لینک فایل مقاله درباره کنترل کیفیت تجهیزات آزمایشگاهی -15 صفحه word
مشخصات فایل
عنوان: کنترل کیفیت تجهیزات آزمایشگاهی
قالب بندی: word
تعداد صفحات: 15
محتویات
میکرو پیپت / سمپلر
چگونگی کاربری
کنترل کیفیت سمپلر( میکروپیپت )
ارزیابی سمپلر (میکروپیپت) به روش رنگ سنجی
مواد و ابزار مورد نیاز
روش کار
طرز تهیه محلول رنگی ذخیره رنگ سبز خوراکی برای هرگروه ازسمپلرها
طرز تهیه محلول رنگی ذخیره پارانیتروفنل برای هر گروه از سمپلرها
ارزیابی دقت
ارزیابی صحت
روش تهیه محلولهای کنترل صحت
کنترل صحت گروه پ ( سمپلرهای کمتر از 10 میکرولیتر ) رقت 1001/1
کنترل صحت گروه ب (سمپلرهای 10- 100 ) رقت 101/1
کنترل صحت گروه الف (سمپلرهای 100-1000 ) رقت 11/1
مقادیر مجاز عدم دقت و عدم صحت
تنظیم
نحوه نگهداری سمپلر
نکات مهم
اسپکتروفتومتر و فتومتر
خطی بودن Linearity
بررسی خطی بودن با استفاده از محلول در طول موجهای مختلف
صحت فتومتریک
آزمون رانش فوتومتری (Drift
نورهای ناخواسته (Stray light)
سانتریفوژ
انواع سانتریفوژ
نکات مهم در استفاده از سانتریفوژ
نگهداری و کنترل کیفیت سانتریفوژ
بن ماری
یخچال
ترازو
سیستم‌های تخلیص آب
میکروسکوپ
اولین قدم برای استفاده صحیح از تجهیزات آزمایشگاهی، مطالعه کامل کاتالوگها و عمل به دستورالعملهای نگهداری و کنترل کیفیت مندرج در آن میباشد. مطالبی که در ذیل آمده است ، جنبه عام داشته و جایگزین دستورالعمل سازنده نمی‌باشد.
میکرو پیپت / سمپلر
چگونگی کاربری
پس از محکم کردن نوک سمپلر مناسب به سمپلر ، ابتدا دکمه کنترل / فشار (Control button/Push button) سمپلر را به آرامی تا توقف اول دکمه، پائین می آوریم ، در همان حال نوک سمپلر را چند میلیمتر(حدود 3 میلی متر وبسته به حجم سمپلر) در مایع فرو برده و دکمه فشار را به آرامی رها میکنیم تا مایع وارد نوک سمپلر شود، برای تخلیه در لوله یا ظرف مورد نظر ، با فشار مجدد دکمه تا توقف اول، محلول را با تماس به جداره ظرف به آرامی خارج کرده و پس از 3-1 ثانیه با فشار تا توقف دوم ، باقیمانده محلول را نیز کاملاً خارج می‌نمائیم.
جهت رسیدن به حداکثر دقت و صحت برای سمپلرهای با حجم 10 میکرولیتر و بیشتر ، توصیه می شود قبل از انتقال حجم نمونه ، 2 الی3 بار عمل برداشت و تخلیه از نمونه تکرار شده تا کاملا جدار داخلی نوک سمپلر به نمونه آغشته شود و سپس حجم مورد نظر از نمونه منتقل شود.
برای حجم های کمتر از 10 میکرولیتر بهتر است، فقط یکبار برداشت با نوک سمپلر Unwetted Tip که خشک و بدون آغشتگی به نمونه باشد، انجام شده و پس از تخلیه در محل مورد نظر، جهت اطمینان از تخلیه کامل تمامی حجم درون نوک سمپلر، با محلول موجود در ظرف شسته شود.
باید در نظر داشت، عملکرد مطلوب سمپلر فقط با استفاده از سر سمپلر های نو و یکبار مصرف بدست می آید و از شستشو و استفاده مجدد از سر سمپلرها، می‌بایست خودداری نمود.
نکات مهمی که در کار با سمپلرمی‌بایست رعایت شود، عبارتند از :
- اطمینان از اتصال کامل نوک سمپلر به سمپلر
- عمود نگهداشتن سمپلر در زمان مکش
- تخلیه محلول با تماس نوک سمپلر به جداره ظرف تحت زاویه 10 تا 40 درجه
- رها کردن آرام دکمه در زمان پر یا خالی کردن محتویات نوک سمپلر
- کشیدن کناره های خارجی نوک سمپلر پس از انجام مکش به جداره های فوقانی لوله به منظور حذف قطرات خارجی نوک سمپلر یا در صورت نیازخشک کردن قطرات باقی مانده در بخش خارجی آن به کمک پارچه ای بدون پرز(البته باید مطمئن شد که پارچه چیزی از محتویات داخل نوک سمپلر را به خود جذب نکند)
- هنگام تخلیه محلول پس از توقف اول (پائین آوردن دکمه کنترل تا مرحله اول) باید کمی تامل کرد (3-1 ثانیه) و سپس دکمه را تا توقف دوم پائین آورد.
- درسمپلرهای متغیر (قابل تنظیم برای حجم های مختلف ) توصیه می شود برای کاهش حجم و تنظیم حجم مورد نظر ، دکمه کنترل به آرامی تارسیدن به حجم انتخابی، چرخانده شود .
برای افزایش حجم بهتر است دکمه کنترل را تا کمی بیش از حجم مورد نظر پیچاند و بعد در خلاف جهت با کم کردن حجم به مقدار مورد نظر رسید.
کنترل کیفیت سمپلر( میکروپیپت ):
اطمینان از کالیبراسیون صحیح میکرو پیپتها که ازطریق بررسی دقت و صحت عملکرد میکرو پیپت در برداشت حجم مورد انتظار حاصل میشود ، نقش مهمی در برنامه های تضمین کیفیت ایفامیکند. اگرچه این ارزیابی به دو روش توزین و رنگ سنجی قابل انجام است، ولی تحت شرایط موجود و به علت عدم دسترسی اغلب آزمایشگاهها به الزامات استفاده از روش توزین مانند ترازوهایی با درجه تفکیک (Resolution) مناسب برای کنترل سمپلر (درجه تفکیک 01/0 میلی گرم ) و کالیبراسیون منظم ترازو ، استفاده از روش رنگ سنجی، توصیه می‌گردد.
بررسی دقت و صحت سمپلر بهتراست 3 تا 4 بار در سال انجام شود.
ارزیابی سمپلر (میکروپیپت) به روش رنگ سنجی
در این روش با استفاده از یک محلول رنگی با جذب پایدار، مثل رنگ سبز خوراکی در طول موج 630-620 نانومتر و یا پارانیتروفنل در طول موجهای 401 یا 405 نانومتر ، صحت عملکرد سمپلر ونیز قابلیت تکرار آن کنترل می شود.
مواد و ابزار مورد نیاز :
1- ماده رنگی :
- رنگ سبز خوراکی
یا
- پارانیترو فنلParanitrohenol (C6H5NO3), indicator PH(5.4-7.5) MERCK Art. 6798
(جذب نوری بدست آمده از پودر پارانیتروفنل (اندیکاتور) استفاده شده در این دستورالعمل با مقادیر قید شده برای High purity- NIST SRM 938 Paranitrophenol مندرج در کتاب Tietz 1999 قابل انطباق است.)
2 - هیدروکسید سدیم 01 / 0 نرمال ،محلول کاری برای رقت سازی پارانیترو فنل .
. Sodium hydroxide(NaOH) , Pure … MERCK Art. 6462
3- لوازم شیشه ای کلاس A با توجه به حجم مورد نیاز در تهیه غلظت محلول رنگی(از قبیل بالن ژوژه و پیپت )
4- فتومتر دارای طول موجهای 401یا 405 برای پارانیترو فنل و 620یا 630 نانومتر برای رنگ سبز خوراکی
5- لوله آزمایش
6- ترازو ( کالیبره و تحت کنترل )
7- نوک سمپلر مناسب
8- آب مقطر
نکته : طول موج انتخابی برای قرائت محلول پارانیتروفنل 401 نانومتر است ولی امکان قرائت در 405 نانومتر نیز وجود دارد.
روش کار :
همانطور که گفته شد انجام روش رنگ سنجی با استفاده از پودررنگ سبز خوراکی و نیز پارانیتروفنل امکانپذیر میباشد، لذا نحوه تهیه هردومحلول ذخیره (stock) ذیلا بیان شده است .قابل ذکر است درسالهای اخیر رنگ سبز خوراکی بعضا بصورت ناهمگون ویا محلول عرضه شده که در این موارد، دستورالعمل زیر کاربرد نداشته و بهتر است از پارانیترو فنل استفاده شود.
بطور معمول سمپلرها به سه گروه الف) 1000-100 میکرولیتر ، ب) 100-10 میکرولیتر پ) حجمهای کمتر از 10 میکرولیتر، تقسیم می شوند.
برای هریک از گروههای فوق می‌بایست باید یک محلول ذخیره از" رنگ "تهیه نمود . از آنجایی که اغلب فتومترها بهترین عملکرد خود را در محدوده جذبی 4 /0 نشان میدهند محلول های ذخیره رنگی با غلظتی تهیه میشوند که پس از مرحله رقیق شدن دارای جذبی در حدود 4/0 باشند.
1-طرز تهیه محلول رنگی ذخیره رنگ سبز خوراکی برای هرگروه ازسمپلرها :
سمپلرهای گروه الف (1000-100 میکرولیتر): 5/15 میلی گرم پودر رنگ سبزدر 100 میلی لیترآب مقطر حل شود.( غلظت رنگ در محلول ذخیره این گروه، 5/15میلی گرم درصد است)
سمپلرهای گروه ب ( 100-10 میکرولیتر): 155 میلی گرم پودر رنگ سبز در 100 میلی لیتر آب مقطر حل شود.( غلظت رنگ در محلول ذخیره این گروه، 155میلی گرم درصد است)
سمپلرهای گروه پ ( سمپلرهای کمتر از 10 میکرولیتر) : 55/1 گرم از پودر رنگ سبز در 100 میلی لیتر آب حل شود. (غلظت رنگ در محلول ذخیره این گروه 55/1 گرم درصد یا1550میلیگرم درصد است )
2 -طرز تهیه محلول رنگی ذخیره پارانیتروفنل برای هر گروه از سمپلرها :
سمپلرهای گروه الف (1000-100 میکرولیتر): 42 میلی گرم پودر پارانیتروفنل، در یک لیتر آب مقطر، حل میشود. .( غلظت رنگ در محلول ذخیره این گروه، 42میلی گرم درلیتر است)
سمپلرهای گروه ب ( 100-10 میکرولیتر): 42 میلی گرم پودر پارانیتروفنل، در 100 میلی لیتر آب مقطر، حل میشود. .( غلظت رنگ در محلول ذخیره این گروه، 42میلی گرم درصد است)
سمپلرهای گروه پ ( سمپلرهای کمتر از 10 میکرولیتر) : 420میلی گرم پودر پارانیتروفنل ، در 100 میلی لیتر آب مقطر، حل میشود. .( غلظت رنگ ذخیره این گروه، 420میلی گرم درصد است)
ارزیابی دقت
برای بررسی دقت عملکرد سمپلر وبعبارتی سنجش مقدار عدم دقت یا قابلیت تکرار، ابتدا محلول ذخیره رنگی مناسب طبق روش ذکرشده و باتوجه به حجم سمپلر مورد کنترل، تهیه می گردد سپس ده لوله در جالوله ای چیده و با استفاده از پی پت کلاس A و بر مبنای جدول (1-1) مقدار مشخص آب مقطر(در صورت استفاده از رنگ سبز) ویا سود 01/0 نرمال( در صورت استفاده از پارانیتروفنل)، با دقت بسیار زیاد در هر لوله ریخته می شود. سپس با استفاده از سمپلر مورد کنترل ، از محلول ذخیره رنگی برداشت شده و به هر لوله اضافه می شود . پس از مخلوط کردن، میزان جذب نوری لوله ها در مقابل بلانک مناسب(آب مقطربرای سبز خوراکی وسود برای پارانیتروفنل)قرائت می‌گردد .همانگونه که قبلا ذکر شد طول موج انتخابی برای قرائت جذب نوری رنگ سبز خوراکی 620 یا630 نانومتر وبرای پارانیتروفنل 401 یا405 نانومتر میباشد.
توجه : در صورت استفاده از محلول ذخیره پارانیترو فنل ، رقتهای مورد نیاز طبق جدول 1 میباید در سود 01/0 نرمال تهیه شود . در حالیکه برای رنگ سبز خوراکی از آب مقطر استفاده میشود.
جدول (1-1)
گروه سمپلر
حجم سمپلر مورد کنترل برحسب میکرولیتر
آب مقطر یاسود 01/0 نرمال برداشتی
توسط پی پت برحسب میلی لیتر
حجم رنگ برداشتی از محلول ذخیره توسط سمپلر برحسب میکرولیتر
رقت حاصله
گروه پ
5
5
5
1001/1
گروه ب
10
1
10
101/1
گروه ب
20
2
20
101/1
گروه ب
25
5/2
25
101/1
گروه ب
50
5
50
101/1
گروه ب
100
10
100
101/1
گروه الف
200
2
200
11/1
گروه الف
500
5
500
11/1
گروه الف
1000
10
1000
11/1
سپس میانگین و انحراف معیارخوانده های جذب نوری(OD ) 10لوله ، محاسبه و ضریب انحراف خوانده‌ها (CV%) بدست می‌آید.
CV : ضریب انحراف (Coefficient of variation)
SD: انحراف معیار
mean : میانگین جذب نوری لوله‌ها
n: تعداد خوانده‌ها
xi : جذب نوری هر لوله
در صورت انتقال صحیح حجم آب ویا سود ، اختلاف در جذب نوری لوله های حاوی محلول رنگی به اختلاف در حجم برداشت شده توسط سمپلر، نسبت داده شده و درصد ضریب انحراف خوانده‌ها (CV%) معرف قابلیت تکرار‌پذیری و مقدار عدم دقت سمپلر خواهد بود.
ارزیابی صحت
جهت کنترل صحت عملکرد سمپلر و تهیه معیار سنجش صحت در روش رنگ سنجی ، باید با استفاده از ابزار شیشه ای کالیبره، محلولی دارای رقت مشابه با رقت تهیه شده توسط سمپلر تهیه شود. (1001/1) یا( 101/1) ویا(11 /1)
بدین منظور با پی پت کلاس A، مقداری از محلول رنگی ذخیره (متناسب با گروه حجمی سمپلرو طبق روش ذیل)، به بالن ژوژه کلاس A ای که تا خط نشانه از آب مقطر پر شده اضافه میشود .
روش تهیه محلولهای کنترل صحت :
کنترل صحت گروه پ ( سمپلرهای کمتر از 10 میکرولیتر ) رقت 1001/1:
بالن ژوژه یک لیتری را برای سبز خوراکی با آب مقطر و برای پارانیتروفنل با سود 01/0 نرمال به حجم رسانده سپس با پی پت کلاس A ، 1 میلی لیتر از رنگ ذخیره ( گروه پ ) به آن اضافه و مخلوط نمائید.
کنترل صحت گروه ب (سمپلرهای 10- 100 ) رقت 101/1 :
بالن ژوژه 100 میلی لیتری را برای سبز خوراکی با آب مقطر و برای پارانیتروفنل با سود 01/0 نرمال به حجم رسانده سپس با پی پت کلاس A ، ، 1میلی لیتر از رنگ ذخیره (گروه ب) به آن اضافه و مخلوط نمائید .
کنترل صحت گروه الف (سمپلرهای 100-1000 ) رقت 11/1 :
بالن ژوژه 100 میلی لیتری را برای سبز خوراکی با آب مقطر و برای پارانیتروفنل با سود 01/0 نرمال به حجم رسانده سپس با پی پت کلاس A ، 10میلی لیتر از رنگ ذخیره ( گروه الف ) به آن اضافه و مخلوط نمائید.
نکته : هرگاه برای اضافه کردن 10میلی لیتر رنگ، در بالای خط نشانه فضای خالی وجود نداشت ، تاجائیکه امکان دارد از حجم 10میلی لیتر به بالن اضافه نموده و بقیه را به داخل بشر منتقل میکنیم . پس از مخلوط نمودن کامل محتویات بالن ژوژه ، همه حجم را به بشر اضافه نموده و با محتویات بشر ، بالن ژوژه را چند بار شستشو میدهیم.
پس از اطمینان از یکنواختی محلول صحت تهیه شده ، محلول حداقل در سه لوله ریخته و جذب نوری هر سه لوله قرائت میشود . میانگین خوانده ها بعنوان معیار مقایسه صحت دربررسی صحت عملکرد سمپلر استفاده میشود .
شاخصه صحت (Bias) است که از فرمول زیر بدست می آید:
× 100
expected : میانگین جذب نوری 3خوانده ازمحلول تهیه شده در بالن ژوژه
observed : میانگین جذب نوری 10 لوله که در مرحله ارزیابی عدم دقت بدست آمده است.
توجه : به منظور به حداقل رساندن عوامل ایجاد خطا بهتر است بررسی دقت و صحت در یک روز انجام گیرد .
مقادیر مجاز عدم دقت و عدم صحت :
اولین معیار مقایسه برای کنترل کیفیت سمپلرها، میزان ادعا شده توسط سازندگان سمپلر برایInaccuracy (Bias) و (CV% ) Imprecision میباشد . چرا که بدنبال ارتقای فنآوری ابزار آزمایشگاهی و بهبود کیفیت عملکرد ابزار ، مقادیر عدم صحت و عدم دقت ادعائی سازند گان میکرو پیپتها نیز بسیار کاهش یافته است .
با توجه به مختصات کیفیتی بسیاری از میکرو پیپتها ، حداکثر میزان قابل قبول عدم دقت 2% =CV% و حداکثر میزان قابل قبول عدم صحت3% =Bias% پیشنهاد میشود .
نکته: معیارهای یاد شده که با توجه به تنوع سمپلرهای مورد استفاده آزمایشگاهها انتخاب شده است، اگرچه از معیارهای مجاز اعلام شده قبلی کوچکتر میباشد ولی هنوز با میزان قابل قبول برخی مراجع بین المللی فاصله زیادی دارد.
تنظیم
در برخی از انواع سمپلرها که حجم ثابتی را برداشت می‌نمایند(سمپلرهای Fixed Volume ) در صورت وجود Bias غیرقابل قبول، می‌توان با استفاده از اطلاعات مندرج درراهنمای سمپلر، حجم برداشتی را تصحیح نمود.
در مورد تنظیم سمپلرهای متغیر باید توجه داشت که هرگونه تغییر در حجمهای مختلف ، به میزان ثابت اعمال میشود . بدین معنی که تغییر 1 میکرو لیتر در حجم 100میکرولیتر (1% تغییر ) ، در حجم10 میکرولیترنیز باعث 1 میکرو لیتر تغییر، ( یعنی 10% تغییر ) خواهد شد. لذا بهتر است عمل تنظیم کالیبراسیون توسط شرکت معتبر انجام شود.
کلمات کلیدی : مقاله درباره کنترل کیفیت تجهیزات آزمایشگاهی,نگهداری و کنترل کیفیت سانتریفوژ ,نکات مهم در استفاده از سانتریفوژ ,انواع سانتریفوژ ,اسپکتروفتو
در این سایت هیچ فایلی برای فروش قرار نمی گیرد. برای پشتیبانی و خرید فایل به سایت اصلی فروشنده مراجعه بفرمائید:
لینک دریافت فایل از سایت اصلی
لینک منبع :لینک فایل مقاله درباره کنترل کیفیت تجهیزات آزمایشگاهی -15 صفحه word