عموان:بررسی رابطه بین رضایت شغلی دبیران با رفتار شهروندی سازمانی آنان در دبیرستانهای دولتی شهرستان ملکان
قالب بندی:word
تعداد صفحات:21
محتویات
چکیده
مقدمه
بیان مسأله
اهداف تحقیق
روش تحقیق
ابزار جمع آوری اطلاعات
اعتبار(Validity) و پایایی(Reliability) ابزار جمع آوری اطلاعات
روش تجزیه و تحلیل داده های آماری
تجزیه و تحلیل استنباطی داده های آماری( آزمون آماری فرضیه های تحقیق )
آزمون فرضیه 1: بین رضایت شغلی دبیران و رفتار شهروندی سازمانی آنان در دبیرستانهای شهرستان ملکان رابطه معنا داری وجود دارد
آزمون فرضیه1-1: بین رضایت ازکار و رفتار شهروندی سازمانی دبیران دبیرستانهای دولتی شهرستان ملکان رابطه معنا داری وجود دارد.
آزمون فرضیه2-1 . بین رضایت از مافوق و رفتار شهروندی سازمانی دبیران دبیرستانهای دولتی شهرستان ملکان رابطه معنا داری وجود دارد.
آزمون فرضیه 3-1. بین رضایت از همکاران و رفتار شهروندی سازمانی دبیران دبیرستانهای دولتی شهرستان ملکان رابطه معنا داری وجود دارد.
آزمون فرضیه 4-1. بین رضایت از ترفیع و رفتار شهروندی سازمانی دبیران دبیرستانهای دولتی شهرستان ملکان رابطه معنا داری وجود دارد.
آزمون فرضیه 5-1. بین رضایت ازحقوق و رفتار شهروندی سازمانی دبیران دبیرستانهای دولتی شهرستان ملکان رابطه معنا داری وجود دارد.
آزمون فرضیه اصلی
بین رضایت شغلی دبیران و رفتار شهروندی سازمانی آنان دردبیرستانهای شهرستان ملکان رابطه معنا داری وجود دارد.
نتایج و یافته های توصیفی
نتایج و یافته های استنباطی
بین رضایت شغلی دبیران و رفتار شهروندی سازمانی آنان در دبیرستانهای شهرستان ملکان رابطه معنا داری وجود دارد.
بین رضایت ازکار و رفتار شهروندی سازمانی دبیران دبیرستانهای دولتی شهرستان ملکان رابطه معنا داری وجود دارد.
بین رضایت از مافوق و رفتار شهروندی سازمانی دبیران دبیرستانهای دولتی شهرستان ملکان رابطه معنا داری وجود دارد.
بین رضایت ازهمکار و رفتار شهروندی سازمانی دبیران دبیرستانهای دولتی شهرستان ملکان رابطه معنا داری وجود دارد.
بین رضایت از ترفیع و رفتار شهروندی سازمانی دبیران دبیرستانهای دولتی شهرستان ملکان رابطه معنا داری وجود دارد.
بین رضایت از حقوق و رفتار شهروندی سازمانی دبیران دبیرستانهای دولتی شهرستان ملکان رابطه معنا داری وجود دارد.
پیشنهادات
پیشنهاداتی برای مطالعاتی آتی
منابع فارسی
منابع لاتین
محتویات
چکیده :
مطالعه رفتار افراد در محیطهای کاری از دیرباز موردتوجه اندیشمندان علوم مدیریت بوده است و با ظهور رشته رفتار سازمانی در سالهای نخست دهۀ 1960، در این امر جدیت بیشتری به عمل آمد. بسیاری از مطالعات صورت گرفته ، سعی در تقسیم بندی رفتارها و علل بروز آن ها داشته اند. مباحثی نظیر: ادراک، انگیزش ، نگرشهای شغلی و ... از جمله مواردی هستند که به بررسی ریشة بسیاری از رفتارهای آدمی در محیط کار می پردازند.
اما امروزه توجه روانشناسان و رفتارشناسان به وجود تفاوت هایی در رفتارهای رسمی با رفتار های غیر رسمی کارکنان در محیط کار که برای سازمانها مفید و سودمند هستند ولی در شرح شغل کارکنان وجود ندارند و اغلب بوسیله سیستم پاداش سازمانها شناخته نمی شوند متمایل شده است. این رفتارهای غیر رسمی که از سوی کارکنان به نمایش گذاشته می شوند تحت عناوین گوناگونی مشخص شده اند که شایعترین آنها رفتار شهروندی سازمانی می باشد.
از سویی در دنیای بسیار رقابتی امروز، سازمانها در جستجوی شیوه های نوین جهت حداکثر نمودن عملکرد و تلاش کارکنان شان هستند. بزرگترین و اصلی ترین سرمایه هر سازمان، سرمایه انسانی آن است که سایر سرمایه گذاریهای سازمان را تحت الشعاع قرار می دهد ودستیابی به اهداف سازمانها تا حد زیادی در گرو عملکرد مناسب و صحیح کارکنان است.
با توجه به اینکه ترغیب رفتار شهروندی سازمانی در کارکنان امکان پذیر نیست. بنابراین، برای تشویق این گونه رفتار ها در بین کارکنان بایستی به تقویت پیش زمینه های آنها پرداخت. یکی از این پیش زمینه ها رضایت شغلی می باشد.
هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه رضایت شغلی دبیران با رفتار شهروندی سازمانی آنان در دبیرستانهای دولتی شهرستان ملکان می باشد. که بدین منظور پنج فرضیه فرعی و یک فرضیه اصلی طراحی شد و اطلاعات مورد نیاز جهت تحلیل فرضیه های تحقیق از طریق پرسشنامه طراحی شده که در نمونه آماری که بر اساس فرمول کوکران 129 نفر محاسبه شد و به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای پخش و پس از جمع آوری و تحلیل کلیه فرضیه ها مورد تأئید قرار گرفتند که برای آزمون فرضیه ها از آزمون ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد.
یعنی بین رضایت شغلی و ابعاد آن(رضایت از کار، رضایت از مافوق، رضایت از همکار، رضایت از ترفیع، رضایت از حقوق) با رفتار شهروندی سازمانی رابطه معناداری وجود دارد.
واژه های کلیدی:رضایت شغلی ‚مدارس ‚رفتارشهروندی سازمانی,دبیر
*عضوهیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحدبناب
**کارشناس ارشدمدیریت دولتی دانشگاه آزاد اسلامی واحدبناب
1
مقدمه:
در عصر حاضر که جهان در قرن بیست و یکم قرار دارد بخش مهمی از فعالیتهای فردی و اجتماعی را تعلیم و تربیت تشکیل می دهد، به طوری که یونسکو(Unesco) در گزراشی جهانی اعلام کرده است:«تقریباً از هر پنج انسانی که امروز زندگی می کند یک نفر شاگرد است یا در نظام آموزش رسمی به عنوان معلم خدمت می کند»(امین بیدختی و صالح پور،1386، 31).
اساس خودکفایی و استقلال هر جامعه بر پایه های وجودی سازمانهای آموزشی آن جامعه است. امروزه آموزش و پرورش به عنوان یکی از سازنده ترین سازمانها و به عنوان یکی از رکن های اساسی برای توسعه آموزشی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی هر جامعه مطرح است. ضرورت دارد که هر جامعه ای که به توسعه می اندیشد تعلیم و تربیت مطلوب را در رأس برنامه های خود قرار دهد(نوربخش و علیزاده،1383، 173).
در نظام آموزش و پرورش هر کشوری عوامل متعددی وجود دارند که در شکل، اهداف، و کیفیت آن نظام مؤثر هستند. آموزش و پرورش نهادی اجتماعی است که از زندگی جمعی بوجود آمده و متأثر از محیط اجتماعی است. بنابراین، آموزش و پرورش پدیده ای اجتماعی است.
نظام آموزش و پرورش از عناصر مختلفی تشکیل شده که هرکدام از این عناصر در پیشبرد اهداف آن مؤثرند. معلم، به عنوان یکی از عناصر، اهمیت خاصی در نظام تعلیم و تربیت دارد و رضایت او می تواند در تحقق اهداف نظام آموزش و پروش تأثیر بسزایی داشته باشد(کلدی و عسگری،1382، 104).
بازدهی کارکنانی که رضایت شغلی دارند و آنان که از کار خود ناراضی می باشند، همواره مورد بحث و بررسی صاحبنظران بوده است. پژوهشگرانی که به ارزشهای انسانی اهمیت می دهند، چنین استدلال می کنند که رضایت شغلی باید از جمله هدفهای اصلی سازمان باشد و سازمانها باید شرایطی را فراهم آورند که کارکنان را راضی نگه دارند(رجب بیگی و دیگران،1385،112-111).
امروزه، چنانکه سیستمهاى آموزشی به سوی یک عصر سازماندهی مجدد پیش می روند و لازم است که در یک محیط رقابتى و پیچیده کار بکنند از اینرو موفقیت مدارس به وجود معلمینی با انگیزه بالا و راضی بستگى دارد که به اهداف و ارزشهای مدرسه به طور اساسى متعهد هستند و به طور داوطلبانه و اختیاری، فراتر از وظایف رسمی و از پیش تدوین شده، رفتار کرده، برای موفقیت و اثربخشی مدرسه، از هیچ تلاش فروگذار نیستند. امروزه این رفتارها را رفتارهای شهروندی سازمانی می نامند.
بیان مسأله:
درجوامع انسانی، نهاد آموزش و پرورش از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این نهاد از مهم ترین عوامل رشد اجتماعی، اقتصادی و تربیتی در هر جامعه ای است و عامل رشد آگاهی و ساماندهی نیروی انسانی برای رشد و توسعة جوامع، نظام آموزش و پرورش است.
امروزه دستیابی به اهداف سازمانها تا حد زیادی در گرو عملکرد مناسب و صحیح کارکنان است. این امر در نظام های آموزشی بویژه آموزش و پرورش از اهمیت بیشتری برخوردار است. اغلب صاحبنظران و متفکران مسائل تربیتی اعتقاد دارند که معلمان، مهم ترین عامل موثر در جریان تعلیم و تربیت هستند(امین بیدختی و صالح پور،1386، 31).
یادگیری در مدرسه فعالیتی مداوم و مستمر است که در چارچوب کلاس درس معلم و به مدد کتابهای درسی انجام می شود. تدریس معلم و کیفیت آموزش اغلب به اندازه ارزشیابی از آموخته های دانش آموزان جدی گرفته نمی شود. شاید بخشی از مشکلات فعلی نظام آموزش و پرورش ناشی از بی توجهی به رضایت شغلی معلمان و تأثیر آن بر کیفیت آموزش باشد(کلدی و عسگری،1382، 104). رضایت شغلی به عنوان نگرش یک شخص به شغلش تعریف می گردد.
2
رضایت شغلی یکی از عوامل بسیار مهم در موفقیت شغلی است. رضایت شغلی عاملی است که سبب افزایش کارآیی و نیز احساس رضایت فردی می گردد(همان منبع،105). از سوی دیگر مدارس اثربخش، معلمانی دارند که به طور داوطلبانه و اختیاری، فراتر از وظایف رسمی و از پیش تدوین شده، رفتار کرده، برای موفقیت و اثربخشی مدرسه، از هیچ تلاش فروگذار نیستند. امروزه این رفتارها را رفتارهای شهروندی سازمانی می نامند. بنابراین، مدیران سازمان باید برای کارکنان خود فضایی را ایجاد نمایند که باعث بهبود عملکرد کارکنان و تسهیل دستیابی به اهداف سازمانی گردد. در این راستا توجه به رفتارهای سازمانی از جمله رفتار شهروندی سازمانی می تواند برای سازمانها مفید واقع شود.
در این پژوهش سعی شده است رابطه بین رضایت شغلی دبیران با رفتار شهروندی سازمانی آنان در دبیرستانهای دولتی شهرستان ملکان مورد بررسی قرار گیرد. به عبارتی تحقیق حاضر در پی پاسخگویی به این سؤال است که چه رابطه ای بین رضایت شغلی دبیران با رفتار شهروندی سازمانی آنان در دبیرستانهای دولتی شهرستان ملکان وجود دارد؟
بدین منظور رضایت شغلی از نظر اسمیت(Smith)، کندال(Kendall) و هالین((Hullin در ابعاد زیر تعریف می گردد:1- رضایت از کار 2- رضایت از مافوق 3- رضایت از همکاران 4- رضایت از ترفیع 5- رضایت از حقوق (امین بیدختی و صالح پور،1386، 33).
و همچنین رفتار شهروندی سازمانی بر اساس نظریه پادساکف در ابعاد: 1- رفتار کمک کننده، 2- راد مردی، 3- وفاداری سازمانی، 4- اطاعت سازمانی، 5- ابتکارات فردی، 6- رفتار یا فضیلت مدنی، 7- توسعه خود تعریف گردیده است تا رابطه بین رضایت شغلی دبیران با رفتار شهروندی سازمانی آنان در دبیرستانهای دولتی شهرستان ملکان مورد بررسی قرار گیرد.
در تحقیقی که توسط مورفی و دیگران(2002) صورت گرفت 41 نفر از کارمندان یک موسسه پیشرفته ویژه در منطقه جنوبی ملبورن استرالیا شرکت داشتند تا رابطه رضایت شغلی و رفتار شهروندی سازمانی را مورد بررسی قرار دهند نتایج حاکی از آن است که بالاترین ضرایب همبستگی پیرسون (67/0=r ) نشان دهنده ارتباط نسبتاً قویی ما بین رضایت شغلی(که توسط خود کارمند بیان شده است) و رفتار شهروندی سازمانی که توسط رئیس مدرسه و موسسه سنجیده شده است را نشان می دهد. بطور کلی، نتایج بدست آمده از همبستگی رضایت شغلی با دو نوع از رفتار شهروندی سازمانی(رفتار شهروندی سازمانی ارزیابی شده و اندازه رفتاری واقعی از رفتار شهروندی سازمانی) نشان می دهد که رضایت شغلی به طور مثبتی با رفتار شهروندی سازمانی در یک درجه ای که نشان دهنده یک رابطه نسبتاً قوی است، مرتبط می باشد(دامنه همبستگی از 40/0 تا 67/0 است)
( Murphy et al,2002,293).
ضرورت و فواید پژوهش حاضر را می توان اینگونه بیان نمود:
1- در اغلب تحقیقات انجام شده در داخل کشور، رضایت شغلی به عنوان متغیر وابسته بکار رفته است، در حالی که در این پژوهش به عنوان متغیر مستقل و تأثیر گذار بر متغیر دیگری به نام رفتار شهروندی سازمانی در نظر گرفته شده است. 2- مهمترین سرمایه هر سازمان، نیروی انسانی آن است، بنابراین توجه به روحیه و انگیزه های انسانی در هر سازمانی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. مدارس به عنوان یک سازمان اجتماعی حساس نقش مهمی در تحقق اهداف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در جامعه بر عهده دارد و لازمه تحقق این اهداف داشتن دبیران خشنود و راضی است. از سوی دیگر رفتار شهروندی سازمانی در محیطی همچون مدرسه موجب افزایش روابط مثبت بین دبیران و بهبود عملکرد آنان می گردد و دستیابی به اهداف سازمانی را تسهیل می نماید.
بنابراین با توجه به موارد ذکر شده بررسی رابطه بین رضایت شغلی و رفتار شهروندی سازمانی دارای اهمیت و ضرورت می باشد.
3
اهداف تحقیق:
هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی رابطه بین رضایت شغلی دبیران با رفتار شهروندی سازمانی آنان در دبیرستانهای دولتی شهرستان ملکان می باشد. و در راستای این هدف، اهداف علمی زیر نیز دنبال می شود:
1- بررسی رابطه رضایت ازکار و رفتار شهروندی سازمانی دبیران دبیرستانهای دولتی شهرستان ملکان.
2- بررسی رابطه بین رضایت از مافوق و رفتار شهروندی سازمانی دبیران دبیرستانهای دولتی شهرستان ملکان.
3- بررسی رابطه بین رضایت از همکاران و رفتار شهروندی سازمانی دبیران دبیرستانهای دولتی شهرستان ملکان.
4- بررسی رابطه بین رضایت از ترفیع و رفتار شهروندی سازمانی دبیران دبیرستانهای دولتی شهرستان ملکان.
5- بررسی رابطه بین رضایت ازحقوق و رفتار شهروندی سازمانی دبیران دبیرستانهای دولتی شهرستان ملکان.
هدف کاربردی تحقیق حاضر عبارتست از:
تعیین ارتباط بین دو متغیر رضایت شغلی و رفتار شهروندی سازمانی در دبیران دبیرستانهای دولتی شهرستان ملکان و ارائه راهکارهای مناسب جهت تقویت رابطۀ این دو متغیر جهت بهبود هرچه بیشتر عملکرد فردی و سازمانی در آموزش و پرورش شهرستان ملکان.
روش تحقیق
پژوهش حاضر از نوع روش، پیمایشی و از نظر هدف، کاربردی است.