تعداد صفحه: 190
نوع فایل: Word
فرمت فایل: docx
*** قابل ویـرایش
فهرست مطالب
فصل اول
کلیات
مقدمه.........................................................................................................................................................14
تعریف شیر.................................................................................................................................................14
اهمیت لبنیات از نظر تغذیه- کشاورزی و اقتصادی.........................................................................15
میزان تولید شیر در ایران و جهان........................................................................................................17
تاریخچه صنعت شیر در ایران...............................................................................................................18
تاریخچه صنعت شیر در جهان............................................................................................................20
فصل دوم
ترکیبات شیر
ترکیبات شیر............................................................................................................................................23
آب..............................................................................................................................................................24
ماده خشک و ماده خشک بدون چربی...............................................................................................24
قند............................................................................................................. ................................................24
چربی....................................................................................................................................................... 25
مواد پروتئینی..........................................................................................................................................25
ویتامین ها................................................................................................................................................26
آنزیم ها....................................................................................................................................................27
مواد معدنی..............................................................................................................................................27
اثر حرارتهای سالم سازی بر روی ترکیبات شیر..............................................................................27
چربی........................................................................................................................................................27
پروتئین ها...............................................................................................................................................28
آنزیم ها....................................................................................................................................................28
لاکتوز......................................................................................................................................................28
ویتامین ها...............................................................................................................................................29
مواد معدنی.............................................................................................................................................29
ترکیبات ضد میکروبی شیر.................................................................................................................29
خواص شیر ..........................................................................................................................................30
خواص ظاهری.......................................................................................................................................30
رنگ........................................................................................................................................................30
بو.............................................................................................................................................................31
طعم شیر ..............................................................................................................................................31
خواص فیزیکی.....................................................................................................................................31
دانسیته.................................................................................................................................................31
نقطه انجماد.........................................................................................................................................32
ویسکوزیته...........................................................................................................................................32
خواص شیمیایی..................................................................................................................................33
اسیدیته................................................................................................................................................33
فصل سوم
نقش شیر در تغذیه انسان
نقش فرآورده های شیر در تغذیه انسان........................................................................................35
فرآورده های کشت داده شده و تخمیری شیر.............................................................................35
فصل چهارم
میکروبیولوژی شیر و اثرات دما بر آنها
اهمیت میکروب شناسی شیر............................................................................................................38
انواع باکتری های موجود در شیر......................................................................................................38
باکتری های لاکتیک (Lactic Acil Bacteria) .................................................................. 39
باکتری های پروتئولیتیک...................................................................................................................40
باکتری های لیپولیتیک......................................................................................................................40
باکتریهای روده ای............................................................................................................................41
باکتری های سرما گرا..........................................................................................................................41
خانواده میکرو کوکاسه.........................................................................................................................42
باکتریهای بوتیریک...........................................................................................................................42
قارچ ها...................................................................................................................................................43
کپک ها..................................................................................................................................................43
مخمرها..................................................................................................................................................44
باکتریوفاژها............................................................................................................................................44
تأثیر سرما بر میکروبهای شیر ..........................................................................................................45
تأثیر گرما بر میکروبهای شیر.............................................................................................................45
فصل پنجم
معرفی کارخانه وارنا
بخش مدیریت...................................................................................................................................... 48
واحد تولید..............................................................................................................................................49
تاریخچه کارخانه وارنا...........................................................................................................................50
اهداف سازمان شرکت وارنا..................................................................................................................51
بخشهای مختلف کارخانه وارنا..........................................................................................................52
آزمایشگاه ها...........................................................................................................................................52
سردخانه..................................................................................................................................................52
انبارها........................................................................................................................................................53
آب کارخانه..............................................................................................................................................53
شکل مصرفی آب کارخانه ....................................................................................................................54
تهیه بخار یا Steam .......................................................................................................................... 55
لیست دستگاهها و نحوه کار آن........................................................................................................ 55
منبع ذخیره آب.................................................................................................................................... 55
دیگ شوفاژ..............................................................................................................................................55
دیگ بخار.................................................................................................................................................55
دستگاه کمپرسور تولید هوا..................................................................................................................56
چیلر Chiller........................................................................................................................................56
تانک ذخیره شیر خام........................................................................................................................... 57
سپراتور................................................... ..................................................................................................58
هموژنایزر..................................................................................................................................................59
دستگاه های بسته بندی......................................................................................................................60
فصل ششم
سیستمهای HACCP در صنعت شیر و لبنیات
اجرای سیستم HACCP....................................................................................................................62
اصول هفتگانه برای ارتقاء سیستم تولید شیر...................................................................................62
نقاط بحرانی65
فصل هفتم
شیردوشی، حمل به کارخانه، دریافت کارخانه
فیزیولوژی تولید و ترشح شیر............................................................................................................67
شیردوشی و اهمیت آن.....................................................................................................................68
خنک کردن شیر پس از دوشش........................................................................................................69
تجهیزات خنک کننده شیر در دامداری ها......................................................................................70
هوا دادن شیر.........................................................................................................................................70
نگهداری شیر در محل تولید...............................................................................................................71
جمع آوری و حمل شیر به کارخانه....................................................................................................71
مراحل مربوط به حمل شیر از دامداری تا کارخانه.........................................................................72
تانکر حمل کننده شیر.........................................................................................................................72
ایستگاه جمع آوری..............................................................................................................................72
حمل شیر به کارخانه...........................................................................................................................72
دریافت شیر...........................................................................................................................................73
تحویل شیر به کارخانه.........................................................................................................................73
دریافت شیر به وسیله بیدون.............................................................................................................73
آزمایشگاه دریافت................................................................................................................................74
آزمایشات ارگانولپتیکی........................................................................................................................74
آزمایشات فیزیکو شیمیایی..................................................................................................................74
تخلیه شیر..............................................................................................................................................75
تانک های ذخیره شیر خام...................................................................................................................76
زمان نگهداری شیر در مخازن..........................................................................................................76
خط پاستوریزاسیون شیر در کارخانه وارنا........................................................................................77
کنترل نقاط بحرانی خط تولید شیر پاستوریزه................................................................................78
شستشوی تانکرهای حمل کننده شیر...............................................................................................79
برخورد کارخانه با شیرهای معیوب....................................................................................................79
فصل هشتم
نمونه برداری و آزمایشات شیر
آزمون انجام شده بر روی شیر و محصولات آن..............................................................................83
نمونه برداری از ظروف مختلف شیر.................................................................................................83
نمونه برداری از شبکه..........................................................................................................................83
نمونه برداری از داخل دیگ...............................................................................................................84
نمونه برداری از تانک دارای همزن خودکار....................................................................................84
برداشت نمونه به منظور آزمایش........................................................................................................84
آزمایش شیر..........................................................................................................................................85
آزمایش ظاهری....................................................................................................................................85
تعیین اسیدیته یا درجه ترشی شیر..................................................................................................85
آزمایش با کاغذ اندیکاتور PH .........................................................................................................85
کاغذ تورنسل........................................................................................................................................85
کاغذ اندیکاتور......................................................................................................................................85
آزمایش جوش..................................................................................................................................... 85
آزمایش الکل.........................................................................................................................................86
آزمایش آلیزاررول.................................................................................................................................86
آزمایشات فیزیکی و شیمیایی............................................................................................................87
اندازه گیری وزن مخصوص شیر.........................................................................................................87
استفاده از پیکنومتر Pyknometer ..............................................................................................88
استفاده از ترازوی وستفال (Westphal Balance) .................................................................89
روش دانسیتو لاکتومتر.......................................................................................................................90
استفاده از هیدرومتر Hydrometer..............................................................................................90
غلظت سنج بریکس Brix Scale..................................................................................................90
اندازه گیری اسیدیته شیر................................................................................................................. 91
روش ترنر...............................................................................................................................................91
اندازه گیری چربی شیر......................................................................................................................91
اندازه گیری پروتئین شیر...................................................................................................................92
آزمایش آنتی بیوتیک شیر.................................................................................................................92
آزمایش ماست بندی..........................................................................................................................93
آزمایش تست بویایی...........................................................................................................................93
آزمایش تست الکل............................................................................................................................93
آزمایش تست الکل.............................................................................................................................93
آزمایشهای میکروبی...........................................................................................................................93
کشت کلی فرم....................................................................................................................................94
اشیرشیا...............................................................................................................................................94
کپک و مخمر......................................................................................................................................95
کشت سرمادوست...............................................................................................................................95
استافیلوکوکوس اورئوس طلائی.......................................................................................................95
فصل نهم
روشهای سالم سازی شیر
روشهای نگهداری شیر....................................................................................................................97
روش بیولوژیکی................................................................................................................................97
روش شیمیایی.................................................................................................................................97
روش فیزیکی....................................................................................................................................97
حذف شدید یا نسبی آب شیر........................................................................................................97
مقدمه بر سالم سازی شیر در کارخانجات لبنیات......................................................................97
ترمیزاسیون.......................................................................................................................................98
پاستوریزاسیون..................................................................................................................................99
روش های پاستوریزاسیون..............................................................................................................99
پاستوریزاسیون کند یا (LTLT) ................................................................................................. 99
پاستوریزاسیون تند یا (HTST) ............................................................................................. 100
پاستوریزاسیون به روش FLASH.............................................................................................102
استریلیزاسیون................................................................................................................................102
استرالیزاسیون در محیط بسته.....................................................................................................103
استریلیزاسیون غیر مداوم در اتو کلاو........................................................................................103
استریلیزاسیون مداوم در اتو کلاو.................................................................................................104
استریلیزاسیون با روش مداوم یا UHT.....................................................................................104
روش حرارت دادن مستقیم.........................................................................................................105
الف- تزریق بخار به داخل شیر....................................................................................................105
ب- تزریق شیر به داخل بخار......................................................................................................106
روش حرارت دادن غیر مستقیم..................................................................................................107
روش مالشی یا اصطکاکی............................................................................................................108
علل آلودگی ثانویه در صنایع شیر...............................................................................................108
فصل دهم
فرآورده های شیر
فرآورده های شیر..........................................................................................................................111
ماست..............................................................................................................................................111
کشک...............................................................................................................................................111
کفیر.................................................................................................................................................111
کومیس............................................................................................................................................112
کره....................................................................................................................................................112
دوغ سنتی......................................................................................................................................113
شیر تبخیر شده..............................................................................................................................113
شیر کندانسه شیرین....................................................................................................................114
شیر خشک کامل..........................................................................................................................114
شیر تقلیدی..................................................................................................................................114
شیر خشک فوری..........................................................................................................................114
شیر خشک فوری..........................................................................................................................114
بستنی..............................................................................................................................................115
اجزای تشکیل دهنده بستنی.......................................................................................................116
خامه................................................................................................................................................116
خامه قهوه (Coffee Cream) ............................................................................................ 116
خامه ترش (Cultured Cream) ....................................................................................... 116
خامه قنادی (Whipping Cream) ................................................................................... 117
خامه منجمد شده (Frizzed Cream) ...............................................................................117
پنیر..................................................................................................................................................117
فصل یازدهم
فرآوردههای حاصل از شیر در کارخانه وارنا
شیر پاستوریزه یک لیتری...........................................................................................................120
شیر استریل هایسا........................................................................................................................121
شیر استریل پری پک...................................................................................................................122
شیرکاکائو......................................................................................................................................123
ماست موسیر.................................................................................................................................124
خامه صبحانه ...............................................................................................................................126
خامه قنادی...................................................................................................................................128
ماست..............................................................................................................................................130
دوغ.................................................................................................................................................132
بستنی.............................................................................................................................................134
فصل دوازدهم
آزمایشات محصول و استانداردهای آن
آزمایشات شیر................................................................................................................................145
الف- آزمون های فیزیکو شیمیایی.............................................................................................145
ب- آزمون های میکروبی............................................................................................................145
آزمایشات خامه..............................................................................................................................147
الف- آزمایشات فیزیکوشیمیایی..................................................................................................147
ب- آزمون های میکروبی...........................................................................................................147
آزمایشات شیر کاکائو.................................................................................................................147
الف- آزمایشات فیزیکو شیمیایی..............................................................................................147
ب- آزمون های میکروبی...........................................................................................................148
آزمایشات ماست..........................................................................................................................148
الف- آزمون های فیزیکی و شیمیایی.......................................................................................148
ب- آزمون های میکروبی..........................................................................................................148
آزمایشات ماست و موسیر..........................................................................................................149
الف- آزمون های فیزیکی و شیمیایی......................................................................................149
ب- آزمون های میکروبی..........................................................................................................150
شرح آزمون میکروبی دوغ........................................................................................................150
شرح آزمون میکروبی بستنی...................................................................................................151
آزمایشات فیزیکی و شیمیایی روی شیر و انواع لبنیات......................................................153
آزمایشات ظروف بسته بندی....................................................................................................168
آزمایشات آب............................................................................................................................168
تعیین PH................................................................................................................................168
اندازه گیری سختی...................................................................................................................168
الف- سختی موقت آب.............................................................................................................168
ب- سختی دایمی آب..............................................................................................................169
اندازه گیری قلیایت آب............................................................................................................169
کنترل میکروبی هوایی سالن ها..............................................................................................169
تقلب در شیر............................................................................................................................170
فصل سیزدهم
بسته بندی و مواد بسته بندی
بسته بندی و مواد بسته بندی................................................................................................173
بسته بندی از نقطه نظر محصول.............................................................................................173
الف- جنبه های شیمیایی........................................................................................................173
ب- جنبه های میکروبی...........................................................................................................173
ج- جنبه های مکانیکی و فیزیکی...........................................................................................174
بسته بندی از نقطه نظر شرایط محیطی...............................................................................174
مواد بسته بندی.........................................................................................................................174
بسته بندی شیشه ای...............................................................................................................174
بسته بندی پلاستیک...............................................................................................................175
مزیت های بسته بندی پلاستیکی...........................................................................................175
معایب بسته بندی پلاستیک....................................................................................................176
بسته بندی کارتن.......................................................................................................................176
انواع دستگاه های بسته بندی.................................................................................................177
بسته بندی بطری (شیشه ای و پلاستیکی) ........................................................................ 177
بسته بندی پاکتی (تتراپک) .................................................................................................. 177
بسته بندی لیوانی.......................................................................................................................178
فرم سیل (Form Seal) ...................................................................................................... 178
بسته بندی کیسه ای..................................................................................................................178
بسته بندی بن هیل و SIG....................................................................................................179
نحوه بسته بندی........................................................................................................................180
فصل چهاردهم
شستشو و کنترل بهداشت در کارخانه
ضد عفونی در صنعت شیر........................................................................................................183
مراحل شستشو و نظافت...........................................................................................................183
بازیافت باقی مانده تولید............................................................................................................184
شستشوی اولیه با آب................................................................................................................184
شستشو با مواد پاک کننده.......................................................................................................185
غلظت مواد پاک کننده..............................................................................................................185
درجه حرارت ماده پاک کننده.................................................................................................186
زمان پاک کنندگی......................................................................................................................186
آبکشی با آب تمیز.......................................................................................................................186
شستشوی درجا (CIP) ............................................................................................................187
ضدعفونی.......................................................................................................................................187
سیستم تصفیه آب و فاضلاب کارخانه وارنا............................................................................188
کیفیت پساب................................................................................................................................189
بحث و نتیجه گیری................................................................................................................191
منابع............................................................................................................................................192