لینک فایل معرفی و تحقیق درباره استان یزد(word) 80صفحه

عنوان:معرفی و تحقیق درباره استان یزد

قالب بندی:word

تعداد صفحات:80

همراه با شکل و تصاویر

محتویات

مقدمه

سابقه تاریخی استان یزد

مشخصات جغرافیایی و معرفی استان یزد

ویژگی های طبیعی استان یزد

آب و هوای استان یزد

پوشش گیاهی استان یزد

وضعیت اقتصادی استان یزد

صنایع و معادن استان یزد

معدن سنگ آهن چغارت

معدن سنگ آهن چادرملو

معدن سرب و روی مهدی آباد

شهرستانهای استان یزد

شهرستان ابرکوه

شهرستان بافق

مشخصات جغرافیایی

وجه تسمیه و پیشینه تاریخی

شهرستان اردکان

مشخصات جغرافیایی

وجه تسمیه و پیشینه تاریخی

شهرستان خاتم

شهرستان صدوق

شهرستان طبس

شهرستان تفت

مشخصات جغرافیایی

وجه تسمیه و پیشینه تاریخی

شهرستان مهریز

مشخصات جغرافیایی

وجه تسمیه و پیشینه تاریخی

شهرستان میبد

مشخصات جغرافیایی

وجه تسمیه و پیشینه تاریخی

شهرستان یزد

مشخصات جغرافیایی

مهمترین راه های آسفالته اصلی به یزد عبارتند از:
   - راه یزد- اردکان- نوگنبد، به طول 130 کیلومتر
   - راه یزد- مهریز- شمس، به طول 110 کیلومتر
   - راه یزد- تفت، به طول 18 کیلومتر
   - راه دهشیر- ابرکوه، به طول 33 کیلومتر

وجه تسمیه و پیشینه تاریخی

ژئوتوریسم (گردشگری زمین شناسی) استان یزد

رودخانه ها، چشمه ها و آبشارهای استان یزد

دریاها، جزیره ها و تالاب های استان یزد

سدهای استان یزد

کوه ها، غارها، دشت ها (کویرها)، دره ها و جلگه های استان یزد

جاذبه های کویری

مناطق کویری استان یزد

حیات وحش و مناطق حفاظت شده استان یزد

جاذبه های تاریخی و معماری استان یزد

جاذبه های اجتماعی و فرهنگی استان یزد

صنایع دستی استان یزد

عشایر استان یزد

زمین شناسی استان یزد

خرده قاره ایران مرکزی

زمین لرزه استان یزد

   تعداد 166 زمین لرزه دستگاهی از سال 1900 میلادی تا امروز در این استان روی داده است.
  
   قدیمی ترین زمین لرزه دستگاهی رویداده در استان یزد در تاریخ 2/9/1931 ساعت 3:28:23 ثبت شده است.
   آخرین زمین لرزه دستگاهی رویداده در استان یزد در تاریخ 14/6/2005 در ساعت 37 : 15 : 22 ثبت شده است
   بزرگترین زمین لرزه دستگاهی رویداده در استان یزد در تاریخ 16/9/1978 در ساعت 15:35:56

اقامتگاههای استان یزد

نقشه راه های استان یزد

مسجدهای استان یزد

مراکز عبادی اسلامی استان یزد

ادامه مراکز عبادی اسلامی استان یزد

و . . .

قسمتهایی لز متن

- مقدمه
  
   استان یزد در بردارنده مجموعه بسیار با ارزش از میراث فرهنگی ایران زمین، در سده های گوناگون تاریخی است. عناصر مادی و معنوی فرهنگی موجود در استان یزد، به گونه ‎ای است که بررسی تاریخی را از روزگار پیش دادیان تاکنون کاملاً فراهم کرده است (شکل 1). صدها مسجد، آب انبار، بازار، کاروان سرا، ساباط، قلعه، کاخ، آرامگاه، خانه، سرداب، خانقاه، حسینیه، کاریز و ده ها مکان مقدس تاریخی نزد زرتشتیان در گوشه و کنار این استان؛ مجموعه ‎ای کامل را به وجود آورده است. استان یزد؛ با قرار گرفتن در بخش مرکزی فلات ایران در برگیرنده نامناسب ترین عوامل طبیعی چیره بر فلات مرکزی ایران نیز است. استان یزد از دیرباز منطقه ای صنعتی بوده و اکنون نیز دارای کارخانه های تولیدی بزرگ و کوچک است. این منطقه از جاذبه های پرشمار طبیعی، تاریخی، معماری، فرهنگی و اجتماعی برخوردار بوده و یکی از مهمترین مناطق جهانگردی ایران به شمار می آید.
    

شکل 1: بافت قدیمی شهر یزد

 

2- سابقه تاریخی استان یزد
  
   یزد، یعنی آفریننده خوبی ها، پاکی ها و شهر خداست. نامگذاری این شهر با واژه «یزش» به معنای ستایش و نیایش در زبان پارسی میانه و با واژه یزدان یا یزتان به معنی پاک، مقدس، فرخنده و همچنین به معنی ذات خدا در ارتباط است (شکل 2). یزد در دوران هخامنشی و شاید پیش از آن «ایستاتیس» نامیده می شده که «هرفته» (فرافر) و «سریزد» کنونی، در 30 کیلومتری خاور شهر یزد بازمانده این شهر است. استان یزد از تاریخی کهن برخوردار است، تا جایی که بنای شماری از شهرهای آن، مانند: میبد را به سلیمان پیامبر، یزد را به ضحاک و اسکندر مقدونی و ابرکوه را به ابراهیم پیامبر نسبت داده ‎اند. مجموعه آثار باستانی پراکنده موجود در استان یزد به سهم خود، بازمانده شایان توجهی از تاریخ و فرهنگ کهن ایران است. کشاورزی و مدنیت یزد، در چهار کانون بزرگ مهریز و فهرج، یزد، رستاق و میبد و اردکان، پا گرفته است. این منطقه با قرار گرفتن در مسیر شاه راه های باستانی ری- کرمان و پارس- خراسان، در میانه هزاره نخست پیش از میلاد، نقش مرزبانی ایالت ها و نگه بانی راه های بسیاری را که به چهار سوی ایران می رفته، ایفا می‎کرده است. منطقه یزد بی گمان، در دوران هخامنشی دارای راه های بزرگ و معتبر، راه داری و مراکز پستی و چاپاری بوده است. زیرا علاوه بر راه های شناخته شده باستانی، از روی مدارک پیشین، راه ‎های فراموش شده‎ ای نیز که در روزگار باستان به مرکز اقتصادی و فرهنگی ایران باستان می‎پیوسته‎ اند به تازگی شناسایی شده‎ اند.
  
  

شکل 2: کوچه های قدیمی یزد

منطقه یزد، در دوران ساسانی، به ویژه در روزگار قباد، انوشیروان و یزدگرد اوّل..... از جایگاه اجتماعی و اقتصادی ویژه ای بر خوردار بوده و به عمران و آبادی آن، توجه بسیار شده است. در نخستین سده اسلامی، سرزمین یزد به دست مسلمانان افتاده قبایل عرب به سوی ایران سرازیر شدند. گروهی نیز از قبیله های بنی تمیم و بنی عامر، در کوی عرب های یزد، استقرار یافتند. در سده 4 هـ.ق، که دیلمیان بر بخش های باختر و جنوب ایران و عراق چیره گردیدند، جمعی از علویان هم به یزد آمده در کوی حسنیان سکونت گزیدند. بنیانگذار این خاندان علاءالدوله ابوجعفر بود که در 398 هـ.ق، از سوی سیّده خاتون، دختر عمه خود (مادر مجدالدوله دیلمی) به حکومت مستقل اصفهان و پیرامون آن منسوب گردید. در سال 443 هـ.ق طغرل سلجوقی، شمس الملوک ظهیرالدین ابومنصور فرامرز را به حکومت مستقل یزد و ابرکوه منصوب کرد. از سرشناس ترین افراد این خاندان امام زاده سیّد جعفر (ع) است، که از سیّدهای عریضی بوده در سال 424 هـ.ق، در یزد در گذشت و مزارش همچنان زیارتگاه مردم است.
  
   حکمرانی ابومنصور فرامرز در روزگار فرمان روایی طغرل، آلب ارسلان و ملک شاه سلجوقی بوده نزد آنان احترام ویژه ای داشت. پس از وی به ترتیب فرزندش مؤید الدوله ابومنصور علی بن فرامرز، علاءالدوله کالیجار و پسرش امیر فرامرز، بر یزد حکومت کردند. اینان در نزد سلجوقیان، دارای احترام و اعتبار بودند. چون امیر فرامرز پسر نداشت، حکومت یزد به دو دخترش واگذار و رکن الدین سام بن وردان روز، به اتابکی آنان گماشته شد. بدین ترتیب حکومت یزد، از آل کاکویه به اتابکان یزد انتقال یافت.
  
   رکن الدین سام، پس از اندک زمانی، در سال 584 هـ.ق، از کار اتابکی دختران امیر فرامرز کنار رفت و برادرش عزالدین، به اتابکی رسید. اتابکان یزد با ایجاد پیوند های زناشویی، روابط دوستانه ‎ای با سلجوقیان برقرار کردند و مورد احترام و مشورت آنان بودند. پس از عزالدین (در گذشته 615 هـ.ق)، وردان روز، اسفهسالار ابومنصور (قطب الدین) (در گذشته 637 هـ.ق)، قطب الدین محمود، رکن الدین علاءالدوله (در گذشته 662 هـ.ق)، طغان شاه، علاءالدوله (در گذشته 673 هـ.ق)، رکن الدین یوسف شاه، و حاجی شاه بن یوسف شاه یکی پس از دیگری به اتابکی رسیده بر یزد و پیرامون آن حکومت کردند. اتابکان در آبادی و عمران یزد کوشش های بسیاری کردند و بناهای زیادی از خود به یادگار گذاشتند. رکن الدین سام در نزدیکی دروازه مهریز مدرسه اتابک را ساخت. وردان روز در بازار دلالان، مدرسه وردان روز را بنا کرد. محمود شاه در گسترش شهر کوشید و کوی ‎های بیرون شهر را درون حصار آورده میدانی بزرگ نیز در شهر ساخت. مادرش مریم ترکان نیز روستای مریم آباد را بنا نهاد. در روزگار حمله چنگیز به ایران سلطان ابومنصور اتابک (قطب الدین)، چیرگی مغولان را پذیرفت و جانشینان اش به عنوان دست نشاندگان مغول، در حکومت یزد پایدار شدند و با کفایت و زیرکی، یزد را از سپاه مغول مصون داشتند.
   در این دوره به دلیل امنیت و آرامش نسبی در یزد، بازرگانی و پیشرفت شهرها و آبادی ها و مبادله کالاهای گوناگون، رونق یافت و کالاهای یزدی تا آن سوی آب های جنوبی ایران، به ویژه هندوستان راه یافت. راه داری و نگه داری راه ها، در دوران مغول و ایل خانان مورد توجه قرار گرفت و نگاه داری راه ‎ها را به بزرگان و امرا واگذار کردند. در اوایل سده 8 هـ.ق، امنیت و نیز راه هایی که از منطقه یزد می ‎گذشتند؛ گسترش یافت. این مسأله نقش به سزایی در رونق بازرگانی و همچنین شکوفایی اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی ایالت یزد داشت. حکومت حاجی شاه بن یوسف آخرین اتابک خاندان اتابکان یزد، در 718 هـ.ق به دست امیر مبارزالدین محمّد بن مظفر از میان رفت.
  
   امیر مظفر، بزرگ خاندان مظفر، از نوادگان غیاث الدین خراسانی بود، که در، دربار ایلخانان مغول وارد خدمت شد و به حکومت میبد رسید. پس از مرگ او، پسرش امیر مبارزالدین محمّد در اوایل حکومت ابوسعید بهادرخان (716-736 هـ.ق) ایل خان مغول به حکومت میبد و راه داری یزد انتخاب شد. در سال 718 هـ.ق، حاجی شاه بن یوسف، اتابک یزد را، در نبردی شکست داده و ضمن پایان دادن به حکومت اتابکان یزد از سوی ابوسعید بهادرخان، به حکومت یزد رسید.
  
   مبارزالدین محمّد، پس از درگذشت ابوسعید بهادرخان، دم از استقلال زد و بر کرمان، شیراز و قلمرو حکومت ملوک شبان کاره، در جنوب ایران چیره شده در سال 723 هـ.ق، حکومت آل مظفر را تشکیل داد. یزد، در روزگار حکومت امیر مبارزالدین، از نظر سیاسی و اقتصادی دارای اهمیت و اعتبار شد. این جایگاه، نه تنها به خاطر تلاش مظفریان در یزد پدید آمد، بلکه شرایطی که در دوره مغول بر کشور حاکم شد، شهرهای دور افتاده و به دور از هیاهوی سیاسی، چون یزد را مورد توجه نامداران قرار داد. طی یک سده حکمرانی مغول بر ایران، ناحیه یزد بیش از دو برابر گسترش یافت و با مدیریت و تدبیر امیر مبارزالدین محمّد، به مرکز فعالیت های سیاسی و اقتصادی تبدیل یافت. قلمرو امیر مبارزالدین محمّد با در گذشت وی به سال 765 هـ.ق بین پسرانش پخش شد، به طوری که سلطان احمد، در کرمان، شاه محمود، در اصفهان، شاه یحیی، در یزد و شاه شجاع، در فارس و بخشی از خوزستان به حکومت پرداختند. که از این میان شاه یحیی نسبت به آبادانی سرزمین یزد، تلاش بسیار کرد. در حکومت 77 ساله آل مظفر (718-795 هـ.ق) منطقه یزد به اوج شکوفایی و بزرگی فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی رسید. در مدرسه ها، مسجدها، دارالسیاده ها و خانقاه ها، علوم گوناگون رایج زمان، درس داده می شد. ویژگی دیگر دوره مظفریان رونق صوفیگری در یزد است. ایجاد خانقاه ها ویژه مرشدان و مریدان صوفیان نبود، بلکه شاهان و شاهزادگان مظفری و بزرگان هم بدان علاقه مند بوده صوفیان یزد، از احترام ویژه خاندان مظفری برخوردار بودند. حکومت آل مظفر در سال 795 هـ.ق به دست تیمور لنگ خاتمه یافت.
  
  

تیمور لنگ حکومت یزد را به یکی از نزدیکان خود سپرد. اما پس از بازگشت تیمور به ماوراءالنهر، گروهی، از همدلی مردم نسبت به آل مظفر بهره برده به رهبری آبدار، یزد را از دست حاکم تیموری بیرون آوردند. سپس سلطان محمّد، پسر ابوسعید طبسی، یزد را به دست آورده استقلال آن را اعلام نمود. با عدم توفیق حاکمان تیموری نایین، اصفهان و اردستان در برگرداندن نظم و امنیت به یزد، پیر محمّد، پسر عمر شیخ و نوه تیمور لنگ حکم ران فارس، و نیز حاکم سیستان با سپاهی ره سپار یزد شده؛ یزد را محاصره و سرانجام گشودند. تیمور لنگ برای حفظ جایگاه هنری و اهمیت یزد، دستور داد نسبت به مردم این سامان نرمی نشان داده مالیات دو ساله را نگیرند. همچنین فرمان داد تا برج و باروی شهر را بنا کرده دارالحکومه معروف به «دژ مبارکه نارین قلعه» را به طور شایسته ای بسازند.
  
   ایالت یزد پس از مرگ تیمور، مدتی پهنه درگیری نوادگان تیمور، پیر محمّد و اسکندر بود. شاهرخ پسر تیمور با پیروز شدن بر دیگران حکومت یزد را به امیر جلال الدین، پسر چخماق سامی سپرد. وی با مردم یزد به خوبی رفتار کرد و برای عمران و آبادی این سرزمین کوشش نمود و بناهای بسیاری از خود بر جای نهاد، که برخی از آنها هنوز برجای مانده از آثار تاریخی و دیدنی استان یزد به شمار می روند. پس از در گذشت امیر جلال الدین، بیوه و فرزندانش دنباله کار را گرفته از خاندان خود، نام نیک به یادگار گذاشتند. بازماندگان تیمور، در همه جا دلگرم کننده هنرمندان، معماران و اندیشمندان بودند و یزد نیز در این زمان به شکوفایی اقتصادی، هنری و فرهنگی رسید. کاشی کاری‎های مسجد جامع و میدان امیر چخماق و مسجد امیر چخماق، مصلای عتیق، .... از آثار این زمان است. مدرسه ها و کتاب خانه های بسیاری چون مدرسه و کتاب خانه قطبیه سربلوک، مدرسه دارالصفا، مدرسه و کتاب خانه یوسف چهره، مدرسه و کتاب خانه اصیلیّه سردهوک و کتاب خانه باوردیه ایجاد شدند، که نویسندگان، پژوهشگران و تاریخ نگارانی، چون شرف الدین علی یزدی، در آنها پرورش یافتند.
   با برآمدن ترکمانان قراقویونلو و آق قویونلو، یزد از دست تیموریان بیرون رفته امیران ترکمان، یکی پس از دیگری بر ایالت یزد حکومت کردند. حکومت طوایف گوناگون با تسلط شاه اسماعیل صفوی بر تمام ایران در 913 هـ.ق، خاتمه یافت. نعمت الله باقی، پسر میرزا عبدالباقی، صوفی سرشناس، که در جنگ چالدران کشته شد، در زمان شاه تهماسب، دختر شاه اسماعیل را به زنی گرفته حاکم یزد شد. وی دیوان خانه عباسیه را ساخت و مسجد شاه تهماسب، در نزدیکی میدان بعثت کنونی از یادگارهای اوست. از دیگر آثار دوران صفوی می‎توان به این موارد نیز اشاره کرد : غیاث آباد تفت که به دست میر میران فرزند نعمت الله باقی (ممدوح وحشی بافقی)، مدرسه شفیع، مسجد شاه ولی تفت که شاه ابوالوالی حاکم یزد آن را بنا نهاده است (شکل 3).
  
  

شکل 3: طبیعت کویری یزد

در هنگام حمله افغانها، مردم رشید و آزاده سرزمین یزد، به رهبری میرزا عنایت سلطان، دلاوری های بسیاری از خود نشان دادند؛ چنانکه محمود افغان، در گشودن یزد ناکام مانده راهی اصفهان گردید. اشرف افغان، جانشین محمود، نیز پس از چهار سال نبرد توانست یزد را بگشاید. با روی کار آمدن نادرشاه افشار و بیرون راندن افغانها از ایران، محمّد تقی خان، خواهر زاده عنایت سلطان به حکومت یزد منصوب شد. وی و فرزندانش، تا آخر دوره قاجار، در نقش حاکم یا مستوفی یزد خدمت های ارزنده ای به این سرزمین کرده آثار تاریخی و بناهای دیدنی بسیاری در یزد به یادگار گذاشتند. باغ دولت آباد، باغ ناصریه، مدرسه خان، میدان خان، بازار خان، بازار قیصریه و.... از آثار آنان است. این منطقه در دوره قاجاریه و پس از آن در آرامش و آبادانی به سر برده و هم اکنون نیز یکی از مهمترین و ارزشمندترین مناطق ایران است.
  

3- مشخصات جغرافیایی و معرفی استان یزد
  
   استان یزد؛ با قرار گرفتن در بخش مرکزی فلات ایران در برگیرنده نامناسب ترین عوامل طبیعی چیره بر فلات مرکزی ایران نیز است (شکل 4). کویرهای بزرگ لوت و دشت کویر تا دریاچه نمک قم و کویر نمک هرات و مروست تا کویر نمک ابرکوه و باتلاق گاوخونی استان یزد را فرا گرفته اند. بارش اندک همراه با تبخیر شدید، دور بودن از دریا، نزدیکی با کویر خشک و پهناور نمک، رطوبت نسبی کم همراه با گرمای بسیار، از عواملی هستند، که استان یزد را به گونه خشک ترین استان ایران در آورده است. گذشته از آن، در این منطقه نوسان شدید درجه حرارت نیز وجود دارد. از نظر جغرافیایی بین 29 درجه و 48 دقیقه تا 33 درجه و 30 دقیقه عرض شمالی و 52 درجه و 45 دقیقه تا 56 درجه و 30 دقیقه طول خاوری از نصف النهار مبدا واقع شده است. این استان از شمال خاوری به استان خراسان از شمال و باختر به استان اصفهان، از جنوب باختری به استان فارس و از جنوب خاوری به استان کرمان محدود می شود. به دلیل دور بودن از مرزهای ایران، در طول تاریخ از بحران ها و فشارهای فرهنگی و نژادی مصون مانده است. استان یزد براساس سرشماری سراسری سال 1375 جمعیتی در حدود 828401 نفرجمعیت داشته و شهرستانهای آن عبارتنداز: ابرکوه، اردکان، بافق، تفت، خاتم، صدوق، طبس، مهریز، میبد و یزد.
  

شکل 4: طبیعت استان یزد

دشت رسوبی یزد، در فلات مرکزی ایران، از حوزه های مهم جغرافیایی است که از دامنه شیرکوه در جنوب آغاز می شود و با شیب ملایمی تا کویر سیاه کوه در شمال ادامه می یابد. با توجه به موقعیت جغرافیایی، این استان در بر گیرنده نامناسب ترین عوامل طبیعی چیره بر فلات مرکزی ایران است. استان یزد گذشته از جایگاه ویژه طبیعی- جغرافیایی و دارا بودن منابع زیرزمینی، از لحاظ تاریخی و فرهنگی نیز از کهن ترین مناطق ایران به شمار می رود و از گذشته های دور دارای فرهنگی درخشان بوده است. کوه های این استان جزو رشته کوه های مرکزی ایران به شمار می روند. دشت های کویری آن، همانندی زیادی با دشت کویر و دشت لوت دارند. بلندترین ناحیه استان یعنی رشته کوه های شیرکوه (4075 متر) در بخش جنوب باختری استان قرار گرفته و پست ترین ناحیه، شمال تا شمال خاوری را در بر می گیرد که همراه با باتلاق های نمک است. راه های دست رسی به این استان عبارتند از:
   - راه ری- اصفهان- یزد: این راه از ری به سوی جنوب رفته از قم و کاشان گذشته به شهر گبای (اصفهان کنونی) رسیده از آنجا شعبه ای از آن، از راه یزد به کرمان و از کرمان باز شعبه ای به سیستان، سند و کرانه های دریای مکران (دریای عمان) می پیوست.
   - راه یزد- سیستان: از سیستان تا یزد، راهی وجود داشته، که کویر را در دور افتاده ترین بخش هایش، یعنی بین «ده سلم» و گدارباروت، میان بر می کرده است.
   - راه یزد به خراسان: این راه که دارای ایستگاه های بسیاری است، از یزد به سوی آنجیره و خزانه رفته از تل سیاه و ساغند و پشت بادام گذشته به رباط محمّد رسیده از آنجا به ریگ و مهلب و رباط حوران،.... رفته، سر انجام به ترشیز (کاشمر) و از آنجا به نیشابور می پیوسته است.
  
   در حال حاضر استان یزد دارای راه های زمینی و هوایی است. راه های زمینی آن، از گونه شوسه، آسفالته و راه آهن، عبارتند از:
   - راه های اصلی، فرعی، روستایی: این راه ها، شامل راه های اصلی، فرعی، روستایی و مال رو است. راه های اصلی، استان را با استانهای اصفهان، فارس، کرمان و خراسان پیوند می دهد و از راه های مهم ارتباطی شمال به جنوب و باختر به خاور ایران است.
  
   استان یزد، در سال 1375 هـ.ش، دارای بیش از دو هزار کیلومتر راه اصلی آسفالته و راه های فرعی و روستایی بوده است. محور اصلی ارتباطی استان یزد، سرشناس به جاده سنتو، یکی از پر رفت و آمدترین شبکه های ارتباطی ایران، به ویژه در حمل و نقل بار با وسایط نقلیه سنگین به شمار می رود. بندر های مهم هرمزگان و همچنین بندر استراتژیک چابهار در استان سیستان و بلوچستان نیز تأثیر زیادی در رونق این راه ارتباطی داشته اند.
  

 

کلمات کلیدی : معرفی و تحقیق درباره استان یزد,سابقه تاریخی استان یزد,مشخصات جغرافیایی و معرفی استان یزد,ویژگی های طبیعی استان یزد,آب و هوای استان یزد,پوشش گ
در این سایت هیچ فایلی برای فروش قرار نمی گیرد. برای پشتیبانی و خرید فایل به مراجعه بفرمائید: