متره و برآورد (به انگلیسی: Quantity surveying and estimating) در مهندسی عمران به فرایند اندازه گیری مقدار مصالح مورد نیاز برای اجرای یک پروژه یا محاسبه مقدار مصالح به کار رفته در یک پروژه اجرا شده گفته میشود. این اندازه گیریها و آنالیزها معمولاً در جدول هایی خاص انجام می گیرند که به آنها صورت وضعیت گفته می شود. متره و برآورد یکی از زیرمجموعه های مدیریت پروژه است. به افراد شاغل در این حرفه مترور گفته میشود. یک مترور باید درک خوبی از روشهای ساخت و ساز و هزینه این روشها داشته باشد.[۱] متره جهت محاسبه مقادیر و برآورد جهت پیش بینی قیمت اجرای پروژه های عمرانی کاربرد دارد.
وظایف یک مترور شامل موارد زیر است:[۲]
دانلود رایگان جزوه متره و برآورد به همراه پروژه کامل متره و برآورد
چکیده:
متره عبارتست از محاسبه و اندازه گیری مقادیر مصالح مورد نیاز برای اجرای یک پروژه یا محاسبه ی مقادیرمصالح به کار رفته و مصرف شده در یک پروژه ی اجرا شده. یکی از فاکتورهای اساسی در پروژه های عمرانی و ساخت و ساز تعیین و محاسبه ی مقادیر مصالح مورد نیاز و سپس برآورد ریالی پروژه از روی آن مقادیر محاسبه شده می باشد. دراین جزوه بهبررسی مفهوم متره و برآورد پرداخته شده است ومفاهیم آن به صورت طبقه بندی شده بیان شده اند.به انضمام این جزوه پروژه ای جامع پیوست شده است که امید است مورد توجه دانشجویان قرار گیرد.
پلان تیپ طبقات وپلان پارکینگ :
سایت پلان:
پلان پی:
پی این ساختمان از نوع نوار ی دو طرفه با ضخامت 60 سانتی متر و عرض نوار 1متر است.پی از سه طرف محدودیت دارد وفقط از سمت حیاط پیشروی کرده است.
بخش اول : ریز متره
فصل اول فهرست بها : عملیات تخریب
ملاحظات
جمع
شماره
فهرست
ابعاد
تعداد
مشابه
واحد
شرح
ردیف
کل
جزء
ارتفاع
عرض
طول
010101
10
1
متر
مربع
بوته کنی در زمینهای پوشیده شده از بوته وخارج کردن ریشه های آن از محل عملیات.
1
2 درخت 90سانتی متری و 2 درخت 105 سانتی متری
010105
4
اصله
بریدن درخت از هرنوع در صورتی که محیط تنه ی درخت در سطح زمین بیش از 60 تا90 سانتی متر باشد.
2
اضافه بها به2درخت و
دوبار
010106
2
اصله
اضافه بها به ردیف 010105به ازای هر ده سانتی متر که به محیط تنه ی درخت اضافه شود.
3
2 درخت 90سانتی متری و 2 درخت 105 سانتی متری
010109
4
اصله
ریشه کن کردن درختها وحمل ریشه ی انها به خارج از محل عملیات در صورتی که محیط تنه ی درخت در سطح زمین بیش از60تا90 سانتی متر باشد.
4
اضافه بها به2درخت و
دوبار
010110
4
اصله
اضافه بها به ردیف 010109 به اضای هر 10 سانتی متر که به محیط تنه ی درخت اضافه شود.
5
2 درخت 90سانتی متری و 2 درخت 105 سانتی متری
010114
4
اصله
پر کردن وکوبیدن جای ریشه باخاک مناسبدر صورتی که محیط تنه ی درخت در سطح زمین بیش از 60 تا 90سانتی متر باشد.
6
اضافه بها به2درخت و
دوبار
010115
4
اصله
اضافه به به ردیف 010114 به ازای هر 10 سانتی متر که به محیط تنه ی درخت اضافه شود.
7
ساختمان یک طبقه با مساحت 10 *11.07
010302
10
1
متر
مربع
تخریب کلی ساختمانهای آجری سنگی وبلوکی با ملاتهای مختلف شامل تمام عملیات تخریب.
8
فصل دوم فهرست بها : عملیات خاکی با دست
ملاحظات
جمع
شماره
فهرست
ابعاد
تعداد
مشابه
واحد
شرح
ردیف
کل
جزء
ارتفاع
عرض
طول
020301
20
متر
مکعب
حفر میله ی چاه تا 1.2 متر و کوره ومخزن بامقاطع مورد نیاز در زمینهای نرم وسخت تا عمق 20 متر از دهانه ی چاه و حمل خاکهای حاصله تا فاصله ی ده متری
دهانه ی چاه .
1
فصل سوم فهرست بها : عملیات خاکی با ماشین
ملاحظات
جمع
شماره
فهرست
ابعاد
تعداد
مشابه
واحد
شرح
ردیف
کل
جزء
ارتفاع
عرض
طول
030501
10
1
متر
مکعب
پی کنی وکانال کنی وگودبرداری با وسیله ی مکانیکی در زمینهای نرم تاعمق 2 متروریختن خاک کنده شده در کنار محلهای مربوطه
1
داریم.
030601
10
2
متر
مکعب
اضافه بها به ردیف030501 هرگاه عمق پی کانال یا گود بیش از 2 متر باشد برای حجم خاک واقع شده 2تا 3 متر یکبار3تا4 متر دو بار.
2
مواد حاصل
از
گودبرداری ساختمان جدید.
030701
10
1
متر
مکعب
بارگیری مواد حاصل از عملیات خاکی یا خاکهای توده شده وحمل آن باکامیون یا هر نوع و سیله ی مکانیکی دیگر تا فاصله ی100 متری مرکز ثقل برداشت وتخلیه.
3
030801
10
1
متر
مربع
تسطیح بستر خاکریزها با گریدر
4
030802
10
1
متر
مربع
ابپاشی وکوبیدن بستر خاکریزها یا کف ترانشه ها ومانندانها تا عمق 15 سانتی متر با تراکم85 درصد به روش اشو اصلاحی .
5
فصل پنجم فهرست بها : قالب بندی چوبی(قالب بندی فندا سیون)
ملاحظات
جمع
شماره
فهرست
ابعاد
تعداد
مشابه
واحد
شرح
ردیف
کل
جزء
ارتفاع
عرض
طول
طول قسمتهای
قالب بندی شده
050102
1
متر
مربع
تهیه ی وسایل و قالب بندی با استفاده از تخته نرادخارجی در
پی ها وشناژهای مربوط به آن
1
فصل هفتم فهرست بها :کارهای فولادی با میلگرد(آرماتورگذاری فنداسیون)
ملاحظات
جمع
شماره
فهرست
ابعاد
تعداد
مشابه
واحد
شرح
ردیف
کل
جزء
Kg/m
طول
تمام آرماتورهای طولی به کار رفته در نوار های پی فداسیون
1338
070202
16
10*4
در هر طرف
کیلو
گرم
تهیه بریدن و خم کردن وکار گذاشتن میلگرد آجدار از نوع به قطر 12 تا 18 میلیمتر برای بتن
مسلح با سیم پیچی لازم.
1
تمام آرماتورهای بکار رفته در زیر صفحات ستونها
070202
16
12*16
کیلو
گرم
تهیه بریدن و خم کردن وکار گذاشتن میلگرد آجدار از نوع به قطر 12 تا 18 میلیمتر برای بتن
مسلح با سیم پیچی لازم.
2
آرماتورهای به کار رفته در خاموت نوارهای پی
070201
10
4*5
+
4*5
کیلو
گرم
تهیه بریدن و خم کردن وکار گذاشتن میلگرد آجدار از نوع به قطرتا10 میلیمتر برای بتن
مسلح با سیم پیچی لازم.
3
-مقدار آرماتورهای بکار رفته در نوارهای پی :
مقدار کل برابر است با :
- مقدار آرماتورهای بکار رفته در زیر ستونها پی نواری :
- مقدار آرماتورهای به کار رفته درخاموتها ی نوارهای پی :
=721.28
=633.6
مقدار کل برابر است با :
فصل هشتم فهرست بها : بتن درجا (بتن ریزی کف فنداسیون(بتن مگر))
ملاحظات
جمع
شماره
فهرست
ابعاد
تعداد
مشابه
واحد
شرح
ردیف
کل
جزء
ارتفاع
عرض
طول
*وزن قسمتهای باز باید از بتن ریزی کم شود.
080102
*
*
1
متر
مکعب
تهیه واجرای بتن با شن وماسه ی شسته طبیعی یا شکسته با 150 کیلو گرم سیمان در متر مکعب.
1
*مقدار بتن مگر با عیار 150 کیلو گرم در متر مکعب برابراست با مساحت کل فنداسیون منهای سطوح باز :
(11.57*10.2)-(3.5*(1.1+3.3+1.8)+1.3*(1.1+3.3+1.8)+2.77*(1.1+3.3+1.8)=71.08 متر مربع
فصل هشتم فهرست بها : بتن درجا (بتن ریزی فنداسیون)
ملاحظات
جمع
شماره
فهرست
ابعاد
تعداد
مشابه
واحد
شرح
ردیف
کل
جزء
ارتفاع
عرض
طول
080106
1
متر
مکعب
تهیه و اجرای بتن با شن وماسه ی شسته طبیعی یا شکسته با 350 کیلوگرم سیمان در هر متر مکعب
1
- مقدار بتن مصرفی در فنداسیون با عیار 350 کیلوگرم در متر مکعب :
(11.57*10.2)-(3.5*(1.1+3.3+1.8)+1.3*(1.1+3.3+1.8)+2.77*(1.1+3.3+1.8)=71.08 متر مربع
فصل نهم فهرست بها : کارهای فولادی سنگین(اسکلت سازه)
ملاحظات
جمع
شماره
فهرست
ابعاد
تعداد
مشابه
واحد
شرح
ردیف
کل
جزء
Kg/m
عرض
طول
تیرهای
IPE270
در طبقات
090201
4
کیلو
گرم
تهیه وکار گذاشتن تیر ساده
(تیر ریزی ساده)از یک تیر آهن
1
تیرهای
IPE220
در طبقات
090201
4
کیلو
گرم
تهیه وکار گذاشتن تیر ساده
(تیر ریزی ساده)از یک تیر آهن
2
تیرهای
IPE160
در طبقات
090201
4
کیلو
گرم
تهیه وکار گذاشتن تیر ساده
(تیر ریزی ساده)از یک تیر آهن
3
تیرهای
IPE140
در طبقات
090201
4
کیلو
گرم
تهیه وکار گذاشتن تیر ساده
(تیر ریزی ساده)از یک تیر آهن
4
ستونهای با
مقطع
2IPE160
کلمات کلیدی : پروژه متره و برآورد یک منزل مسکونی و نقشه های آن,متره و برآورد,پروژه متره و برآورد,متره,ریزمتره,عمران,Quantity surveying and estimating,برآورد ,خاکبرداری, پی
در این سایت هیچ فایلی برای فروش قرار نمی گیرد. برای پشتیبانی و خرید فایل به سایت اصلی فروشنده مراجعه بفرمائید:
لینک دریافت فایل از سایت اصلی
متره و برآورد (به انگلیسی: Quantity surveying and estimating) در مهندسی عمران به فرایند اندازه گیری مقدار مصالح مورد نیاز برای اجرای یک پروژه یا محاسبه مقدار مصالح به کار رفته در یک پروژه اجرا شده گفته میشود. این اندازه گیریها و آنالیزها معمولاً در جدول هایی خاص انجام می گیرند که به آنها صورت وضعیت گفته می شود. متره و برآورد یکی از زیرمجموعه های مدیریت پروژه است. به افراد شاغل در این حرفه مترور گفته میشود. یک مترور باید درک خوبی از روشهای ساخت و ساز و هزینه این روشها داشته باشد.[۱] متره جهت محاسبه مقادیر و برآورد جهت پیش بینی قیمت اجرای پروژه های عمرانی کاربرد دارد.
وظایف یک مترور شامل موارد زیر است:[۲]
دانلود رایگان جزوه متره و برآورد به همراه پروژه کامل متره و برآورد
چکیده:
متره عبارتست از محاسبه و اندازه گیری مقادیر مصالح مورد نیاز برای اجرای یک پروژه یا محاسبه ی مقادیرمصالح به کار رفته و مصرف شده در یک پروژه ی اجرا شده. یکی از فاکتورهای اساسی در پروژه های عمرانی و ساخت و ساز تعیین و محاسبه ی مقادیر مصالح مورد نیاز و سپس برآورد ریالی پروژه از روی آن مقادیر محاسبه شده می باشد. دراین جزوه بهبررسی مفهوم متره و برآورد پرداخته شده است ومفاهیم آن به صورت طبقه بندی شده بیان شده اند.به انضمام این جزوه پروژه ای جامع پیوست شده است که امید است مورد توجه دانشجویان قرار گیرد.
پلان تیپ طبقات وپلان پارکینگ :
سایت پلان:
پلان پی:
پی این ساختمان از نوع نوار ی دو طرفه با ضخامت 60 سانتی متر و عرض نوار 1متر است.پی از سه طرف محدودیت دارد وفقط از سمت حیاط پیشروی کرده است.
بخش اول : ریز متره
فصل اول فهرست بها : عملیات تخریب
ملاحظات
جمع
شماره
فهرست
ابعاد
تعداد
مشابه
واحد
شرح
ردیف
کل
جزء
ارتفاع
عرض
طول
010101
10
1
متر
مربع
بوته کنی در زمینهای پوشیده شده از بوته وخارج کردن ریشه های آن از محل عملیات.
1
2 درخت 90سانتی متری و 2 درخت 105 سانتی متری
010105
4
اصله
بریدن درخت از هرنوع در صورتی که محیط تنه ی درخت در سطح زمین بیش از 60 تا90 سانتی متر باشد.
2
اضافه بها به2درخت و
دوبار
010106
2
اصله
اضافه بها به ردیف 010105به ازای هر ده سانتی متر که به محیط تنه ی درخت اضافه شود.
3
2 درخت 90سانتی متری و 2 درخت 105 سانتی متری
010109
4
اصله
ریشه کن کردن درختها وحمل ریشه ی انها به خارج از محل عملیات در صورتی که محیط تنه ی درخت در سطح زمین بیش از60تا90 سانتی متر باشد.
4
اضافه بها به2درخت و
دوبار
010110
4
اصله
اضافه بها به ردیف 010109 به اضای هر 10 سانتی متر که به محیط تنه ی درخت اضافه شود.
5
2 درخت 90سانتی متری و 2 درخت 105 سانتی متری
010114
4
اصله
پر کردن وکوبیدن جای ریشه باخاک مناسبدر صورتی که محیط تنه ی درخت در سطح زمین بیش از 60 تا 90سانتی متر باشد.
6
اضافه بها به2درخت و
دوبار
010115
4
اصله
اضافه به به ردیف 010114 به ازای هر 10 سانتی متر که به محیط تنه ی درخت اضافه شود.
7
ساختمان یک طبقه با مساحت 10 *11.07
010302
10
1
متر
مربع
تخریب کلی ساختمانهای آجری سنگی وبلوکی با ملاتهای مختلف شامل تمام عملیات تخریب.
8
فصل دوم فهرست بها : عملیات خاکی با دست
ملاحظات
جمع
شماره
فهرست
ابعاد
تعداد
مشابه
واحد
شرح
ردیف
کل
جزء
ارتفاع
عرض
طول
020301
20
متر
مکعب
حفر میله ی چاه تا 1.2 متر و کوره ومخزن بامقاطع مورد نیاز در زمینهای نرم وسخت تا عمق 20 متر از دهانه ی چاه و حمل خاکهای حاصله تا فاصله ی ده متری
دهانه ی چاه .
1
فصل سوم فهرست بها : عملیات خاکی با ماشین
ملاحظات
جمع
شماره
فهرست
ابعاد
تعداد
مشابه
واحد
شرح
ردیف
کل
جزء
ارتفاع
عرض
طول
030501
10
1
متر
مکعب
پی کنی وکانال کنی وگودبرداری با وسیله ی مکانیکی در زمینهای نرم تاعمق 2 متروریختن خاک کنده شده در کنار محلهای مربوطه
1
داریم.
030601
10
2
متر
مکعب
اضافه بها به ردیف030501 هرگاه عمق پی کانال یا گود بیش از 2 متر باشد برای حجم خاک واقع شده 2تا 3 متر یکبار3تا4 متر دو بار.
2
مواد حاصل
از
گودبرداری ساختمان جدید.
030701
10
1
متر
مکعب
بارگیری مواد حاصل از عملیات خاکی یا خاکهای توده شده وحمل آن باکامیون یا هر نوع و سیله ی مکانیکی دیگر تا فاصله ی100 متری مرکز ثقل برداشت وتخلیه.
3
030801
10
1
متر
مربع
تسطیح بستر خاکریزها با گریدر
4
030802
10
1
متر
مربع
ابپاشی وکوبیدن بستر خاکریزها یا کف ترانشه ها ومانندانها تا عمق 15 سانتی متر با تراکم85 درصد به روش اشو اصلاحی .
5
فصل پنجم فهرست بها : قالب بندی چوبی(قالب بندی فندا سیون)
ملاحظات
جمع
شماره
فهرست
ابعاد
تعداد
مشابه
واحد
شرح
ردیف
کل
جزء
ارتفاع
عرض
طول
طول قسمتهای
قالب بندی شده
050102
1
متر
مربع
تهیه ی وسایل و قالب بندی با استفاده از تخته نرادخارجی در
پی ها وشناژهای مربوط به آن
1
فصل هفتم فهرست بها :کارهای فولادی با میلگرد(آرماتورگذاری فنداسیون)
ملاحظات
جمع
شماره
فهرست
ابعاد
تعداد
مشابه
واحد
شرح
ردیف
کل
جزء
Kg/m
طول
تمام آرماتورهای طولی به کار رفته در نوار های پی فداسیون
1338
070202
16
10*4
در هر طرف
کیلو
گرم
تهیه بریدن و خم کردن وکار گذاشتن میلگرد آجدار از نوع به قطر 12 تا 18 میلیمتر برای بتن
مسلح با سیم پیچی لازم.
1
تمام آرماتورهای بکار رفته در زیر صفحات ستونها
070202
16
12*16
کیلو
گرم
تهیه بریدن و خم کردن وکار گذاشتن میلگرد آجدار از نوع به قطر 12 تا 18 میلیمتر برای بتن
مسلح با سیم پیچی لازم.
2
آرماتورهای به کار رفته در خاموت نوارهای پی
070201
10
4*5
+
4*5
کیلو
گرم
تهیه بریدن و خم کردن وکار گذاشتن میلگرد آجدار از نوع به قطرتا10 میلیمتر برای بتن
مسلح با سیم پیچی لازم.
3
-مقدار آرماتورهای بکار رفته در نوارهای پی :
مقدار کل برابر است با :
- مقدار آرماتورهای بکار رفته در زیر ستونها پی نواری :
- مقدار آرماتورهای به کار رفته درخاموتها ی نوارهای پی :
=721.28
=633.6
مقدار کل برابر است با :
فصل هشتم فهرست بها : بتن درجا (بتن ریزی کف فنداسیون(بتن مگر))
ملاحظات
جمع
شماره
فهرست
ابعاد
تعداد
مشابه
واحد
شرح
ردیف
کل
جزء
ارتفاع
عرض
طول
*وزن قسمتهای باز باید از بتن ریزی کم شود.
080102
*
*
1
متر
مکعب
تهیه واجرای بتن با شن وماسه ی شسته طبیعی یا شکسته با 150 کیلو گرم سیمان در متر مکعب.
1
*مقدار بتن مگر با عیار 150 کیلو گرم در متر مکعب برابراست با مساحت کل فنداسیون منهای سطوح باز :
(11.57*10.2)-(3.5*(1.1+3.3+1.8)+1.3*(1.1+3.3+1.8)+2.77*(1.1+3.3+1.8)=71.08 متر مربع
فصل هشتم فهرست بها : بتن درجا (بتن ریزی فنداسیون)
ملاحظات
جمع
شماره
فهرست
ابعاد
تعداد
مشابه
واحد
شرح
ردیف
کل
جزء
ارتفاع
عرض
طول
080106
1
متر
مکعب
تهیه و اجرای بتن با شن وماسه ی شسته طبیعی یا شکسته با 350 کیلوگرم سیمان در هر متر مکعب
1
- مقدار بتن مصرفی در فنداسیون با عیار 350 کیلوگرم در متر مکعب :
(11.57*10.2)-(3.5*(1.1+3.3+1.8)+1.3*(1.1+3.3+1.8)+2.77*(1.1+3.3+1.8)=71.08 متر مربع
فصل نهم فهرست بها : کارهای فولادی سنگین(اسکلت سازه)
ملاحظات
جمع
شماره
فهرس
کلمات کلیدی : پروژه متره و برآورد یک منزل مسکونی و نقشه های آن,متره و برآورد,پروژه متره و برآورد,متره,ریزمتره,عمران,Quantity surveying and estimating,برآورد ,خاکبرداری, پی
در این سایت هیچ فایلی برای فروش قرار نمی گیرد. برای پشتیبانی و خرید فایل به سایت اصلی فروشنده مراجعه بفرمائید:
لینک دریافت فایل از سایت اصلی
تاریخ 200 ساله صنعت و ورود به عصر جدید عصر فرا صنعتی عصر اطلاعات عصر فرا ملی و ارتباطات نتیجه رشد و ارتقا بهره وری است که نمونه های بارز آن استفاده بیشتر اتوماسیون و کاربرد رباتها در تولید در کنار سیستمهای نوین مدیریتی می باشد. تنها در طول 15 سال اخیر افزایش بهره وری در سطح جهان 45 برابر شده است مه این افزایش معجزه آسا به طور عمده نتیجه بهبود در سیستمهای مدیریتی سازمانها و سیاستهای علمی تحقیقاتی و اقتصادی صحیح در کشور های پیشرفته صنعتی بوده است. بیگمان رشد اقتصادی جوامع در گرو نرخ رشد بهره وری آنان است. مطا لعات تجربی در کشور های پیشرفته صنعتی نشان داده که اهمیت بهره وری در نتیجه توسع سیستمهای نرم افزار مدیریتی بیش از مشارکت و افزایش کمی عوامل کار و سرمایه در جریان تولید بوده است. پایین بودن سطح بهره وری مه از ویژیگیهای غالب کشور های کمتر توسعه یافته است ناشی از عوامل مختلف تاثیر گذار بر بهره وری است که تعدادی از این عوامل خارج از کنترل این جوامع و پاره ای قابل چاره جویی و کنترل است. دقیقا به همین دلیل امروزه تمام کشورهای جهان در پی بدست اوردن پیشرفتهایی در زمینه بهره وری هستند بدین معنی که بتوانند با مصرف منابع کمتر به مقدار تو لید ملی بیشتر دست یابند زیرا میان درآمد سرانه هر کشور و شاخص بهره وری رابطه ای مستقیم وجو دارد.
طی دو دهه اخیر ضرورت ایجاد وگسترش بخش بهره وری و مدیریت فراگیر و جامع بهره وری در سازمانها از اهمیت به سزایی برخوردار شده است. مدیریت بهره وری فراگیر بر اساس ذهنیت و برنامه ای استراتژیک، توجه صحیح به ارتقا انگیزه نیرو انسانی، بهبود مهارتهای آنان با بازآموزی و آتاهطینتبهخ آموزش و پرورش برای آنها، ایجاد زمینه مساعد برای بروز خلاقیت و استعدادها در سازمان، افزایش میزان تحقیق و توسعه، استفاده از علم و دانش در اداره امور و بهبود کیفیت محصول در جهت برقرای نضامی برای اندازه گیری، ارزیابی، برنامه ریزی و بهبود بهره وری فراگیر در سازمان است که مدیر می تواند مشکلات و مساءل را تشخیص دهد و مساءل پیچیده سازمان را بر اساس اطلاعات لازم حل کند.
فصل اول :
مفهوم بهره وری
1- شاخصهای ارزیابی عملکرد سازمانها
برای سنجش و ارزیابی عملکرد هر سازمانی (اعم از سازندگان کالاها یا ارهه دهندگان خدمات) معیار ها و شاخصهای گونانگون و متفاوتی مورد استفاده قرار میگیرند. برخی از شاخصهایی که بیش از سایر معیارهای ارزیابی عملکرد رایجتر می باشند عبارتند از :
اثر بخشی، کارایی، نواوری، انعطاف پذیری و کیفیت زندگی کاری .
اثر بخشی با پاسخ به سوالا تی از این قبیل معلوم می شود که: آیا برای رسیدن به هدفهای سازمان فعالیت های درستی را انجام میدهیم؟ آیا مشکلات سازمان را به درستی تشخیص داده ایم ، و در صدد رفع آنها بر آمده ایم؛ به طوری که به هدفهای سازمان در موعد مقرر دست یابیم؟ درجه دسترسی به هدفهای از پیش تعین شده در هر سازمان، میزان اثر بخشی را در هر سازمان نشان می دهد.
کارایی به اجرای درست کار در سازمان مربوط می شود. یعنی تصمیماتی که با هدف کاهش هزینه ها، افزایش مقدار تولید و بهبود کیفیت محصول اتخاذ می شوند. کارایی نسبت بازدهی به بازدهی استاندارد است.
نوآوری به میزان تطابق محصولات تولیدی و فرایندهای تولیدی یک سازمان در قبال تغییرات تقاضا و نیاز های جدید مشتریان، تغییرات تکنولوژی و ساخت محصوالات جدید گفته می شود. نو آوری به منظور برآورد نیازهای جدید مشتریان یا ایجاد تقاضای جدید و کسب سهم بیشتر در بازار در مقایسه با رقبا انجام می پذیرد.
قابلیت انعطاف به میزان توان سیستم تولیدی هر سازمان در عکس العمل و تطابق با تغییرات مورد لزوم در نوع، ترکیب و مقدار مخصول گفته می شود.
کیفیت زندگی کاری به این موضوع مربوط می شود که سازمان تا چه میزان به بر قراری ایمنی در محیط کار، امنیت شغلی در سازمان، پرورش استعداد کارکنان خود و بالا بردن مهارت های آنان از طرق گوناگون وبه عبارتی دیگر ایجاد رضایت شغلی آنان از محیط کار قادر می باشد.
شاخص دیگری که برای سنجش عملکرد ساز مان های انتفاعی مورد استفاده قرار میگیرد، میزان سودآوری در قبال سرمایه و فروش می باشد در حالی عملکرد مدیران سازمانهای غیر انتفاعی بر اساس مقدار وارزش تولیداتشان در مقابل هزنیه های تولید شان سنجیده می شود.
سود آوری تابعی از درامد ها و هزینه ها می باشد. در آمدها به قیمت فروش و مقدار فروش محصئل بستگی دارد. در حالی که هزینه ها تابعی از ارزش نهاده ها ومنابع به مار رفته در تولید محصول می باشند. دو شاخص مهم و اساسی که مدیران برای اتخاذ تصمیمات درست به آنها توجه می کنند عبارتند از: بهره وری و کیفیت
بهره وری یعنی اینکه سازمان در قبال مقدار معینی از محصول به چه نسبتی از منابع تو لیدی استفاده می کند.
کیفیت به درجه تطابق محصول تولید شده با نیاز های مشتریان و طرح محصول گفته می شود. تصمیماتی که مدیران در استفاده از نهاده ها و در ارتباط با فرایند تولید میگیرند بر میزان بهره وری، درجه کیفیت و در نهایت مقدار سود سازمان تاثیر می گذارد.
2- تعریف بهره وری
بهبود بهره وری مو ضوعی بوده که از ابتدای تاریخ بشر و در کلیه نظا مهای اقتصادی و ساسی مطرح بوده است. اما تحقیق در بلره چگونگی افزایش بهر ه وری به طور سیستماتیک و در چار چوب مباحث علمی تخیلی از حدود 230 سال پیش به این طرف به طور جدی مورد توجه اندیشمندان قرار گرفته است.
واژه بهره وری برای نخستین بار به وسیله فرانسوا کنه ریاضیدان و اقتصادان طرفدار مکتب فیزیوکراسی به کار برده شد. کنه با طرح جدول اقتصادی اقتدار هر دو.لتی را منوط به افزایش بهره وری در بخش کشاورزی می داند.
در سال 1883 فرانسوی دیگری به نام لیتره بهره وری را دانش و فن تولید تعریف کرد. با شروع دوره نهضت مدیریت علمی در اوایل سالهای 1900 فردریک وینسو تیلور و فرانک گیلبرت به منظور افزایش کارایی کارگران در باره تقسیک کار، بهبود روشها و تعیین زمان استاندارد مطا لعاتی را انجام دادند. کارایی به عنوان نسبتی از زمان واقعی انجام کار به زمان استاندارد از پیش تعیین شده تعریف شد. در سال 1950 سازمان همکاری اقتصادی اروپا به طور رسمی بهر ه وری را چنین تعریف کرد بهره وری حاصل کسری است که از تقسیم مقدار یا ارزش محصول بر مقدار یا ارزش یکی از عوامل تولید بدست می آید. بدین لحاظ می توان از بهره وری سرمایه، مواد اولیه و نیروی کار صحبت کرد.
در اطلا عیه تشکیل مرکز بهره وری ژاپن در سال 1955 در ارتباط با اهداف ناشی از بهبود بهره وری چنین بیان شده است:
حداکثر استفاده از منابع فیزیکی ، نیروی انسانی وسایر عوامل به روشهای علمی به طوری که بهبود بهره وری به کاهش هزینه های تولید، گسترش بازار ها افزایش اشتغال و بالا رفتن سطح زندگی همه آحاد ملت، منجر شود. از دید مرکز بهره وری ژاپن بهره وری یک اولویت و انتخاب ملی است که منجر به افزایش رفاه اجتماعی و کاهش فقر می گردد. مرکز بهره وری ژاپن از زمان تاسیس در سال 1955 نهضت ملی افزایش بهره وری در این کشور را تحت سه اصل رهنمون ساز به جلو هدایت نموده که عبارتند از :
افزایش اشتغال، همکاری بین نیروی کار و مدیریت و توزیع عادلانه و برابر ثمره های بهبود بهره وری در میان مدیریت، نیروی کار و مصرف کنندگان.
در سال های 1974 و اواخر 1984 سومانث سه تعریف اساسی را در باره بهره وری در ارتباط با سازمانها یا شرکتها به شرح زیر ارئه داد:
بهره وری جزئی : نسبت ارزش و مقدار محصول به یک طبقه از نهاده را گویند.
بهره وری کلی عوامل تولید : نسبت خالص محصول بر مجموع نهاده های نیروی کار وسرمایه. معمولا به جای خالص محصول ارزش افزوده و در مخرج کسر مجموع ارزشهای نیروی کار و سرمایه را قرار می دهند. این معیار برای برخی از کالا های مصرفی نظیر تلویزیون ویدئو و کامپیوتر که 65 هزیه تولید آنها را مواد مصرفی تشکیل می دهد معیار مناسبی نمی باشد.
بهره وری کلی: نسبت کل ارزش محصول تولید شده به مجموع ارزش کلیه نهاده های مصروفی است. این شاخص تاثیر مشترک و همزمان همه نهاده ها و منابع در ارتباط با ارزش محصول بدست آمده را اندازه گیری می کند.
بهره وری چند عامل: در این شاخص بجای همه عوامل در مخرج کسر، ارزش تنها چند عامل از کلیه عوامل تولید را قرار می دهند.
شاخص بهره وری جامع کل: عبارتست از حاصلضرب شاخص بهره وری کل در شاخض عوامل غیر قابل لمس. این شاخص پیچیده ترین معیار بهره وری است که مفهوم بهره وری را نسبت به آنچه رایج و متداول است وسعت می بخشد و عوامل کیفی متناسب با نیازهای مصرف کننده یا مرتبط با دیدگاه شرکت از کیفیت محصول ، کیفیت فرایند تا زمانبندی تولید و سهم شرکت را نیز در بر میگیرد.
. این شاخص پیچیده ترین معیار بهره وری است که مفهوم بهره وری را نسبت به آنچه رایج و متداول است وسعت می بخشد و عوامل کیفی متناسب با نیازهای مصرف کننده یا مرتبط با دیدگاه شرکت از کیفیت محصول ، کیفیت فرایند تا زمانبندی تولید و سهم شرکت را نیز در بر میگیرد.
تحقیقات نشان می دهد که حدود 80 درصد شاخص هایی که به عنوان شاخص بهره وری برای ارزیابی عملکرد شرکت خود به کار می برند،غیر استاندارد بوده وبه هیچیک از چهار شاخص بهره وری فوق ارتباط ندارد.
چکیده
در این تحقیق عوامل مؤثر در طراحی، ساخت و کابرد یک واحد بیوگاز مورد بررسی قرار گردیده و پس از ساخت و تکمیل آن با کود آلی مورد آزمایش قرار گرفته تا صحت کار دستگاه مشخص گردد. در این راستا ابتدا کلیه عوامل محیطی تأثیر گذار در طراحی و ساخت یک رآکتور بیوگاز بررسی گردید. سپس رآکتور و کلیه تجهیزات جانبی آن توسط نرم افزار SolidWorks و AutoCad طراحی گردید. در مرحله بعد با استفاده از طرحهای بدست آمده، رآکتور بیوگاز ساخته شد. پس از اتمام طراحی و ساخت، رآکتور جهت آب بندی، گاز بندی و کنترل حرارتی مورد آزمایش قرار گرفت تا صحت کار آن مشخص گردد. بعد از تأئید کارکرد، رآکتور ابتدا با کود مرغی و سپس با کود بلدرچین بارگذاری شد و گاز تولید گردید. پس از پایان آزمایشها، بیوگاز تولیدی با دستگاه تست گاز تجزیه گردید و در نهایت نتایج مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت.
کلمات کلیدی: بیوگاز، رآکتور، کنترل حرارتی، طراحی.
1-4- اصول هضم بی هوازی در تولید بیوگاز.. 8
1-5- مراحل شیمیائی تخمیر مواد آلی (شامل چربیها، هیدراتهای کربن و پرتئین ها).. 12
1-5-2- تخمیر هیدراتهای کربن.. 12
1-6- پارامترهای مؤثر بر فرآیند هضم بیهوازی.. 13
1-6-1- درجه حرارت محیط تخمیر.. 14
1-6-3- میزان حضور مواد مغذی در محیط (C/N).. 16
1-6-5- میزان حضور عوامل سمی.. 17
1-6-6- مدت زمان ماند مخلوط در مخزن هضم.. 18
1-6-7- همزدن محتویات مخزن هضم و هموژنیزه کردن محتویات.. 19
1-6-8- آماده سازی مواد خام قبل از بارگیری.. 20
1-6-9- وجود مواد تسریع کننده واکنش.. 21
1-6-10- اصلاح و تغییر در طراحی دستگاه بیوگاز.. 21
1-6-11- مواد افزودنی شیمیائی.. 21
1-6-12- تغییر دادن نسبت خوراک دستگاه.. 21
1-6-13- محیط بیهوازی (بسته).. 22
1-7- انواع روشهای بارگذاری مخازن هضم:.. 22
1-7-2- سیستم نیمه پیوسته:.. 22
1-8- جمع آوری بیوگاز تولیدی:.. 23
1-9- بیوگاز و کود حاصل از آن:.. 24
1-10- ساختار کلی دستگاه تولید بیوگاز:.. 24
1-11- مهمترین طرحهای بیوگاز ساخته شده در جهان:.. 28
1-11-1- دستگاه بیوگاز عمودی.. 28
1-11-2- دستگاه بیوگاز افقی.. 30
1-11-3- دستگاه بیوگاز مشترک.. 31
1-11-4-دستگاه بیوگاز مدل چینی (قبه ثابت).. 32
1-11-5- دستگاه بیوگاز مدل فرانسوی.. 34
1-11-6- دستگاه بیوگاز با لولههای چرمی.. 35
1-11-7-دستگاه بیوگاز با مخزن پلی اتیلنی.. 37
1-11-8- دستگاه بیوگاز با سرپوش شناور (مدل هندی):.. 37
1-11-9- دستگاه بیوگاز مدل تایوانی (واحدهای بالونی):.. 39
1-11-10- دستگاه بیوگاز مدل نپال:.. 40
1-12 -مروری بر مطالعات انجام شده.. 40
2-1- مراحل ساخت واحد بیوگاز با تمام جزئیات آن:.. 49
2-1-1- انتخاب مکان ساخت واحد بیوگاز.. 49
2-1-3- بررسی شرایط خاک منطقه.. 51
2-1-4- بررسی مواد آلی مورد نیاز.. 52
2-2- طراحی و ساخت اتاقک عایق:.. 53
2-3- مراحل طراحی و ساخت مخزن هضم دستگاه:.. 55
2-3-2-1- انتخاب مخزن هضم:.. 58
2-5-1- تست دستگاه با آب برای اطمینان از آب بندی بودن:.. 67
2-5-2- تست صحت کار المنتها:.. 68
2-6- مشخصات دستگاه تست گاز:.. 70
2-6-1- دستگاه آنالایزر گاز ساخت کمپانی Testo آلمان.. 70
2-8-1- شبکه پس انتشار پیش خور (FFBP) :.. 76
2-8-2- شبکه های پس انتشار پیشرو (CFBP):.. 76
2-8-3- الگوریتم لونبرگ- مارکوارت (LM).. 77
2-8-4- الگوریتم تنظیم بیزی (BR).. 77
2-8-5- مجذور میانگین مربعات خطا.. 78
2-8-7- ضریب تعیین (همبستگی).. 78
3-2- آزمایش کود مرغی در دمای 35 درجه سانتیگراد.. 83
3-2-1- بررسی اثر دما بر حجم بیوگاز تولیدی از کود مرغی.. 84
3-2-2- بررسی اثر دما بر روی فشار بیوگاز کود مرغی.. 85
3-2-3- بررسی اثر PH بر روی تولید بیوگاز کود مرغی.. 86
3-3- آزمایش کود مرغی در دمای 30 درجه سانتیگراد.. 87
3-3-1- بررسی اثر دما بر حجم بیوگاز تولیدی از کود مرغی.. 87
3-3-2- بررسی اثر دما بر روی فشار بیوگاز کود مرغی.. 87
3-3-3- بررسی اثر PH بر روی تولید بیوگاز کود مرغی.. 88
3-4- آزمایش کود بلدرچین در دمای 35 درجه سانتیگراد.. 89
3-4-1- بررسی اثر دما بر روی حجم بیوگاز تولیدی از کود بلدرچین 90
3-4-2- بررسی اثر دما بر روی فشار بیوگاز کود بلدرچین.. 91
3-4-3- بررسی اثر PH بر روی تولید بیوگاز کود بلدرچین.. 92
3-5- آزمایش با کود بلدرچین در دمای 30 درجه سانتیگراد.. 93
3-5-1- بررسی اثر دما بر روی حجم بیوگاز تولیدی از کود بلدرچین 93
3-5-2- بررسی اثر دما بر روی فشار بیوگاز تولیدی از کود بلدرچین 94
3-5-3- بررسی اثر PH بر روی تولید بیوگاز کود بلدرچین.. 95
3-6- بررسی و مقایسه پارامترهای کود مرغی و بلدرچین در دمای مشخص 96
3-6-1- مقایسه حجم گاز تولیدی کود مرغی و بلدرچین در دمای 35 درجه سانتی گراد.. 96
3-6-2- مقایسه فشار گاز تولیدی کود مرغی و بلدرچین در دمای 35 درجه سانتی گراد.. 97
3-6-3- مقایسه PH گاز تولیدی کود مرغی و بلدرچین در دمای 35 درجه سانتی گراد.. 98
3-6-4- مقایسه حجم گاز تولیدی کود مرغی و بلدرچین در دمای 30 درجه سانتی گراد.. 99
3-6-5- مقایسه فشار گاز تولیدی کود مرغی و بلدرچین در دمای 30 درجه سانتی گراد.. 100
3-6-6- مقایسه PH گاز تولیدی کود مرغی و بلدرچین در دمای 30 درجه سانتی گراد.. 101
3-7- بررسی و مقایسه پارامترها در دو دمای 30 و 35 درجه سانتی گراد 102
3-7-1- مقایسه حجم گاز تولیدی کود مرغی در دمای 30 و 35 درجه سانتی گراد 102
3-7-2- مقایسه فشار گاز تولیدی کود مرغی در دمای 30 و 35 درجه سانتی گراد.. 103
3-7-3- مقایسه PH گاز تولیدی کود مرغی در دمای 30 و 35 درجه سانتی گراد.. 104
3-7-4- مقایسه حجم گاز تولیدی کود بلدرچین در دمای 30 و 35 درجه سانتی گراد.. 105
3-7-5- مقایسه فشار گاز تولیدی کود بلدرچین در دمای 30 و 35 درجه سانتی گراد.. 106
3-7-6- مقایسه PH گاز تولیدی کود بلدرچین در دمای 30 و 35 درجه سانتی گراد.. 107
3-8-1- بررسی نتایج شبیه سازی در شبکه عصبی برای کود مرغی.. 109
3-8-1-1- بررسی فشار گاز در آزمایش کود مرغی.. 109
3-8-1-2- بررسی ph گاز در آزمایش کود مرغی.. 111
3-8-1-3- بررسی حجم گاز در آزمایش کود مرغی.. 114
3-8-2- بررسی نتایج شبیه سازی در شبکه عصبی برای کود بلدرچین.. 116
3-8-2-1- بررسی فشار گاز در آزمایش کود بلدرچین.. 116
3-8-2-2- بررسی ph گاز در آزمایش کود بلدرچین.. 118
شکل 1‑1 چرخه بیوگاز در طبیعت.. 7
شکل 1‑3- فرآیند تولید گاز در مخزن هضم.. 9
شکل 1‑4- مراحل مختلف تبدیل مواد آلی به بیوگاز.. 13
شکل 1‑5- رآکتور بیوگاز به همراه همزن.. 20
شکل 1‑7- مخزن ذخیره گاز فایبرگلاس.. 27
شکل 1‑8- بالنهای ذخیره بیوگاز.. 28
شکل 1‑9- دستگاه بیوگاز عمودی.. 29
شکل 1‑11- دستگاه بیوگاز مشترک.. 32
شکل 1‑17- دستگاه بیوگاز مدل تایوانی.. 39
شکل 2‑1- نقشه اتاقک عایق، مخزن هضم و گودال کودابه.. 53
شکل 2‑2- مراحل ساخت اتاقک عایق و گودال ذخیره کودابه خروجی.. 54
شکل 2‑3- طراحی مخزن هضم با استفاده از نرم افزار اتوکد.. 57
شکل 2‑4- مخزن هضم پلی اتیلنی.. 58
شکل 2‑5- لوله ورودی و لوله خروجی.. 59
شکل 2‑6- الف- لوله خروج کودابه ب- مخزن هضم و لولههای ورودی و خروجی 60
شکل 2‑7- لوله دو شاخه برای خروج گاز و نصب فشار سنج.. 61
شکل 2‑8- مدار الکتریکی المنتهای حرارتی.. 63
شکل 2‑9- طراحی قاب المنتهای حرارتی.. 63
شکل 2‑10- المنتهای حرارتی در قاب فلزی قرار گرفتهاند... 64
شکل 2‑11- الف- تابلوی برق، ب- کلیدهای کنترل کننده المنتها.. 65
شکل 2‑13- الف- محلول های بافر ب- PH متر.. 66
شکل 2‑14- عایقکاری رآکتور.. 67
شکل 2‑15- دستگاه تست گاز.. 70
شکل 2‑16- مدل ریاضی ساده شده عصب واقعی.. 72
شکل 2‑17- پرسپترون 3لایه با اتصالات کامل.. 73
شکل 3‑1- نمودار حجم- زمان کود مرغی در دمای35.. 85
شکل 3‑2- نمودار فشار- زمان کود مرغی در دمای35.. 86
شکل 3‑3- نمودار PH- زمان کود مرغی در دمای35.. 86
شکل 3‑4- نمودار حجم- زمان کود مرغی در دمای30.. 87
شکل 3‑5- نمودار فشار- زمان کود مرغی در دمای30.. 88
شکل 3‑6- نمودار PH- زمان کود مرغی در دمای30.. 89
شکل 3‑7- نمودار حجم- زمان کود بلدرچین در دمای35.. 91
شکل 3‑8- نمودار فشار- زمان کود بلدرچین در دمای35.. 92
شکل 3‑9- نمودار PH - زمان کود بلدرچین در دمای35.. 93
شکل 3‑10- نمودار حجم- زمان کود بلدرچین در دمای30.. 94
شکل 3‑11- نمودار فشار- زمان کود بلدرچین در دمای30.. 95
شکل 3‑12- نمودار PH - زمان کود بلدرچین در دمای30.. 96
شکل 3‑13- نمودار حجم - زمان کود مرغی و بلدرچین در دمای35.. 97
شکل 3‑14- نمودار فشار - زمان کود مرغی و بلدرچین در دمای35.. 98
شکل 3‑15- نمودار PH - زمان کود مرغی و بلدرچین در دمای35.. 99
شکل 3‑16- نمودار حجم- زمان کود مرغی و بلدرچین در دمای30.. 100
شکل 3‑17- نمودار فشار- زمان کود مرغی و بلدرچین در دمای30.. 101
شکل 3‑18- نمودار PH - زمان کود مرغی و بلدرچین در دمای30.. 102
شکل 3‑19- نمودار حجم گاز تولیدی کود مرغی در دمای 30 و 35.. 103
شکل 3‑20- نمودار فشار گاز تولیدی کود مرغی در دمای 30 و 35.. 104
شکل 3‑21- نمودار PH کود مرغی در دمای 30 و 35.. 105
شکل 3‑22- نمودار حجم گاز تولیدی کود بلدرچین در دمای 30 و 35.. 106
شکل 3‑23- نمودار فشار گاز تولیدی کود بلدرچین در دمای 30 و 35 107
شکل 3‑24- نمودار PH کود بلدرچین در دمای 30 و 35.. 108
شکل 3‑25- نمودار تعیین عملکرد شبکه برای فشار کود مرغی.. 109
شکل 3‑26- نمودار آموزش و اعتبار سنجی داده های فشار گاز کود مرغی.. 110
شکل 3‑27- نمودار تست داده های فشار کود مرغی.. 111
شکل 3‑28- نمودار تعیین عملکرد شبکه برای ph کود مرغی.. 112
شکل 3‑29 - نمودار آموزش و اعتبار سنجی داده های ph کود مرغی.. 113
شکل 3‑30- نمودار تست داده هایph کود مرغی.. 113
شکل 3‑31- نمودار تعیین عملکرد شبکه برای حجم گاز کود مرغی.. 114
شکل 3‑32- نمودار آموزش و اعتبار سنجی داده های حجم کود مرغی.. 115
شکل 3‑33- نمودار تست داده های حجم گاز کود مرغی.. 116
شکل 3‑34- نمودار تعیین عملکرد شبکه برای فشار گاز کود بلدرچین.. 117
شکل 3‑35- نمودار آموزش و اعتبار سنجی داده های فشار گاز کود بلدرچین 118
شکل 3‑36- نمودار تست داده های فشار گاز کود بلدرچین.. 118
شکل 3‑37- نمودار تعیین عملکرد شبکه برایph کود بلدرچین.. 119
شکل 3‑38- نمودار آموزش و اعتبار سنجی ph کود بلدرچین.. 120
شکل 3‑39- نمودار تست داده های ph کود بلدرچین.. 121
شکل 3‑40- نمودار تعیین عملکرد شبکه برای حجم گاز کود بلدرچین.. 122
شکل 3‑41- نمودار آموزش و اعتبار سنجی حجم گاز کود بلدرچین.. 123
شکل 3‑42- نمودار تست داده های تست برای حجم گاز کود بلدرچین.. 123
جدول 1‑1- ترکیبات موجود در بیوگاز.. 5
جدول 1‑2- جدول فرآیندهای مختلف تبدیل زیست توده به بیوگاز.. 11
جدول 1‑4- محدودههای درجه حرارت در تخمیر بیهوازی.. 15
جدول 1‑4- نمودار مدت زمان ماند مواد در داخل رآکتور.. 19
جدول 3‑1- مقایسه دستگاه بیوگاز نوع مخزن بتونی (مدل چینی) با مخزن پلی اتیلنی 82
جدول 3‑2- تجزیه بیوگاز کود مرغی.. 84
جدول 3‑3- تجزیه بیوگاز کود بلدرچین.. 90
جدول 3‑4- تعیین عملکرد شبکه برای مقادیر فشار.. 110
جدول 3‑5- تعیین عملکرد شبکه برای مقادیر ph.. 112
جدول 3‑6- تعیین عملکرد شبکه برای مقادیر حجم.. 115
جدول 3‑7- تعیین عملکرد شبکه برای مقادیر فشار.. 117
جدول 3‑8- تعیین عملکرد شبکه برای مقادیر ph.. 119
جدول 3‑9- تعیین عملکرد شبکه برای مقادیر حجم.. 122
در جوامع کنونی وجود انرژی مستمر، پایدار و اقتصادی لازمه هرگونه توسعه و
کلمات کلیدی : بیوگاز, شبکه عصبی مصنوعی,تحقیق و پروژه بیوگاز, کود مرغی,کود بلدرچین,دستگاه بیوگاز, تولید بیوگاز,کود حیوانی,
در این سایت هیچ فایلی برای فروش قرار نمی گیرد. برای پشتیبانی و خرید فایل به سایت اصلی فروشنده مراجعه بفرمائید:
لینک دریافت فایل از سایت اصلی
طراحی سازه های مقاوم در برابر زلزله :
حتما تا به حال به این نکته توجه کرده اید که بعضی سازهها در برابر زلزله دوام میآورند و بعضی دیگر کاملا نابود میشوند. فاکتورهای متعددی بر کارکرد سازهها در طول زلزله تاثیر میگذارد. بعضی از مهم ترین آنها، از این قرارند:
1- شکل ساختمان: ساختمانهایی با اشکال متفاوت رفتارهای متفاوتی دارند. شکلهای هندسی مانند مربع یا مستطیل معمولا بهتر از ساختمانهایی با اشکال شبیه L، T، U،H، +، O یا ترکیبی از اینها، مقاومت میکنند.
2- مواد مختلف به کار رفته در ساختن بناها: فولاد، بتون، چوب، آجر و ترکیب اینها. در اکثر ساختمانهای دنیا از بتون استفاده میشود. بتون متشکل از ماسه، شن و سنگ خرد شده است که توسط سیمان در کنار هم نگه داشته میشوند. هر ماده رفتار متفاوتی دارد. مواد منعطف بهتر از مواد شکننده رفتار میکنند. برای مثال فولاد و آلومینیوم که منعطف هستند بهتر از مواد شکننده ای مانند آجر، سنگ و بتون غیر مسلح مقاومت میکنند.
3- ارتفاع ساختمان: ساختمانهایی با ارتفاعهای مختلف، با فرکانسهای متفاوتی ارتعاش میکنند. 4- خاک زیر بنا
5- جغرافیای ناحیه
6. بزرگی و مدت طول کشیدن زلزله
7- جهت و فرکانس لرزه
8- تعداد لرزه هایی که ساختمان قبلا از سرگذرانده است و خسارات احتمالی ناشی از آنها
9- کاربری ساختمان (مانند بیمارستان، آتش نشانی، اداره و ....)
10- نزدیکی به سایر ساختمانها از ساختن سازهها چه چیزی میآموزید؟
1- اثر متغیرهای مختلف بر کارکرد و رفتار ساختمان در زلزله شبیه سازی شده
2- روشهای مقاوم سازی ساختمانها
3- نیروهای فیزیکی موثر در جریان زلزله
ساختن سازه های چوبی مواد لازم: چوب بستنی، گل رس، یک قطعه یونولیت و میزلرزه برای آزمایش کردن روند کار: با استفاده از چوب بستنی و گل به عنوان چسب، ساختمانهای یک یا دو طبقه بسازید صبر کنید تا گل خشک و سفت شود. اگر دوست داشتید با یونولیت برای ساختمانتان پی بسازید و با چسب یا گیره پی را به ساختمان وصل کنید. حالا مثل مهندسها از میزلرزه یا ابزار شبیه ساز زلزله برای آزمایش کردن ساختمانها استفاده کنید. ساختمانتان را مقاوم کنید. حالا با استفاده از بادگیر ساختمانتان را مقاوم کنید. بادگیر، سازه ای به شکل X است که بین دو دیوار نصب میشود. برای ساختن بادگیر از مواد متفاوتی مثل چوب بستنی، نخ بادبادک، نی و .... استفاده کنید و ببینید کدام بهتر کار میکند. شبیه سازی معماری دیوارها مواد لازم: قند حبه، کره بادام زمینی، چسب دو طرفه، یونولیت، مقوا، ورق آلومینیومی روند کار: دو ساختمان یک و دو طبقه یکبار به شکل L و یک بار به شکل مستطیل روی پایه یونولیتی و با استفاده از قند به (جای آجر) بسازید. برای کف و سقف از مقوا استفاده کنید. بین سازه های یک طبقه و دوطبقه کدام یک پایدارترند؟ زاویه قائمه در ساختمانL شکل ، روی پایداری سازه چه تاثیری میگذارد؟ مقاوم سازی این سازه: با دقت از ورق آلومینیومی قطعاتی کوچکتر از اندازه هر دیوار ببرید. روی هر دو سوی هر صفحه مقداری کره بادام زمینی بمالید و آن را به دیواره داخلی طبقه اول وصل کنید. کنجها را با کره اضافی از داخل مقاوم کنید. این مدلی از ساختمان مقاوم شده یک طبقه است. حالا با ورقهایی با اندازه های متفاوت و با فواصل متفاوت از هم آزمایش کنید. پاسخ ساختمان به لرزه چه تغییری میکند؟ ساختمانهایی با اسکلت فولادی مواد لازم: شیشه شور، پین T شکل، یونولیت، مقوا، کاغذ روندکار: مدلی از برجهای با اسکلت فولادی با استفاده از میله شیشه شور بسازید. برای این کار انتهای یک میله را به دیگری وصل کنید اما آنها را به هم نچسبانید. بلکه برای اتصال از پینهای T شکل استفاده کنید. دوباره سازه را آزمایش کنید. با اضافه کردن دیوارهایی از جنس های متفاوت و بادگیر بهترین نوع بنا را پیدا کنید.
در معماری نوین و معماری مدرن جهان امروز، مقوله مقاومت اصل مهمی در ساخت و ساز بنا ها شده است؛ با توجه به اتفاقات ناگوار پیش آمده در جهان و حوادث طبیعی مثل زلزله و سیل که جان بسیاری از انسان ها را در طول تاریخ گرفته به علت نداشتن جان پناه مناسب گرفته است، متخصصان و مهندسین معماری را بر آن داشته که سازه هایی با مقاومت بالا در مقابل این اتفاقات ایجاد نمایند.
مهمترین حادثه ی طبیعی که درصد مقاوت یک ساختمان باید نسبت به آن مهم باشد، زلزله می باشد که مخصوصا در مناطق جنوب شرق آسیا و فلات های جهان که ایران نیز از جمله این فلات ها می باشد و درصد اتفاق افتاد زلزله بسیار بالا می باشد باید در معماری و ساخت و ساز برای این حادثه تدابیری اندیشید.
در جهان بعد از ایجاد بنا ها با مقاومت بالا امروزه معمارین به روشی نو در ساخت و ساز روی آورده اند و آن ایجاد سازه ای می باشد که در آن مقاومت بالای بنا در کنار سبکی مصالح به کار گرفته در ساخت و ساز باعث کمترین آسیب به انسان ها در صورت تخریب باشد.
بعد از تست موارد مختلف در ساخت و ساز، امروزه معمارین توسط صنعت کانکس سازی، سبکی نوین و بسیار مقاوم در برابر اتفاقات طبیعی برای ساخت یک بنا با کمترین هزینه و کمترین زمان رسیده اند.
شاید قبل از این صنعت کانکس سازی فقط در تولید کانتینر و سردخانه ها به کار می رفت اما با این نوآوری متخصصین و کشف یک سازه ی مقاوم برای زندگی کردن، شاید دریچه نو در معماری جهان گشوده شده است و شاید در آینده با این سبک معماری شاهد زلزله هایی که جان میلیون ها انسان را در جهان گرفته است نباشیم.
کناف نوعی صفحه روکش دار گچی (Dry Wall) است که توسط شرکت کناف تولید می شود . کناف بیش از 80 سال است که در صنایع ساختمانی فعالیت دارد . این شرکت توسط برادران کناف (کارل و آنفوس کناف) در سال 1932 بنیان گزاری شد . در حال حاضر شرکت کناف یکی از شرکتهای بین المللی در صنایع ساختمان می باشد.
سقف ها و دیوارهای جداکننده (تیغه) کناف سازه های فلزی یکپارچه گالوانیزه هستند که صفحات روکش دار گچی و سیمانی بر روی آنها پیچ می شوند . درز بین صفحات با بتونه درزگیری پر شده و سطوح صاف به وجود آمده رنگ آمیزی می شوند .
این نوع دیوار در مقایسه با دیوارهای سنتی حدود ده تا پانزده برابر سبک تر است. لذا با کاهش بار مرده ساختمان ، تاثیر نیروی زلزله بر ساختمان کمتر می شود . در صورت تخریب ساختمان ، به علت سبکی سیستم کناف ، خطر جانی برای ساکنان به مقدار قابل ملاحظه ای کمتر خواهد بود .
از جمله این موارد می توان به سیستم های ساخت و ساز خشک اشاره کرد که استفاده از آن ها در صنعت ساختمان سازی به صورت فراگیر در اروپا و در ایران در حال توسعه است . صفحات روکش دارگچی یکی از مصالح اصلی مورد استفاده در ساخت و ساز خشک هستند . کناف نوعی صفحه روکش دار گچی (Dry Wall) است که توسط شرکت کناف تولید می شود . کناف بیش از 8۰ سال است که در صنایع ساختمانی فعالیت دارد . این شرکت توسط برادران کناف (کارل و آنفوس کناف) در سال ۱۹۳۲ بنیان گزاری شد . در حال حاضر شرکت کناف یکی از شرکتهای بین المللی در صنایع ساختمان می باشد. سقف ها و دیوارهای جداکننده (تیغه) کناف سازه های فلزی یکپارچه گالوانیزه هستند که صفحات روکش دار گچی و سیمانی بر روی آنها پیچ می شوند . درز بین صفحات با بتونه درزگیری پر شده و سطوح صاف به وجود آمده رنگ آمیزی می شوند . در ادامه مزایای استفاده از دیوارهای جداکننده داخلی کناف توضیح داد می شود : این نوع دیوار در مقایسه با دیوارهای سنتی حدود ده تا پانزده برابر سبک تر است. لذا با کاهش بار مرده ساختمان ، تاثیر نیروی زلزله بر ساختمان کمتر می شود . در صورت تخریب ساختمان ، به علت سبکی سیستم کناف ، خطر جانی برای ساکنان به مقدار قابل ملاحظه ای کمتر خواهد بود . علاوه بر سبکی پانل های کناف ، نحوه اتصال انعطاف پذیر پانل ها به پروفیل ها هم به گونه ای است که باعث کاهش نیروی زلزله می شود . بدین صورت که استادها در داخل رانرها جای بازی دارند و به هم پیچ یا پرچ نمی شوند ، ولی پانل ها به هر دوی آن ها پیچ می شوند . سبکی مصالح کناف باعث حمل آسان آن توسط کارگران و در نتیجه افزایش سرعت اجرای پروژه می شود. در مسافتهای حمل طولانی به علت دارا بودن بسته بندی مناسب آسیبی به مصالح وارد نمی شود .کم حجم بودن مصالح کناف نسبت به مصالح سنتی نیز سبب کاهش هزینه های حمل می شود. مزیت دیگر سیستم کناف دسترسی آسان به تاسیسات مکانیکی و الکتریکی است . در صورت ترکیدن لوله های تاسیسات و… به راحتی می توان قسمت آسیب دیده را تشخیص داده و تعمیر کرد . در صورت آسیب دیدن دیوارهای کناف در اثر ضربه نیز ، قسمت آسیب دیده به راحتی تعویض و تعمیر می شود . این دو ویژگی موجب افزایش عمر مفید ساختمان می شوند . در صورت نیاز به تغییر کاربری ، با استفاده از سیستم کناف به راحتی می توان این کار انجام داد . در بازسازی ساختمان های قدیمی نیز می توان از روش کناف بهره گرفت . در مناطقی که نیاز به ساخت و ساز سریع باشد مانند مناطق زلزله زده ، سیستم کناف دارای اولویت می باشد. دیوارهای کناف بعد از نصب ، رنگ آمیزی می شوند و در این مرحله نیازی به ملات گچ و خاک و گچ کشته نمی باشد . این موضوع نیز باعث صرفه جویی و بالا رفتن سرعت اجرای پروژه ها می شود . برای به دست آوردن سطحی کاملا یکنواخت ، محل درزها با کمک نوار درزگیر بتونه می شود . نوار درزگیر موجب مسطح شدن محل درز و جلوگیری از ایجاد ترک در دیوار می شود . سطح پیچ ها هم که کمی پایین تر از سطح پانل ها هستند ، با بتونه پوشانده می شود و سطح صافی در محل پیچ ها ایجاد می شود . بعد از اجرای دیوار ، یک لایه ماستیک روی آن اجرا می شود که موجب بوجود آمدن سطحی یکنواخت برای رنگ آمیزی و کاهش جذب رنگ می شود . در نهایت با استفاده از دیوار کناف به راحتی سطحی کاملا صاف با دقت بالا و آماده برای رنگ آمیزی به دست می آید . با بکارگیری دیوارهای کناف می توان مقاومت در برابر عبور صدا را افزایش داده و با استفاده از عایق های پشم سنگ و پلی استایرن می توان دیوارها را در برابر حرارت به راحتی عایق کرد . عایق ها در بین دو پانل گچی قرار می گیرند . از سیستم پانل های گچی کناف بدون سازه نیز استفاده می شود . در این حالت ، پانل های گچی با استفاده از چسب پرلفیکس به عنوان پوشش روی دیوارهای سنتی نصب می شوند . بدین ترتیب فضایی خالی در پشت آن برای عایق کاری و عبور تاسیسات ایجاد می شود. از دیگر مزایای سیستم کناف اجرای فرم های دکوراتیو و منحنی و افزایش سطح زیر بنای ساختمان با توجه به کاهش ضخامت دیوارهای کناف نسبت به مصالح سنتی می باشد. کناف بنابر عملکرد دیوارها ، پانل های متفاوتی متناسب با شرایط موجود ارائه می دهد . در شرایط عمومی از پانل های گچی ساده یا Regular board) RG) استفاده می شود . برای مکان های مرطوب مانند آشپزخانه و سرویس ها از پانل های مقاوم در برابر رطوبت (Moisture Resistant board) استفاده می شود . این صفحات قابل استفاده در مکان هایی با رطوبت کمتر از 90% می باشد . در محل هایی که احتیاج به محافظت در برابر حریق دارند ، پانل های (Fire Resistant board) که دارای الیاف شیشه می باشند پیشنهاد می گردد که تا 3 ساعت در برابر آتش سوزی مقاومت می کنند . پانل های (Fire & Moisture resistant board) هم که در برابر رطوبت و آتش مقاوم هستند ، برای مکان هایی مانند چاه های تاسیساتی استفاده می شوند . در سیستم کناف ، برای دیوارهای خارجی یا دیوارهایی که در تماس دائم با آب هستند از صفحات مسلح سیمانی (آکواپنل) استفاده می شود. اجزای فلزی : پروفیل های کناف با شکل دادن به ورق های فولادی گالوانیزه به روش سرد تولید می شوند . اجزای اصلی آن شامل استاد (سازه قائم) و رانر (سازه افقی) می باشد . در محل هایی که تاسیسات و لوله کشی ها وزن خود را به استاد ها انتقال می دهند ، سازه ای تحت عنوان پشتیبان جهت تقویت استفاده می شود . سازه محافظ گوشه در کنج های خارجی به کاربرده می شود که از دیوارهای کناف در برابر ضربه محافظت می کند و هم باعث ایجاد لب های گونیا و دقیق می شود. پیچها ، سازه درز انقطاع ، نوار درزگیر و ماستیک و… از دیگر اجزای دیوار کناف می باشد .
ریختهگری آهن در قالب ماسهای
ریختهگری (به انگلیسی: Casting) فن شکل دادن فلزات و آلیاژها از طریق ذوب، ریختن مذاب در محفظهای به نام قالب و آنگاه سرد کردن و انجماد آن مطابق شکل محفظه قالب میباشد. این روش قدیمیترین فرایند شناخته شده برای بدست آوردن شکل مطلوب فلزات است. اولین کورههای ریختهگری ازخاک رس ساخته میشدند و لایههایی از مس و چوب به تناوب در آن چیده میشد.
ریخته گری در حوزههای متفاوت علم، هنر و فناوری مطرح است. به هر میزان که ریختهگری از حیث علمی پیشرفت میکند، ولی در عمل هنوز تجربه، سلیقه و هنر قالب ساز و ریختهگر است که تضمین کننده تهیه قطعهای سالم و بدون عیب است. این فن از اساسیترین روشهای تولید میباشد. به دلیل اینکه بیشتر از ۵۰ درصد از قطعات انواع ماشین آلات به این طریق تهیه میشوند. فلزاتی که خاصیت پلاستیک کمی دارند با قطعاتی که دارای اشکال پیچیده هستند، به روش ریختهگری شکل داده میشوند.
از دیدگاه نوع قالب روشهای ریختهگری به دو دسته تقسیم میشوند: ریختهگری در قالبهای تکبار (Expendable Molds) و در قالبهای دایمی (Permanent Molds).
اما ریختهگری با توجه به تکنولوژی و مجموعه تجهیزاتی که در قالب گیری دخیل هستند شامل موارد زیر میشود: ریخته گری در قالب ماسهای، ریخته گری به روش ریژه (قالبهای فلزی)، ریخته گری در قالب فلزی و با فشار کم، ریخته گری در قالب فلزی و با فشار بالا، دیزاماتیک، ریخته گری دقیق، ریخته گری در قالبهای کوبشی و غیره. هر یک از موارد فوق دارای کاربردی است، که با توجه به میزان تولید قطعه، کیفیت مورد نظر آن، ابعاد و جنس قالب، از هر یک از این روشها استفاده میشود.
۱ریختهگری در قالبهای بی بار(Expendable)
ریختهگری در قالبهای بی بار(Expendable)
در این دسته روشهای از قالبهای موقت استفاده میشود. این قالبها پس از یک بار ذوب ریزی از بین میروند تا قطعه را بتوان از قالب جدا کرد. پرکاربردترین نوع این قالبها، قالبهای ماسهای است که به تبع به این نوع ریخته گری، ریخته گری در قالب ماسهای (Sand casting)، گفته میشود. ماسهها انواع گوناگونی دارند، مانند ماسههای سیلیسی، ماسه چراغی، ماسه زیرکونیایی و غیره... در ادامه می توان گفت برای ساخت برخی از قالب از سیلیکات سدیم (آب شیشه) به عنوان چسب استفاده می شود که از گاز co2 برای سفت کردن آن استفاده می شود. همچنین شایان ذکر است در دو روش ریخته گری در قالب گچی (Plaster mold casting) و روش ریخته گری دقیق (Investment Casting) نیز قالب های ریخته گری که به ترتیب از جنس گچ و سرامیک هستند نیز از این فرایند پیروی می کنند.
ریختهگری در قالبهای دائمی (Permanent)
این نوع ریخته گری در قالبهای فلزی انجام میگیرد. منظور از ریخته گری غیر انبساطی ریخته گری در قالبی است که قابلیت انبساط ندارد. این قالبها را قالبهای دایمی (Permanent Mold) نیز مینامند. از ویژگیهای این قالبها میتوان به بازگرداندن فشار مذاب به خود آن اشاره کرد، که این امر باعث کاهش درصد انقباض و عیوب ناشی از آن میشود. همچنین در قالبهای فلزی به دلیل بالا بودن سرعت انتقال حرارت نسبت به قالبهای ماسهای ساختارهای ریخته گری ریز تر و خواص مکانیکی اغلب بالاتر است. از روشهای ویژه و پر کاربرد این نوع ریخته گری میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
دیگر روشهای ریخته گری
شامل روشهای زیر:
ریخته گری با قالب ماسه ای: اغلب تولید قطعات ریختگی در ماسه انجام می شود. ریخته گری ماسه (Sand casting)، فرآیندی است که در آن از ماسه برای قالب گیری استفاده می شود. ماسه لازم برای یک تن ریخته گری حدود ۴ تا ۵ تن است. نسبت مصرف ماسه به فلز، بسته به نوع، اندازه قطعه ریختگی و روش قالب گیری، متغیر است. ماسه مورد استفاده در ریخته گری انواع مختلفی دارد که تحت دو دسته کلی ماسه طبیعی و ماسه ترکیبی ( ماسه دریاچه) می توان آنها را طبقه بندی نمود. این ماسه ها دارای یک ماده نسوز به نام سیلیکا (SiO2) می باشند. دانه های شن باید بقدر کافی کوچک باشند تا بتوان آن ها را متراکم کرد، و در عین حال باید آنقدر درشت باشند تا گازهای تشکیل شده در هنگام ریخته گری از بین منافذ آنها خارج شوند. در قالب های بزرگ تر، از ماسه سبز استفاده می کنند(ترکیبی از ماسه، خاک رس و مقداری آب). در شکل زیر نمایی از روند ریخته گری با قالب ماسه ای در شکل زیر آمده است.
ریخته گری در حالت نیمه جامد (Semi solid casting): ریخته گری در حالت خمیری.
عیوب ریختهگری
با توجه به دو فرایند اصلی در ریخته گری شامل جریان سیال و انجماد، عیوب ریخته گری در آن شامل موارد زیر میشوند:
عیوب ناشی از جریان سیال: نیامد، جوش سرد، حبس هوا، ورود آخال و سرباره
عیوب ناشی از انجماد: حفرات درشت، حفرات ریز، حفرات گازی، تنش باقیمانده، ترک گرم و ترک سرد
ریختهگری ماسهای
قالب ماسهای و حفره شکل دار آن
ریختهگری ماسهای که به آن ریختهگری قالب ماسهای هم میگویند در واقع یک فرایند خاص ریخته گری فلز است که در آن از ماسهبرای قالبسازی مواد استفاده میشود. همچنین اصطلاح ریخته گری ماسهای نیز برای موادی که با این فرایند ساخته میشوند نیز به کار میرود. قطعاتی که با روش ریختهگری ماسهای ساخته میشوند در کارخانههای ذوب فلز تولید میشوند و میتوان گفت که ۷۰ درصد تولیدات ریختهگری فلزی به روش ریختهگری ماسهای است. نسبت مصرف ماسه به فلز، بسته به نوع، اندازه قطعه ریختگی و روش قالب گیری، متغیر است. ماسه مورد استفاده در ریخته گری انواع مختلفی دارد که تحت دو دسته کلی ماسه طبیعی و ماسه ترکیبی ( ماسه دریاچه) می توان آنها را طبقه بندی نمود. این ماسه ها دارای یک ماده نسوز به نام سیلیکا (SiO2) می باشند. دانه های شن باید بقدر کافی کوچک باشند تا بتوان آن ها را متراکم کرد، و در عین حال باید آنقدر درشت باشند تا گازهای تشکیل شده در هنگام ریخته گری از بین منافذ آنها خارج شوند. در قالب های بزرگ تر، از ماسه سبز استفاده می کنند(ترکیبی از ماسه، خاک رس و مقداری آب).
ریخته گری چیست (CASTING)
ریختهگری عبارت از شکل دادن فلزات و آلیاژها از طریق ذوب ، ریختن مذاب در محفظه ای به نام قالب و آنگاه سرد کردن و انجماد آن مطابق شکل محفظه قالب میباشد. این روش ، قدیمیترین فرآیند شناخته شده برای بدست آوردن شکل مطلوب فلزات است. اولین کورههای ریختهگری از خاک رس ساخته شده است که لایههایی از مس و چوب به تناوب در آن چیده میشد و برای هوادادن از دم فوتک بزرگی استفاده میکردند. بسیاری از قالبهای اولیه نیز از خاک رس ، خاک نسوز ، ماسه و سنگ تهیه میشود
شواهدی در دست است که چینیها در حدود 700 سال قبل از میلاد به ریختهگری آهن مبادرت ورزیدند. ولی یافتن قطعات ریخته شده از خرابههای شهر حسنلو در آذربایجان شرقی نشان دهنده توسعه این فن در 900سال قبل از میلاد در ایران بوده است
ریختهگری هم علم است و هم فن ، هم هنر است و هم صنعت. به میزانی که ریختهگری از حیث علمی پیشرفت میکند، ولی در عمل هنوز تجربه ، سلیقه و هنر قالبساز و ریختهگر است که تضمینکننده تهیه قطعه ای سالم و بدون عیب میباشد. این فن از اساسیترین روشهای تولید است، زیرا حدود 50 درصد وزنی کل قطعات ماشینآلات به این طریقه ساخته میشوند.
برای ریختهگری ، از فولاد و چدنها (فلزات آهنی) ، برنزها ، برنجها ، آلیاژهای آلومینیم و منیزیم و آلیاژهای منیزیم و روی (فلزات غیر آهنی) بهعنوان مهمترین فلزات ریختهگری استفاده میشود. معمولا روشهای ریختهگری را به نام ماده سازنده قالب اسمگذاری میکنند، مانند ریختهگری در ماسه که جنس قالب آن ، ماسه است.
حدود 80 درصد اجسامی که در اطراف خود می بینید ، به روش ریخته گری تولید میشوند. علت اصلی انجام فرآیند ریخته گری آن است که میتوان بوسیله آن ، هر جسم و وسیله ای با هر شکلی (حتی اشکال پیچیده) که تولید و شکل دهی آهن توسط ماشین کاری مشکل است را ایجاد کرد. فراموش نکنید که اکثر خود قطعات ماشین آلات صنعتی هم به این روش تولید میشود.
برای انجام یک فرآیند ریخته گری ، ابتدا می بایست نقشه قطعه ای که قصد ریخته گری و تولید آن داریم را ایجاد کنیم ، سپس از روی نقشه ، مدلی ایجاد کنیم. در مرحله بعدی می بایست فلز مناسب را جهت تهیه مذاب انتخاب کنیم. سپس توسط نمونه ایجاد شده ، قالب را ایجاد کنیم که عموما در ماسه ایجاد میشود و شکل نمونه در ماسه ایجاد میشود. اگر قطعه مورد نظر ما دارای تورفتگی ، یا قسمت های برجسته یا تو رفته است می بایست برای آن ، ماهیچه هایی را در نظر گرفت که این برجستگی ها و تو رفتگی ها را شکل میدهد. اکنون مذاب را به داخل قالب ریخته و در این هنگام می بایست گازهای متصاعد از داخل قالب خارج شوند و قالب ما بطور کامل بوسیله مذاب پر شود. پر کردن قالب توسط مذاب باید در دما و سرعت مناسب انجام شود. سرعت سرد شدن و کنترل مذاب بسیار مهم است چون اگر ملزومات آن رعایت نشود باعث ایجاد حفره هایی در قطعه ریخته گری شده خواهد شد. بعد از انجماد مذاب ، باید قطعه شکل گرفته را از قالب خارج کرد. بنابراین ریخته گری یا متالورژی بعنوان یک علم و هنر یاد میشود.
ریخته گری در زمینه صنایع فولادسازی و آهن آلات ، کاربرد وسیعی دارد که میتوان به تولید فولاد آلیاژی و آهن زنگ نزن اشاره کرد.
ریخته گری مداوم شمش فولاد بعنوان یکی از روش های نوین ریخته گری در دنیا می باشد که به ماشین ریخته گری (Casting Machine) نیاز خواهیم داشت. در ریخته گری اگر قطعه تولید شده مستقیما به شکل نهایی خود ایجاد شود، آن قطعه را ریختگی می گویند.
بطور کلی روش های ریخته گری متعددی به غیر از روش ایجاد قالب ماسه ای همانند ریخته گری دایکاست (ریخته گری تحت فشار) ، ریخته گری گریز از مرکز و و ریخته گری دقیق وجود دارد.
مهمترین روشهای ریختهگری عبارتند از:
ریختهگری در قالبهای موقت شامل ریختهگری در ماسه و در قالبهای پوستهای
ریخته گری در قالبهای دائمی شامل ریختهگری در قالبهای فلزی به روش گریز ازمرکز
روش های ریخته گری
فرآیند ریخته گری با تولید قالب آغاز می شود که شکل قالب، قرینه و معکوس قطعه ای است که ما نیاز داریم. قالب از مواد نسوز مانند ماسه تهیه می شود. فلز بر به داخل کوره ذوب ریخته می شود تا ذوب شود. سپس فلز مذاب در گودی قالب که شکل قطعه مورد نظر است ریخته می شود. و تا زمان جامد شدن خنک می گردد. نهایتا قطعه فلزی شکل گرفته از قالب جدا می شود.
تعداد زیادی از سازه های فلزی که هر روز با آنها سرو کار داریم به روش ریخته گری تولید شده اند. علل این (گستردگی کاربردی در ریخته گری) عبارتند از :
1- به روش ریخته گری می توان قطعاتی را تولید کرد که هندسه بسیار پیچیده ای دارند و یا دارای حفره های درونی می باشند.
2- برای تولید قطعات بسیار کوچک و همچنین قطعات بسیار بزرگ از چندصد گرم تا چندین هزار کیلو گرم می توان از این روش استفاده کرد.
3- این روش از نظر اقتصادی بسیار مقرون به صرفه است . و هدر رفت کمی دارد. فلزات اضافی در هر بار ریخته گری دوبار ذوب شده و استفاده می شوند.
4- فلز ریخته گری شده ایزو تروپیک است یعنی در تمام جهات دارای خواص فیزیکی و مکانیکی یکسانی است.
مثال های پرکاربرد:
دستگیره های در ، قفل ها ،پوشش یا بدنه موتور ها، پمپ ها و غیره، چرخ بسیاری از اتوموبیل ها.
از روش ریخته گری بطور گسترده ای در صنایع اسباب بازی استفاده می گردد . به عنوان مثال در تولید قطعات ماشین ها، هواپیما ها و غیره.
ریخته گری با ماسه
در ریخته گری ماسه ای از ماسه طبیعی یا ماسه ترکیبی( ماسه دریاچه) استفاده میشود، که دارای یک ماده نسوز به نام سیلیکا(sio2) می باشد. دانه های شن باید بقدر کافی کوچک باشند تا بتوان آن ها را متراکم کرد.و در عین حال باید آنقدر درشت باشند تا گازهای تشکیل شده در هنگام ریخته گری از بین منافذ آنها خارج شوند. در قالب های بزرگ تر از ماسه سبز استفاده می کنند(ترکیبی از ماسه،خاک رس و مقداری آب)
ماسه را می توان مجددا مورد استفاده قرار داد. همچنین زائده ها و فلزات اضافی بریده شده و مجددا استفاده می گردند.
قالب های ماسه ای دارای قسمت های زیر می باشند:
ماهیچه ها:
بسیاری از قطعات ریخته گری دارای سوراخ های داخلی هستند(فضا های خالی).یا برخی حفره های موجود در ساختار آنها از هیچ کجای قالب قابل دسترسی نیستند. این سطوح درونی به وسیله ماهیچه ها ایجاد می گردند. ماهیچه ها ازطریق آمیختن ماسه با یک سری چسب های خاص تهیه می شوند . این چسب باعث می شود که وقتی ماهیچه را در دست می گیریم شکل خود را حفظ کند. قالب از طریق قرار دادن ماهیچه در داخل حفره درجهء پایینی و قرار دادن درجه بالایی روی آن و قفل کردن دو درجه به هم، ساخته می شود. بعد از انجام عملیات ریخته گری ، ماسه ها کنار زده می شوند و ماهیچه بیرون کشیده شده و معمولا شکسته میشود.
ملاحظات مهم ریخته گری:
1- طرح الگو چگونه روی ماسه ساخته می شود؟
صنعت گران شکل مورد نظر را با دست یا به وسیله ماشین روی ماسه حک می کنند.
2- چرا طرح ایجاد شده دقیقا شبیه قطعه نیست؟
به وسیله طرح ما تنها سطح خارجی قطعه را می سازیم . سطوح داخلی توسط ماهیچه ها ایجاد می شوند.
باید مقدار فضای لازم را برای انقباض قطعه ریخته گری شده بعد از انجماد پیشبینی کرد.
3- وقتی دو درجه تشکیل دهنده قالب را از هم جدا کنیم و طرح ایجاد شده توسط درجه پایینی و بالایی را به دو نیم تقسیم کنیم به یک برشی عرضی از قطعه می رسیم .سطح خارجی ای برش عرضی را " خط جدا کننده" می نامند. اولین گام در طراحی قالب تشخیص این خط است
4- برای جلوگیری از صدمه دیدن سطح قالب هنگام خارج کردن الگو، قطعات چوبی مربوط به لوله های هوا، راه گاه ها و غیره ، باید سطوح عمودی قطعه را کمی مایل طراحی کنیم. به این شیب ملایم taper گفته می شود. اگر می دانیم که قطعه ما توسط ریخته گری ساخته خواهد شد، باید هنگام طراحی در طرح اولیه به سطوح عمودی شیب ملایمی بدهیم.
5- ماهیچه ها توسط اجزایی به نام برجسته گی های ماهیچه(core print) در جای خود نگه داشته می شوند.اگر طراحی طوری باشد که ساپورت کافی برای نگه داشتن ماهیچه در جای خود وجود نداشته باشد، از نگه دارنده های فلزی به نام چپلت استفاده میشود.چپلت ها در داخل قطعه نهایی جاسازی می شوند.
6- بعد از به دست آمدن قطعه ریخته گری شده باید آن را با فشار هوا تمیز کرد.
7- نهایتا ، فلزات اضافی کنار دروازه ها ، لوله های تغذیه و منافذ هوا باید بریده شوند. سطوح مهم باید ماشین کاری شوند تا سطحی پرداخت شده و دقیق حاصل گردد
نکات مهم ریخته گری
1- طرح الگو چگونه روی ماسه ساخته می شود؟
صنعت گران شکل مورد نظر را با دست یا به وسیله ماشین روی ماسه حک می کنند.
2- چرا طرح ایجاد شده دقیقا شبیه قطعه نیست؟
به وسیله طرح ما تنها سطح خارجی قطعه را می سازیم . سطوح داخلی توسط ماهیچه ها ایجاد می شوند.
باید مقدار فضای لازم را برای انقباض قطعه ریخته گری شده بعد از انجماد پیشبینی کرد.
3- وقتی دو درجه تشکیل دهنده قالب را از هم جدا کنیم و طرح ایجاد شده توسط درجه پایینی و بالایی را به دو نیم تقسیم کنیم به یک برشی عرضی از قطعه می رسیم .سطح خارجی ای برش عرضی را { خط جدا کننده } می نامند. اولین گام در طراحی قالب تشخیص این خط است . چرا ؟
4- برای جلوگیری از صدمه دیدن سطح قالب هنگام خارج کردن الگو، قطعات چوبی مربوط به لوله های هوا، راه گا
تهویه مطبوع یا هوارسانی دلپذیر یا هوایش دلپذیر شاخهای از مهندسی مکانیک است. وظیفه آن تأمین شرایطی است که موجب رفاه انسان شود و برای نگهداری محصول یا فرایند خاصی مورد نیاز باشد. برای انجام چنین عملی دستگاهی با ظرفیت مناسب بایستی نصب و در طی سال کنترل گردد. ظرفیت دستگاه با حداکثر بار لحظهای واقعی تعیین میگردد و نوع کنترل نیز با توجه به شرایطی که باید در طی مدت اعمال پیک بار و بار جزئی تأمین شود، مشخص میشود.
تخمین بار ممکن است گاهی به روش دقیق و گاهی نیز با روشهای سرانگشتی انجام گیرد. دقت در تخمین بار یکی از عوامل بهینهسازی مصرف انرژیاست. تهویه مطبوع معمولاً شامل: سرمایش، گرمایش، رطوبت زنی و رطوبت زدائی وتصفیه هوا میباشد.
تهویه مطبوع به سیستمی گفته میشود که بتواند سه فاکتور، رطوبت ،دما و سرعت جریان هوا را کنترل کند. به صورت کلی تمام سیستمهای تهویه مطبوع بر یک سیال استوارند که گرما و سرما را به محل مورد نظر منتقل میکنند. بر اساس نوع سیال میتوان سیستمهای تهویه مطبوع را به سه دسته ۱- سیستم تهویه مطبوع تمام هوا ۲-سیستمهای آب و هوا – آب ۳-سیستم تهویه مطبوع تمام آب تقسیم کرد.
این سیستمها مزیتها و معایب هر دو سیستم قبل را خواهند داشت و معمولاً در این سیستمها گرمایش بوسیله آب و سرمایش بوسیله هوا صورت میگیرد. لازم است ذکر شود که گرمایش با آب معمولاً به دو صورت امکانپذیر است. گرمایش با آب گرم که با دمای ۷۰تا ۹۰درجه کار میکند و گرمایش با آب داغ که در این سیستم با تحت فشار قرار دادن کل سیستم، دمای آب را تا حدود۱۸۰درجه یا بالاتر افزایش میدهند. گرمایش با آب داغ معمولاً در ساختمانهای عظیم یا جاهایی که در اثر افزایش مسیر لوله کشی در آب افت حرارت ایجاد میشود، مورد استفاده قرار میگیرد.
این سیستمها نمیتوانند میزان رطوبت هوا را تغییر دهند اما به لحاظ حجم کم تأسیسات و همچنین هزینه کم راهاندازی و نگهداری بر سایر سیستمها مزیت دارد.
در این سیستم سیال ناقل حرارت و برودت آب میباشد. آب در موتور خانه در دستگاههای حرارتی مانند دیگ بخار یا دیگ آبگرم، گرم میشوند و برای گرمایش ساختمان در فصول سرد مورد استفاده قرار میگیرد. برای فصول گرم مثل تابستان در موتورخانه از چیلر یا آبسرد کن برای تهیه آب سرد استفاده میشود و برای سرمایش ساختمان از این آب سرد استفاده میگردد. آبگرم و آبسرد تهیه شده به داخل کویلهای مبدل حرارتی اتاقها (مثل فن کویل) ارسال میشود. بادبزن یا فن متعلق به این دستگاه هوا را از روی کویل عبور داده و باعث گرمایش یا سرمایش اتاقهای داخلی ساختمان میگردد.
تنها سیستمی که میتواند یک سیستم تهویه مطبوع کامل را فراهم کند. مهمترین ایراد این سیستمها حجم زیاد تجهیزات و کانالهای انتقال هوا میباشد.
در این سیستم نیز در موتور خانه دستگاههای تهیه آبسرد (چیلر) و آبگرم (دیگ آبگرم) با تجهیزات مربوطه فعالیت میکنند و برای تهیه و ارسال هوای گرم یا سرد از دستگاههایی بنام هواساز مرکزی (a.h.u) استفاده میشود. دستگاه هواساز دور از موتورخانه و در محلی نزدیکتر به فضای تهویه شونده در اتاقکی نصب میشود. سیال ناقل حرارت و برودت به داخل کویل دستگاه هواساز پمپ میشود و هوایی که توسط فن با سرعت از روی این کویل عبور میکند سرد یا گرم شده و بوسیله کانالهای هوای سقفی بداخل فضاهای تهویه شونده توزیع میشود. توضیح اینکه هوای عبوری از روی کویل تصفیه فیزیکی شده و رطوبت زنی یا رطوبت گیری میشود و بعد به داخل فضاها ارسال میشود.
نحوه عملکرد دستگاه ایرواشر بدین صورت است که آب شهری توسط یک پمپ به سیستم لوله کشی و توزیع آب دستگاه ایرواشر منتقل میکنند و سپس توسط نازلهای تعبیه شده در ایرواشرسیستم آب با فشار بالا و بصورت پودر بر روی تشتک انتهایی دستگاه پاشیده میشود. این عمل به افزایش انتقال حرارت بین آب و هوا کمک کرده و باعث میشود به کمک فن سانتریفوژی که در جلوی ایرواشر قرار دارد هوای خنک و مرطوب به وسیله ایرواشر ایجاد شود.
در این مرحله خلاصهای از اجزای بکار رفته در سیستمهای تهویه معرفی میشوند. این اجزا در انواع سیستمهای تهویه به گونهای به کار رفتهاند.
منابع حرارت معمولاً با مصرف سوخت یا الکتریسیته حرارت تولید میکنند که بر اساس نوع سیالی که گرم میشود با نامهای دیگ (منابع حرارتی که سیال مایع را گرم میکنند) و کوره (منابع حرارتی که سیال گاز را گرم میکنند) شناخته میشوند.
در همه سیستمهای مکانیکی ایجاد سرمایش تنها از طریق برودت تبخیری امکانپذیر است و هرچه سرعت تبخیر یک ماده بیشتر باشد میزان سرمایش ایجاد شده توسط آن نیز بیشتر خواهد بود. منابع برودت در سیستمهای معمول گرمایش و سرمایش به نام چیلر شناخته میشوند و به دو نوع ضربهای یا معمولی و چیلر جذبی تقسیم میشوند. در هر دو نوع سرمایش در اثر بخار شدن مادهای به نام ماده مبرد که معمولاً گازی شکل است ایجاد میگردد.
این قسمت فقط ذر سیستمهای تمام آب وجود دارند. در سیستمهای تمام آب چون مدار حرکت سیال بسته میباشد با تغییر دمای سیال موجود در سیستم و تغییر حجم آن به اتصالات سیستم و کل مدار فشار وارد شده و ممکن است باعث ایجاد اشکال در سیستم شود. منبع انبساط قطعهای است که وظیفه کنترل تغییر حجم سیال را به عهده دارد. دو نمونه از منبع انبساط مدل پیستونی و مدل دیافراگمی است.
این دستگاهها وظیفه به حرکت درآوردن سیال را به عهده دارند. پمپهایی که سیال مایع را به حرکت درمیآورند معمولاً از نوع پمپهای حلزونی هستند و پمپهایی که سیال گاز را به حرکت درمیآورند، فن یا بادزن نامیده میشوند و در دو نوع جریان محوری و جریان عمودی بکار میروند. دستگاههای رطوبت زن دستگاههایی هستند که برای افزایش رطوبت محیط از آنها استفاده میشود. این دستگاه با سیستمای مختلف و متفاوتی کار میکنند؛ که برخی از آنها عبارتند از:
این دستگاهها بصورت معمول با استفاده از پدیده فیزیکی تعرق رطوبت هوا را از بین میبرد. بدین معنی که با سرد کردن هوا دمای آن به پایینتر از نقطه شبنم میرسد و رطوبت هوا به صورت قطرات ریز آب از هوا خارج میشوند. این دستگاهها در حالت عادی بوسیله یک منبع برودت یک کویل را سرد کرده (کویل سرمایش ایجاد میکند) و با عبور هوا از روی کویل رطوبت آن گرفته میشود.
کویلها در واقع محلهای تبادل حرارت در سیستمهای سرمایش گرمایش هستند. کویلها را بر اساس عملکرد میتوان به دو نوع سرمایشی گرمایشی تقسیم کرد. همینطور کویلها را بر اساس سیال به سه دسته زیر تقسیم میکنند:
هواکشها نیز بعنوان یکی از اجزا دستگاههای تهویه مطبوع نقش مهمی در آنها داشته و به نوعی قلب تپنده این دستگاهها به شمار میروند. اصولاً وظیفه جابجایی هوای گرم یا سرد عبوری از کویلهای و یا هوای تمیز شده توسط فیلترها در دستگاههای تهویه مطبوع بعهده هواکشها است. هواکشهای بکار رفته در دستگاههای تهویه مطبوع از دو نوع هواکشهای گریز از مرکز یا هواکشهای جریان محوری است.
در سال ۱۳۸۲ حدود ۱/۱۴ در صد از تولید ناخالص داخلی ، بیش از یک چهارم ارزش صادرات غیر نفتی ، یک پنجم اشتغال ، بیش از ۹۳ در صد از عرضه غذا در داخل کشور را به خود اختصاص داده است .
این بخش از نظر تولید، اشتغال، صادرات، حفاظت و بهره برداری اصولی از منابع طبیعی و خدادادی ، توسعه تحقیقات و فنآوری ها و توسعه مشارکت های مردمی، یکی از ارکان مهم اقتصاد و امنیت کشور به حساب می آید.
بخش کشاورزی و توجه به توسعه و عمران روستا ها پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، همواره مورد اهتمام و تایید قانونگذاران ، برنامه ریزان و دستگاه های اجرایی و محور توسعه اقتصادی و اجتماعی بوده و تحولات وسیعی در عرصه کشاورزی و روستاها و مناطق عشایری به وجود آمده است.
اما به علت برخی ناهماهنگی ها و سیاست ها، نظام ها و روش های ناکارا، تداخل وظایف ، دوباره کاری ها .... و بروز حوادث طبیعی (نظیر خشکسالی و سیل) بخش کشاورزی در سال های اخیر با دشواری هایی روبه رو بوده که مانع از رشد مطلوب این بخش شده است.
به منظور رفع این نابسامانی ها و نارسایی ها، براساس قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران دولت مکلف شده تا در جهت اصلاح نظام اداری ، کاهش تصدی های غیر ضروری، ارتقای بهره وری و کارایی نیروی انسانس و مدیریت دستگاههای اجرایی، حذف موازی کاری ها .... و تجمع امور کشاورزی ، دام، توسعه و عمران روستایی تدابیر لازم را اتخاذ کند. در این راستا، لایحه ادغام وزارتخانه های جهادسازندگی و کشاورزی و تشکیل وزارت جهاد کشاورزی توسط سازمان مدیریت و برنامه ریزی تهیه شد و پس از تصویب هیات وزیران در تاریخ بیست و ششم مرداد ماه سال ١٣٧٩ با قید یک فوریت به مجلس شورای اسلامی تقدیم شد. این لایحه پس از ماه ها بحث و بررسی کارشناسان ، سرانجام در تاریخ ششم دی ماه سال ٧٩ به تصویب نمایندگان مجلس شورای اسلامی رسید و در تاریخ دهم دی ماه ١٣٧٩ توسط شورای نگهبان تایید شد.
*امید است با تلاش همه اعضای خانواده بزرگ "جهاد کشاورزی" زمینه های تحقق این قانون فراهم شود و در آینده ای نزدیک شاهد توسعه پایدار کشاورزی ایران باشیم.
اهداف و وظایف :
وزارت جهاد کشاورزی _ سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور
هیات وزیران در جلسه مورخ ٢/٤/١٣٨١ بنا به پیشنهاد شماره ٩٠٤١/٨٩_ ١٣٨٩٩/١٠٥ مورخ ٧/٩/١٣٨٠ سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و به استناد ماده (٢) قانون تشکیل وزارت جهاد کشاورزی – مصوب ١٣٧٩_ شرح وظایف تفضیلی وزارت جهاد کشاورزی را به شرح زیر تصویب نمود:
الف_ سیاست گذاری ، برنامه ریزی و نظارت:
١_ تعیین سیاست ها و راهبردهای مربوط به بخش کشاورزی ، توسعه و عمران روستاها و مناطق عشایری و همچنین تنظیم و اجرای برنامه های توسعه کشاورزی در چارچوب سیاست های توسعه پایدار.
٢_ انجام بررسی ها و اقدامات لازم به منظور برنامه ریزی تولید و تامین نیاز کشور به محصولات و فرآورده های کشاورزی و دامی و توسعه صادرات با رعایت مزیت های نسبی در چارچوب سیاست های بازرگانی کشور.
٣_ تهیه تدوین اجرا و به هنگام سازی نظام های اطلاع رسانی کشاورزی و روستایی و استقرار نظام های آماری .
٤_ تهیه استانداردها و ضوابط و برنامه ریزی لازم در زمینه تاسیسات و زیرمساخت های مورد نیاز تولید و تولید کنندگان بخش کشاورزی.
٥_ نظارت و ارزشیابی عملکرد و فعالیت های موسسات و شرکت های وابسته به وزارتخانه و ایجاد هماهنگی های برنامه ای و عملیاتی لازم.
٦_ نظارت و ارزشیابی برنامه ها، طرح ها، فعالیتها و اقدامات در حیطه وظایف وزارت جهاد کشاورزی به منظور سنجش میزان کارایی و اثر بخشی آن ها .
ب_ امور پژوهش ، آموزش و ترویج :
١_ انجام پژوهش های کاربردی و توسعه ای در زمینه های زیر
الف_ آب و خاک ، اصلاح بذر و نهال ، اصلاح نژاد، پرورش دام و آبزیان ، جنگل و مرتع و آبخیزداری آفات و بیماریهای گیاهی و راه های مبارزه با آن .
ب_ بهره برداری از فنون پیشرفت بیوتکنولوژی و مهندسی ژنتیک در بخش کشاورزی ، تدوین شیوه های مناسب و استفاده از فناوری های نوین توسعه کشاورزی و دامی متناسب با شرایط اقلیمی و جغرافیایی کشور.
ج_ افزایش بهره بروری ، کاهش ضایعات و بهبود کیفی تولید محصولات و فرآورده های بخش کشاورزی.
د_ بیماری ها ، مایه ها ، سرم ها و مواد بیولوژیک لازم برای پیشگیری و مبارزه با بیماری های دامی آبزیان و مشترک انسان و دام و تهیه و تولید آنها در کشور.
٢_ حفاظت جمع آوری ، ارزیابی ، احیا و توسعه ذخایر توارث ژنتیکی ، تنوع زیستی گیاهی و ژرم پلاسم گیاهان زراعی ، باغی ، زینتی ، دارویی ، مرتعی ، جنگلی و دام و آبزیان و میکروارگانیزم ها و حشرات مفید و زیان آور کشاورزی در چارچوب وطایف محول شده .
٣_ مطالعه و تحقیق به منظور توسعه کشاورزی و ارتقای جایگاه آن در اقتصاد ملی و توسعه روستایی و عشایری.
٤_ برنامه ریزی و اجرای آموزش های علمی – کاربردی و فنی – حرفه ای شاغلان بخش کشاورزی و صنایع روستایی در چهارچوب سیاست های مصوب و همچنین آموزش روش ها و فنون نوین کشاورزی و دامداری به تولید کنندگان مربوط .
٥_ مطالعه، طراحی و بهینه سازی الگوها و نظام های تولید و بهره برداری در بخش کشاورزی و ارزیابی و اصلاح مستمر آنها.
٦_ برنامه ریزی و ارائه نتایج پژوهش های انجام شده به کارکنان ، تولید کنندگان و بهره برداران بخش کشاورزی و نیز شناخت مسائل و مشکلات آنها و اقدام در جهت رفع آن از طریق اجرای برنامه های ترویجی.
ج_ امور منابع طبیعی و آبخیزداری:
١_ بررسی و مطالعه جامع حوزه های آبخیز کشور به منظور تهیه طرح های آبخیز داری و جلوگیری از فرسایش خاک و تهیه برنامه جامع استفاده از اراضی کشاورزی و منابع طبیعی و بهره برداری بهینه از این اراضی .
٢_ برنامه ریزی و انجام اقدامات لازم به منطور جلوگیری از تغییر و تبدیل کاربردی اراضی کشاورزی و جنگل.
٣_ حفظ، احیاء گسترش ، حمایت و بهره برداری صحیح از جنگل ها و مراتع طبیعی و دست کاشت کشور و فراهم نمودن زمینه اجرای طرح های بزرگ جنگل کاری ، جنگل داری ، مرتع داری، ایجاد پارک های جنگلی و تفریگاه های طبیعی در چارچوب هدف ها و سیاست های توسعه پایدار و اعمال نظارت های لازم .
٤_ برنامه ریزی و اجرای طرح های آبخیزداری و تثبیت شن های روان وبیابانی زدایی.
٥_ تشخیص و تفکیک حریم قانونی اراضی ملی از مستثنیات اشخاص حقیقی و حقوقی و واگذاری منابع ملی به نام دولت جمهوری اسلامی ایران و اجرای مقررات مربوط به مدیریت و واگذاری اراضی ملی و دولتی در چارچوب قوانین و مقررات موجود.
د_ امور زیربنایی کشاورزی و توسعه روستایی:
١_ توسعه مکانیزاسیون با توجه به ویژگیهای اقلیمی و فرهنگی مناطق مختلف و ارائه خدمات حمایتی و فنی مورد نیاز.
٢_ یکپارچه سازی اراضی، احداث راه های بین مزارع، تجهیز و نوسازی مزارع و باغ ها به منظور استفاده موثر از منابع و نهادهای کشاورزی و ارتقای بهره وری در فرآیند تولید با تاکید بر بهبود بهره وری از آب .
٣_ برنامه ریزی و انجام اقدامات لازم در زمینه حفظ و اصلاح خاک و فراهم آوردن موجبات بهره برداری مطلوب از آن.
٤_ فراهم آوردن موجبات لازم به منظور افزایش اثر بخشی و بازدهی آبیاری در مزارع و باغ ها.
٥_ برنامه ریزی برای انتقال آب شبکه های ٣و٤ و انهار سنتس و قنوات ، توزیع و مصرف آب کشاورزی و انجام اقدامات لازم به منظور احداث، و نگهداری تاسیسات مربوط در چارچوب قوانین موجود.
٦_ انجام وظایف ناشی از اجرای قانون توزیع عادلانه آب – مصرف ١٣٦١_ و اصلاحات بعدی آن.
٧_ برنامه ریزی و انجام مطالعات لازم به منظور طراحی و اجرای طرح های کوچک توسعه منابع آب پس از کسب مجوز لازم از مقررات نیرو.
٨_ برنامه ریزی و اقدامات لازم در جهت احداث، نگهداری و بهره برداری از بنادر شیلاتی و تاسیسات زیربنایی با رعایت وظایف سایر وزارتخانه ها.
٩_ برنامه ریزی، اتخاذ تدابیر و پیش بینی ساز و کارهای لازم به منظور توسعه و عمران روستاها با هماهنگی سایر دستگاه ها.
١٠_ برنامه ریزی و ساماندهی کوچ و اسکان عشایر در چهارچوب طرح های جامع ناحیه ای.
١١_ توسعه و حمایت صنایع کوچک تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی و صنایع روستایی در چارچوب سیاستهای صنعتی کشور.
ه_ امور کشاورزی، دام و آبزیان:
١_ برنامه ریزی و اتخاذ تابیر لازم به منظور افزایش بهره وری از عوامل و منابع تولید کشاورزی و دستیابی به الگوهای کشت متناسب با منابع آب در دسترس، ظرفیت های تولید و شرایط اقلیمی مناطق مختلف کشور.
٢_ تامین بهداشت دام و فرآورده های مربوط به آن و مبارزه با بیماریهای دامی و مشترک انسان و دام، قرنطینه دام و کنترل بهداشتی کشتارگاه ها و نظارت بهداشتی بر مراتع، آبشخورها ، محل نگهداری دام، کارخانه های تولید خوراک دام و سایر تاسیسات و مراکز تهیه ، نگهداری و عرضه فرآورده های خام دامی.
٣_ نظارت و کنترل بر تولید، واردات و مصرف مایه ها و سایر مواد بیولوژیکی مورد مصرف دامی.
٤_ برنامه ریزی و انجام اقدامات لازم به منظور ایجاد و گسترش شبکه های پیش آگاهی و مراقبت ، پیشگیری، قرنطینه گیاهی و تشخیص و مبارزه با آفات و بیماریهای عمومی ، همگانی و سایر آفات و بیماری های گیاهی و نظارت بر ورود، تولید توزیع و مصرف سموم مورد نیاز بخش کشاورزی با رعایت شاخص های زیست محیطی کشور.
٥_ برنامه ریزی و تهیه و اجرای طرح های مربوط به حفظ منابع دام، طیور و اصلاح نژاد و بهبود تغذیه دام.
٦_ توسعه کمی و کیفی تولیدات دامی و تدوین واجرای نظام دامداری کشور و ساماندهی کشتارگاه ها .
٧_ برنامه ریزی و اتخاذ تدابیر لازم در جهت حفظ احیاء توسعه و بهره برداری مناسب از منابع آبزی آب های تحت حاکمیت و صلاحیت دولت جمهوری اسلامی ایران و توسعه آبزی پروری در کشور.
ز_ امور حمایتی:
١_ حمایت از توسعه سرمایه گذاری در بخش کشاورزی و استفاده از تسهیلات اعتباری بانک کشاورزی و سایر منابع بانکی و تشکیل صندوق های حمایت از توسعه بخش کشاورزی و صنایع تبدیلی و روستایی با مشارکت تولید کنندگان و فراهم آوردن تسهیلات لازم برای تامین اعتبارات مورد نیاز تولید کنندگان بخش کشاورزی.
٢_ اجرای سیاست ها و روش های حمایتی و بیمه ای به منظور حمایت از تولید کنندگان ، تولیدات و تاسیسات بخش کشاورزی و پرداخت خسارت به تولید کنندگان خسارت دیده براساس سیاست های اتخاذ شده .
خوردگی قطعات فولادی در سازههای مجاور آب و نیز خوردگی میلگردهای فولادی در سازههای بتن آرمه ای که در معرض محیطهای خورندة کلروری و کربناتی قرار دارند، یک مسالة بسیار اساسی تلقی میشود. در محیطهای دریایی و مرطوب وقتی که یک سازة بتنآرمة معمولی به صورت دراز مدت در معرض عناصر خورنده نظیر نمکها، اسیدها و کلرورها قرار گیرد، میلگردها به دلیل آسیب دیدگی و خوردگی، قسمتی از ظرفیت خود را از دست خواهند داد. به علاوه فولادهای زنگ زده بر پوستة بیرونی بتن فشار میآورد که به خرد شدن و ریختن آن منتهی میشود. تعمیر و جایگزینی اجزاء فولادی آسیب دیده و نیز سازة بتن آرمهای که به دلیل خوردگی میلگردها آسیب دیده است، میلیونها دلار خسارت در سراسر دنیا به بار آورده است. به همین دلیل سعی شده که تدابیر ویژهای جهت جلوگیری از خوردگی اجزاء فولادی و میلگردهای فولادی در بتن اتخاذ گردد که از جمله میتوان به حفاظت کاتدیک اشاره نمود. با این وجود برای حذف کامل این مساله، توجه ویژه ای به جانشینی کامل اجزاء و میلگردهای فولادی با یک مادة جدید مقاوم در مقابل خوردگی معطوف گردیده است. از آنجا که کامپوزیتهای FRP (Fiber Reinforced Polymers/Plastics) بشدت در مقابل محیطهای قلیایی و نمکی مقاوم هستند که در دو دهة اخیر موضوع تحقیقات گستردهای جهت جایگزینی کامل با قطعات و میلگردهای فولادی بودهاند. چنین جایگزینی بخصوص در محیطهای خورنده نظیر محیطهای دریایی و ساحلی بسیار مناسب به نظر میرسد. در این مقاله مروری بر خواص، مزایا و معایب مصالح کامپوزیتی FRP صورت گرفته و قابلیبت کاربرد آنها به عنوان جانشین کامل فولاد در سازههای مجاور آب و بخصوص در سازة بتن آرمه، به جهت حصول یک سازة کاملاً مقاوم در مقابل خوردگی، مورد بحث قرار خواهد گرفت.
بسیاری از سازههای بتن آرمة موجود در دنیا در اثر تماس با سولفاتها، کلریدها و سایر عوامل خورنده، دچار آسیبهای اساسی شدهاند. این مساله هزینههای زیادی را برای تعمیر، بازسازی و یا تعویض سازههای آسیب دیده در سراسر دنیا موجب شده است. این مساله و عواقب آن گاهی نه تنها به عنوان یک مسالة مهندسی، بلکه به عنوان یک مسالة اجتماعی جدی تلقی شده است ]1[. تعمیر و جایگزینی سازههای بتنی آسیبدیده میلیونها دلار خسارت در دنیا به دنبال داشته است. در امریکا، بیش از 40 درصد پلها در شاهراهها نیاز به تعویض و یا بازسازی دارند ]2[. هزینة بازسازی و یا تعمیر سازههای پارکینگ در کانادا، 4 تا 6 میلیارد دلار کانادا تخمین زده شده است ]3[. هزینة تعمیر پلهای شاهراهها در امریکا در حدود 50 میلیارد دلار برآورد شده است؛ در حالیکه برای بازسازی کلیة سازههای بتن آرمة آسیبدیده در امریکا در اثر مسالة خوردگی میلگردها، پیشبینی شده که به بودجة نجومی 1 تا 3 تریلیون دلار نیاز است ]3[ !
از مواردی که سازههای بتن آرمه به صورت سنتی مورد استفاده قرار میگرفته، کاربرد آن در مجاورت آب و نیز در محیطهای دریایی بوده است. تاریخچه کاربرد بتن آرمه و بتن پیشتنیده در کارهای دریایی به سال 1896 بر میگردد ]4[. دلیل عمدة این مساله، خواص ذاتی بتن و منجمله مقاومت خوب و سهولت در قابلیت کاربرد آن چه در بتنریزی در جا و چه در بتن پیشتنیده بوده است. با این وجود شرایط آب و هوایی و محیطی خشن و خورندة اطراف سازههای ساحلی و دریایی همواره به عنوان یک تهدید جدی برای اعضاء بتن آرمه محسوب گردیده است. در محیطهای ساحلی و دریایی، خاک، آب زیرزمینی و هوا، اکثراً حاوی مقادیر زیادی از نمکها شامل ترکیبات سولفور و کلرید هستند.
در یک محیط دریایی نظیر خلیج فارس، شرایط جغرافیایی و آب و هوایی نامناسب، که بسیاری از عوامل خورنده را به دنبال دارد، با درجة حرارتهای بالا و نیز رطوبتهای بالا همراه شده که نتیجتاً خوردگی در فولادهای به کار رفته در بتن آرمه کاملاً تشدید میشود. در مناطق ساحلی خلیج فارس، در تابستان درجة حرارت از 20 تا 50 درجة سانتیگراد تغییر میکند، در حالیکه گاه اختلاف دمای شب و روز، بیش از 30 درجة سانتیگراد متغیر است. این در حالی است که رطوبت نسبی اغلب بالای 60 درصد بوده و بعضاً نزدیک به 100 درصد است. به علاوه هوای مجاور تمرکز بالایی از دیاکسید گوگرد و ذرات نمک دارد [5]. به همین جهت است که از منطقة دریایی خلیج فارس به عنوان یکی از مخربترین محیطها برای بتن در دنیا یاد شده است [6]. در چنین شرایط، ترکها و ریزترکهای متعددی در اثر انقباض و نیز تغییرات حرارتی و رطوبتی ایجاد شده، که این مساله به نوبة خود، نفوذ کلریدها و سولفاتهای مهاجم را به داخل بتن تشدید کرده، و شرایط مستعدی برای خوردگی فولاد فراهم میآورد [7-9]. به همین جهت بسیاری از سازههای بتن مسلح در نواحی ساحلی ایران نظیر سواحل بندرعباس، در کمتر از 5 سال از نظر سازهای غیر قابل استفاده گردیدهاند.
نظیر این مساله برای بسیاری از سازههای در مجاورت آب، که در محیط دریایی و ساحلی قرار ندارند نیز وجود دارد. پایههای پل، آبگیرها، سدها و کانالهای بتن آرمه نیز از این مورد مستثنی نبوده و اغلب به دلیل وجود یون سولفات و کلرید، از خوردگی فولاد رنج میبرند.
تکنیکهایی چند، جهت جلوگیری از خوردگی قطعات فولادی الحاقی به سازه و نیز فولاد در بتن مسلح توسعه داده شده و مورد استفاده قرار گرفته است که از بین آنها میتوان به پوشش اپوکسی بر قطعات فولادی و میلگردها، تزریق پلیمر به سطوح بتنی و حفاظت کاتدیک میلگردها اشاره نمود. با این وجود هر یک از این تکنیکها فقط تا حدودی موفق بوده است [10]. برای حذف کامل مساله، توجه محققین به جانشین کردن قطعات فولادی و میلگردهای فولای با مصالح جدید مقاوم در مقابل خوردگی، معطوف گردیده است.
مواد کامپوزیتی (Fiber Reinforced Polymers/Plastics) FRP موادی بسیار مقاوم در مقابل محیطهای خورنده همچون محیطهای نمکی و قلیایی هستند. به همین دلیل امروزه کامپوزیتهای FRP، موضوع تحقیقات توسعهای وسیعی به عنوان جانشین قطعات و میلگردهای فولادی و کابلهای پیشتنیدگی شدهاند. چنین تحقیقاتی به خصوص برای سازههای در مجاورت آب و بالاخص در محیطهای دریایی و ساحلی، به شدت مورد توجه قرار گرفتهاند.
مواد FRP از دو جزء اساسی تشکیل میشوند؛ فایبر (الیاف) و رزین (مادة چسباننده). فایبرها که اصولاً الاستیک، ترد و بسیار مقاوم هستند، جزء اصلی باربر در مادة FRP محسوب میشوند. بسته به نوع