی که در مهارت های سازشی مفهومی، اجتماعی و عملی خود را نشان می دهد. این ناتوانی قبل از سن هجده سالگی ظاهر می شود. کودکان کم توان ذهنی به علت عدم برخورداری از فرصت های آموزشی برابر و مناسب و به لحاظ محرومیت های محیطی، خانوادگی و فرهنگی دچار تأخیرهایی در ابعاد گوناگون رشد خود شده اند و اغلت از خانواده های کم سواد و پر جمعیت و فقیر پا به مدارس می گذارند. بنابراین آموزشگاه می تواند با توجه به هدف های نهضت عادی سازی، برنامه های یکپارچه سازی آموزشی و آموزش فراگیر با اجرای برنامه تکمیلی، تا حدی نقش خانواده را در آموزش و پرورش غیررسمی و پیش از دبستان جبران کند. کودکان کم توان ذهنی، مانند دیگر کودکان، نیازهایی دارند که خانه و مدرسه باید به آنها توجه کند. اما مزید بر نیازهای عادی، آنان نیازهای ویژه هم دارند که والدین و تمام مسوولان آموزشی موظف هستند در مقام رفع آنها برآیند.
شما مادر عزیز، پدر گرامی و معلم ارجمند می توانید با مطالعۀ این فصل و منابع معرفی شده، کودکان و دانش آموزان کم توان ذهنی را با شکیبایی آموزش دهید و زمینه های مناسب را برای رشد همه جانبه و شکوفاساری استعدادهای آنان در حد وسع و توانشان فراهم کنید. همچنین با شناسایی موانع و رفع محدودیت های یادگیری آنان، می توانید با انتخاب واحدهای آموزشی مناسب، کاستی ها و کمبودهای آنان را جبران کنید و در صورت امکان با بهره گیری از برنامه های آموزش انفرادی هر دانش آموز را در جهت رشد توانایی هایش آموزش دهید.
با توجه به این که اکثر دانش آموزان کم توان ذهنی تا حدی از آموزش و پرورش پیش دبستانی محروم هستند، در این فصل نُه دسته مهارت (مهارت های نُه گانه) به عنوان مهارت های اساسی پیش بینی شده است که والدین و معلمان گرامی باید با توجه به برنامه پیشنهادی در اوقات فراغت در قالب بازی و فعالیت های آموزشی اجرا کنند. بدیهی است مهارت ها بر اثر انجام دادن، تکرار کردن، اشتباه کردن، اصلاح شدن، تشویق شدن، تکرار کردن، احساس موفقیت کردن، احساس خود ارزشمندی کردن، اصلاح شده و عمل کردن کسب می شوند. در این راستا، احساس موفقیت و تشویق شدن، نقش بسیار مهمی را در اکتساب مهارت ها ایفا می کند. از همه مهم تر پدر یا مادری موفق است که نخست با فرزندش رابطۀ انسانی و دوستانه برقرار کند و او را دوست بدارد و سپس به تعلیم و تربیت او بیندیشد.
شایان ذکر است که یادگیری یک فرایند ظریف و پیچیده است و به طور معمول سرعت یادگیری کودکان کم توان ذهنی در مقایسه با سایر کودکان کندتر است. بنابراین مطالعۀ منابعی که معرفی شده اند بر حسب مورد، برای پاسخ گویی به مشکلاتی که در فرایند یاددهی ـ یادگیری این گونه کودکان، پیش می آید، ضروری است.
کودکان کم توان ذهنی چه ویژگی هایی دارند؟
در اکثر کلاس ها و مدارس ویژه، کودکان و دانش آموزان کم توان ذهنی قادر نیستند به موفقیت های لازم نایل شوند و در نتیجه پایان سال تحصیلی مردود می شوند و ناموفق می گردند. شما به عنوان یک مادر، پدر یا یک معلم با تجربه مشاهده کرده اید که گاهی اوقات دانش آموز نمی تواند به خوبی مداد را در دست بگیرد، نمی تواند به درستی روی صندلی بنشیند و یا دچار حواس پرتی، عدم تمرکز و اختلال کاستی توجه است. برخی از دانش آموزان به دشواری راه می روند و یا دست هایشان حس ندارد. هر کدام از این دشواری ها می تواند بر فرایند یادگیری و یاددهی تأثیر منفی بگذارد و شما را و دانش آموز را با عدم موفقیت روبرو سازد و موجب ناکامی شما و او گردد.
برخی از دانش آموزان کم توان ذهنی دچار محرومیت عاطفی هستند. چنین محرومیتی می تواند از شرایط خاصی، مانند مرگ یکی از والدین، طلاق، شرایط اجتماعی نامناسب و نظایر آن ناشی شود و به رشد همه جانبه کودک آسیب رساند.
علت چیست؟ این مشکلات از کجا ناشی می شود؟ چه باید کرد؟ اکثر این مشکلات هنگامی بروز می کند که کودک کم توان ذهنی مهارت های پیش نیاز را در سال های پیش از دبستان در خانواده کسب نکرده، فاقد انگیزۀ پیشرفت است، به خود اعتماد ندارد و عزت نفس خود را از دست داده است. در برخی مناطق ایران، مسأله فقر، دو زبانگی و مهاجرت مزید بر علت می شود و بر مسایل کودکان کم توان ذهنی می افزاید.
وظیفۀ نظام آموزش و پرورش ویژه و عادی چیست؟ در چنین شرایطی نظام آموزش و پرورش وظیفه دارد با استفاده از روش غنی سازی آموزشی و محیطی به نیازهای آموزشی ویژه این قبیل دانش آموزان توجه کند و خدمات آموزشی ویژه (آموزش ترمیمی) و خدمات ویژه (گفتار درمانی و کاردرمانی) و امکانات مناسب دیگر را فراهم کند تا این گونه دانش آموزان قادر شوند تا حدی از برنامه درسی عادی بهره مند گردند و کمبودهای خود را جبران کنند. در چنین شرایطی عوامل ناکامی، دغدغه خاطر از عقب ماندن و شکست تحصیلی به تدریج از بین می رود و زمینه های پیشرفت و شکوفایی آنان فراهم می شود.
شایان ذکر است که به طور معمول هوش افراد در یک جامعه به طور بهنجار توزیع می شود و همان طور که گفته شد کودکان کم توان ذهنی در تمام جوامع دیده می شود و خاص جامعه ما نیست. در ایران در سال های گذشته تلاش شده است برنامه های آموزشی مناسب در مدارس و مراکز ویژۀ دانش آموزان اجرا شود. دانش آموزان کم توان ذهنی، مانند دیگر دانش آموزان، نیازهای آموزشی ویژه دارند و در معرض خطر و احتمال شکست تحصیلی هستند. از این رو، توصیه می شود تا جایی که امکان دارد این گونه دانش آموزان در کلاس های تلفیقی و در دبستان های عادی جایابی آموزشی شوند و تحت آموزش فراگیر قرار گیرند. کلاس های تلفیقی، کلاس هایی هستند که با تعداد کمی از دانش آموزان با نیازهای ویژه در مدرسه عادی تشکیل می شود و فرصت های بسیاری را برای یکپارچه شدن در فعالیت های عادی مدرسه فراهم می کند. به طور معمول در کلاس های تلفیقی، معلمان تلفیقی تدریس می کنند که به طور اختصاصی آموزش دیده اند و به مسایل کودکان، مانند مسایل عاطفی، تحصیلی و خانوادگی آنها آشنایی دارند.
کودکان کم توان ذهنی چه نیازهایی دارند؟
کودکان کم توان ذهنی بیش از پیش از هر امری انتظارها و نیازهایی دارند که باید خانه و مدرسه به آنها پاسخ مناسب دهد. این انتظارها در فصل چهارم کتاب حاضر مورد بحث واقع شده اند که در اینجا به اختصار به برخی از آنها اشاره می شود:
بدین ترتیب ملاحظه می شود که کودکان کم توان ذهنی، نیازهایی دارند و به طور اخص باید مهارت های اساسی را به طور کامل به آنان آموزش داد. بنابراین ضرورت دارد پیش از ورود به دبستان، برنامه های مهارت آموزی توسط والدین در خان
امروزه یکی از مهمترین مسائلی که در دنیای رایانه به آن پرداخته می شود مساله برقراری ارتباط رایانه ها با رایانه های دیگر و یا دستگاه های جانبی است.
این کار با توجه به نوع ارتباط و نیازهای موجود به طرق مختلف امکان پذیر شده است که هر یک دارای خصوصیت و ویژگی های خود است. هم اکنون دستگاه های بسیاری را می شناسیم که از طریق درگاه USB به رایانه متصل می شوند و تعدادی دیگر از طریق امواج رادیویی و الکترومغناطیس با رایانه ارتباط برقرار می کنند.
Firewire چیست؟
Firewire یا i-Link که به IEEE 1394 نیز معروف است ، یک استاندارد واسط برای گذرگاه سریال در رایانه های شخصی است که امکان برقراری ارتباطات صوتی و تصویری دیجیتال را فراهم می سازد.
Firewire در بسیاری از موارد جایگزین SCSI شده است و این به دلیل کمتر بودن هزینه پیاده سازی و همچنین سادگی پیاده سازی سیستم های کابلی بوده است.
از سال 1995 تقریبا تمام دوربین های دیجیتال مدرن از این اتصال پشتیبانی می کنند. بسیاری از رایانه ها از قبیل Macintosh که به منظور امور خانگی و حرفه ای صوتی و تصویری طراحی شده اند به طور پیش فرض و پیش ساخته درگاههای Firewire دارند. Firewire همچنین سالها یک ویژگی جالب توجه ipod های شرکت Apple بوده است که به منظور دریافت اطلاعات در چند ثانیه و همچنین شارژ مجدد باتری به طور همزمان و تنها با یک کابل استفاده می شد. از این گذرگاه معمولا برای اتصال دوربین های ویدئویی دیجیتال و دستگاه ها و رسانه های ذخیره سازی اطلاعات استفاده می شود.
اما استفاده دیگر آن در سیستم های ویدئویی real time یا زنده مثل سیستم های نظارت و کنترل و همچنین سیستم های حرفه ای صوتی است.
Firewire در بعضی موارد به جای گذرگاه معمولی USBاستفاده می شود. دلیل این امر هم سرعت موثر بالاتر است و هم این که Firewire به رایانه میزبان نیازی ندارد.
Firewire تمامی قابلیت های SCSI را فراهم می سازد و در مقایسه با USB2.0 پرسرعت ، از سرعت بالاتر تبادل اطلاعات پشتیبانی می کند ؛ خصوصیتی که برای همه افراد بخصوص ویرایشگرهای صوتی و تصویری از اهمیت بالایی برخوردار است.
Firewire قادر است تا 63 دستگاه جانبی را به طور خطی به هم متصل نماید. تنها محدودیت این اتصالات هم غیر چرخشی بودن ساختار شبکه است. یعنی همانطور که گفته شد به صورت خطی و نه به صورت حلقوی به هم متصل می شوند. بنابراین امکان ارتباط دو به دو نیز بین دستگاه ها فراهم می آید.
به عنوان مثال یک چاپگر و یک اسکنر می توانند به طور مستقیم با هم ارتباط برقرار کنند. بدون این که نیازی به حافظه سیستم و یا CPU داشته باشند. Firewire همچنین از وجود چند میزبان در هر گذرگاه نیز پشتیبانی می کند.
USB برای فراهم آوردن این امکانات و قابلیت ها به تراشه مخصوص نیاز دارد. بنابراین کابل آن ، مخصوص و گران قیمت خواهد بود. در حالی که Firewire تنها به یک کابل با تعداد سوزنهای مشخص در هر دو سر کابل (معمولا 6تا) نیاز دارد که برای پشتیبانی از Plug and Play و hot Swapping طراحی شده است. این دو عبارت به این مفهوم اند که در صورت نیاز به قطع ارتباط یک دستگاه با دستگاه های دیگر و یا جایگزینی یکی با دیگری نیازی به قطع منبع تغذیه نیست و در حال روشن بودن دستگاهها نیز این اعمال امکان پذیرند و صدمه ای به هیچ یک وارد نخواهد آمد. Firewire 400 قادر به تبادل اطلاعات بین دستگاه ها با سرعت 100 ، 200 و 400 مگابیت در ثانیه است که البته مقدار واقعی آنها 98.304 ، 196.608 و 393.216 مگابیت در ثانیه است.