در تعریفی دیگر میتوان گفت بازیافت عبارت است از فرایند پردازش مواد مصرف شده به محصولات و مواد تازه به منظوره جلوگیری از به هدر رفتن مواد سودمند بالقوه (ذخیرهای)، کاهش مصرف مواد خام، کاهش مصرف انرژی، کاهش آلودگی هوا حاصل از سوختن مواد و آلودگی آبها حاصل از تدفین زبالهها در خاک به وسیلهٔ کاهش مقدار معمول زبالهها و کم کردن نشر گازهای گلخانهای در مقایسه با تولید خالص. بازیافت یک مولفهٔ کلیدی در مدیریت مدرن کاهش مواد زائد که شامل سلسله مراتب کم کردن، دوباره مصرف کردن و بازیافت است. مواد قابل بازیافت چیزهای زیادی را شامل میشوند از جمله بسیاری از انواع شیشهها، کاغذها، فلزات،پلاستیک، منسوجات، آلمینیومهای الکترونیکی مصرف شده در رایانهها و گوشیهای تلفن همراه. اما استفاده مجدد از زبالههای زیستی همچون پسمانده مواد خوراکی به عنوان کود جزو بازیافت محسوب نمیشوند. موادی که قرار است بازیافت شوند یا به مرکز جمعآوری این مواد آورده میشوند از کنار خیابان جمعآوری میشوند و ابتدا دستهبندی شده سپس پاک میشوند و دوباره پردازشهایی روی آنها انجام میشود تا به مواد تازه برای ساخت تبدیل شون اگر چه گاهی اوقات بازیافت در مقایسه با تولید از مواد خام بسیار گرانتر و مشکلتر است، اما به خاطر استفاده مجدد از همان مواد به صرفهاست زیرا که آن مواد در حالت کلی دارای ارزش ذاتی میباشند و بعضی از مواد نیز دارای طبیعت خطرناکی هستند مانند جیوه. به همین خاطر استفاده مجدد از آنها بهتر است. محققان ادعا میکنند که بازیافت بیشتر از آنکه منابع را حفظ کند آنها را از بین میبرد. مخصوصاً در مواردی که دولت تعهد اجرایش را دارد. باید به این نکته نیز توجه کرد که آنها همچنین معتقدند که اگر هزینههای عملیاتی کمتر از سایر موارد برای از بین بردن مواد زائد (مثل دفن کردن زبالهها در خاکچال) باشد، این کار مقرون به صرفهاست. اما ممکن است هنوز آن ارزش خاص را نداشته باشد. در آمریکا سود سالیانه تسهیلات بازیافت ۲٫۹۸۱ میلیون دلار تخمین زده شدهاست در ۵ سال اخیر (۲۰۰۳ تا ۲۰۰۸۸)این مقدار با رشد ۷٪ خود از رقم فعلی فراتر رفتهاست. زیرا در سالهای اخیر حجم زبالههایی که از مواد قابل بازیافت هستند افزایش یافتهاست.
ابتکارات جدید میتواند صنعت را تغییر دهد. برای مثال در کالیفرنیا و نیویورک با رشد ۷۵٪ تولید زبالههای قابل بازیافت نسبت به رقم ۵۰۰ ٪ قبلیه خود سودهای خالص بسیاری برای شرکتهای جمعآوری کنندهٔ این مواد به ارمغان میآورد.
روشهای بازیافت زباله
1- دفع بهداشتی
2- زباله سوز
3- بازیافت انرژی
4- استفاده مجدد(صنعت بازیافت)
دفع بهداشتی زباله
دفن بهداشتی زباله عبارت است از انتقال مواد زاید جامد به محل ویژه دفن آنها به نحوی که خطری متوجه محیطزیست نشود. این روش متداولترین روش دفع زباله در جهان است. در این عملیات حجم زباله به حداقل ممکن میرسد و در پایان هر روز لایهای زباله بهطور صحیح با خاک پوشانده میشود. در این روش مواردی همچون بو، دود و آلودگیهای خاک و آبهای زیر زمینی و سطحی وجود نداشته است.
عملیات دفن بهداشتی زباله شامل 4 مرحله زیر است:
1- ریختن زباله در یک وضع کنترل شده
2- پراکندن و فشردگی زباله در یک لایه نازک برای حجم مواد (به ضخامت حدود 2 متر)
3- پوشاندن مواد با یک لایه خاک به ضخامت حدود20 سانتی متر
4- پوشش لایه نهایی زباله به ضخامت حدود 60 سانتی متر با خاک
پوشاندن مواد در دفن بهداشتی زباله بهطور مؤثراز تماس حشرات، جوندگان، حیوانات دیگر و پرندگان با زبالهها جلوگیری به عمل میآورد. لایه پوششی خاک همچنین از تبادل هوا و مواد زاید جلوگیری کرده و مقدار آب سطحی را که ممکن است به داخل محل دفن نفوذ کند به حداقل میرساند. ضخامت لایه خاکی که برای پوشش روزانه مواد به کار میرود بایستی حداقل 15 سانتی متر و پوشش نهایی خاک در روی شیارهای زباله، 60 سانتی متر باشد تا از نظر ایجاد و یا نشت گازهای تولیدی در اعماق و یا سطح زمین کنترل لازم به عملاید.
انتخاب محل دفن زباله
انتخاب زمین مورد نیاز مناسب برای دفن زبالههای شهری، مهمترین عمل در دفن بهداشتی محسوب میشود که باید با دقت کافی و همکاری ادارات و مؤسساتی چون حفاظت محیطزیست، بهداشت محیط، سازمان آب منطقهای، سرجنگلداری، کشاورزی و منابع طبیعی و نیز با تشریک مساعی شهرداریها انجام شود. محل دفن بهداشتی زباله باید حداقل به مدت 25 سال محاسبه شده و در جهت توسعه شهر نباشد. بهطور عوامل مهمی که در انتخاب محل دفن زباله باید مورد توجه قرار گیرند، عبارتند از: توجه به بهداشت و سلامت عمومی، سطح زمین مورد نیاز، توپوگرافی منطقه، مطالعات هیدرولوژی و زمین شناسی جایگاه، قابلیت دسترسی به خاک پوششی مناسب، قابلیت دسترسی به محل دفن، فاصله شهر تا محل دفن، رعایت جهت بادهای غالب، زه کشی محل دفن،
روشهای مختلف دفن بهداشتی زباله
روشهای مختلف دفن بهداشتی زباله بر حسب موقعیت جغرافیایی، سطح آبهای زیر زمینی و میزان خاک قابل دسترس جهت پوشش زباله بسیار متفاوت است. در زیر به شرح متداول روشهای دفع بهداشتی پرداخته ایم:
1- روش دفن بهداشتی بهصورت مسطح
از این روش در مواقعی استفاده میشود که زمین برای گودبرداری، مناسب نباشد. در این روش زبالهها بعد از تخلیه بهصورت نوارهای باریکی به ضخامت 75ـ40 سانتی متر در روی زمین تسطیح گردیده و لایههای زباله فشرده میشوند تا ضخامت آنها به 300ـ180 سانتی متر برسد. از این مرحله به بعد روی لایههای آماده شده قشری از خاک به ضخامت 30ـ15 گسترده و فشرده میشوند.
2- روش سراشیبی
بیشتر در مواردی که مقدار کمی خاک برای پوشش زباله در دسترس باشد از روش سراشیبی استفاده مینمایند. مساعدترین منطقه برای عملیات دفن بهداشتی زباله در این روش، مناطق کوهستانی با شیب کم است. در این عملیات جایگزینی و فشردن مواد یک طبقه روی طبقه قبلی صورت گرفته و خاک لازم برای پوشاندن زباله از قسمتهای دیگر محل تأمین میشود.
3- روش ترانشهای یا گودالی
این روش در مناطقی که خاک به عمق کافی در دسترس بوده و سطح آبهای زیر زمینی به کفایت پایین است مورد استفاده قرار میگیرد. بدین ترتیب ترانشههایی به طول 30-12، عمق 4ـ1 و عرض 15ـ5/4 متر حفر میشود. از این پس زباله در ترانشههایی که از قبل آماده شده است تخلیه گردیده و بهصورت لایههای نازکی که بهطور معمول بین 200ـ150 سانتی متر است فشرده میگردد. ارتفاع این لایهها بایستی به حداکثر 5/2-2 متر رسیده و در صورت لزوم با قشری از خاک به ضخامت 30ـ10 سانتی متر پوشیده شوند.
زباله سوزی
سوزاندن زبالهها در محیط باز، در بشکه و سایر روشهای کنترل نشده سوزاندن، دارای تاریخچه بسیار قدیمی است. بهطور کلی، سوزاندن زواید جامد برای کاهش مقدار زباله وکاهش زمین دفن آن بود. بعد از اینکه مشخص شد حرارت میتواند میکروارگانیسمها را از بین ببرد، در بیمارستانها از کورههای زبالهسوز استفاده گردید. از کورههای زبالهسوز برای کاهش حجم و نابود ساختن میکروارگانیسمهای بیماری زا استفاده میشود امروزه، برخلاف دانش پیشرفته انسان در مورد احتراق، کورههای زبالهسوز مناسب به ویژه از نظر کنترل آلودگی هوا، از بین بردن مواد آلی و مصارف چند گانه طراحی نشدهاند.
محاسن زباله سوزها
1- این روش مؤثرترین روش دفع زباله است که در مقایسه با سایر روشهای دفع به زمین کم تری نیاز دارد. خاکستر باقیمانده به علت عاری بودن از مواد آلی و باکتریها از نظر بهداشتی مخاطرهآمیز نبوده و قابل دفن است.
2- آب و هوا و تغییرات جوی تقریباً تأثیر مهمی در این روش ندارد.
3- سوزاندن زباله در دستگاههای زبالهسوز منافع جنبی نظیر استفاده از حرارت ایجاد شده برای گرم کردن بویلرها و در نتیجه تولید انرژی بهره دارد.
معایب زباله سوزها
این روش در مقایسه با سایر روشها به سرمایهگذاری و هزینه اولیه بیش تری نیاز دارد. این روش ایجاد بو، دود و آلودگی هوا مینماید که مورد اعتراض مردم است. به کارکنان کارآزموده و افراد مجرب برای بهرهبرداری و نگهداری از دستگاههای زبالهسوز نیاز دارد. هزینه نگهداری و تعمیرات در این روش بیش از سایر روشهای دفع زباله است. این روش برای دفع مواد زاید خطرناک نظیر مواد رادیواکتیو و مواد قابل انفجار روش مناسبی نیست.
کورههای زباله سوزی بدون بازیابی انرژی
1- زبالهسوزهای پیوسته
در این نوع زباله سوزها مواد زاید به وسیله کانال قیفی شکل به درون کوره هدایت میشود. این روش دستگاههای کنترلی بهصورت خود کار برای تنظیم دمای کوره، کوران هوا، سرعت حرکت زباله و خنک نمودن خاکستر تولیدی تعبیه شده است. این واحدها چندان بزرگ طراحی نشده و قادر نیستند روزانه بیش از 150 تن زباله را بسوزانند.
2- زبالهسوزهای ناپیوسته
این زباله سوزها همچون کورههای زغال دستی در مواقع نیاز به وسیله کارگران، بارگیری شده و به کار گرفته میشوند و زبالهها گهگاه و در صورت نیاز به درون این کورهها فرستاده میشوند.
معایب کورههای زباله سوز
1- ایجاد گرد و غبار گازهای خروجی از دودکش که حدود 2 تا 5 مترمکعب است.
2- آلودگی هوا، هوای اولیه احتراق، ممکن است ناشی از فلزات و نمکها موجود در زباله باشد.
3- سرو صدا
سوزاندن موجب بیشترین درصد کاهش درزواید میشود.
– کاهش وزن زباله در اثر سوختن بستگی به شیشه، فلز و سایر مواد غیرقابل احتراق دارد. بهطور کلی، تقریباً 80-50% حجم زواید و 70درصد- 50درصد وزن آن در اثر سوختن کاهش مییابد.
کورههای زبالهسوز برخلاف زمین دفن زباله، به فضای کمی احتیاج دارند و به آسانی میتوان آنها را در منازل، آپارتمانها، فروشگاههای بزرگ و مؤسسههای مشابه بکار برد. از کورههای زبالهسوز کوچک محلی، برای کاهش حجم و وزن زبالهها استفاده میشود و بازیابی انرژی از چنین کورههایی کم است. این نوع کورهها تولید بوهای نامطبوع و دود میکنند که به علت احتراق غیرکامل مواد آلی است. دود کورهها را میتوان به و سیله دستگاههای کنترل آلودگی هوا کنترل کرد.
بازیافت انرژی
بسیاری از زبالههای شهری ترکیبی از زبالههای خانگی، تجاری و... شامل مواد آلی و غیرآلی میباشند و میتوانند مواد خوبی را از قسمت آلی تولید نمایند.
فن آوری تبدیل زباله به انرژی
در کشورهای صنعتی ارزش حرارتی زبالههای شهری بین 8 تا 12mj/Kg است که با 19mj/mg برای چوب خشک و 15mj/mg برای لگنت و mj/Kg 22 برای زغال سنگ مقایسه میشود.
1- تبدیل بیوشیمیایی
فرآیندی بیوشیمیایی است که طی آن زبالههای آلی به وسیله باکتریها به مولکولهای سادهتر شکسته میشوند که به دو صورت هوازی(همراه با اکسیژن) و بیهوازی (در غیاب اکسیژن) خواهند بود.
تجزیه بیهوازی: عبارت است از تجزیه مواد فساد پذیرتوسط عمل باکتریها در غیاب اکیسژن؛ حاصل این کار گازی است که ترکیبی از متان و دی اکسیدکربن است و به نام بیوگاز شناخنه میشود. بیو گاز میتواند به عنوان جایگزینی برای سوختهای فسیلی به کار میرود. برای هر تن زباله براساس تئوری حدود 300 متر مکعب بیوگاز در یک دوره 10 ساله در محل دفن ایجاد میشود که معادل 5 گیگا ژول انرژی است. گاز محل دفن میتواند در کاربردهای حرارتی نیز به کار رود. این گاز برای ایجاد حرارت در ساختمان و فرآیندهای صنعتی میتواند استفاده شود.
بازیافت به معنی استفاده از مواد مصرف شده برای تولید و ساخت مجدد همان کالا یا کالای قابل استفاده دیگر است، مثل ساخت کاغذ تازه از کاغذهای باطله و غیر قابل استفاده.
بازیافت زباله ها سه فایده مهم برای محیط زیست دارد. ما به کمک بازیافت زباله در مصرف منابع طبیعی صرفه جویی کرده ایم زیرا به جای استفاده از مواد خام برای تولید محصولات نو، از مواد بازیافتی استفاده می کنیم.
از دیگر فوائد بازیافت، صرفه جویی در مصرف انرژی است. البته برای بازیافت مواد زاید هم نیاز به مقداری انرژی است اما انرژی لازم برای بازیافت زباله خیلی کمتر از انرژی مورد نیاز برای تولید محصولات جدید از مواد خام است. برای مثال ساختن آلومینیوم از آلومینیوم بازیافت شده ۹۰ درصد انرژی کمتر از ساختن آن از سنگ معدن نیاز دارد. سومین فایده بازیافت نیاز به فضای کمتر برای دفن زباله هاست.
در گام اول برای بازیافت زباله ها باید مواد قابل تجزیه مثل پسمانده های آشپزخانه و مواد غذایی را از سایر زباله ها جدا کرده و سعی شود فقط این مواد را در کیسه زباله ریخته و به رفتگر تحویل داد. این مواد را به نوعی کود به نام کمپوست تبدیل می کنند و برای اصلاح خاک و جبران مواد غذایی از دست رفته از آن استفاده می کنند.
در مرحله بعد باید مواد قابل بازیافت را از زباله ها جدا کنیم. شیشه، کاغذ، پلاستیک و انواع فلزات از بهترین مواد برای بازیافت هستند.
▪ بازیافت مواد، جلوگیری از اتلاف سرمایه های ملی.
▪ انرژی صرفه جویی شده حاصل از بازیافت یک قوطی آلومینیومی، یک تلویزیون را برای سه ساعت روشن نگه خواهد داشت.
▪ آلومینیوم را می توان بارها ذوب کرد و به قوطی یا ظرف جدید تبدیل نمود.
▪ بازیـافت هر تـن کاغذ باطله، ماهانه از تخریب ۹۰ هـزار هکتار جنگل، مصرف ۱۲میلیون لیتر آب و ۱۲۰ هزار کیلووات برق می کاهد.
▪ به کمک بازیافت کاغذهای موجود در زباله ها، ماهیانه در آمدی بالغ بر۲۰ میلیارد ریال به دست خواهد آمد.
▪ بازیافت آلـومینیوم، آلودگیـهای زیست محیـطی ناشی از فرآیند تولید این فلز را ۹۵ درصد کاهش می دهد.
▪ برای تهیه شیشه از شیشه بازیافت شده ۵۰ درصد آلودگی آب و ۲۰درصد آلودگی هوا را کاهش می دهد.
▪ بازیافت کاغذ، منابع اقتصادی، عدم وابستگی در جهت ورود خمیر کاغذ، کاهش آلودگی، جلوگیری از قطع درختان و کاهش تولید زباله را به دنبال خواهد داشت.
▪ انرژی لازم، برای تولید یک کیلوگرم لاستیک نو، سه برابر انرژی مورد نیاز برای تولید یک کیلوگرم لاستیک بازیافتی است.
▪ ورقه های آلومینیومی بشقاب پیتزا و شیرینی قابل بازیـافت اند، آنها را داخـل سطل زباله نیندازیم.
▪ به کمک بازیافت کاغذ، می توانیم از قطع شدن درختان زیادی جلوگیری کنیم.
▪ بازیافت هر تن کاغذ، می تواند زمینه اشتغال برای ۵ نفر را فراهم کند
▪ به کمک بازیافت، مساحت کمتری از بیابانها و مراتع کشور به زباله دانی تبدیل می شود.
▪ به کمک بازیافت کاغذ، میزان انرژی مورد نیاز به یک چهارم و آب مورد نیاز به یک صدم کاهش می یابد.
▪ اصلاح الگوی مصرف و بازیافت بهداشتی زباله، دو اصل مهم برای کاهش آلودگی محیط زیست.
▪ برای تهیه هر تن کاغذ از چوب ۴۴۰ هزار لیتر آب مصرف می شود در حالی که برای تهیه آن از کاغذ باطله، ۱۸۰۰ لیتر آب کافی است.
▪ تهیه کاغذ از کاغذهای بازیافتی، ۳۰ تا ۵۵ درصد انرژی کمتری نیاز دارد و ۹۵ درصد آلودگی کمتری ایجاد می کند.
▪ به کمک بازیافت ۲۵ درصد از کاغذهای موجود در زباله های شهری، می توان سالانه از قطع یک میلیون و هفتصد هزار درخت جلوگیری کرد.
▪ صرفه جویی در مصرف مواد اولیه و انرژی و نیز کاهش ورود مواد آینده به محیط زیست از فوائد بازیافت است.
▪ با کاهش مصرف منابع طبیعی و بازیافت زباله، عمر تنها زیستگاه بشر « زمین » را طولانی تر کنیم.
▪ کیسه های نایلونی و پلاستیکی تجزیه پذیر نیستند، از مصرف بی رویه آنهاخودداری کنیم.
▪ بازیافت فرصتی برای محیط زیست و منابع ۶۱۴۷۲;۶۱۴۷۲;محدود آن.
▪ بازیافت گامی حیاتی برای حفاظت از منابع طبیعی و محیط زیست.
▪ بازیافت گامی سبز در جهت توسعه پایدار.
▪ مشکل کمبود کاغذ در کشورهای در حال توسعه بزرگترین
▪ مشکل برای ادامه تحصیل است. به کمک بازیافت،
▪ کشورمان را در حل این معضل یاری کنیم.
۱) بازیافت کاغذ »
برای تهیه هر تن کاغذ نیاز به قطع ۱۷ اصله درخت است. بنابراین اگر هر شخص کاغذهای باطله اش را در طول یک سال جمع کند معادل ۵/۱ اصله درخت است و اگر همه ما ایرانیان این کار را انجام دهیم از قطع ۱۰۰ میلیون درخت در طول یک سال جلوگیری کرده ایم.
برای تهیه مصرف سالانه دستمال کاغذی هر خانواده ایرانی نیاز به قطع ۵/۱ اصله درخت می باشد.
استفاده از کاغذ بازیافت شده به جای تهیه آن از چوب درختان، موجب کاهش آلودگی هوا به میزان ۷۴ درصد، کاهش آلودگی آب به میزان ۳۵ درصد و کاهش مصرف آب به میزان ۵۸ درصد خواهد شد به همین دلیل ۵۰ درصد کاغذ تولید شده در کشورهای توسعه یافته از کاغذهای بازیافتی است.
بنابراین بازیافت کاغذ علاوه بر منافع اقتصادی، موجب عدم وابستگی در جهت ورود خمیر کاغذ، کاهش آلودگی، ممانعت از قطع درختان و کمک به سیستم جمع آوری و دفن زباله های تولیدی می شود. پس چه خوب است:
روزنامه ها و کاغذهای باطله و دفترچه های تمام شده بچه ها را هرگز دور نریزیم، آنها را از سایر زباله ها جدا کرده و به مأموران بازیافت تحویل دهیم. اشیایی مثل پاکتها و پوشه ها را دورنریزیم تا در مواقع لزوم از آنها استفاده کنیم
۲) بازیافت پلاستیکها
ـ پلاستیک ها از نفت که منبعی غیر قابل تجدیدند تهیه می شوند ولی به علت غیر قابل تجزیه بودن، از زباله های پایدار و آلوده کننده محیط زیست به شمار می آیند.
ـ کیسه های نایلونی و پلاستیک به طور متوسط ۵۰۰ تا ۷۰۰ سال در طبیعت باقی می مانند.
ـ ۳۰ درصد از پلاستیکهای تولید شده در بسته بندی به کار می روند. بنابراین با جلوگیری از بسته بندیهای زائد می توان به مقدار زیادی از حجم زباله ها کاست.
ـ استفاده از بسته بندیهای قابل بازگشت و یا ساکهای پارچه ای به هنگام خرید، از راههای مؤثر در جهت کاهش میزان ورود زباله ها به طبیعت است.
ـ به منظور کاهش حجم زباله ها می توان از کیسه های پلاستیک خشک و غیر آلوده چندین بار استفاده کرد و در پایان هم، از آنها برای جمع آوری زباله ها، استفاده نمود.
ـ به همراه داشتن لیوان شخصی به جای استفاده از لیوان یک بار مصرف و به کار بردن ظروف قابل شستشو به جای ظروف یک بار مصرف در مراسم و مهمانی ها، از دیگر راههای کاهش ورود زباله های پلاستیکی به محیط زیست است.
۳) بازیافت شیشه
ـ بطری شیشه ای که امروز دور انداخته می شود تا ۱۰۰۰ سال دیگر هم به صورت زباله در روی زمین قرار دارد.
ـ برای تولید شیشه باید مقدار زیادی شن و ماسه از زمین استخراج شود که این کار مستلزم صرف مقدار زیادی انرژی و آب است.
ـ انرژی لازم برای تولید هر کیلوگرم شیشه حدود ۴۲۰۰ کیلو کالری است.
ـ تهیه شیشه از شیشه بازیافت شده نسبت به تهیه آن از مواد اولیه، آلودگی آبها را به میزان ۵۰ درصد آلودگی آب و تا ۲۰ درصد آلودگی هوا را کاهش می دهد.
ـ ذوب هر تن شیشه منجر به صرفه جویی ۱۰۰ تن نفت می شود.
ـ جدا کردن انواع ظروف شیشه ای شکسته یا شیشه های مربا، سس و غیره در منزل جهت بازیافت آنها، گام بزرگی در جهت بازیافت شیشه هاست.
ـ به هنگام جمع آوری شیشه ها، بهتر است درپوش های پلاستیکی و فلزی بطریهای شیشه ای را جدا کرده و آنها را بر حسب رنگ تفکیک کرد.
بعضی از زباله های تولید شده در خانه ها از مواد بسیار خطرناک به شمار می آبندو مانند باطریهای مختلف، لامپهای مهتابی و جیوه ای، لوازم الکترونیکی و ... . این وسایل دارای مواد خطرناکی هستند که سلامت ما و محیط زیست را تهدید می کنند.
بنابراین :
ـ چه خوب است از لوازم خانگی یا اسباب بازیهای باطری دار را کمتر استفاده کنیم. ساعتهای اتوماتیک بهتر از ساعتهایی است که با باطری کار می کنند.
ـ از قرار دادن لامپهای جیوه ای و مهتابی و یا لامپهای سوخته در محلی که احنمال شکستن آنها وجود دارد خودداری کنیم.
موادی که به دلیل فرآیندهای انجام شده در تولید یا مصرف مواد و کالاها به صورت مستقیم غیرقابل استفاده می شوند را مواد زائد جامد گویند. که دو دسته اند:
زائداتی که از فرآوری مواد تولید میشود ← زائدات فرآوری (زباله صنعتی)
زائداتی که از مصرف نهایی تولید میشود← زائدات مصرف(زباله شهری)
زباله:
برگشت مواد از محل مصرف به عبارت دیگر یک ماده جامد که از فعالیتهای انسان به وجود می آید و نمیتوان آن را مصرف کرد.تمام زباله ها مواد زائد دائمی نیستند اما مصرف کننده ها هستند که با استفاده غلط آن را به زائد دایمی تبدیل می کنند.
مواد زائد جامد شهری:
بر اساس منابع تولید تقسیم می شوند:
خانگی ، تجاری ، صنایع سبک ، سیستم حمل و نقل ، خدمات درمانی بهداشتی
مدیریت مواد زائد جامد Solid Waste Management:
کنترل منظم،سیستماتیک و هدفمند عناصر موظف در تولید،ذخیره در محل،جمع آوری حمل و نقل،پردازش و بازیافت و دفن از نقطه تولید تا محل دفن نهایی
1-عناصر موظف تولید:
در تولید زباله مواد فاقد ارزش کنار گذاشته می شوند.کمترین مقررات و کنترل و نظارت را در این تولید داریم.
2-حمل،ذخیره سازی،جداسازی و فرآوری در مبدأ:
حمل از محل تولید به محل جمع آوری محلی.ذخیره سازی به 2 صورت: یکی در مراکز اجتماعی مسکونی و دیگری ذخیره سازی در اماکن و معابر خاص محلی
با جداسازی به دو معنای خرد و کلان میتوانبرخورد کرد: جداسازی و فرآوری خرد توسط خود تولید کننده و کلان یعنی جداسازی تولیدکننده های زباله بر اساس ماهیتشان
3-جمع آوری:
روش جع آوری و تناوب دفعات جمع آوری بستگی به عوامل زیر دارد:
شرایط جوی،ساختار زمینی،وضعیت مناطق مسکونی،نوع زائدات،میزان توجه به سلامت و وسایل مناسب جمع آوری که به فرهنگ مردم و خواسته مسئولین برمیگردد. مخازن جمع آوری می تواند کانتینرهای پلاستیکی یا فلزی- کیسه های نایلونی- کیسه های کاغذی- کانتینرهای چرخ دار بزرگ- کانتینرهای متناسب با شرایط محلی
4-سیستم حمل و نقل:
انتقال زباله از مراکز جمع آوری به مراکز پردازش و دفع. سیستم حمل و نقل بخصوص در شهرهای بزرگ جزء مهمترین عناصر است به دلیل هزینه بالا
5-پردازش و بازیافت:
در خارج از محدوده شهری.هنگام پردازش انواع و اقسام جداسازی انجام میشود:جداسازی بر حسب نوع،اندازه و کاهش حجم برای مراحل بعدی
6-دفن بهداشتی:
عبارتست از عمل ریختن مواد زائد جامد در ترانشه یا محلی که در اثر عوامل طبیعی یا مصنوعی ایجاد میشود.
انتخاب محل دفن بهداشتی زباله:
مسائل مهمی در این انتخاب مطرح است:
عدم مقبولیت مردم ، ساختار زمین شناسی یا نوع خاک ، سطح بالای آب زیرزمینی ، زباله خاص مثل نخاله های ساختمانی یا خاکستری که از زباله سوزها منتقل میشود باید در محل دیگری دفن شوند.
مدیریت تلفیقی مواد زائد جامد Integrated Solid Waste Management(ISWM) :
انتخاب و کاربرد روش های مناسب فن آوری و برنامه های مدیریتی با لحاظ کردن محدودیت های زیست محیطی، نظام های سیاسی اقتصادی و قانونی و در نهایت عملکرد موثر اقتصادی در جهت اهداف مدیریت مواد زائد جامد را مدیریت تلفیقی مواد زائد جامد گویند.
از جمله مراکزی که ISWM به آن پرداخته EPA است که در سیستم تلفیقی سه نقش محوری دارد:
کاهش در مبدأ-بازیافت – تغییر فرم و دفن مواد زائد جامد
در سیتم ژاپنی کاهش زباله در مبدأ موثرترین و مطلوبترین وضعیت و بازیافت و استفاده مجدد از مواد زائد جامد میانه روترین روش است.
سیستم تلفیقی ISWM در حالت کلی تلفیقی از روش EPA و ژاپنی است:
کاهش در مبدأ تولید-لندفیل(دفن بهداشتی)-احتراق(سوزاندن)- بازیافت
تفکیک و جداسازی:
طبقه بندی مواد: محصولات کاغذی،شیشه ،فلزات، زائدات مواد غذایی و...
جداسازی : دستی – مکانیکی
در جداسازی دستی در مبدأ تولید زباله و جداسازی مکانیکی به وسیله ادوات صنعتی خاص تفکیک انجام میشود.
بازیافت:
2 مفهوم دارد:
-استفاده مجدد از مواد Reuse : شامل بازگشت وسیله یا ماده برای همان استفاده بدون هیچ تغییری در هویت که دارای دو قسمت عمده است:
اولیه: بازگشت یا استفاده ماده یا محصول بدون تغییر هویتی
ثانویه: استفاده از ماده به شکل دیگر اما به شرط حفظ هویت
-بازیافت Recycle: دارای دو دسته است
اولیه Primary :به جریان انداختن یک ماده دست دوم در خط تولید به شکلی که بتوان محصول مشتبه تولید کرد.
ثانویه Secondry :استفاده از یک ماده دست دوم در خط تولید برای استفاده ای غیر از استفاده اولیه
برنامه های بازیافت و استفاده مجدد به دو دسته عمده تقسیم میشوند:
بازیافت از مناطق مسکونی- بازیافت از مناطق تجاری صنعتی
براساس برنامه های سازمان بازیافت دو هدف عمده مشخص شده:
کاهش زباله فرستاده شده به لندفیل- به حداقل رساندن مواد زائد خطرناک با اتخاذ تصمیم ها و مقررات
بازیافت از مناطق مسکونی:
این برنامه بر سیستن استفاده از کیسه آبی Blue-bag استوار است که مواد جامد را به دو دسته کلی تقسیم کرده:
آلومینیوم،شیشه،پلاستیک(مواد غذایی) . ظروف نوشیدنی
کاغذ،روزنامه،مجلات و مقوا
بازیافت در مناطق تجارتی-صنعتی:
معمولاحجم زباله تولیدی زیاد و یک نوع یا جنس در آن غالب است.نیاز چندانی به تفکیک در مبدأندارد و به مرحله پردازش می رود.
بازیافت مواد: بازیافت مواد از مبدأ تولید با توجه به صنایع ، تشویق و توجه بازدیدکنندگان و مصرف کنندگان، ممنوعیت صریح بازیافت غیربهداشتی ،تولید انرژی از سوخت مواد ، تولید گاز از اماکن دفع
مشارکت عمومی:
مشارکت عمومی عبارتست از شرکت موثر همه افراد در امور اجتماعی از طریق اتحاد و هماهنگی کلیه امکانات بالقوه گروهی به منظور استفاده از آنها در فرآیند تصمیم گیری،برنامه ریزی،اجرا،بهره برداری و ارزشیابی که شامل 4 مرحله است:
1-مشارکت در تصمیم گیری و برنامه ریزی
2-مشارکت در اجرای برنامه
3-مشارکت در بهره برداری از منابع
4-مشارکت در همه اجزا
قسمت ۳
چرا هنوزبازیافت در بین مردم به عنوان یک تفکر پذیرفته نشده است؟
1-برنامه های دفن زباله موافق بهداشت عمومی است اما بعضی برنامه های بازیافت بهداشت را تضمین نمی کند.
2-روشهای دفن از لحاظ هزینه و سرمایه گذاری در کوتاه مدت بازده بیشتری دارد.
3-دفع یا دفن به دلیل سابقه یا قدمت بیشتر در دسترس تر یا به عبارتی سازمان یافته تر است.
4- پذیرش فرهنگی ←جنبه های مختلف بازیافت هنوز شناخته شده نیست.
تامین نیازهای مالی و سرمایه ای:
1-یارانه های دولتی 2- خودکفایی سیستم بازیافت
سیستم دوم از لحاظ پایداری بهتر و از لحاظ مالی مهم ترین رکن، خودکفایی است.
صنعت بازیافت ماده اولیه و خام خود را از صنعت تولید می گیرد.پس این دو بهم مرتبطند و برای پیشرفت در بازیافت باید به تولید هم توجه کرد.بر این اساس یک مفهوم در انجمن آمریکایی صنایع بازیافت ضایعات به وجود آمد به نام "طراحی با هدف بازیافت" . این طرح به تولیدکنندگان یک سری الزامات دیکته کرده:
1-قابل بازیافت بودن کالاهای مصرفی 2-کاهش خطرات زیست محیطی کالاهای مصرفی
3-نظارت بر مشکلات زیست محیطی خاص 4-کمک به تولیدکنندگان کالاهای مصرفی با دوام
مواد زائد و بهداشت:
با شناخت و بررسی دقیق زباله مخاطرات بهداشتی مشخص می شود. یکی از نکات مهم بهداشت حرفه ای است
آلودگی محیط زیست:
-تصفیه و بازیافت یک سری از زباله ها -دفن بعضی دیگر
-عدم جمع آوری صحیح زباله ← رشد و نمو حشرات و جوندگان و نقش آنها در انتقال بیماری
-درکارخانه های کمپوست و تفکیک بیماری هایairborn یامنتقل شونده از طریق هوا باید گوشزد شود کارگران
-در محل دفن زباله فعالیت بیولوژیک داریم که باعث تولید گاز متان می شود و امنیت را از بین می برد
-بوی زباله که بیماری زا نیست اما عمل دفن را زیر سوال می برد.
-آلودگی صوتی ناشی از کارخانجات کمپوست و...
در بعد جهانی مهم ترین مورد بازیافتی و محیط زیستی CFC یا گاز یخچالی است .بر اساس آخرین برآوردها گاز متان 7برابر CO2 اثر تخریبی دارد.
روشهای تفکیک عبارتند از:
1-تفکیک در مبدأ (گسترده):
مزایا: معایب:
-ارزان است -نیاز به آموزش شهروندان دارد
-بالا بودن کیفیت مواد جدا شده -تأمین مکان مناسب جمع آوری
-ناچیز بودن آلودگی مواد جدا شده -به دلیل مسائل سیاسی اجتماعی امکان -عدم آلودگی محیط زیست پایین آوردن مشارکت مردمی وجود دارد
-بالا رفتن مشارکت مردمی -نیاز به تفکیک نهایی وجود دارد
2-تفکیک در ایستگاههای بازیافت (متمرکز):
مزایا: معایب:
-عدم نیاز به آموزش شهروندان -گران بودن دستگاه
-مکان یابی ساده تر است -نیاز به تضمین حداقل یک دوره بازگشت
-ایجاد هماهنگی بین دستگاههای مسئول ساده تر است سرمایه برای زباله
-انعطاف پذیری کم در خصوص مواد ورودی
-مشارکت مردمی نقشی ندارد
-تقاضای خرید این مواد کم است
-مواد تولیدی ناخالصی زیادی دارند
نتیجه ← تفکیک گسترده در جوامعی بهتر است که آموزش پذیر باشند.
==============================================
قسمت ۴
کاربرد مواد تفکیک شده:
1-استفاده مجدد مستقیم ← مثل استفاده از چوب و بشکه های مستعمل
2-تولید مواد خام برای تولید مواد دیگر
3-مواد مصرفی برای تولید مواد تبدیلی بیولوژیکی یا شیمیایی← مثل تولید و فروش کمپوست، بیوگاز، پیرولیز و
گازیفیکیشن
4-استفاده از زباله به عنوان سوخت
RDF: مواد پسمانده ای که پس از انجام فرآیندهای مختلف مثل بازیافت،کمپوست سازی و سایر موارد قابل استفاده مجدد از زباله باقی می ماند و مورد استفاده قرار می گیرد.
5-احیای زمین ← استفاده از نخاله های ساختمانی
کاهش مواد زائد جامد از لحاظ رفتاری:
1-سریع و بدون هزینه(یا با هزینه کم)
2-طولانی مدت با هزینه اندک
3-تغییرات شدید رفتاری
روشهای کاهش مواد زائد جامد:
1-ترویج کود خانگی
اشکال این روش آلودگی میکروبی و انگلی به مرغ و خروس و... و حتی انسان. بایک مرحله استریلیزاسیون غذای مورد استفاده دام را فراهم می کند.
2-پرداخت هزینه برای مواد زائد جامد:
-ظروف دارای حجم استاندارد -توزین در هنگام جمع آوری
-جمع آوری فقط با پاکت مخصوص -گرفتن سالیانه مالیات از مردم
پرداخت هزینه برای مواد زائد جامد معایبی هم دارد:
افزایش هزینه های اداری را دربردارد. همه اینها همراه با افزایش هزینه است.افزایش هزینه های اداری و انگیزه های غیرقانونی جمع آوری زباله پیش می آید.پاره شدن پلاستیک های جمع آوری نیز معضل دیگری است
3-سیاست خریداری کردن:
خرید محصول با کمترین بسته بندی ،خرید محصول با محتوای بازیافت و عمر مفید بالاتر
4-اطلاع رسانی عمومی
5-بازیافت
مسئولین محلی بایداقدامات زیر را انجام دهند:
-ارائه جریمه
-اولویت بخشی به خرید یک سری از مواد تولید شده از بازیافت
-مواد بازیافتی را به صورت جمع آوری رایگان انجام دهند
6-کاهش استفاده از محصولات یکبار مصرف
کاهش مواد زائد جامد در سطح فردی:
1-استفاده از کیف یا کیسه پارچه ای به جای پلاستیک یکبار مصرف
2-استفاده مجدد از کیسه های پلاستیکی
3-خرید با بسته های بزرگ و محکم
4-عدم خرید وسایل غیر لازم در منزل
5-از بعضی موادی که استفاده دائمی ندارند به صورت مشترک یا اجاره ای استفاده کنیم
6-استفاده مجدد از جعبه مقوایی نازک یا ریسمان و طناب
7-به جای تعویض از تعمیر استفاده کنیم
8-اهدای مواد و وسایل قدیمی که استفاده کردیم به دیگران
==============================================
قسمت ۵
سیستم های مختلف بازیافت:
1-کمپوست سازی 2-سوزاندن در زباله سوز و بازیابی انرژی
3-پیرولیز 4-گازیفیکیشن(یا فرایند تبدیل به گاز)
5-بیوگاز 6-بازیافت و استفاده مجدد از مواد زائد
کمپوست سازی:
مواد زائد جامد 2 قسمت دارند: آلی و معدنی
قسمت مهم که در کمپوست سازی مورد توجه قرار میگیرد بخش آلی است خصوصا در زباله های خانگی
اجزای زباله: اجزای قابل کمپوست و اجزای غیرقابل کمپوست .
بهترین و موثرترین روش از بین بردن یا کاهش مواد زائد شهری تولید کود آلی کمپوست یا کود آلی در کشاورزی است.
کود آلی کمپوست:
در واقع یک کود آلی سیاه رنگ یا قهوه ای با بوی خاک که به راحتی خرد می شود، به صورت مواد پودری است منهای بذر
در ایران سابقه تولید کمپوست در شهرها چگونه بوده؟
در سال 1348 اولین کارخانه کمپوست سازی در جنوب شرقی اصفهان با ظرفیت 100 تن در روز ساخته شد.
کارخانه دوم در تهران یا فرآیندی متفاوت شد.در سال 1368 در اصفهان کارخانه دیگری با ظرفیت 500 تن در روز ساخته شد. این کارخانه مکانیسم پیشرفته تری داشت به نحوی که فلز،شیشه،کاغذ و پلاستیک به طور اتوماتیک جدا می شد.از همان سال صادرات کمپوست به کشورهای حاشیه خلیج فارس و هلند و... آغاز شد.
مزیت کمپوست سازی:
تفکیک مواد زائد جامد از لحاظ اقتصادی یک بازیافت سرمایه است. بازیافت استخدام و اشتغال زایی را به دنبال دارد.کارخانه یعنی تولید، که تولید فروش را به همراه دارد ودر ادامه آن حمل و نقل و اشتغال زایی دیگر.تأمین نیاز کود کشاورزان.
پروسه کمپوست سازی از لحاظ بیولوژیک:
زباله ای که تحویل داده می شود تفکیک شده و قسمت آلی آن در کمپوست سازی استفاده می شود.در مراحل اولیه باکتری ها به سرعت رشد و تکثیر می کنند.در اثر فعالیت باکتری ها درجه حرارت بالا می رود. در درجه حرارت بالا خود باکتریها نمی توانند زندگی کنند بنابراین شرایط برای رشد ریزجانداران دیگر مثل اکیتومایست ها،قارچ ها و پروتوزوئرها فراهم می شود.عامل محدود کننده بعدی مصرف یا کمبود منابع کربنی است.پس از مصرف کربن و کاهش درجه حرارت،که به دلیل نبود فعالیت باکتریایی است،محیط برای فعالیت جانوران خاک مثل کرم خاکی،انواع صدپایان و هزارپایان مهیا می شود.
ورمی کمپوست:
استفاده از نوعی کرم خاک به نام Eisenia Fotida جهت تهیه کمپوست
مزایای ورمی کمپوست نسبت به کمپوست معمولی:
-در میان کودهای آلی بیولوژیک غنی ترین کود آلی بیولوژیک است.
-باعث بهبود خواص فیزیکی،شیمیایی و بیولوژیک خاک می شود.
خواص فیزیکی ←افزایش قابلیت جذب آب خاک) WHC)،بهبود ساختمان سازی و دانه بندی خاک
خواص شیمیایی ←قدرت نگهداری مواد غذایی یا Nutrientها خصوصا نیتروژن
خواص بیولوژیکی ←میزان بیشتری عناصر اصلی مغذی مثل N،P،K و عناصر میکرو مثل
آهن،روی،مس،منگنز دارد. در واقع باعث افزایش حاصلخیزی خاک می شود.
برخی هورمون ها و ویتامین ها در ورمی کمپوست وجود دارد مثل B12 و اکسین
-وزن مخصوص کم
-فاقد هر گونه بوی نامطبوع
-فاقد هرگونه پاتوژن بیماری زا.معمولا باکتری بی هوازی و قارچ و علفهای هرز هم در آن دیده نمی شود.
-نسبت C/N ورمی کمپوست بین 15-20 و قطر دانه های خشک بین5-1 mm و 20 درصد وزن خشک آن هوموس است.
بنابراین هوموس ورمی کمپوست از لحاظ استاندارد قابل مقایسه با مقیاس جهانی است.
==============================================
قسمت ۶
سوزاندن در زباله سوز و بازیابی انرژی:
یک سوزاندن ناقص است و هرچیزی غیر از نخاله های ساختمانی را می توان در زباله سوز ریخت.زباله سوز باعث کاهش 90-70 درصدی حجم ضایعات و 70-60 درصدی وزن آنها می شود.یعنی 10 درصد حجمی و 30 درصد وزنی پس از سوزاندن در زباله سوز به لندفیل منتقل و دفن می شود.آنچه در کوره باقی می ماند 2جز است: یکی خاکستر کف کوره Bottom ash و دیگری خاکستر فرار Fly ash
پیرولیز:
در فرآیند پیرولیز از یکی از اصل های ترمودینامیک استفاده می شود و آن سطوح مختلف انرژی که مواد دارند.هر چه مواد سطوح انرژی بالاتری داشته باشند ناپایدارترند.وقتی انرژی اینها آزاد شود در کنارش محصولاتی تولید می شود که به آن پیرولیز گویند.اکثر ترکیبات و مواد آلی که از نظر حرارت ناپایدارند در اثر دریافت کمی گرما و در محیط عاری از اکسیژن به کمک ترکیبی از واکنش های حرارتی و کندانسیون به فراورده های جامد،مایع و گاز تبدیل می شوند :فراورده های جامد شامل : کربن خالص و یک سری مواد بی اثر که ابتدا در زباله وجود داشته اند. فراورده های مایع شامل : قیر،مایعی حاوی انواع و اقسام مواد مختلف،اسید استیک،استون،متانول و ترکیبهای هیدروکربنی اکسیژن دار. فراورده های گاز : حاوی گازهای اصلی مثل هیدروژن،متان،دی اکسید کربن و مونواکسید کربن
پیرولیز یک واکنش حرارتی است اما درجه حرارت لازم برای پیرولیز پایین است حدود ˚c 800-400
از واکنش های پیرولیز بیشتر در صنایع پتروشیمی و تولید کک(زغال)و انواع روغن ها
گازیفیکیشن یا فرآیند تبدیل زباله به گاز:
هر فرآیندی که جسمی را از حالت جامد و مایع تبدیل به گاز کند را گازیفیکیشن گویند.فرآیندی که در آن عمل احتراق عمدا با مقدار اکسیژنی کمتر از میزان اکسیژن استوکیومتری انجام شود.از دو جهت برای زباله فرآیند خوب شناخته می شود: کاهش حجم زباله و بازیابی انرژی آن
تفاوت پیرولیز با گازیفیکیشن:
از دو جهت تفاوت دارند: از لحاظ وجود اکسیژن در گازیفیکیشن و عدم وجود اکسیژن در پیرولیز و از لحاظ درجه حرارت . در گازیفیکیشن از اکسیژن خالص در درجه حرارت بالا استفاده می شود به همراه بخار آب. در گازیفیکیشن c ˚ 1100-800 در مجاورت هوا و در مجاورت اکسیژن خالصc ˚ 1400-1000
فرآیند های مربوط به گازیفیکیشن:
5واکنش اصلی که یک سری اگزوترمیک(گرماده) و یک سری اندوترمیک(گرماگیر)هستند.
C+O2 → CO2 Exo C+H2O → CO+H2 Endo
C+CO2 → 2CO Endo C+H2 → CH4 Exo
C+H2O → CO2+H2 Exo
بیشتر واکنش های هیدروژن گیری اگزوترمیک اند.
اگر فرآیند گازیفیکیشن به جای هوا با اکسیژن خالص انجام شود آن را فرآیند Purox گویند.
بیوگاز:
کلا سه نوع گاز در جهان به عنوان سوخت مصرف می شود:
1-گاز مایع یا LPG : مخلوطی از بخش های پالایش شده نفت خام مثل پروپان،بوتان،پروپیلن،بوتیلن
2-گاز طبیعی : ترکیب غالب آن متان است.
3-بیوگاز : مخلوطی از گازهای قابل اشتعال ناشی از تجزیه بی هوازی یا تخمیر مواد زائد آلی
فرآیند بیو گاز:
تعریف بیوگاز: مخلوطی از گازهای قابل اشتعال تولید شده از تجزیه و تخمیر فضولات انسانی،حیوانی یا گیاهی در محیط بی هوازی یا فاقد اکسیژن که در طی فعالیت میکروارگانیسم های بی هوازی به خصوص باکتری های متان ساز (متانوباکترها) در یک سیستم بی هوازی مثل محفظه تخمیر به وجود می آید.
بیوگاز تولیدی مخلوط چند گاز است : 1-مهم ترین آن متان CH4 است.حدود 55 الی 65 درصد
2- دی اکسید کربن CO2 35 الی 45 درصد 3-نیتروژن N2 3-0 درصد 4- هیدروژن H2 1-0 درصد
5- اکسیژن O2 1-0 درصد 6- H2S 1-0 درصد
پارامترهای موثر در مرغوبیت و میزان سوخت تولیدی:درجه حرارت،PH ،نوع و غلظت مواد آلی، میزان حضور مواد مغذی ، حضور یا عدم حضور مواد سمی و میزان آنها، هم زدن و اختلاط سیستم
==
قسمت ۷
مدیریت مواد زائد جامد 1/9/89
مزایای هم زدن محتویات هاضم:
1- توزیع یکنواخت دما در کل توده
2- توزیع مناسب میکروارگانیسم ها در کل هاضم
3- تسریع در خروج گاز یا بیوگاز تولیدی در سیستم
4- تسریع در خروج دی اکسید کربن
5- جلوگیری از رسوب یافتن مواد در هاضم
7- خرد شدن ذرات و افزایش سطح وبه دنبال آن اثر بیشتر میکروارگانیسم ها در فرآیند تخمیر
اثرات زیست محیطی استفاده از هاضم بی هوازی:
1-جلوگیری از افزایش گاز گلخانه ای
2-جلوگیری از توسعه محل های دفن زباله و به عبارت دیگر جلوگیری از تخریب جنگل و مرتع
3-از بین رفتن عوامل بیماری زا و تخم علفهای هرز
تجزیه مواد به دو طریق هوازی و بی هوازی انجام می شود.در تجزیه هوازی موجودات از اکسیژن استفاده می کنند و به همین دلیل می توانند راندمان بیشتری در تجزیه مواد آلی داشته باشند.در فرآیند بی هوازی تولید CO2 داریم.وقتی C>NN باشد کربن به دو صورت می تواند مورد تجزیه قرار بگیرد: یکی 3/2 کربن مصرف شده به صورت CO2 دفع شود.دیگری 3/11 کربن باقی مانده همراه با ازت در ساختمان سلولی شرکت داده میشود. اگر C/N متعادل باشد ازت به صورت NH3 و NO3 آزاد می شود. در فرآیند هوازی به جای تخمیر اکسیداسیون کربن داریم که با آزاد شدن حرارت همراه است و میزان حرارت از 70 درجه بیشتر می شود.
مکان هایی که برای انجام فرآیند هوازی اختراع کرده ان دارای 2خاصیت عمده هستند: یکی وجود اکسیژن و دیگری اختلاط یا به هم زدن مداوم. این مکانها عبارتند از:
1-هاضم سیلویی 2-حوضچه های کمپوست 3-مخازن تجزیه 4-توده های منفرد 5-توده های طویل
بازیافت کاغذ:
کاشف کاغذ چینی ها بودند و ژاپن ملتی است که مدعی تولید کاغذ از مواد بازیافتی است.
درصد بازیافت کاغذ در کشورهای جهان:
آمریکا 29 درصد ، ژاپن 50 درصد ، چین 21 درصد ، ایران 10-9 درصد ، انگلستان 40 درصد، متوسط آسیا 40 درصد و متوسط جهان 30 درصد
در سال 77 در ایران سرانه مصرف کاغذ 13.2 کیلوگرم به ازای هر نفر در سال بوده و پیش بینی شده که در سال 1390 این میزان به 20.7 کیلوگرم در سال برسد.
صرف نظر از کاغذهای بازیافتی منبع تولید کاغذ عبارتست از:
خمیر کاغذ تولیدی از تراشه ها و خرده چوب ها ( 67 درصد )
پوشال و کاه،کنف،الیاف کتان،تفاله نیشکر و بوته شاهدانه
به طور متوسط در دنیا 3/1 مواد مصرفی در تولید کاغذ از کاغذ باطله است.
در ایران:
در کرج در سال 1313 کارخانه ای با ظرفیت 10 تن در روز احداث شد
در کهریزک در سال 1336 اولین واحد تولید کاغذ پیشرفته و مقوا افتتاح شد
در تهران در سال 1379 کارخانه دیگری با ظرفیت 528 تن در روز ایجاد شد
امابا وجود اینها از حجم کاغذ باطله ما فقط حدود 20 درصد بازیافت می شود
اجزای کاغذ:
%43 کربن ، %6 هیدروژن ، %44 اکسیژن ، %3 نیتروژن ، %2 گوگرد ، %6 خاکستر
مزایای بازیافت کاغذ:
1-به هدر نرفتن صنایع سلولزی و جلوگیری از مصرف بیش از حد چوب و نابودی جنگل
2-جلوگیری از خروج ارز برای تولید کاغذ و تقویت اقتصادی
3-کاهش آلودگی ناشی از تخمیر کاغذ
4-کاهش هزینه های مربوط به جمع آوری زباله و دفن آن
5-کاهش بار آلودگی آب و خاک و هوا
6-صرفه جویی در مصرف انرژی و آب
==============
قسمت 7
کاغذ:
کیفیت کاغذ بازیافتی تحت تاثیر:
1-نوع سیستم جمع آوری
2-نحوه دسته بندی کاغذ باطله
3-فرآیندهای اولیه تولید کاغذ
تعداد دفعات بازیافت بر روی کیفیت الیاف تاثیرگذار است:
بار اول 50 درصد ، بار دوم 25 درصد و بار سوم 12.5 درصد الیاف در پروسه بازیافت وارد چرخه می شود
مهم ترین اصل در بازیافت کاغذ: استفاده از کاغذ بازیافتی برای بسته بندی مواد غذایی ممنوع است
برای جمع آوری کاغذ باطله چند روش وجود دارد:
1-تماس با تولیدکنندگان و نظارت مستمر بر کیفیت تولیدی
2-جمع آوری کاغذ باطله توسط تولیدکنندگان : پایدارترین منبع تولید زباله صنایع ،بنگاههای چاپ و نشر،حافان،مراکز بسته بندی و کتابفروشی و روزنامه فروشی
3-جمع آوری توسط خریداران
تفکیک انبوه ، تفکیک روی زمین ، دسته بندی روی تسمه متحرک ، دسته بندی روی میز
تجزیه بی هوازی یا تخمیر:
تجزیه مواد آلی در نبود اکسیژن یا متابولیزه کردن مواد در اثر فرآیندهایی که عمدتا احیا هستند.مثل فرایندهای هوازی از ازت و فسفر و مواد غذایی استفاده می شود. تفاوت آن این است که:
-تجزیه ناقص انجام می شود و ازت به اسیدهای آلی و امونیاک تبدیل و همین باعث اسیدی شدنPH می شود.
-تفاوت دوم در تبدیل بخش حداکثر کربن
کلمات کلیدی : بازیافت زباله,زباله,بازیافت کاغذ,بازیافت مواد پلاستیکی, بازیافت بازیافت آشغال,بازیافت مواد پلاستیکیبازیافت پلاستیک,بازیافت شیشه و فلزات,ب
در این سایت هیچ فایلی برای فروش قرار نمی گیرد. برای پشتیبانی و خرید فایل به سایت اصلی فروشنده مراجعه بفرمائید:
لینک دریافت فایل از سایت اصلی
ادامه مطلب ...