مشخصات فایل
عنوان:مقاله درمورد شناخت و ارزیابی وضع موجود شهرستان نیشابور
قالب بندی :word
تعداد صفحات : 13
محتویات
فصل اول
شناخت و ارزیابی وضع موجود
معرفی اجمالی شهرستان
موقعیت جغرافیایی
ویژگی های طبیعی شهرستان نیشابور
توپوگرافی
منابع آبها
منابع آب های سطحی
ویژگی های اقتصادی
صنایع و معادن
خدمات
وضعیت راه های ارتباطی
و.....
قسمتی از متن
فصل اول
شناخت و ارزیابی وضع موجود
معرفی اجمالی شهرستان
موقعیت جغرافیایی
شهرستان نیشابور یکی از شهرستان های بخش مرکزی استان خراسان است . این شهرستان بین 58 درجه و 19 دقیق تا 59 درجه و 30 دقیقه طول جغرافیایی و 35 درجه و 40 دقیقه تا 36 درجه و 39 دقیقه عرض جغرافیایی در حاشیه شرقی کویر مرکزی ایران واقع شده است .
از شمال ( به وسیله ارتفاعات بینالود ) به شهرستان چناران و قوچان ، از شرق به شهرستان مشهد و از جنوب به شهرستان تربت حیدریه و کاشمر و از غرب به شهرستان سبزوار و اسفراین محدود می شود . مساحت آن 8543 کیلومتر مربع می باشد که حدود 3 درصد مساحت استان را در بر گرفته است . این شهرستان دارای 15 دهستان و 609 آبادی دارای سکنه می باشد .
جدول شماره 1 ـ نام بخش ها ، مراکز بخش ها ، دهستان های تابعه و شهرهای شهرستان نیشابور
بخش
مرکز بخش
دهستان های تابعه
شهر
تحت جلگه
بزغان
تحت جلگه ، طاغکوه ، فیروزه
بزغان
زبرخان
قدمگاه
اردوغش ، اسحاق آباد ، زبرخان
درود ، قدمگاه
سرولایت
چکنه
بینالود ، سرولایت
خرو
مرکزی
نیشابور
درمقاضی ، ریوند ، فضل ، مازون
نیشابور
میان جلگه
عشق آباد
غزالی ، عشق آباد ، بلهرات
ـــ
مأخذ : استانداری
جدول شماره 2 نام مراکز دهستان و تعداد آبادی ها و وسعت دهستان های شهرستان نیشابور را نشان می دهد .
جدول شماره 2 ـ نام مرکز دهستان و تعداد آبادی ها و وسعت دهستان های شهرستان نیشابور
دهستان
مرکز دهستان
تعداد آبادی
وسعت به کیلومتر مربع
اردوغش
ساحل برج
22
239
اسحاق آباد
اسحاق آباد
44
346
بلهرات
لگیوی سفلا
23
895
بینالود
کلاته محمد جان
41
824
تحت جلگه
بزغان
34
313
دربقاضی
قوچان
65
277
ریوند
شادمهرک
55
224
زبرخان
قدمگاه
38
434
سرولایت
عبداللّه گیو
36
777
طاغنکوه
همت آباد
41
1014
عشق آباد
عشق آباد
49
920
غزالی
فدیشه
22
761
فضل
ابوسعدی
46
315
فیروزه
قالیباف
27
557
مازول
قطن آباد
58
647
جمع
ــ
601
8543
2 ) ویژگی های طبیعی شهرستان نیشابور
2 ـ1 ) توپوگرافی
منطقه مورد مطالعه بخشی از سلسله جبال بینالود را در بر می گیرد که در واقع امتداد شرقی ارتفاعات البرز است جهت کشیدگی ارتفاعات بینالود از شمال غرب به سمت جنوب شرق است . بلندترین نقطه این محدوده قله بینالود با ارتفاع 3216 متر است که در شمال غرب شهر نیشابور واقع شده است . دشت نیشابور در جنوب این ارتفاعات قرار گرفته که این واحد را از مجموعه های افیولیتی تربت حیدریه و سبزوار و زون تکنار جدا می سازد . به علت وجود ارتفاعات صعب العبور بیشتر راهها فقط تا دامنه ارتفاعات ادامه دارد . مرز بینالود با دشت های اطراف به وسیله خط توپوگرافی 2150 متر مشخص می شود ، دامنه های شمالی دارای شیب کمتر به طرف شمال شرق و دره هایی نسبتاً وسیع است ، در حالیکه دامنه های جنوبی شیب بیشتر و دره های باریک و عمیق تری دارند . بیشتر رودخانه ها در این محدوده دائمی هستند . که هنگام رسیدن به دشت با تشکیل پاد گانه های آبرفتی به چند شاخه بادبزنی شکل تقسیم می شوند . از رودخانه های دائمی می توان رودخانه بوژان ، باغرود ، میر آباد ، باغشن گچ ، درخت جوز و بار را نام برد .
2 ـ 2 ) زمین شناسی
منطقه مورد مطالعه در بر گیرنده واحدهای سنگی بالئوزوئیک ، مزوزوئیک و سئوزوئیک است . تغییرات شدید ساختاری ، سبب گردیده تا بررسی ارتباط میان واحدهای سنگی و تغییرات رخساره ای با دشواری صورت پذیرد .
پالئوزوئیک :
1 ـ سازندلالون : قسمت عمده این سازند از سنگ قرمز تیره با لایه بندی نامشخص نسبتاً ضخیم با ترکیب ساب آرکوز تشکیل شده که در بعضی نقاط رنگ روشن تری دارند . در مناطق محدودی همراه آنها کوارتزیتی سفید رنگ با لایه بندی متوسط نیز دیده می شود . رنگ تیره این واحد به علت وجود مقادیر زیادی اکسید آهن به صورت سیمان در سنگ است . سنگ ماسه های این مجموعه واجد ذرات کوارتز فراوان و مقادیر کمی فلدسپات در یک زمینه رسی می باشند . در بین دانه ها مقادیر کمی از زیر کن و مسکویت همچنین نوارهای سیاهرنگی از اکسیدهای آهن دیده می شود . این سازند ، در نقاط مختلف ، توسط مجموعه ای از دایک ها که احتمالاً همزمان با فعالیت های آتشفشانی اردوویسین ـ سیلورین شکل گرفته اند . نامگذاری این مجموعه تحت عنوان سازند مالالون ، بر پایه تشابه سنگ شناسی آن با سازند مزبور می باشد .
سازندمیلا :
به طور کلی این واحد را می توان به دو قسمت فوقانی و تحتانی تقسیم کرد . قسمت تحتانی با ترکیب آهکی و تناوبی از لایه های نازک شیلی در آن مشخص می گردد . آهک ها به رنگ روشن و لایه های نازک بین آن تیره رنگ هستند . قسمت فوقانی سازند، که در مقایسه با قسمت تحتانی ضخامت بیشتری دارد از سنگ آهک دولومیتی خاکستری با لایه بندی متوسط تا نازک تشکیل شده است .
این واحد در بعضی نقاط به صورت تناوبی از لایه های سنگ آهک خاکستری و زرد رنگ دیده می شود . سطح تماس فوقانی و زیرین این واحد گسلی است و خود تشکیل یک ورقه رورانده را می دهد .
ـ مجموعه آتشفشانی سیلورین ـ اردوویسین
این مجموعه دارای ترکیبی تقریباً بازالتی است که به صورت گدازه ، آلگومرا و توف رخنمون دارد . در زه های ستونی به خوبی در گدازه ها دیده می شوند که نشانگر سرد شدن آن در محیط خشکی است . علاوه بر آن در این مجموعه چند لایه کنگومرا و سنگ ماسه با طبقه بندی تدریجی و نیز لایه های نازک حاوی فسیل براکیوپود دیده می شوند . به طور کلی می توان چنین نتیجه گرفت که محیط تشکیل این مجموعه احتمالاً محیطی ساحلی بوده که گاهی خشکی بر منطقه حاکم می شده و گاهی آب روی منطقه را می گرفته ولی در شرق این محدوده ، واحد فوق با یک ناپیوستگی هم شیب بر روی سازندمیلا قرار می گیرد . سطح فوقانی آن در دره باغرود با یک واسطه کوارتزیتی به سازندنیور تبدیل شده و در دره بوژان به وسیله سازند پاده ها پوشانده می شود . با توجه به موقعیت چینه شناسی و فسیل های موجود سن این مجموعه را می توان اردوویسین فوقانی و سیلورین در نظر گرفت .
و......
مشخصات فایل
عنوان: نیشابور
قالب بندی: word
تعداد صفحات: 10
محتویات
نیشابور شهری با قابلیت های گسترده
قابلیت های طبیعی نیشابور
قابلیت های فرهنگی و تاریخی نیشابور
ویژگیهای بخش زبرخان شهرستان نیشابور
ویژگیهای موقعیت مجتمع خدماتی رفاهی بین راهی قدمگاه
دلایل مکان یابی و ایجاد مجتمع خدماتی رفاهی بین راهی
قسمتی از متن
نیشابور شهری با قابلیت های گسترده :
در ادوار گذشته نیشابورمورد توجه جغرافی دانان ،بازرگان وحتی کشور گشایان بوده که این خود بیانگر عظمت و اهمیت این شهرستان بوده است این عظمت قبل و بعداز اسلام وجود داشته وهنوزنیزآوازه این شهرو شهرت جهانی آن ذکر زبانها واقصی نقاط جهان می باشد.
قابلیت های طبیعی نیشابور :
موقعیت قرارگیری نیشابور سبب گردیده که این شهر ازجایگاه طبیعی ویژه ای برخوردار شود که این جایگاه موجب بوجود آوردن قابلیتهای طبیعی برای این شهرستان شده است توجه به عوامل طبیعی و محیطی از این جهت که این عوامل بستروجایگاه اصلی فعالیت ها را تشکیل داده وعلاوه بر آن می توانند کلیه عناصروجزیئات طراحی سایت ها نظیرمکان،شکل، ساختار، پوشش گیاهی و.... را تحت تاثیر قرار دهند مورد تاکید است که توجه خاصی به منابع اولیه حیات یعنی آب ، هوا وخاک دارد طرحها و پروژه ها را درجهت تامین هدف توسعه پایدار رهنمون خواهد نمود لهذا موقعیت جغرافیایی سبب گردیده یک بخش از این شهرستان در دامنه های بینالو وبخشی دیگر در حاشیه کویر است به طبع ازاین اقلیم متفاوت پوشش گیاهی وحیات جانوری متنوعی بوجود آمده است از جمله قابلیت های این شهرستان می توان به دره رودهای دامنه بینالود و مناطق ییلاقی آن که مخاطبان گسترده ای دارد اشاره داشت که مناطقی همچون درود، بوژان خرو ، قدمگاه ، و.... بخشی از آنهاست.
قابلیت های فرهنگی و تاریخی نیشابور :
نام نیشابور درکهن ترین دفتر ایرانی یعنی اوستا بگونه ریونت Rarvanta آمده که معنای آن دارنده جلال و شکوه است ازاین نام درشاهنامه بنام «ریونیز» یاد شده که خود گونه ای از رویوند است وچنین پیداست که در زمان هخامنشیان و اشکانیان نیز به صورت ریوند خوانده می شده است این موضوعات بخش کوچکی از اهمیت و پیشینه درخشان این شهر در دوران کهن می باشد که این ویژگی و قدمت کهن فرهنگی و تاریخی سبب گردیده این شهرستان کانون فرهنگی ، علمی ، هنری در دوره های مختلف تاریخی باشد و یکی از علتهای مهم گذرراه تاریخی ابریشم از جوار این شهر اهمیت آن به لحاظ فرهنگی و تاریخی و اقتصادی بوده است به هرحال پرورش یافته گان نظامیه های آن به لحاظ شهرت زبانزد عالمیان می باشند که بخشی از سرگلهای آن ازجمله خیام وعطار می باشند که از جمله مشاهیر جهانی هستند که هرساله مزارآنها مورد بازدید هزاران نفر دوستداران وعلاقمندان این بزرگ مردان علم و فرهنگ قرار می گیرد از طرفی به یادگار ماندن ابنیه تاریخی از دروه های مختلف ازجمله باغ و بقعه مصفای قدمگاه شهر کهن نیشابور و .... خود دلیلی دیگر از تمدن درخشان گذشته این شهرستان است .
ویژگیهای بخش زبرخان شهرستان نیشابور :
این بخش یکی از پرجمعیت ترین بخش های نیشابور است و از نظر قرارگیری موقعیت جغرافیایی بخش عمده این بخش در دامنه های جنوبی بینالود واقع شده است و به لحاظ منابع آب وحاصلخیزی ازبخش های مهم کشاورزی است همچنین این بخش قطب صنعتی مهم شهرستان و استان محسوب می گردد از طرفی بخش عمده ای از ییلاقات و جاذبه های طبیعی شهرستان در این بخش واقع شده است همچنین مهمترین محور مواصلاتی استان و و کشور (تهران– مشهد) از این بخش گذر می کند و از مهمترین موضوعاتی این بخش وجود مجموعه مذهبی و فرهنگی و تاریخی قدمگاه در مرکز این بخش و شهر قدمگاه است که خود ارزشمندترین و مهمترین موضوع در این بخش است لهذا مهمترین ویژگیهای بخش را به شرح زیر می توان برشمرد:
1- بیشترین جمعیت در سطح شهرستان
2- وجود 3 شهر شامل قدمگاه ، خرو، درود در این بخش
3- قرارگیری در موقعیت جغرافیایی مناسب شهرستان و دردامنه های جنوبی بینالود
4- وجود مهمترین شهرک صنعتی شهرستان و استان در این بخش (اولین شهرک در شهرستان و دومین شهرک در استان)
5- وجود شرایط مناسب حاصلخیزی خاک و منابع آب که به طبع آن رونق کشاورزی و محصولات باغی و دامی است که این بخش یکی از مهمترین مراکز توسعه محصولات باغی از جمله آلو می باشد.
6- وجود بخش عمده رود دره ها و ییلاقات و جاذبه های طبیعی در این بخش از جمله دیزباد علیا گرینه ، درود ، خرو.
7- گذر مهمترین محورمواصلاتی زمینی وریلی کشور ازاین بخش( محور مواصلاتی زمینی و ریلی مشهد – تهران )
8- وجود مجموعه مذهبی، فرهنگی و تاریخی باغ و بقعه قدمگاه رضوی در این بخش که سالانه مورد زیارت میلیون ها زائر و مسافرقرار می گیرد.
ویژگیهای موقعیت مجتمع خدماتی رفاهی بین راهی قدمگاه :
سایت مجتمع خدماتی رفاهی بین راهی قدمگاه درحاشیه جاده مواصلاتی نیشابور به مشهد و درکیلومتر 25 نیشابور–مشهد قرار درد وسعت این سایت 13 هکتار می باشد که عرض جنوبی آن حاشیه جاده جدید و عرض شمالی آن حاشیه جاده قدیم نیشابور– مشهد واقع شده که به لحاظ دسترسی و ارائه خدمات این مجتمع به جاده و شهرهای قدمگاه و خرو و روستاهای اطراف در بهترین و مناسب ترین موقعیت قرار گرفته است .
مشخصات فایل
عنوان» نیشابور
قالب بندی: word
تعداد صفحات: 14
محتویات
مقدمه
وجه تسمیه نیشابور
آثار باستانی و تفریحی نیشابور
برخی از آداب و رسوم مردم نیشابور
مراسم ماه محرم و صفر
تمنای باران و مراسم چوله قزک
خزانه ی واژگان
منتخبی اندک از واژه های جالب توجه نیشابوری
برخی از اعتقادات و باورهای مردم نیشابور
قسمتی از متن
مقدمه
فرهنگ عامهی هر منطقه، هر قوم، هر شهر بیان کنندهی آرمانها، اندیشهها و تجربههای ارزندهای است که نسل دیروز را به امروز پیوند میدهد و ارزشها، هنجارها، سنتها و حکمتهای زندگی را به نسلهای بعد منتقل میکند. این سنتها و انگارههای اجتماعی به زندگی مردم، معنی و مفهوم میبخشد و آنها را به ادامهی زندگی دلگرم میکند. پیداست که اگر این وابستگیها از آنها گرفته شود، کار و تلاش و امید و آرزو به بنبست میرسد. پیوند مداوم بین نسلها از رهگذر فرهنگ عامه، باعث پویایی اندیشه، ابتکار و خلاقیت و توسعهی فرهنگی در جامعهی انسانی میگردد. مگر نه اینکه هر بنایی را بر مبنایی باید ساخت و بیجا نگفته اند که «ملتی که گذشتهاش را نشناسد، آیندهاش را نمیتواند بسازد».
وجه تسمیه نیشابور
«نیشابور» شهری است در قلب خراسان، ساختن نیشابور را به شاپور اول ساسانی نسبت
می دهند و اسم شهر را به معنی «نهاده نیک شاپور» می دانند.
«ابرشهر» نام قدیم نیشابور است، احتمال دارد که این نام در اصل شهر آپارناک یا آپارنی و جایگاه یکی از سه قبیله مهم پارت بوده باشد که شاهنشاهی نیرومند اشکانی را بنیاد کردند.
قدیمترین سندى که از نیشابور یاد مىکند اوستا است که با واژه «رئونت» به معنى جلال و شکوه از آن نام مىبرد. احتمالا این واژه بعدها به کلمه ریوند تبدیل شده که اکنون نام دهستانى از توابع نیشابور است. در برخى از متون دوره اسلامى نام دیگر نیشابور «ابرشهر» آمده است که مسلما این لفظ در دورههاى قبل از اسلام به کار مىرفته است. سکههاى مکشوفه، این موضوع را مدلل مىسازد. براى نمونه در سکهاى که تصویر قباد ساسانى را نشان مىدهد کلمه ابرشهر دیده مىشود.
بحث درباره کلمه ابرشهر زیاد است از آن جمله برخى «ابرشهر» را از ریشه «اپرناک» گرفتهاند که مربوط به قوم «پرنى» است که اسلاف پارتیان مىباشند. بعضى ابرشهر (با سکون ب) گویند که مراد شهرى ابرى یا شهرى مرتفع که به ابرها نزدیک است. این هر دو قول بدون مبنا و اصولا مردود است اگر چه براى سند اول هنوز جاى تامل باقى است اما اگر ابر را فارسى قدیم «بر» به معنى بلند جایگاه و رفیع و بزرگ بدانیم کلمه ابرشهر مقبولتر مىنماید.
مسکوکاتى که از دوران باکتریان در افغانستان به جاى مانده از پادشاهى به نام «نیکهفور» یاد مىکند که دامنه فرمانروایى او تا نیشابور گسترش داشته و به روایتى این شهر را وى بنا نهاده است که بعدها به «نیسهفور» و «نیسافور» و نهایتا به «نیشابور» تبدیل شده است. «نیسافور» در گویش عرب به معنى شىء سایهدار است و شاید در آن جا درختهایى وجود داشته که سایهگستر تارک خستگان بوده است.
واژه نیشابور در دوره ساسانى همه جا به شکل «نیوشاپور» آمده است که آن را به معنى کار خوب شاپور یا جاى خوب شاپور گرفتهاند زیرا شاپور دوم این شهر را تجدید بنا کرد ولى به روایت اغلب مورخان شاپور اول بانى آن بوده است. اگر مطلب بالا را در مورد نوسازى این شهر قرین صحت بدانیم، کلمه «نیو» مىتوان به شکل امروزى آن «نو» تعبیر کرد و معنى نیشابور چیزى جز شهر نوسازى شده شاپور نخواهد بود و دیگر دلیلى براى بحث در مورد شاپور اول و دوم وجود نخواهد داشت. زیرا که بعضى از مورخان در انتخاب هر یک از آن دو دچار شک شدهاند ولى قدر مسلم بانى اولیه باید شاپور اول باشد و پس از وقوع زلزلهاى شاپور دوم امر به ترمیم و بازسازى آن کرده است و این به هر حال کار نیک شاپور دوم بوده است که به لفظ «نیوشاپور» از آن یاد کردهاند.
نیشابور در اوایل اسلام به «ابرشهر» معروف بود که در سکههاى دورههاى اموى و عباسى به همین نام آمده است. «ایرانشهر» هم گفتهاند که شاید عنوانى افتخارى براى این شهر بوده است. البته چون یکى از چهار شهر کرسىنشین خراسان بود لقب «امالبلاد» هم براى خود کسب کرده است.
در قرون وسطى ایالتخراسان به چهار قسمتیعنى چهار ربع تقسیم مىگردیده و هر ربعى به مرکزیت یکى از چهار شهر بزرگ نیشابور، مرو، هرات و بلخ خوانده مىشده و در زمانهاى مختلف یکى از این شهرها مرکزیت تمام خراسان بزرگ را به عهده داشته و نیشابور نیز از زمان طاهریان به بعد به عنوان پایتخت انتخاب گردیده است و گفتهاند که: «این شهر از قاهره قدیم (فسطاط) بزرگتر و از بغداد جمعیتش بیشتر و از بصره جامعتر و از قیروان عالیتر بوده و 44 محله داشته و 50 خیابان اصلى و مسجدى ممتاز و کتابخانهاى با شهرت جهانى و یکى از چهار شهر شاهى امپراطورى خراسان بوده است».
گویند که عمرولیث صفار چون نیشابور را به زیر نگین درآورد، گفت:
«شهری را گرفته ام که گل آن خوردنی، بوته ی آن ریواس و سنگ های آن فیروزه است»
امروز اگر آن دلاور سیستانی بر نیشابور دست می یافت جای آن بود که نخست از گرفتن شهری بر خویشتن ببالد که گنجور و گوهرستان واژه های ناب پارسی است.
سرزمین رسالت خیز و جایگاه دانشی مردان بزرگ
نیشابور پیش از اسلام، همچون عروسی است آرمیده بر دامان پیروزه رنگ بینالود استوار و سرافراز که در فضایی مه آلود، اما جان دار و پر تپش، به حیات خود ادامه می دهد. بعد از این دوران، نام نیشابور را زینت بخش بُعد تاریخی و اساطیری شاهنامه ی حکیم طوس، می بینیم.
آب و هوای بهشت آسای این دامنه ی پر برکت، شاپور اول ساسانی را بر آن داشت تا اولین سنگ بنای تمدن تازه را بر آن نهد. پس از او و در عهد شاپور دوم، نیشابور گسترش یافته و سپس یزدگرد دوم، این شهر را برای زندگی برگزید.
ساسانیان برخلاف اسلاف خود، استبداد را شیوه ی حکومت خویش قرار دادند و یک آزادی خواه نیشابوری به نام «مزدک»، علیه بیدادگری های آنان قیام کرد.
اگر نیم نگاهی به بعضی آثار، درباره ی اَبرشهر داشته باشیم، با نام بزرگ دیگری چون «مانی» آشنا می شویم که بسیاری او را نیز از تخمه ی نیشابوریان، و از پدری دانشمند به نام «فاتک» می دانند. اگر محقق گردد که این دو اندیشمند، نیشابوری اند، می توان گفت این سرزمین، از دیرباز رسالت خیز، و جایگاه دانشی مردان بزرگ و نامبردار بوده است.
بد نیست بدانید که:
1- زرتشت یکی از سه آتشکده ی معروف ایران را به نام مهربرزین در کوه های نیشابور ساخت.
2- در زمان ساسانیان نیشابور بعد از تیسفون پایتخت دوم امپراطوری بوده است.
3- نیشابور تاکنون سه زلزله ی ویرانگر و دو بار حمله ی مغولان را از سر گذرانده است.
4- اهل خراسان هر شهری را به چیزی نسبت می دهند. اهل نیشابور را به یک بار گفتن.
آثار باستانی و تفریحی نیشابور
1- آتشکده ی برزین مهر که در عهد ساسانی در ناحیه ی ریوند نیشابور قرار داشته است.
2- محوطه ی باستانی شهر کهن نیشابور با وسعت بیش از 3500 هکتار که مجموعه های آرامگاه عطار، آرامگاه کمال الملک، مقبره ی سعید بن سلام مغربی، آرامگاه فضل بن شاذان، مقبره ی مشاهیر و مقبره ی یغما شاعر خشتمال نیشابوری در آن واقع است.
3- محوطه ی باستانی شادیاخ که در قرن سوم به مدت 60 سال مقرّ طاهریان بوده است و مسجد عقیل در این محل قرار داشت که در آن کتابخانه ای نیز مشتمل بر 5000 جلد کتاب از انواع علوم وجود داشت که توسط غزها به آتش کشیده شد.
4- بافت قدیم شهر فعلی نیشابور که این شهر دارای 4 دروازه بود که به دروازه های عراق، دروازه مشهد، دروازه باغات، و دروازه ی ارگ معروف بودند.
5- کاروانسرای نیشابور مربوط به دوره ی صفویه که در دوره ی قاجاریه و اوایل دوره ی پهلوی به عنوان محلّ نگهداری فقرا و ایتام استفاده می شده است.
6- بازار سرپوشیده ی نیشابور مربوط به دوره ی صفویه که تنها قسمت باقیمانده از بازار بزرگی است که از حوالی دروازه مشهد شروع و به دروازه ی عراق منتهی می شد و متأسفانه بخش اعظم آن از بین رفته است.
7- مسجد جامع نیشابور که یکی از بناهای با ارزش تیموری است که پنج قرن پیش توسط پهلوان علی کرخی فرزند بایزید کرخی ساخته شد.
از جمله مکان های تفریحی نیشابور نیز می توان به مسجد چوبی اشاره کرد. این مسجد که در جهان منحصر به فرد می باشد از حدود 13 تن از انواع چوب های صنعتی ساخته شده و با وجود چوبی بودن در مقابل زلزله هایی با قدرت 8 ریشتر هم مقاوم است.
از دیگر مکان های تفریحی نیشابور، اردوگاه بین المللی باغرود با گنجایش بیش از 5000 نفر است که مقام دوم اردوگاه های کشور را داراست.
برخی از آداب و رسوم مردم نیشابور
عروسی؛ عروسی معمولا دو شبانه روز به طول می انجامد. روز اول پدر داماد و اقوام و فامیل را به خانه ی خویش دعوت می نماید و داماد نیز بر تختی کنار مجلس می نشیند و هر یک از مدعوین پول یا گوسفند به داماد هدیه می کند. روز بعد زن سلمانی سر و صورت عروس را آرایش می نماید. لباس های داماد رااز خانه ی عروس و لباسهای عروس را از خانه ی داماد با ساز و دهل به حمام می برند و آنها را با لباس های نو به خانه بر می گردانند.
عروس بردن؛ هنگام عروس کشانی، یکی از زنان فامیل داماد وسیله ای را از خانواده ی عروس که به آن «عقل عروس» می گویند برمی دارد و در خانه ی داماد آنرا به عروس
می دهد. عروس را بر اسبی سوار می کنند و افسار اسب را دایی یا پسر عمو یا برادر عروس می کشد و تا خانه ی داماد او را همراهی می کند. چند زن نیز با عروس به خانه ی داماد میروند و یک الی دو شب آنجا می مانند. عروس را با ساز و دهل به خانه ی داماد می برند. جلو خانه ی داماد عروس پاانداز طلب می کند و تا پاانداز به او ندهند وارد خانه نمی شود. مادر یا پدر یا برادر داماد، گوسفند یا هدیه ای دیگر به عروس می دهد تا وارد شود. رنگ لباس عروس سفید و محل حجله گاه، خانه ی داماد است. مادر عروس یک روز بعد از عروسی به افرادی که به داماد هدایایی دادند یک دستمال و مقداری شیرینی می دهد. پدر عروس بعد از سه روز از عروسی یکی از فامیل یا برادر عروس را به خانه داماد می فرستد و عروس و داماد را به خانه ی خود دعوت می کند و گوسفند یا قطعه زمینی را به آنها هدیه
می دهد.
شب یلدا
در این شب میزبان گوسفندی را ذبح نموده و از میهمانان پذیرایی می نماید. مردم در حد امکان در شب یلدا هندوانه می خورند و معتقدند که هر کس در این شب هندوانه بخورد تابستان، زیاد تشنه نمی شود.
مراسم ماه محرم و صفر
در روز عاشورا مردم در قالب هئیت های عزاداری ضمن انجام مراسم ویژه به تهیه و پخت غذا که اغلب حلیم است مبادرت می ورزند. در این روز علم ها را از مساجد بیرون می آورند. در روستاهای اسحاق آباد و کلیدر، بار و بسیاری از نقاط دیگر نیشابور، نمایش شبیه خوانی برگزار می شود.
تمنای باران و مراسم چوله قزک
با توجه به این که کشاورزی و دامداری در اغلب نقاط نیشابور اساس زندگی معیشتی مردم را تشکیل می دهد و آب، به عنوان محور تولید در این مناطق نقش حیاتی دارد، در موارد کمبود آب و نزولات جوی جهت نزول باران در برخی نقاط شهرستان مردم دعا نوشته و به شاخه های درختان می بندند و یا زنان آش بی بی فاطمه می پزند و بین همسایه ها پخش می کنند و در برخی مناطق نیز مردم سه روز متوالی روزه می گیرند و در آخرین روز به صحرایی
می روند و از خدا دسته جمعی طلب باران می کنند. در مراسم چوله قزک نیز گروهی از کودکان در روستا، مترسکی می سازند و به آن پارچه هایی الوان و لباسهایی بلند می پوشانند و در کوچه های ده راه می افتند و می خوانند؛