محتوای انرژی هیدروژن:
محتوای انرژی به صورت مقدار انرژی در واحد جرم سوخت تعریف میشود. در بین سوختهای رایج، هیدروژن از محتوای انرژی بالایی برخوردار است. به عنوان مثال، انرژی یک کیلوگرم هیدروژن برابر با ۲٫۴ گیلوگرم گاز طبیعی و ۲٫۷ کیلوگرم بنزین است. البته با توجه به اینکه چگالی هیدروژن کمتر از گاز طبیعی و بنزین است، برای ذخیره سازی هیدروژن نیاز به مخازن بزرگتری است. حجمی از هیدروژن که از نظر محتوای انرژی، با مقداری بنزین معادل باشد، چهار برابر بنزین حج اشغال خواهد کرد!
آلایندگی هیدروژن:
هیدروژن آلاینده نیست و ورود آن به اتمسفر و یا آب و خاک، مشکل خاصی را ایجاد نمیکند و ماده خروجی از خودروهای هیدروژنی آب است و با محیط زیست سازگار میباشد اما استفاده از سوختهای فسیلی همچون گاز و بنزین، آلودگیهای زیست محیطی در پی خواهد داشت. ترکیبات سمیای همچون ترکیبات آروماتیکی و یا سرب و جیوه که ممکن است در بنزین وجود داشته باشد، میتواند صدمات شدیدی را به جانداران و محیط زیست بزند. گاز طبیعی هم با اینکه ۶۰% مونو اکسید کربن کمتری نسبت به بنزین دارد، اما آلایندگی آن نسبت به هیدروژن بسیار زیاد است.
رنگ، بو و مزه هیدروژن:
هیدروژن بدون بو و رنگ و مزه است و نشتی آن فقط با حسگرهای خاصی قابل تشخیص است. گرچه گاز طبیعی هم بدون بو و رنگ و مزه است اما با اضافه کردن ترکیبات مرکاپتان به گاز طبیعی، گاز طبیعی بوی خاصی میگیرد تا افراد از نشتی آن آگاه شوند. به دلیل مسموم شدن کاتالیستهای پیل سوختی توسط ترکیبات گوگردی، نمیتوان مرکاپتانها را به هیدروژن اضافه نمود.
اشتعال پذیری هیدروژن:
هیدروژن، سوختی با ضریب نفوذ بالا و مولکولهای کوچک است که به راحتی آتش نمیگیرد. هیدورژن در غلظتهای بالا با مقداری کمی گرما، مشتعل میشود اما معمولا در هنگام تصادفات به دلیل اینکه هیدروژن ضریب نفوذ بسیار بالایی نسبت به گاز طبیعی دارد، قبل از آنکه آتش بگیرد، به سرعت در محیط پخش میشود.
محدوده اشتعال پذیری هیدروژن:
هیدروژن محدوده اشتعال پذیری زیادی دارد و میتواند در نسبتهای ۴% تا ۷۵% بسوزد اما با توجه به نسبت محدوده اشتعال پذیری و نسبت حجمی بنزین و گاز طبیعی برای سوختن، خطر هیدروژن بیشتر از گاز طبیعی و کمتر از بنزین میباشد.
قابلیت انفجار هیدروژن:
اکنون بحث روشهای ذخیرهسازی هیدروژن از مباحث داغ به شمار میرود. هیدروژن تا زمانی که به تنهایی در مخزن باشد، انفجار رخ نمیدهد. حضور یک اکسید کننده مانند اکسیژن با غلظت حداقل ۱۰% به صورت خالص و یا ۴۱% به صورت هوا، میتواند سبب انفجار مخزن هیدروژن شود اما با توجه به اینکه بنزین در غلظتهای بسیار پایینتر قابل انفجار است، خطر انفجار مخزن هیدروژن کمتر از بنزین است و اگر محیط اطراف باز باشد، خطر انفجار هیدروژن به دلیل ضریب نفوذ بالایی که دارد، بسیار کمتر از بنزین است.
شعله هیدروژن:
شعله هیدروژن آبی کمرنگ و تقریبا نامرئی است و به صورت متمرکز و عمودی است و همین موضوع سبب ایمنی بیشتر هیدروژن نسبت به بنزین است زیرا در صورتی که مخزن ذخیره هیدروژن سوراخ شود، شعله هیدروژن از مخزن فاصله میگیرد و به صورت متمرکز و عمودی و با سرعت زیادی میسوزد و در عرض کمتر از دو دقیقه کل ذخیره هیدروژن به اتمام میرسد اما با کوچکترین نشتی در مخزن ذخیره بنزین، انفجار رخ خواهد داد و آتش به اطراف سرایت خواهد کرد.
انرژی هیدروژن و پیل سوختی
مجموعهای از عوامل مختلف از جمله محدودیت منابع فسیلی، تأثیرات منفی زیست محیطی، بهرهگیری از منابع هیدروکربنی، افزایش قیمت سوختهای فسیلی، منازعات سیاسی و تأثیرات آن بر روی ارائه انرژی پایدار از جمله دلایلی هستند که بسیاری از سیاستمداران و متخصصین مباحث انرژی و محیط زیست را در حرکت به سوی ایجاد ساختاری نوین مبتنی بر امنیت ارائه انرژی، حفظ محیط زیست، ارتقاء کارایی سیستم انرژی وادار نموده است. بر این اساس هیدروژن یکی از بهترین گزینهها جهت ایفای نقش حامل انرژی در این سیستم جدید ارائه انرژی میباشد.
هیدروژن بعنوان فراوانترین عنصر موجود در سطح زمین به روشهای مختلف قابل تولید میباشد. در یک سیستم ایده آل انرژی بر پایه هیدروژن با هدف تأمین امنیت ارائه انرژی، حفظ محیط زیست و ارتقاء کارایی سیستم انرژی، هیدروژن از الکتریسیته تولیدی از منابع تجدیدپذیر نظیر باد، خورشید، زمین گرمایی و نظایر آن تولید شده و پس از ذخیره سازی و انتقال به محلهای مصرف، در کاربردهای مختلف از جمله تجهیزات الکترونیکی کوچک (میلی وات) ، صنعت حمل و نقل و صنایع نیروگاهی قابل بکارگیری است. با این رویکرد بسیاری بر این باورند که سوخت نهایی بشر هیدروژن بوده و بشر درآیندهای نه چندان دور عصر هیدروژن را تجربه خواهد نمود.
از جمله ویژگیهایی که هیدروژن را از سایر گزینههای مطرح سوختی متمایز مینماید، میتوان به فراوانی، مصرف تقریباً منحصر به فرد، انتشار بسیار ناچیز آلایندهها، برگشتپذیر بودن چرخه تولید آن و کاهش اثرات گلخانهای اشاره نمود.سیستم انرژی هیدروژنی بدلیل استقلال از منابع اولیه انرژی، سیستمی دایمی، پایدار، فناناپذیر، فراگیر و تجدیدپذیر میباشد و پیش بینی میشود که در آیندهای نه چندان دور تولید و مصرف آن بعنوان حامل انرژی به سراسر اقتصاد جهانی سرایت نموده و اقتصاد هیدروژنی تثبیت شود؛ با این وجود نباید انتظار داشت که هیدروژن در بدو ورود از نظر قیمتی بتواند با سایر حاملهای انرژی رقابت نماید. در آینده هیدروژن و پیلهای سوختی میتوانند نقش محوری و کنترل کنندگی در آلودگی شهرها داشته باشند.عمل تبدیل انرژی شیمیایی موجود در هیدروژن به انرژی الکتریکی توسط پیل سوختی انجام میپذیرد که متناسب با کاربرد و خواص ساختاری آنها، پیلهای سوختی خود به انواع مختلف تقسیم میشوند. در واقع اهمیت فناوری پیل سوختی در یک سیستم انرژی بر پایه هیدروژن (عصر هیدروژن)به گونهای است که بسیاری آنرا به لوکوموتیو قطار توسعه عصر هیدروژن تشبیه نمودهاند. علاوه بر فناوری پیل سوختی به عنوان مصرف کننده هیدروژن در عصر هیدروژن، فناوریهای تولید، ذخیره سازی، عرضه و انتقال هیدروژن نیز از اجزاء اصلی ساختار انرژی این عصر خواهند بود.
مصرف گسترده و کلان انرژی حاصل از سوختهای فسیلی اگرچه رشد سریع اقتصادی جوامع پیشرفته صنعتی را به همراه داشته است اما بواسطه انتشار مواد آلاینده حاصل از احتراق و افزایش دی اکسید کربن در جو و پیامدهای آن، جهان را با تغییرات روز افزونی آماده ساخته است که افزایش دمای زمین، تغییرات آب و هوایی، بالا آمدن سطح آب دریاها و در نهایت تشدید منازعات بین المللی از جمله این پیامدها محسوب می شوند. از سوی دیگر اتمام قریب الوقوع منابع فسیلی و پیش بینی افزایش قیمتها بیش از پیش بر اهمیت و لزوم جایگزینی سیستم انرژی فعلی اهمیت دارد.
در سال 1997 میلادی کنوانسیون تغییرات آب و هوایی با هدف تثبیت غلظت گازهای گلخانه ای در اتمسفر، پروتکل کیوتو را مطرح نمود که به موجب این پروتکل کشورهای صنعتی ملزم به کاهش انتشار گازهای گلخانه ای شده اند و هدف اصلی از این کنوانسیون دستیابی به تثبیت غلظت گازهای گلخانه ای در اتمسفر تا سطحی است که مانع تداخل خطرناک فعالیتهای بشری با سیستم آب و هوایی گردد و چنین سطحی در چهارچوب زمانی مناسب قابل اجرا خواهد بود تا اکوسیستمها بطور طبیعی خود را با تغیییر آب و هوایی تطبیق دهند و اطمینان حاصل شود که امنیت غذایی تهدید نمی شود و توسعه اقتصادی بطور پایدار ایجاد می گردد. از سوی دیگر مجموعه انرژیهای تجدید پذیر روز به روز سهم بیشتری را در سیستم تامین انرژی جهان بعهده می گیرد؛ لذا در برنامه ها و سیاستهای بین المللی، نقش مهمی به منابع تجدید پذیر انرژی محول گردیده است.
انرژی امواج دریا و انرژی اقیانوسی
هر وقت به کنار دریا می روید چه چیز نظر شما را جلب می کند؟ آیا دریای بی موج و تلاطم دیده اید؟ موج دریا چه نوع انرژی دارد؟ آیا می توان از این انرژی بهره جست؟
دیدگاه تاریخی:
بحران نفت به خصوص پس از جنگ اعراب و اسراییل در ١٩٧٣ و بحران انرژی در اواخر قرن بیستم باعث افزایش قیمت نفت شد. بر این اساس استفاده از انرژی های تجدیدپذیر در اولویت قرار گرفت و کشورهایی که مرز آبی گسترده دارند به این فکر افتادند که از انرژی موج دریا برای تولید انرژی استفاده نمایند.
برخی نیروگاه های آبی به صورت شناور روی آب هستند، برخی نیز در کنار ساحل انرژی آب را به برق تبدیل می کنند
انرژی موج (به انگلیسی: Wave power) در اقیانوس باز بر اثر عمل باد روی سطح اقیانوس تولید میشوند. کل انرژی موج توزیع شده در زمین در حدود 2.5x106 MW تخمین زده میشود که در حدود انرژی کلی توزیعی جزر و مد است. انرژی موج منبع تجدید شونده است (انرژی برگشتپذیر) و معمولاً نسبت به انرژی باد بیشتر قابل تولید است. انرژیی که از امواج استخراج میشود، دوباره به سرعت توسط برهمکنش با دو سطح اقیانوس پر میشود. انرژی موج نامنظم، نوسانی و دارای فرکانس پائین است که قبل از اضافه شدن به شبکه باید یه فرکانس 60 هرتز تبدیل شود و همچنین انرژی که از امواج استخراج می شود، دوباره به سرعت توسط برهمکنش با دو سطح اقیانوس پر می شوداز جمله ویژگیهایی که هیدروژن را از سایر گزینههای مطرح سوختی متمایز مینماید، میتوان به فراوانی، مصرف تقریباً منحصر به فرد، انتشار بسیار ناچیز آلایندهها، برگشتپذیر بودن چرخه تولید آن و کاهش اثرات گلخانهای اشاره نمود.سیستم انرژی هیدروژنی بدلیل استقلال از منابع اولیه انرژی، سیستمی دایمی، پایدار، فناناپذیر، فراگیر و تجدیدپذیر میباشد و پیش بینی میشود که در آیندهای نه چندان دور تولید و مصرف آن بعنوان حامل انرژی به سراسر اقتصاد جهانی سرایت نموده و اقتصاد هیدروژنی تثبیت شود؛ با این وجود نباید انتظار داشت که هیدروژن در بدو ورود از نظر قیمتی بتواند با سایر حاملهای انرژی رقابت نماید. در آینده هیدروژن و پیلهای سوختی میتوانند نقش محوری و کنترل کنندگی در آلودگی شهرها داشته باشند.عمل تبدیل انرژی شیمیایی موجود در هیدروژن به انرژی الکتریکی توسط پیل سوختی انجام میپذیرد که متناسب با کاربرد و خواص ساختاری آنها، پیلهای سوختی خود به انواع مختلف تقسیم میشوند. در واقع اهمیت فناوری پیل سوختی در یک سیستم انرژی بر پایه هیدروژن (عصر هیدروژن)به گونهای است که بسیاری آنرا به لوکوموتیو قطار توسعه عصر هیدروژن تشبیه نمودهاند. علاوه بر فناوری پیل سوختی به عنوان مصرف کننده هیدروژن در عصر هیدروژن، فناوریهای تولید، ذخیره سازی، عرضه و انتقال هیدروژن نیز از اجزاء اصلی ساختار انرژی این عصر خواهند بود.
تولید انرژی از دریا
انواع روش های استفاده از انرژی دریا به صورت های زیر می باشد:
1- انرژی امواج ناشی از جزر و مد
انرژی دریایی یا اقیانوسی یکی از انواع انرژی تجدیدپذیر است که در کنار منابع دیگری نظیر انرژی خورشیدی و باد، مورد توجه قرار گرفته است. انرژی امواج و انرژی جزر و مد را میتوان مهمترین زیر مجموعههای انرژیهای دریایی به شمار آورد. به دلیل تفاوتهای موجود در ویژگیها و روشهای فنی جذب آنها، توسعه این دو منبع راه متفاوت و مستقلی را طی کرده است.
نیروگاههای جزر و مدی به دلیل مشابهت با نیروگاه آبی و استفاده از فناوری آماده آنها، به پیشرفتهای سریعی نایل آمده است. اما بروز مشکلات زیست محیطی باعث شده است که تحول و ایجاد تغییرات اساسی در روش کار ضروری شود. توسعه آنها به روش قبل به رغم پیشرفتهای ذکر شده، در عمل محدود شده است. نیروگاههای موجی از تنوع زیادی برخوردار هستند. برخی بر روی آب شناورند و برخی دیگر در ساحل نصب میشوند. همچنین نحوه درگیری آنها با امواج و در نتیجه نوع حرکتی که جذب میکنند با هم تفاوت بسیار دارد. علاوه بر کارهای مطالعاتی نمونههای کوچکی نیز از برخی سیستمهای موجی در نقاط مختلف جهان ساخته شده و مورد آزمایش قرار گرفته است.
امواج در اثر انتقال انرژی از باد به دریا به وجود میآیند. نرخ این انتقال انرژی بستگی به سرعت باد و نیز به مسافتی داردکه در طول آن باد با سطح آب در فعل و انفعال بوده است. موجها به دلیل جرم آبی که نسبت به سطح متوسط دریا جابجا شده، انرژی پتانسیل و به خاطر سرعت ذرات آب، انرژی جنبشی را با خود حمل میکنند. انرژی ذخیره شده از طریق اصطکاک و اغتشاش و با شدتی که بستگی به ویژگی امواج و عمق آب دارد، تلف میشود. موجهای بزرگ در آبهای عمیق انرژی خود ر ا با کندی بسیار از دست میدهند در نتیجه سیستمهای امواج بسیار پیچیده هستند و اغلب هم از بادهای محلی و هم از توفانهایی که روزها قبل در دور دست اتفاق افتادهاند سرچشمه میگیرند. امواج توسط دامنه و دوره تناوبشان مشخص میشوند. قدرت امواج معمولاً برحسب کیلووات بر متر بیان میشود که نمایانگر شدت انتقال یا عبور انرژی از یک خط فرضی به طول یک متر و موازی با موج است. امروزه فناوری تولید انرژی از موج اقیانوسها وجود دارد، به طوری که بیش از 400 اختراع در این زمینه به ثبت رسیده است که ازآنها به سه روش اصلی استفاده از کانال به شکل مخروط ناقص، استفادهاز حرکت عمومی امواج اقیانوس توسط مکانیزمهای گوناگون واستفاده ازیک ستون نوسانی آب میتوان اشاره کرد.
جزر و مد دریا در اثر جاذبه ماه و خورشید به هنگام گردش زمین به وجودمیآید. نیروی جاذبه ماه باعث ایجاد برآمدگی درآبها شده و به علت گردش وضع زمین این برآمدگی به سمت غرب جریان پیدا میکند در نتیجه موجهایی با دوره 12 ساعت و 25 دقیقه ایجاد میشود. که دامنه نوسان آنها در اقیانوسهای بزرگ درحدود 0/5 متراست. اثر نیروی جاذبه خورشید نیز مشابه ولی ضعیفتراست و هر 12 ساعت یک مرتبه ظاهر میشود. به این ترتیب جزر و مد به صورت منظم در قالب امواج قمری رخ میدهد. بیشترین دامنه جزر و مد زمانی به وجود میآید که ماه و خورشید در یک راستا قرار گرفته باشند (اقران) و برعکس هنگامی که آنها در بربیع باشند این دامنه حداقل است. هنگامی که امواج جزر و مدی به سواحل و فلات قاره میرسند، دامنه آنها میتواند در اثر هجوم آب، قیفی شدن آبراه و ایجاد رزنانس به طور قابل ملاحظهای افزایش یابد. مثلاً دامنه جزر و مد در نقاط مناسبی از کشور کانادا به بیش از 10 متر میرسد. به رغم پیچیدگی خاصی که در مورد جزر و مد وجود دارد پیشبینی و محاسبه دقیق آن در هر محل ممکن است.
استحصال انرژی از جزر و مد در نقاطی عملی است که انرژی زیادی به صورت جزر و مدهای بزرگ در آنها متمرکز شده باشد و به علاوه جغرافیای محل نیز برای احداث نیروگاه جزر و مدی مکان مناسبی فراهم کرده باشد. چنین مکانهایی در همه جا یافت نمیشوند. اما تا بحال تعداد نسبتاً زیادی شناسایی شدهاند. در حال حاضر تعداد کمی نیروگاه جزر و مدی در جهان احداث شده است. نخستین و بزرگترین آنها که از نوع تک حوضچهای و دو اثری بوده، با ظرفیت 240 مگاوات در لارانس فرانسه تأسیس شده است که جنبه تجاری دارد. به غیر از آن، نیروگاه 20 مگاواتی آناپولیس در کانادا، نیروگاه آزمایشی 400 کیلوواتی کیسلایاگوبا در شوروی سابق و نیروگاه 3/2 مگاواتی جیانگیز در چین را میتوان نام برد. همچنین چند ایستگاه کوچک چند منظوره در چین احداث شده است. علاوه بر انرژی جزر و مد و امواج، انرژی حرارتی اقیانوسها یا دریاها که از اختلاف دمای آبهای سطحی و آبهای عمیق 1000 متری دریاهای بزرگ استفاده کرده و یک سیکل کم راندمان و دما پایین ترمودینامیکی را بین این دو منبع حرارتی سرد و گرم برقرار میکند نیز مورد توجه و بهرهبرداری آزمایشی قرار گرفته است.
2- انرژی جریانات دریایی
انرژی حاصل از جریانات کمتر مورد بررسی قرار گرفته است و حتی در برخی منابع معتبر انرژیهای تجدیدپذیر، از این منبع به عنوان منبع انرژی نام برده نشده است. استحصال انرژی از این طریق نیز نسبت به بقیه منابع جدیدتر است و تنها می توان به یک یا دو نمونه که در عمل ساخته شده اند اشاره کرد.
شرکت انگلیسی Marine Current Turbine یا MCT در این زمینه پیشرو بوده و پس از نصب توربینهای 300 کیلوواتی Seagen در خلیج Bristol هم اکنون در حال نصب توربینهای 1.2 مگاواتی در شمال ایرلند است. این فنآوری بسیار شبیه توربینهای بادی کار می کند و از جریان سیال آب جهت چرخاندن پرههای بزرگ استفاده می نماید. می توان این فنآوری را در مناطقی که سرعت جریان جزرومدی بالا است و یا در مناطقی که جریانات پایدار اقیانوسی سرعت قابل قبولی دارند نصب کرد. محصول این شرکت که Seagen نام دارد از دو پره دایرهای با قطر 15 تا 20 متر تشکیل شده که موتوری را میچرخانند. سرعت چرخش این پرهها 12 دور در دقیقه است تا برای جانوران بزرگ دریایی عبور کننده خطرناک نباشد. در کشور ما نیز به علت وجود تنگهها و خورهای دارای جریانات با سرعت قابل توجه، احتمالاً امکان استفاده از این فن آوری وجود دارد.
3- اختلاف دمای زیاد بین کف و سطح
این نیروگاهها با بهره برداری از اختلاف دمای میان سطح و عمق اقیانوس یک سیکل حرارتی باد و چشمه عظیم گرم و سرد تشکیل میدهند و از این راه میتوان با استفاده از ایجاد بخار و تقطیر موادی مانند پروپان با آمونیاک سیکل حرارتی کاملی را تشکیل داد و بوسیله تجهیزات ویژهای انرژی مکانیکی و در نهایت انرژی الکتریکی تولید نمود.
4- اختلاف چگالی(شوری)
از اختلاف چگالی و لایه بندی شدن آب دریاها و اقیانوسها می توان اختلاف فشار ایجاد کرده و از این اختلاف فشار برای تولید الکتریسیته استفاده کرد.
مزایا:
انرژی موج دریا از نوع تجدیدپذیر است. چنین منابعی ، نیازی به میلیونها سال زمان برای بوجود آمدن ندارند و بیپایان هستند. تولید انرژی به این روش آلودگی در بر ندارد. این نیروگاهها در طول زمستان میتوانند بیشترین میزان انرژی را تولید کنند و خوشبختانه در چنین زمانهایی به انرژی بیشتری نیازمند هستیم.
مولدهای کوچک موجی میتوانند در نواحی دور دست که انتقال برق مقرون به صرفه نیست بکار روند.
معایب و مضرات :
توان تولید شده در نیروگاههای موجی ثابت نبوده و بستگی به شرایط موج دریا دارد. هزینه ساخت مولدهای موجی زیاد و ساخت آنها دشوار است. کابلی که بوسیله آن مولدهای موجی به هم متصل میشوند برای قایقها و کشتیها مشکل آفرین است. در ضمن انتقال برق از طریق کابل نیز خطرناک است زیرا ممکن است کابل لخت شده و جریان برق وارد آب شود و موجودات دریایی را به خطر اندازد. در ضمن این نیروگاهها باید طوری ساخته شوند که در شرایط بد و طوفانی صدمه نبیند و این موضوع هزینهی ساخت آنهارا بالا میبرد.
در فیلم زیر یک طرح تحقیقاتی برای استفاده از انرژی موج را میبینید. در باره عملکرد آن توضیح دهید.
.
توان تولید شده در نیروگاه های موجی ثابت نبوده و بستگی به شرایط موج دریا دارد. هزینه ساخت ژنراتورهای موجی زیاد و ساخت آن ها دشوار است. کابلی که به وسیله آن مولدهای موجی به هم متصل می شوند برای قایقها و کشتی ها مشکل آفرین میباشد. در ضمن انتقال برق از طریق کابل نیز خطرناک است زیرا ممکن است کابل لخت شده و جریان برق وارد آب شود و موجودات دریایی را به خطر اندازد. در ضمن این نیروگاه ها باید طوری ساخته شوند که در شرایط بد و طوفانی صدمه نبیند.
موج چیست و چگونه به وجود می آید؟
با شنیدن کلمه موج معانی مختلفی ممکن است به ذهن خطور کند. مثلاً در استادیوم فوتبال گاهی تماشاچیان به عنوان تشویق گروهی "موج مکزیکی میدهند" ! و با نظم خاصی در سر جای خود به بالا و پایین حرکت می کنند.
گاهی در مسائل اجتماعی - سیاسی از موج سخن به میان می آید. مثل "موج بنیادگرایی"
البته در فیزیک، اصطلاح موج یک معنی خاص دارد.
وقتی سنگی را بر روی سطح دریاچه یا استخر آب می اندازید، حلقههای موج شکل گرفته و به بیرون حرکت می کنند.
همچنین وقتی انتهای یک طناب را به بالا و پایین حرکت می دهیم موج بهوجود می آید.