مشخصات فایل
عنوان:موضوع : بررسی علل تاریخی قیام عاشورا
قالب بندی:word
تعداد صفحات:23
فهرست مطالب
چکیده ................................................................................................................................................... 1
فهرست .................................................................................................................................................. 2
مقدمه ..................................................................................................................................................... 3
علت اول : سقیفه بنی ساعده ................................................................................................................ 4
علت دوم : تبلیغات معاویه بر ضد آل علی (ع) ..................................................................................... 6
علت سوم : بی بصیرتی خواص ............................................................................................................. 8
علت چهارم : حکومت اموی و عدول از وصیای رسول اکرم (ص) .................................................... 10
علت پنجم :رنگ باختن معنویت پس از فوت پیامبر (ص) ................................................................. 11
علت ششم :افول غریت دینی ............................................................................................................. 12
علت هفتم :ارتجاع .............................................................................................................................. 14
علت هشتم : شهر کوفه ...................................................................................................................... 15
علت نهم : ذهنیت از حکمیت علی (ع) و صلح حسن (ع) ................................................................. 16
علت دهم :جعل احادیث در عصر معاویه ............................................................................................ 18
علت یازدهم : بی عدالتی .................................................................................................................... 19
نتیجه گیری ........................................................................................................................................ 20
منابع و مآخذ ........................................................................................................................................ 21
چکیده
در این مقاله که به بررسی علل تاریخی قیام عاشورا می پردازد یازده دلیل برای این قیام شمرده شده و مورد مطالعه قرار گرفته است و باید توجه داشت که این علل در 3 بازه ی زمانی رخ داده است :
1 ) فوت پیامبر
2 ) 25 سال غضب خلافت از امام علی (ع)
3 ) 25 سال حکومت اموی که از دوران امام علی بود و تا زمان امام سجاد ادامه داشت .
مقدمه
لَقَدْ کَانَ فِی قَصَصِهِمْ عِبْرِةُُُ لّأُوْلیِ ٱلْأَلْبابِ (یوسف-111)
در طول تاریخ حوادثی بس عظیم رخ داده است که از هر حادثه عبرتی می توان گرفت . برای عبرت اندوزی و نتیجه گیری از این حادثه لازم است که یک حادثه از تمامی جهات مورد بررسی قرار گیرد ، که یکی از این جهات بررسی علل تاریخی یک حادثه است .
یکی از بزرگترین حوادث عاشورا می باشد که برای یک انسان عبرت های فراوان است به همین دلیل بر آن آمدیم تا به بررسی علل تاریخی قیام عاشورا بپردازیم .
علت اول : سقیفه بنی ساعده
دید جریان شناسانه در حوادث ، ریشه حادثه عاشورا را در انحراف نخستین در رهبری حکومت می بیند که در « سقیفه ی بنی ساعده » اتفاق افتاد . اگر جمعی از امت پیامبر ، نیم قرن پس از رحلت رسول الله (ص) در کربلا فرزندش حسین (ع) را شهید کردند ، زمینه آن در غضب خلافت و تصدی آن در آل ابوسفیان نسبت به حکومت اسلامی و کنار زدن ائمه از ولایت و رهبری بود ، از این رو در زیارت عاشورا کسانی لعن می شوند که آغازگر ظلم بر اهل بیت پیامبر و بنیانگذار ستم به ذریه رسول خدا (ص) بودند و نیز کسانی که به آن ظلم نخستین راضی شدند ،همکاری با ستم کردند و زمینه ساز آن بودند تا آنجا که برای جنگ با عترت پیامبر تمکین کردند : « لعن الله امة اسست اساس الظلم والجور علیکم اهل البیت و لعن الله امة دفعتکم عن مقامکم و ازالتکم عن مراتبکم التی رتبکم الله فیها و لعن الله امة قتلتکم و لعن الله الممهدین لهم بلتمکین من قتالکم » (1)
در ماجرای کربلا همه ی آنان که از آغاز اهل بیت را از صحنه ی اجتماعی و سیاسی امت کنار زدندو بر غضب حکومت اسلامی توطئه کردند تا آنان که که برگشتن او گرد آمدند و همراهی و متابعت کردند ، شریکند و این نکته نیز در زیارت عاشورا وارد شده : « اللهم العن اول ظالم ظلم حق محمد و آل محمد و آخر تابع له علی ذلک و اللهم العن العصابه التی جاهدت الحسین و شایعت و بایعت و تابعت علی قتله اللهم العنهم جمیعا » . (2)
توطئه سقیفه تلاش از سوی شرکت کنندگان و باقی ماندگان در جبهه های بدر و أحد و حنین بود تا دوباره به سیادت جاهای خود برسند و سفیانیان کوشیدند انتقام کشته های خود را از آل پیامبر از طریق سلطه یافتن بر خلافت و تار و مار کردن بنی هاشم و عترت رسول بگیرند . طرح شورا و بیعت ساختگی سقیفه ظاهری فریبنده برای اعمال آن سیاست بود .
هواداران سقیفه در سپاه کوفه بودند . امام حسین (ع) در روز عاشورا با بدن مجروح آنان را شیعیان آل ابی سفیان خطاب کرد که نه دین داشتند و نه حریت .
زیارت عاشورا. 2- همان.
عبید الله بن زیاد وقتی با سر بریده حسین در طشت طلایی روبرو شد با چوبی که در دست داشت بر لبهای آن سر مطهر می زد و می گفت : « یوم بیوم بدر »
یزید ابن معاویه نیز پس از کشتن امام و سرمستی از پیروزی به حضرت در پیش چشم فرزندان او را که با اسارت در کاخ او برده شده بودند آرزو کرد که کاش نیاکان کشته شده اش در بدر زنده بودند و به یزید می گفتند دستت درد نکند . کشته ها حسین و یارانش را در مقابل کشته های بدر می دانست . منکر وحی نزول جبرئیل شد و گفت : اگر از آل احمد انتقال نگیرم از نسل امیه نیستم. حضرت زینب خطاب به یزید گفت : جد من علی ابن ابیطالب در جنگ بدر و احد و احزاب پرچمدار رسول الله (ص) بود ، اما پدر و جد تو پرچمدار کفار بودند .
کربلا صحنه تجدید کینه های مشرکان و مخالفان آل احمد بود و همان قدرت سیاسی را که میراث رسول الله بود و غاضبانه به دست دشمن افتاد بر ضد عترت رسول الله به کار گرفتند و این از شگفتی های تاریخ است .
سید الشهداء (ع) در خطابه خویش در روز عاشورا خطاب به سپاه کوفه فرمودند : شمشیری را که ما به دستتان دادیم علیه ما تیز کردید و بروی ما شمشیر کشیدید و آتشی را که ما بر دشمنان افروخته بودیم بر خود ما افروختید و با دشمنان خدا بر ضد اولیاء هم دست شدید .
و چه خو ب فرمود مرحوم آیت اله کمپانی : اگر واقعه شوم سقیفه نبود هرگز جنایتهای بعدی که اوج آن در عاشورا بود پیش نمی آمد و مسیر تاریخ و اسلام به گونه ای دگر بود .
مشخصات فایل
عنوان:آموزه های قیام امام حسین علیه السلام
قالب بندی:پاورپوینت
تعداد اسلاید:9
محتویات
آموزه های قیام امام حسین علیه السلام
مهمترین درس امام حسین علیه السلام در عاشورا:
دیدگاه بنی امیه هم همین اصالت منافع و دنیا گرایی بود
هذان خصمان اختصموا فی ربهم ... سوره حج آیه 19
امام صادق (ع): این دو گروه متخاصم ماییم و بنی امیه
مشخصات فایل
عنوان:موضوع : بررسی علل تاریخی قیام عاشورا
قالب بندی:word
تعداد صفحات:23
فهرست مطالب
چکیده ................................................................................................................................................... 1
فهرست .................................................................................................................................................. 2
مقدمه ..................................................................................................................................................... 3
علت اول : سقیفه بنی ساعده ................................................................................................................ 4
علت دوم : تبلیغات معاویه بر ضد آل علی (ع) ..................................................................................... 6
علت سوم : بی بصیرتی خواص ............................................................................................................. 8
علت چهارم : حکومت اموی و عدول از وصیای رسول اکرم (ص) .................................................... 10
علت پنجم :رنگ باختن معنویت پس از فوت پیامبر (ص) ................................................................. 11
علت ششم :افول غریت دینی ............................................................................................................. 12
علت هفتم :ارتجاع .............................................................................................................................. 14
علت هشتم : شهر کوفه ...................................................................................................................... 15
علت نهم : ذهنیت از حکمیت علی (ع) و صلح حسن (ع) ................................................................. 16
علت دهم :جعل احادیث در عصر معاویه ............................................................................................ 18
علت یازدهم : بی عدالتی .................................................................................................................... 19
نتیجه گیری ........................................................................................................................................ 20
منابع و مآخذ ........................................................................................................................................ 21
چکیده
در این مقاله که به بررسی علل تاریخی قیام عاشورا می پردازد یازده دلیل برای این قیام شمرده شده و مورد مطالعه قرار گرفته است و باید توجه داشت که این علل در 3 بازه ی زمانی رخ داده است :
1 ) فوت پیامبر
2 ) 25 سال غضب خلافت از امام علی (ع)
3 ) 25 سال حکومت اموی که از دوران امام علی بود و تا زمان امام سجاد ادامه داشت .
مقدمه
لَقَدْ کَانَ فِی قَصَصِهِمْ عِبْرِةُُُ لّأُوْلیِ ٱلْأَلْبابِ (یوسف-111)
در طول تاریخ حوادثی بس عظیم رخ داده است که از هر حادثه عبرتی می توان گرفت . برای عبرت اندوزی و نتیجه گیری از این حادثه لازم است که یک حادثه از تمامی جهات مورد بررسی قرار گیرد ، که یکی از این جهات بررسی علل تاریخی یک حادثه است .
یکی از بزرگترین حوادث عاشورا می باشد که برای یک انسان عبرت های فراوان است به همین دلیل بر آن آمدیم تا به بررسی علل تاریخی قیام عاشورا بپردازیم .
علت اول : سقیفه بنی ساعده
دید جریان شناسانه در حوادث ، ریشه حادثه عاشورا را در انحراف نخستین در رهبری حکومت می بیند که در « سقیفه ی بنی ساعده » اتفاق افتاد . اگر جمعی از امت پیامبر ، نیم قرن پس از رحلت رسول الله (ص) در کربلا فرزندش حسین (ع) را شهید کردند ، زمینه آن در غضب خلافت و تصدی آن در آل ابوسفیان نسبت به حکومت اسلامی و کنار زدن ائمه از ولایت و رهبری بود ، از این رو در زیارت عاشورا کسانی لعن می شوند که آغازگر ظلم بر اهل بیت پیامبر و بنیانگذار ستم به ذریه رسول خدا (ص) بودند و نیز کسانی که به آن ظلم نخستین راضی شدند ،همکاری با ستم کردند و زمینه ساز آن بودند تا آنجا که برای جنگ با عترت پیامبر تمکین کردند : « لعن الله امة اسست اساس الظلم والجور علیکم اهل البیت و لعن الله امة دفعتکم عن مقامکم و ازالتکم عن مراتبکم التی رتبکم الله فیها و لعن الله امة قتلتکم و لعن الله الممهدین لهم بلتمکین من قتالکم » (1)
در ماجرای کربلا همه ی آنان که از آغاز اهل بیت را از صحنه ی اجتماعی و سیاسی امت کنار زدندو بر غضب حکومت اسلامی توطئه کردند تا آنان که که برگشتن او گرد آمدند و همراهی و متابعت کردند ، شریکند و این نکته نیز در زیارت عاشورا وارد شده : « اللهم العن اول ظالم ظلم حق محمد و آل محمد و آخر تابع له علی ذلک و اللهم العن العصابه التی جاهدت الحسین و شایعت و بایعت و تابعت علی قتله اللهم العنهم جمیعا » . (2)
توطئه سقیفه تلاش از سوی شرکت کنندگان و باقی ماندگان در جبهه های بدر و أحد و حنین بود تا دوباره به سیادت جاهای خود برسند و سفیانیان کوشیدند انتقام کشته های خود را از آل پیامبر از طریق سلطه یافتن بر خلافت و تار و مار کردن بنی هاشم و عترت رسول بگیرند . طرح شورا و بیعت ساختگی سقیفه ظاهری فریبنده برای اعمال آن سیاست بود .
هواداران سقیفه در سپاه کوفه بودند . امام حسین (ع) در روز عاشورا با بدن مجروح آنان را شیعیان آل ابی سفیان خطاب کرد که نه دین داشتند و نه حریت .
زیارت عاشورا. 2- همان.
عبید الله بن زیاد وقتی با سر بریده حسین در طشت طلایی روبرو شد با چوبی که در دست داشت بر لبهای آن سر مطهر می زد و می گفت : « یوم بیوم بدر »
یزید ابن معاویه نیز پس از کشتن امام و سرمستی از پیروزی به حضرت در پیش چشم فرزندان او را که با اسارت در کاخ او برده شده بودند آرزو کرد که کاش نیاکان کشته شده اش در بدر زنده بودند و به یزید می گفتند دستت درد نکند . کشته ها حسین و یارانش را در مقابل کشته های بدر می دانست . منکر وحی نزول جبرئیل شد و گفت : اگر از آل احمد انتقال نگیرم از نسل امیه نیستم. حضرت زینب خطاب به یزید گفت : جد من علی ابن ابیطالب در جنگ بدر و احد و احزاب پرچمدار رسول الله (ص) بود ، اما پدر و جد تو پرچمدار کفار بودند .
کربلا صحنه تجدید کینه های مشرکان و مخالفان آل احمد بود و همان قدرت سیاسی را که میراث رسول الله بود و غاضبانه به دست دشمن افتاد بر ضد عترت رسول الله به کار گرفتند و این از شگفتی های تاریخ است .
سید الشهداء (ع) در خطابه خویش در روز عاشورا خطاب به سپاه کوفه فرمودند : شمشیری را که ما به دستتان دادیم علیه ما تیز کردید و بروی ما شمشیر کشیدید و آتشی را که ما بر دشمنان افروخته بودیم بر خود ما افروختید و با دشمنان خدا بر ضد اولیاء هم دست شدید .
و چه خو ب فرمود مرحوم آیت اله کمپانی : اگر واقعه شوم سقیفه نبود هرگز جنایتهای بعدی که اوج آن در عاشورا بود پیش نمی آمد و مسیر تاریخ و اسلام به گونه ای دگر بود .
مشخصات فایل
عنوان:آموزه های قیام امام حسین علیه السلام
قالب بندی:پاورپوینت
تعداد اسلاید:9
محتویات
آموزه های قیام امام حسین علیه السلام
مهمترین درس امام حسین علیه السلام در عاشورا:
دیدگاه بنی امیه هم همین اصالت منافع و دنیا گرایی بود
هذان خصمان اختصموا فی ربهم ... سوره حج آیه 19
امام صادق (ع): این دو گروه متخاصم ماییم و بنی امیه
مشخصات فایل
عنوان:قیام و نهضت عاشورای حسینی
قالب بندی:word
تعداد صفحات:18
محتویات
قیام و نهضت عاشورای حسینی
درس های عاشورا
جلوه هایی از مشخصات فرهنگ عاشورایی چنین است
چگونگی حرکت
پیک های امام و سرانجام آنها
شروع واقعه عاشورا
سرزمین کربلا
منابع و مآخذ
قیام و نهضت عاشورای حسینی
سبط اکبر حضرت مجتبی (ع) در سال 50 هجری ( به تحریک معاویه ) توسط همسرش جعده دختر اشعث بن قیس مسموم شد و به شهادت رسید و رهبری مسلمانان طبق سفارش پیامبر (ص) و وصیت امام حسن به ابا عبدالله (ع) رسید .
آن حضرت با توجه به شرایط ویژه ی اجتماعی آن روز و نیز قراردادی که از سوی برادر بزرگوارش حسن بی علی (ع) با معاویه بسته شده بود و خود آن حضرت نیز خون جگر خورد و تحمل نمود ، بنا به مصلحت اسلام ده سال باقی مانده ار حکومت معاویه را به حالت آتش بس پشت سر نهاد .
گر چه در این دوران نیز ساکت نشست و طی مذاکرات حضوری و ارسال نامه با معاویه بحثها و برخورد های تند و کوبنده ای داشت و کار های او را توطئه می کرد ، اما دست به اقدام حادی نزد ، زیرا شرایط هنوز مساعد نبود و شهادت هم با چهره ی فریبکارانه ای که فرزند ابی سفیان و هند جگر خوار از خود ساخته بود – اثر مثبتی نداشت . از این رو در این ده سال دندان بر جگر نهاد تا دوران وی سپری گشت و طبق بیعتی که او از مردم گرفته بود حکومت به فرزندش یزید رسید .
از آن به بعد شرایط اجتماعی و سیاسی امت اسلامی تفاوت یافت ، زیرا شخصیت و روش یزید با معاویه فرق بسیار داشت .
درس های عاشورا
درس های عاشورا همواره بحثی زنده ، حیات بخش و حرکت آفرین است . هر چند این رویداد در مکان و زمان محدودی به وقوع پیوست ، اما درس های آن ویژه زمان و مکان مشخصی نیست . اگر تا دیروز عده ای می پنداشتند که عاشورا حادثه ای مقطعی است ، امروز با توجه به تعالیم عاشورایی امام خمینی و در نتیجه استقرار حکومت اسلامی ، باید به عنوان رویدادی تلقی شود که در طول تاریخ می تواند درس آموز بوده و پایه های ستم و استبداد را از بیخ و بن بر اندازد :
« واقعه عظیم عاشورا از سال 61 هجری تا خرداد 42 و از آن زمان تا قیام حضرت بقیه الله ارواحنا لمقدمه الفداه ، در هر مقطعی انقلاب ساز است . »
پس از سال 61 هجری ، این رویداد در عرصه ی رفتار سیاسی الگوی بسیاری از حرکت ها شده است : حرکت توابین ، مردم مدینه ، قیام مختار ، نهضت زید بن علی ، قیام محمد نفس زکیه و ابراهیم فرزندان عبدالله .... تا قیام و نهضت مقدس ملت ایران به رهبری امام خمینی همه و همه با الهام از عاشورا سازماندهی شده اند . اقبال لاهوری ، استقلال و نجات پاکستان را مرهون قیام عاشورا دانسته است . گاندی ، نیز نهضت عاشورا را الهام بخش خود در رهایی هندوستان می داند . ما در این جا در صدد تجزیه و تحلیل قیام و انقلاب هایی که در پی رویداد عاشورا صورت گرفته اند نیستیم و همچنین در پی صداقت و یا درستی و نادرستی این نهضت ها نیز نیستیم . ما بر آنیم که اشاره کنیم که رویداد عاشورا در گذشته و در عرصه ی رفتار سیاسی منشأ حرکت هایی علیه حاکمان ستم در دوره های گوناگون بوده و هست . و در یک کلمه اگر نهضت بزرگ عاشورا را الگو و اسوه همه ی حرکت های حق طلبانه و عدالت خواهانه بنامیم و بدانیم سخنی به گزاف نگفته ایم . مصعب ابن زبیر با این که خود را رقیب امام حسین (ع) برای حکومت می دانست می گوید : « و ان الاولی با لطف من آل هاشم تا سوا فسنو ا الکرام التاسیا »
مردان بزرگواری از آل هاشم در برابر ستم مقاومت نشان دادند گه برای بزرگان تاریخ نمونه و الگو است »
بسیاری از نویسندگان ، شاعران و تاریخ نگاران مسلمان و غیر مسلمان از درس آموزی این رویداد برای همه ی جهانیان سخن گفته اند . از باب نمونه یکی از نویسندگان مصری به نام عباس محمود عقاد ، با قلم توانایش در کتاب : « ابوالشهدا ء حسین بن علی ( ع) » چنین می نویسد :
« نه تنها مسلمانان بلکه غیر مسلمانان از این حادثه درس جوانمردی ، ایثار و مقاومت در برابر ستمگران گرفتند . ا سفیر مسیحی که در همن مجلس یزید به او اعتراض کرد بگوییم تا برسیم به قرون میانه ، تا روزگار خودمان . »
آری عاشورا از چنان عمق و غنایی برخوردار است که تا پایان تاریخ ، پیام آور ارزش های والای اسانی و الهام بخش انسان های آزاده و خداجو خواهد بود . عاشورا دانشگاهی است که همه طبقات از زن و مرد ، کوچک و بزرگ ، با سواد و بی سواد ، سیاه و سفید ، مسلمان و غیر مسلمان از آن درس می آموزند و در این دانشگاه همواره استادان بنامی چون : حسین بن علی (ع) ، قمر بنی هاشم ، زینب کبری و دیگر عاشوراییان تدریس می کنند . ولی متأسفانه ما تاکنون نتوانسته ایم ارزش های عاشورا را آن چنان که شاید و باید به جوامع جهانی بشناسانیم .
در یکی از فیلم هایی که بر ضد اسلام به وسیله B.B.C با نام شمشیر اسلام ، تهیه شده ، بخش مهمی از آن را عزاداری و سوگواری های دوستداران امام حسین (ع) تشکیل می دهد ، مفسر این فیلم می گوید :
« باید مراقب بود که اگر این عزاداری ها و این همه عشق هدف دار شود و به سوی قلب غرب نشانه رود،دیگر هیچ سلاحی نمی تواند در برابر آن مقابله کند .»
با توجه به سخنان فوق ، مهم جهت دار شدن مراسم عاشورا و شناخت درس های آن در ابعاد گوناگون است .
فداکاری و ایثار ، صبر و استقامت ، شهادت و شجاعت ، تعهد و مسئولیت ، صداقت و وفاداری ، قاطعیت در راه هدف ، دفاع از امامت و ولایت ، دفاع و پاسداریاز دین و ارزش ها ، تولی و تبری ، ستیز با ستم و ستمگران ، با فساد و مفسدان ، دستور به نیکیها ، پرهیز از بدیها و زشتیها ، انس با قرآن ، ترویج فرهنگ نماز ، نهراسیدن از نیروی دشمن ، پرهیز از سستی و تنبلی در برابر تجاوز به ارزش ها ، افشای چهره دشمنان اسلام ، توجه به معنویات حتی در جبهه جنگ ، نفی نژاد پرستی ، توبه ، دعا ، استغفار ، تسلیم در برابر خدا ، قیام برای خدا ، و ... بخشی از درس های عاشورا است . البته همین درس ها کافی است که یک ملت را از ذلت به عزت برساند و همین درسه می تواند جبهه کفر و استکبار را شکست بدهد . همانگونه ملت ایران با الهام از همین درس ها ی عزت بخش استبداد و استعمار را به زانو در آورد و باز همین درس ها بود که نقشخود را در جنگ تحمیلی به نمایش گذاشت .
جلوه هایی از مشخصات فرهنگ عاشورایی چنین است :
1 – ایثار و تملک نفس : ایثار و برتری دادن دیگران و منافع جامعه ، به مصالح و منافع شخصی خود و همچنین تملک نفس و خودداری از برآوردن خواسته های نفسانی ، از درس ها و آموزه های عملی عاشورا است که مصداق آن عباس بن علی(ع) علمدار کربلاست . باید وی را الگوی عملی قرار داد که چگونه هنگام ورود به آب فرات در نهایت تشنگی آب نمی خورد و امام حسین را برای سیراب شدن به خویشتن ترجیح می دهد و بر خود گوارا نمی بیند . آبی را که مولا و مقتدایش از آن ممنوع است ؛ و در همین صحنه و گیر و دار سخت ، بر نفس خویش ظفر می یابد و خواسته ها و خواهش هایش را برآورده نمی کند و با بی اعتنایی به تمنای دل ، سرانجام لب تشنه شهید می شود .
2 – پیمان و وفاداری : عاشورایی مشربان و حسین مسلکان باید در وفا به پیمان خود ، مثل عاشوراییان و حسینیان همل کنند و در هیچ شرایطی عهد و پیمان خود را نشکنند و به یاران وفادار حسین و به ویژه به عباس بن علی (ع) بنگرند که چگونه تا پای جان به پای پیمان خود نشست و حتی امان نامه ای را که از سوی دشمن برای او آمد نپذیرفت و همچنان به عهدی که با برادرش حسین بن علی (ع) بسته بود وفادار ماند .
3 – مبارزه با منکرات : آیین جهانی اسلام ، برای تضمین و تداوم سلامت و سعادت جامعه ، اصل مهمی را بنیان نهاده و آن ، نظارت عمومی و مراقبت همگانی یعنی امر به معروف و نهی از منکر است و امام حسین (ع) ماهیت نهضت خود را با این اصل معرفی می کند که :
« ... اُریدُ أن آمُرَ بالمعروف وَ اَنهی عَنِ المنکر وَ اَسیرَ بِسیرَهِ جَدّی محمّدٍ وسیره ابی علیِّ بن ابی طالبٍ »
... من [ با این قیام ] می خواهم امر به معروف و نهی از منکر کنم ( و شما را ه نیک اندیشی و نیک کرداری سفارش کنم و از زشتی ها باز بدارم ) و به سیره و روش جدم مصطفی (ص) و پدرم علی ابن طالب (ع) رفتار کنم . حسین بن علی (ع) در این باره تنها به سخنرانی ها و تذکرات عمومی ، بسنده نمی کرد ، بلکه با برخی از گمراهان و منحرفان دیدار می کرد و به صورت خصوصی آنها را از کشتار و خونریزی باز می داشت و به چشمه سار نجات رهنمون می شد . حت در شب هشتم به همراه برادرش عباس ابن علی (ع) و فرزندش علی اکبر (ع) در خیمه ی مخصوص با عمر بن سعد دیدار کرد به امید آنکه او را از این مهلکه ی حتمی نجات دهد . به او فرمود :
در ارزیابى قیام عاشورا، برخى اساسا منکر وجود صبغه سیاسى براىقیام عاشورا شدهاند و این تحلیل را تا آنجا پیش بردهاند که اصولا دخالتدر چنین امورى در شان انبیا و اولیا(ع) که براى هدایتخلق آمدهاند، نیست. برخى نیز اهدافى در مرتبه دوم و سوم اولویت را جزء علل و انگیزههاىاصلى قیام ذکر نمودهاند. بعضى نیز نتوانستند میان سیاسى بودن حرکتبهانگیزه به دست گرفتن حکومت را با آگاهى حضرت(ع) از فرجام کار وفقدهند و راه انکار آگاهى تفصیلى حضرت(ع) به سرنوشتى که جز شهادتنیست را در پیش گرفتهاند. و نیز دیدیم که صاحب جواهر(قده) این قیام راحرکتى اسرارآمیز مىداند که نمىتوان تفسیرى بر اساس ملاکهاى جارىدر فقه بر آن گذارد.
در نگاه آنان که تنها راه باقیمانده براى حضرت(ع) را همین مىدانند والا دچار سرنوشتى بدتر و دردناکتر مىشد، انگیزه اصلى را باید در اینشمرد که حضرت(ع) براى نجات از آن وضعیت فجیعتر، از باب اهم و مهماین را برگزید; راهى که البته توانست ثمرات دیگرى را نیز چون افشاىماهیت دشمن به همراه داشته باشد.
آنچه حضرت امام خمینى(قده) بر آن تاکید ورزید و در عمل خویش نیزبه وضوح نشان داد، بسیار فراتر و متفاوت با تحلیلهاى انجام شده است، چهدر حوزه فقه و استنباط و چه در حیطه مسایل اجتماعى و کلامى.
ساختار تحلیل فقهى - اجتماعى امام مبتنى بر عناصر مهم زیر است:
1. حرکت امام(ع) یک حرکت کاملا سیاسى و حساب شده در جهتبرپایى حکومت اسلامى و به عنوان اداى یک تکلیف بود.
2. آگاهى امام(ع) به شهادت، مانع این حرکت نبود. یعنى امام(ع) در عینعلم به شهادت خود و سرنوشت قیام، به انگیزه یادشده حرکت نمود.
در مقام تبلیغ و واقع ، حرکت امام حسین(ع) براى اقامهى حق و عدل بود: «انّما خرجت لطلبالاصلاح فى امّة جدّى ارید ان امر بالمعروف وانهى عنالمنکر ...». در زیارت اربعین که یکى از بهترین زیارات است، مىخوانیم: «و منحالنّصح و بذل مهجته فیک لیستنقذ عبادک منالجهالة و حیرةالضّلاله». آن حضرت در بین راه، حدیث معروفى را که از پیامبر(ص) نقل کردهاند، بیان مىفرمایند: «ایهاالنّاس انّ رسولاللَّه صلّىاللَّه علیه و اله و سلّم قال: من رأى سلطانا جائرا مستحلّا لحرماللَّه ناکثا لعهداللَّه مخالفا لسنة رسولاللَّه صلّىاللَّه علیه و اله و سلم یعمل فى عباداللَّه بالاثم والعدوان فلم یغیّر علیه بفعل و لاقول کان حقّا علىاللَّه ان یدخله مدخله».
تمام آثار و گفتار آن بزرگوار و نیز گفتارى که دربارهى آن بزرگوار از معصومین رسیده است، این مطلب را روشن مىکند که غرض، اقامهى حق و عدل و دین خدا و ایجاد حاکمیت شریعت و برهم زدن بنیان ظلم و جور و طغیان بوده است. غرض، ادامهى راه پیامبر اکرم(ص) و دیگر پیامبران بوده است که: «یا وارث ادم صفوةاللَّه یا وارث نوح نبىّاللَّه ...» و معلوم است که پیامبران هم براى چه آمدند: «لیقومالنّاس بالقسط». اقامهى قسط و حق و ایجاد حکومت و نظام اسلامى.
آنچه که نهضت ما را جهت مىداد و امروز هم باید بدهد، دقیقاً همان چیزى است که حسینبن على(علیهالسّلام) در راه آن قیام کرد. ما امروز، براى شهداى خود که در جبهههاى گوناگون و در راه این نظام و حفظ آن، به شهادت مىرسند، با معرفت عزادارى مىکنیم. آن شهید و جوانى که یا در جنگ تحمیلى و یا در برخورد با انواع و اقسام دشمنان و منافقان و کفار به شهادت رسیده، هیچ شبههیى براى مردم ما وجود ندارد که این شهید، شهید راه همین نظام است و براى نگهداشتن و محکم کردن ستونهاى همین نظام و انقلاب، به شهادت رسیده است؛ در حالى که وضع شهداى امروز، با شهداى کربلا که در تنهایى و غربت کامل قیام کردند و هیچکس آنها را به پیمودن این راه تشویق نکرد، بلکه همهى مردم و بزرگان وجوه اسلام، آنها را منع مىکردند، متفاوت است. در عین حال، ایمان و عشقشان آنچنان لبریز بود که رفتند و غریبانه و مظلومانه و تنها به شهادت رسیدند. وضع شهداى کربلا، با شهدایى که تمام دستگاههاى تبلیغى و مشوقهاى جامعه به آنها مىگوید بروید و آنها هم مىروند و به شهادت مىرسند، فرق دارد. البته این شهید، شهید والامقامى است؛ اما او چیز دیگرى است.
25 صفحه
فهرست
عنـــــــوان
صفحه
مقدمه
فلسفه سجده بر خاک چیست؟ و چرا شیعه بر مهر و تربت کربلا سجده میکند؟
نظر قرآن درباره انجام دادن سجده زیاد چیست؟
چرا وقتى انسان، نماز مى خواند، باید سر خود را بر مهر بگذارد؟
چراشیعیان برخاک سجده مى کنند؟
فلسفه قیام در نماز
فلسفه رکوع در نماز
فلسفه تشهد در نماز
فلسفه و اسرار سلام در نماز
به چه دلیل خواندن قرآن در رکوع و سجود مکروه است؟
چرا در نمازها یک رکوع و دو سجده انجام مى دهیم؟
چرا در رکوع اسم "عظیم" و در سجده اسم "اعلی" گفته می شود؟
فلسفه قنوت و آثار آن چیست؟
چرا ما شیعیان در تمام نماز ها قنوت میخوانیم ولی اهل تسنن نمیخوانند؟
نتیجه گیری
منابع
مقدمه
نیایش عروج آدمی از مقام بندگی به آستانه درگاه الهی وجهی است از سر عشق و اخلاص به سوی آفریننده ی اثر بیمانندی همچون «معجزه زندگی»!
پرستش، در واقع، تلاش آدمی برای پیوستن به وجودی با شعور، اما نامحسوس است که سازنده و گرداننده جهان هستی، روشنی بخش فرد، برترین نیروده و جمال آفرین و صادق ترین راهنما و دلسوزترین منجی است .
نیایش واقعی، حالتی است عارفانه، که در آن آدمی، خداوند را طلب می کند، او را می یابد، او را می شناسد، او را دوست می دارد، به او عشق می وزد و در نهایت محو جمال او می گردد، و او نیز در قلب پرتپش بنده ی خود، قرار گاهی همیشگی می یابد، به آن اطمینان می بخشد، و آن را مأمن عشق های بزرگ و عمیق می گرداند .
بنده ای که در برابر خداوند یکتای انسان و جهان، با فروتنی سر فرود می آورد ، گویی با زبان حال خود می گوید؛ که او را دوست دارد، نعمت هایش را سپاس می گذارد، خود را به او می سپارد ، و تسلیم اراده و خواست اوست . و آن اه، به رضای معبود خود راضی ، در بلای سخت ، اما شیرین او صبور ، به واحدیت او مقر ، و به امان فریاد رسش چنگ زنان می گرد.
گویی چنان است که یکتای مهربان ، نجوای عاشقانه بنده اش را می شنود و به امر مژده ی « خدا گونه شدنش» را می دهد .بندگی و عبادت ، آدمی را خدا گونه می کند و به مقام خلیفه الهی می رساند دل او را از نعمت ها، به ولی نعمت می کشاند، که دون همت است که روی از ولی نعمت برگرداند و دل به نعمت مشغول کند !، و این هست «راز هستی» .
«نماز» اقرار صادقانه به بندگی خدا، پاره شدن بندهای شیطان و دام های ابلیس است.
فلسفه سجده بر خاک چیست؟ و چرا شیعه بر مهر و تربت کربلا سجده میکند؟
حقیقت سجده همان خضوع، تذلل، میل و ... است. سجده یکی از واجبات است؛ چرا که در قول خدای متعال آمده است: "ای کسانی که ایمان آورده اید! رکوع کنید و سجود به جا آورید...".
در این جا ضروری است به نکته ای توجه شود و آن این که شیعه بر خاک سجده می کند، نه برای خاک؛ زیرا که سجود برای غیر خدای متعال به اتفاق تمام علمای شیعه شرک است.
گاهی سؤال می شود که چرا فقط بر خاک سجده می کنید؟ جوابش این است که ما در این مسئله از سنت پیامبر اکرم (ص) پیروی می کنیم؛ چرا که در منابع و مصادر معتبر اهل سنت آمده است: سجده بر خاک است و پس از آن، چیزهایی که از خاک می روید. البته، غیر از چیزهایی که به طور عادی از پوشیدنی های و خوراکی ها است. اما در حال اضطرار بر لباس و پوشیدنی ها هم می شود سجده کرد!
در این جا برای هر قسم به ذکر یک روایت اکتفا کرده و تفصیل را به جواب تفصیلی احاله می دهیم.
1- سجده بر خاک: مسلم در کتاب صحیح خود نقل می کند: (خداوند) تمام زمین را برای ما محل سجده و خاکش را برای ما پاک کننده قرار داد، زمانی که آب یافت نشود.
2-سجده بر آنچه که از زمین می روید: بخاری در کتاب صحیح خود چنین نقل می کند: ام سلیم از رسول خدا (ص) درخواست نمود تا به منزلش بیاید و نماز بخواند، تا وی آن جا را مکان همیشگی نمازش قرار دهد! رسول خدا (ص) درخواست ام سلیم را اجابت کرد، به منزل او آمد، حصیری را که در خانه اش بود با آب مرطوب نمودم و در آن جا نماز خواند، ام سلیم با پیامبر (ص) نماز گذارد و آن جا را مصلای خویش قرار داد.
3-سجده بر لباس در حال اضطرار: بخاری از انس بن مالک نقل می کند: ما (مسلمانان) با پیامبر (ص) نماز می خواندیم و به خاطر شدت گرمای مکان سجده، قسمتی از پیراهن خود را مکان سجده گذاشتیم و بر آن سجده کردیم .
بنابراین، ملاحظه می شود که شیعه بر سنت رسول خدا (ص) که در مصادر معتبر اهل سنت آمده تکیه می کند.
پرسشی که در این جا باقی می ماند این است که چرا شیعه به سجده بر تربت امام حسین (ع) تأکید می کند؟
در جواب این پرسش باید گفت، اولاً: خاک و تربت امام حسین (ع)؛ مانند سایر تربت ها است و وجهی برای استثنای آن از سایر خاک ها نیست. ثانیاً: سجده بر تربت امام حسین (ع) واجب نیست، بلکه مستحب است. ثالثاً: اهل بیت (ع) بر این مسئله تأکید فرمودند که سجده بر تربت امام حسین (ع) ثواب دارد.رابعاً: خاک و تربت امام حسین (ع) نماد و تابلوی بسیاری از مسائل عقیدتی، مبارزاتی، تاریخی و ... است و از این جهت سزاوار است از آن استفاده کنیم