لینک فایل تفسیر موضوعی نهج البلاغه (word) 124 صفحه

عنوان:تفسیر موضوعی نهج البلاغه

قالب:word

تعداد صفحات:124

قابل ویرایش

== = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = =

باسمه تعالی

تفسیر موضوعی نهج البلاغه

آشنایی با ساختار نهج البلاغه و گردآورنده آن.. 1

بایسته های اخلاقی در نهج البلاغه. 14

بایسته های اعتقادی (امامت) در نهج البلاغه. 42

بایسته های اجتماعی در نهج البلاغه. 63

بایسته های سیاسی در نهج البلاغه. 69

بایسته های دنیوی در نهج البلاغه. 91

بایسته های تربیتی در نهج البلاغه. 101

بایسته های معرفتی در نهج البلاغه. 114

= = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = =  = = =

آشنایی با ساختار نهج البلاغه و گردآورنده آن مقدمه

انسانى که به‏شگفتى یک کتاب یا یک مجموعه پى‏مى‏برد، گاه با تأمل مستقیم از این شگفتى آگاه مى‏شود و گاه نیز در آینه گفتار بزرگان مطلبى را مى‏خواند و آنگاه زمینه تأمل برایش فراهم مى‏شود و سپس به‏شگفت مى‏آید.

بسیارى از علماى شیعه و اهل‏سنت و دانشمندان مسیحى کتاب نهج‏البلاغه را ستوده‏اند؛ آن‏گونه که در آینه گفتار آنها مى‏توان مطالبى را براى تعمق برگزید و براى مراجعه به این «برادر قرآن» راغب شد. دراین‏باره هفت دیدگاه را برگزیده‏ایم:

  1. محمد عبده، از دانشمندان اهل‏سنت مصر، رئیس دانشگاه «الأزهر» و شاگرد سیدجمال‏الدین اسدآبادى است که شرحى نیز بر نهج‏البلاغه نگاشته است. او مى‏گوید:

برحسب تقدیر و به‏طور تصادف با کتاب نهج‏البلاغه آشنا شدم. این برخورد و تصادف هنگامى صورت گرفت که دچار دگرگونى و تشویش‏خاطر و افسردگى شده و از کارهایم بازمانده بودم ... در طى مطالعه آن مى‏پنداشتم جنگ‏هایى اتفاق افتاده و تاراج‏هایى رخ داده است و این فکر برایم پدید آمد که بلاغت را دولت و نیرویى، و فصاحت را صولت [نفوذ] و سطوتى [قهر و غلبه‏] است و اوهامِ مشوب [آلوده‏] و تردید آنها [/ مخالفان با حقانیت امام و یا مخالفان استناد نهج‏البلاغه به امام‏] جز فسق و پلیدى نیست ... گاهى خود را در عالَمى بسیار بزرگ از معانى بلند و موضوعات عالى مى‏دیدم که با زینت‏هاى عبارات آرایش‏یافته ... و به‏طرف دل‏هاى روشن روى آورده است ... در جاى دیگر مشاهده مى‏کردم که «عقلى نورانى» که شباهت به مخلوق جسمانى نداشت، از این موکب [لشکر] الهى جداشده و خود را به‏جان انسان مى‏چسباند [و] سپس او را از پرده‏هاى طبیعت جداساخته و به‏سوى ملکوت اعلى بالا مى‏برد و به جایگاهى پرنور راهنمایى مى‏کند.[1]

  1. ابن ابى‏الحدید، عالم معتزلى و شارح نهج‏البلاغه مى‏نویسد:

او [/ على (ع)] امام فصیحان و سرور بلیغان است و در سخن او گفته شده است: «پایین‏تر از کلام خالق و بالاتر از کلام مخلوقان. مردمان، خطابه و نوشتن را از او آموختند.»[2]

  1. حضرت امام‏خمینى (قدس سره)، مى‏نویسد:

هان! فیلسوفان و حکمت‏اندوزان بیایند و در جملات خطبه اول این کتاب الهى به‏تحقیق بنشینند و افکار بلندپایه خود را به‏کار گیرند و با کمک اصحاب معرفت‏ و ارباب عرفان، این‏یک جمله کوتاه را به‏تفسیر بپردازند و بخواهند به‏حق، وجدان خود را براى درک واقعى آن ارضا کنند؛ به‏شرط آنکه بیاناتى که در این میدان تاخت‏وتاز شده است، آنها را فریب ندهد و وجدان خود را براى فهم درست، بازى ندهند و نگویند و بگذرند تا میدان دید فرزند وحى را دریافته و به قصور خود و دیگران اعتراف کنند و این است آن جمله: «مَعَ کُلِّ شَیْ‏ءٍ لا بمُقَارَنَةٍ وَ غَیْرُ کُلِّ شَیْ‏ءٍ لا بمُزَایَلَةٍ» [/ خدا با هر پدیده‏اى است، نه به‏معناى قرین بودن، و خدا غیر از هر پدیده‏اى است، نه به‏معناى نبودنش در آنجا].[3]

  1. آقا بزرگ تهرانى در الذریعة در ذیل عنوان ترجمه نهج‏البلاغه مى‏نویسد:

بعد از انقطاع وحى الهى، کتابى از نظر اعتماد مانند نهج‏البلاغه تدوین نشده است ... نهج‏البلاغه از لحاظ اشتهار و مقام والا و ارزش و جایگاه بلندى که دارد، همچون آفتاب نیم‏روز است. چقدر زشت که خردمند بینا سؤال کند که آفتاب تابان چیست، با اینکه مى‏بیند که سرتاسر دنیا را فرا گرفته است.[4]

  1. دکتر سید جعفر شهیدى، مورخ و ادیب شهیر چنین مى‏نگارد:

با اطمینان خاطر مى‏توان گفت پس از قرآن‏کریم، گویندگان و نویسندگان ایرانى از هیچ گفته‏اى به‏اندازه گفتار على (ع) بهره نبرده‏اند و هیچ زیور ارزنده‏اى را چون سخنان او نیافته‏اند تا آرایش گفته‏ها و نوشته‏هاى خود سازند. بى‏هیچ تعصب باید اعتراف کرد که نامه‏ها و گفتارهاى امیرالمؤمنین على (ع) پس از قرآن‏کریم، عالى‏ترین نمونه نثر مصنوع عربى است.[5]

  1. مستر کرنیکوى انگلیسى، استاد ادبیات دانشکده علیگره هندوستان در حضور استادان و ادباى بزرگ مى‏گوید:

قرآن را برادر کوچکى است که نهج‏البلاغه نام دارد. آیا براى کسى امکان دارد که مانند این برادر کوچک بیاورد تا مجال بحث از برادر بزرگ [/ قرآن‏] و امکانِ آوردنِ نظیرِ آن باشد؟[6]

  1. استاد شهید آیت‏الله مرتضى مطهرى نوشته است:

نهج‏البلاغه پس از نزدیک چهارده قرن براى شنونده امروز، همان لطف و حلاوت و گیرندگى و جذابیت را دارد که براى مردم آن‏روز داشته است. یاران على (ع) خصوصاً آنان که از سخنورى بهره‏اى داشتند، شیفته سخنانش بودند ... معاویه دشمن معروف امام على (ع) [به محقن بن ابى‏محقن‏] گفت: ... قریش پیش از على از فصاحت آگاهى نداشت. على به قریش درس فصاحت آموخت ....[7] در باب ستایش على (ع) و سخنان پایدار آن پیشواى بزرگ، بسیار گفته‏اند و نوشته‏اند که در این مقال مجال پرداختن به آنها نیست.[8]

الف) ساماندهی نخستین سخنان امام علی (ع)

پیش از اقدام بزرگ سید رضى در گردآورى نهج‏البلاغه، کسانى دیگر نیز به گردآورى سخنان حضرت پرداخته بودند. درباره چگونگى ضبط و ثبت سخنان امام از همان آغاز، آمده است:

از امیرالمؤمنین (ع) خطبه‏ها و سخن‏هاى فراوانى در کتب تاریخ و اخبار و آثار روایت شده است. على (ع) بعضى از این خطبه‏ها را در منابر مدینه، بصره و کوفه ایراد نموده است و یا پاره‏اى دیگر را در میدان جنگ و هنگام پیکار با دشمنان براى لشکریان خویش خوانده ... تعدادى از این مجموعه‏ها تا زمان شیخ طوسى و معاصرش ابوالعباس نجاشى در بغداد محفوظ و در دسترس مردم بوده است، اما متأسفانه این آثار هنگام ورود طغرل‏بیک سلجوقى به‏بغداد- به‏علت تعصب و جهالت‏ وى- به‏آتش کشیده شد و تعدادى از کتابخانه‏هاى شیعه از بین رفته است.[9] البته آتش‏سوزى در کتابخانه‏ها، به‏معناى نابودى همه‏منابع معتبر نیست. بى‏تردید روایات فراوان و سخنان پیامبر اکرم (ص) و پیشوایان (علیهم السلام) منحصر در کتاب‏هایى چند نیست که با سوختن یک کتابخانه نابود شود. گاه شخصیتى با رنج بسیار از منابع متعدد و پراکنده، سخنانى را گردآورده، ولى صدها منبع معتبر دیگر، همان سخنان را در خود جاى داده است.

مسعودى که تقریباً صد سال پیش از سیدرضى مى‏زیسته (اواخر قرن سوم و اوایل قرن چهارم هجرى)، در جلد دوم مروج الذهب تحت عنوان «فى ذکر لمع من کلامه و اخباره و زهده» مى‏نویسد:

آنچه مردم از خطابه‏هاى على (ع) در مقامات مختلف حفظ کرده‏اند، بالغ بر چهارصد و هشتاد و اندى مى‏شود. على (ع) آن خطابه‏ها را بالبدیهه [/ بى‏درنگ‏] و بدون یادداشت و پیش‏نویس انشا مى‏کرد و مردم [نیز] هم الفاظ آن را مى‏گرفتند و هم عملًا از آن بهره‏مند مى‏شدند.[10] آنچه در نهج‏البلاغه به‏عنوان خطبه و سخنان بلند حضرت نقل شده، نیمى از رقمى است که مسعودى بیان داشته؛ چراکه سیدرضى با نگاه ادیبانه خویش، از میانه آنها تنها بخشى را برگزیده است. همچنین نامه‏هاى حضرت نیز بیشتر از آن چیزى است که در نهج‏البلاغه گرد آمده است. سخنان رازآمیز و کلمات کوتاه حضرت نیز به هزاران مورد مى‏رسد که بنابر نقل آیت‏الله حسن‏زاده آملى تنها در غررالحکم و دررالکلم، این سخنان به یازده هزار و پنجاه کلمه مى‏رسد.[11] از میان بیش از هفتاد نفرى که پیش از سیدرضى به جمع‏آورى سخنان امیرالمؤمنین (ع) پرداخته‏اند، برخى از آنها را برمى‏شمریم:

  1. حارث اعور همدانى که نخستین گردآور خطابه‏هاى امام بود؛
  2. زید بن وهب جُهَنى، از سربازان امام در جنگ نهروان که خطبه‏هاى امام را در اعیاد گردآورده است؛
  3. ابراهیم بن حکم فزارى که کتاب مستقلى در خطبه‏هاى امام دارد؛
  4. اصبغ بن نباته، از یاران خاص امام (ع) که عهدنامه امام به مالک‏اشتر را نقل کرده است؛
  5. صعصعه بن صوحان، از یاران خاص امام که او نیز ناقل عهدنامه حضرت به مالک‏اشتر است؛
  6. عبدالعظیم حسنى (/ شاه عبدالعظیم) که از گردآوران خطبه‏هاى امام بوده است؛
  7. محمد بن جریر طبرى که در تاریخ معروف خود (/ تاریخ الامم و الملوک) در فصل مربوط به امام على (ع) شمارى از خطبه‏ها و نامه‏هاى امام (ع) را ذکر کرده است؛
  8. شیخ مفید، استاد سیدرضى (گردآورنده نهج‏البلاغه) و سیدمرتضى، از فقهاى نامدار شیعه؛
  9. ابوالفرج اصفهانى؛
  10. ابونعیم اصفهانى؛
  11. ابن‏مسکویه، از حکما و فلاسفه برجسته.[12]

[1] ( 1). جمعى از نویسندگان، نهج‏البلاغه و گردآورنده آن، ص 290.

[2] ( 2). ابن ابى‏الحدید، شرح نهج‏البلاغه، ج 1، ص 24.

[3] ( 1). جمعى از نویسندگان، یادنامه کنگره هزاره نهج‏البلاغه، ج 1، ص 19.

[4] ( 2). آقا بزرگ تهرانى، الذریعه، ج 14.

[5] ( 3). جمعى از نویسندگان، یادنامه کنگره هزاره نهج‏البلاغه، ج 1، ص 202.

[6] ( 1). شهرستانى، در پیرامون نهج‏البلاغه، ص 15.

[7] ( 2). مطهرى، سیرى در نهج‏البلاغه، ص 26.

[8] ( 3). بنگرید به: محمدى رى‏شهرى، دانشنامه امیرالمؤمنین*.

[9] ( 1). جمعى از نویسندگان، یادنامه کنگره هزاره نهج‏البلاغه، ج 1، ص 293.

[10] ( 2). مطهرى، سیرى در نهج‏البلاغه، مقدمه کتاب.

[11] ( 3). حسن‏زاده آملى، انسان کامل از دیدگاه نهج‏البلاغه، ص 25.

[12] ( 1). جمعى از نویسندگان، یادنامه کنگره هزاره نهج‏البلاغه، ج 1، ص 318- 294.


کلمات کلیدی : تفسیر موضوعی نهج البلاغه,تحقیق درباره تفسیر موضوعی نهج البلاغه,نهج البلاغه,
در این سایت هیچ فایلی برای فروش قرار نمی گیرد. برای پشتیبانی و خرید فایل به سایت اصلی فروشنده مراجعه بفرمائید:

لینک دریافت فایل از سایت اصلی


ادامه مطلب ...

لینک فایل بایسته‌های متن درسی تفسیر موضوعی قرآن کریم- 34 صفحه word

مشخصات فایل

عنوان:بایسته‌های متن درسی تفسیر موضوعی قرآن کریم

قالب بندی:word

تعداد صفحات:34

 

محتوا

چکیده

مقدمه

اهداف اعلام شده دروس معارف

نگاه اجمالی به اهداف

جایگاه متون درسی معارف

کمبود استادان عضو هیئت علمی برای ارایه دروس معارف

جلوگیری از اعمال سلیقه‌های شخصی و ظهور گرایش‌های گوناگون فکری

امکان بروز تعارض فکری برای دانشجویان

بخش اول: تفسیر موضوعی قرآن

تعریف

فوائد تفسیر موضوعی

آسیب‌های احتمالی تفسیر موضوعی

اقسام تفسیر موضوعی: اتحادی و ارتباطی

روش‌شناسی تفسیر موضوعی

تفسیر آیات برگزیده

تفسیر ناظر به پرسش و مسئله

جایگاه محوری تفسیر ترتیبی

سرفصل‌های مصوب تفسیر موضوعی قرآن

ارزیابی سر‌فصل‌های مصوب

اعتبارسنجی راهکارهای ارتقای قرآنی دانشجویان

بخش سوم: ویژگی‌های متون درسی

ویژگی‌های متن درسی از نظر محتوا

ویژگی‌های متن درسی از نظر ساختاری

. سیاست‌های راهبردی در تدوین متون

ویژگی‌های عام متون دروس معارف

عمومی‌بودن دروس معارف

هدف خاص دروس معارف

دروس معارف، بخشی از نظام آموزش است

 شاخص‌های محتوایی

بخش چهارم: بایسته‌های متن درسی تفسیر موضوعی قرآن کریم

بایسته‌های ایجابی و سلبی

ویژگی‌‌های روحی و روانی

نیازهای جوانی

علایق و سلیقه‌های جوانان

توجه به سرفصل‌های دیگر دروس معارف در انتخاب موضوع

فلسفه اخلاق

حقوق اجتماعی و سیاسی در اسلام

. آیین زندگی

آشناسی با قانون اساسی

تاریخ و تمدن اسلامی

و . . .

 

 

 

 

بایسته‌های متن درسی تفسیر موضوعی قرآن کریم

    چکیده

درس تفسیر موضوعی قرآن کریم جایگاه ممتازی میان دروس معارف اسلامی دارد. از این‌رو با گذشت چهار سال از ارائه آن در دانشگاه‌ها، بررسی اهداف مورد نظر این درس و وضعیت فعلی متون درسی آن ضروری است.

این مقاله ضمن بررسی سرفصل‌های درس تفسیر موضوعی قرآن و متون منتشر شده آن از سوی دانشگاه معارف اسلامی، به ارزیابی اجمالی آنها و راهکارهای ارتقا آن پرداخته است.

ارائه تذکرات لازم در مقدمه کتاب، استفاده از ابزار کمک آموزشی، نگارش متن درسی تفسیر موضوعی به تفکیک رشته‌های تحصیلی حداقل برای چهار گروه اصلی: علوم انسانی، فنی و مهندسی، پزشکی و هنر و یا رشته‌های خاص و نیز آموزش‌های غیرحضوری و مجازی از جمله راهکارهایی است که به ارتقاء متون درسی تفسیر می‌انجامد.

واژگان کلیدی

قرآن، تفسیر موضوعی قرآن، دروس معارف اسلامی، متون درسی.

مقدمه 1. دروس عمومی معارف اسلامی

نظام آموزشی حاکم، سه مقطع متمایز ابتدایی، متوسطه و عالی را پذیرفته است و مقطع آموزش‌ عالی را به عنوان مرحله ورود به دانش تخصصی تعریف کرده است از این‌رو تلاش بر این است که دروس غیراختصاصی هر چه کمتر در میان واحد‌های درسی گنجانده شود ولی گریزی از پذیرفتن واحدهایی با عناوین مشترک برای همه رشته‌ها نیست که از آنها به دروس عمومی تعبیر می‌شود.

پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی با تصویب ستاد انقلاب فرهنگی دروس معارف اسلامی به عنوان بخشی از دروس عمومی دانشگاه‌ها الزامی شد. با توجه به قبض و بسط‌هایی که درباره کمیت واحدها و محتوای دروس و متصدی آنها وجود داشت، نهایتاً شورای عالی انقلاب فرهنگی در جلسه 542 مورخ 23/4/83 عناوین سرفصل‌های دروس معارف اسلامی را بازنگری و در پنج گروه مصوب کرد که پیرو آن شورای اسلامی‌شدن مراکز آموزشی در جلسات مورخ 6/4/83 و 23/10/83 سر‌فصل‌های تفصیلی دروس را مصوب و با امضای وزیر علوم به همه مراکز آموزش عالی ابلاغ کرد که هم اکنون مبنای عمل می‌باشد. (کتابچه عناوین و سرفصل‌های جدید دروس معارف اسلامی، 1374)

ـ 1. اهداف اعلام شده دروس معارف

عنوان کلی دروس معارف اسلامی بیشتر مباحث اعتقادی را به خاطر می‌آورد و شاید در نگاه نخست هدف اصلی از این دروس تبیین معارف دینی متناسب با نیاز و سطح عملی دانشجویان باشد، ولی در عمل مباحث تاریخی، حقوقی، اخلاقی و حتی فلسفی در میان دروس معارف اسلامی جا گرفته است که تنها حلقه اتصال آنها عنوان «اسلامی» است؛ یعنی «اخلاق اسلامی»، «تاریخ و تمدن اسلامی» و «آشنایی با منابع اسلامی». از این‌رو می‌توان گفت مباحث دروس معارف اسلامی بیشتر به حوزه‌های کلامی، اخلاقی، تاریخی و سیاسی وابسته است. به همین جهت اهداف اعلام شده برای هر عنوان درسی متناسب با حوزه مربوط است.

ـ 1. نگاه اجمالی به اهداف

می‌توان اهم اهداف دروس معارف را به شرح زیر دسته‌بندی کرد:

  • تعمیق و گسترش اطلاعات دینی و تقویت خدا باوری و ایمان دانشجویان؛
  • آشنایی با دیدگاه اسلام دربارة انسان و جایگاه او و حقوق و آزادی‌های مدنی و سیاسی؛
  • آشنایی با اخلاق اسلامی و تقویت پایبندی به رفتارهای اخلاقی؛
  • آشنایی با شیوه صحیح سیر و سلوک و تزکیه نفس؛
  • آشنایی با انقلاب اسلامی و قانون اساسی و اندیشه سیاسی امام خمینی‌+؛
  • آشنایی با ظهور و گسترش اسلام و شکل‌گیری تمدن اسلامی و عوامل تعالی و انحطاط آن؛
  • آشنایی با مفاهیم زندگی ساز قرآن کریم و نهج‌البلاغه.

ـ 1. هدف اختصاصی درس تفسیر موضوعی قرآن کریم

در متن مصوبه هدف از 2 واحد نظری درس تفسیر موضوعی قرآن کریم از مجموعه آشنایی با منابع اسلامی چنین آمده است:

‌هدف: آشنایی با برخی مفاهیم زندگی ساز قرآن کریم در قالب نگرش موضوعی

به نظر می‌رسد که مناسب بود در هدف یاد شده «‌آشنایی با کتاب آسمانی قرآن» نیز به صراحت ذکر می‌شد، همان‌گونه که عنوان آشنایی با منابع اسلامی اقتضا دارد و نیز در سر‌فصل دوم از سر‌فصل های مصوب این درس تصریح می‌کند:

شاید ملاحظه‌ای که باعث شده است «آشنایی با کتاب آسمانی قرآن» به‌عنوان هدف درس تفسیر موضوعی قرآن ذکر نشود، این بوده است که مباحث مربوط به علوم قرآنی در تدوین متون درسی و ارائه درس پررنگ نشود و مباحث محتوایی و تفسیری را تحت‌الشعاع خود قرار ندهد از این‌رو در درس تفسیر موضوعی نهج‌البلاغه که چنین احتمالی در آن وجود نداشت، «آشنایی با نهج‌البلاغه و درک آموزه های اساسی نهج‌البلاغه با نگرش موضوعی» به‌عنوان هدف ذکر و اعلام شده است.

2. جایگاه متون درسی معارف

برنامه آموزشی، استاد، متن درسی و دانشجو ارکان اصلی آموزش‌اند که به تناسب نوع آموزش، مواد آموزشی و اهداف مورد نظر، اهمیت نسبی هر کدام از این ارکان متفاوت خواهد بود. با توجه با ماهیت دروس معارف اسلامی و اهداف آن می‌توان پس از رکن مهم استاد در آموزش، اولویت دوم را برای متن درسی در نظر گرفت.

همچنین می‌توان عواملی را که در پی می‌آید، به‌عنوان ضرورت‌های توجه ویژه به متون دروس معارف نام برد:

کمبود استادان عضو هیئت علمی برای ارایه دروس معارف

‌عمومی‌بودن دروس معارف باعث شده است که در هر ترم بخش عمده‌ای از واحد‌های درسی در دانشگاه‌های سراسر کشور به این دروس اختصاص یابد. از سوئی اگر افزایش کمی دانشجویان در سال‌های اخیر را به این مسئله اضافه ‌کنیم، بنا به‌اظهار مسئولان مربوط،[1] برای پوشش این حجم از واحدهای درسی ارائه شده، نیاز به تعداد 4000 نفر استاد معارف داریم که در حال حاضر تنها حدود 800 نفر هیئت علمی در گروه‌‌های معارف مشغول به فعالیت هستند و بقیه واحد ها توسط اساتید حق‌التدریسی ارایه می‌شود که توانمندی‌های بسیار متفاوتی دارند. بنابراین بر خورداری از متن درسی قوی می‌تواند بخشی از این مشکل را پوشش دهد.

جلوگیری از اعمال سلیقه‌های شخصی و ظهور گرایش‌های گوناگون فکری

‌ماهیت دروس معارف به گونه ای است که دست اساتید را برای ارائه مطالب و مباحث سلیقه‌ای باز می‌گذارد‌، از این‌رو داشتن متن استاندارد می‌تواند تا حد زیادی به کاهش این آسیب کمک کند.

امکان بروز تعارض فکری برای دانشجویان

با توجه به اینکه دروس معارف اسلامی یک بسته متشکل از مباحث متنوع اعتقادی و اخلاقی و سیاسی و تاریخی و غیره است و اساتید از گرایش‌های مختلف تحصیلی وارد این حوزه می‌شوند، امکان تعارض مباحث گوناگون ارائه شده در گرایش‌های پنج‌گانه دروس معارف اسلامی وجود دارد. از این‌رو تدوین متون درسی هماهنگ می‌تواند از بروز این مشکل پیش‌گیری کند.


[1]. اظهارات معاونت محترم امور اساتید معارف در گفتگو با خبرگزاری فارس 4/5/88.


کلمات کلیدی : بایسته‌های متن درسی تفسیر موضوعی قرآن کریم
در این سایت هیچ فایلی برای فروش قرار نمی گیرد. برای پشتیبانی و خرید فایل به سایت اصلی فروشنده مراجعه بفرمائید:

لینک دریافت فایل از سایت اصلی


ادامه مطلب ...

لینک فایل پاورپوینت تفسیر موضوعی قرآن

دانلود پاورپوینت با موضوع تفسیر موضوعی قرآن،
در قالب ppt و در 218 اسلاید، قابل ویرایش، شامل:
 
فصل اول: کلیات
فصل دوم: شاخص های قرآن
فصل سوم: اهل بیت (ع) و قرآن
فصل چهارم: تفسیر و تاویل قرآن
فصل پنجم: لطائف سوره حمد
فصل ششم: محکم و متشابه
فصل هفتم: خدا در قرآن
فصل هشتم: خلقت انسان و روابط اجتماعی او در قرآن
فصل نهم: سنتهای اجتماعی در قرآن
فصل دهم: نتیجه گیری بر اساس استخراج واژه های کلیدی
 
 
بخشی از متن پاورپوینت:
مقدمه :
قرآن کریم که کتاب پیغمبر (ص) است و هم مظهر اعجاز او، نقشی صدها بار بزرگتر از نقش عصای موسی و دم عیسی در تمدن بشر داشته است . اهتمام بی نظیر مسلمین از صدر اسلام تا عصر حاضر نشانه شیفتگی آنها نسبت به قرآن است .

این کتاب عزیز ، یگانه سند بی بدیل و جاودانه رابطه خداوند با خلق است که گرد تحریف بر دامن آن ننشسته است و خداوند سلامت آن را از هرگونه تغییر و تبدیلی به عهده گرفته است .

خداوند اراده فرمود تا مسلمان راستین و عالمان راسخ ،‌  درس های این کتاب را برای ملت اسلام بازگو کنند و آموزه های آن را در بستر زمان به اقتضای ضرورت ،‌تبیین و  تفسیر نمایند . اما عده ای از انسانهای هوی پرست ، امامان  راستین را از صحنه کنار زدند و به تبدیل مفاهیم قرآن پرداختند.
 
تاثیر عمیق قرآن بر روح و جان :
آیات قرآن ،‌همانند بارانی که سرزمین مرده ای را احیاء می کند ،‌جانهای مستعد را زنده می کند و به قلبهای آماده هیجان و تحول می بخشد . قرآن زبان فطرت است بنابراین توصیه شده است که آن را با آواز نیکو بخوانند تا موسیقی آن نیز جاذب و مطبوع باشد .
و . . .

کلمات کلیدی : تفسیر موضوعی قرآن جوادی آملی,تفسیر موضوعی قرآن pdf,تفسیر موضوعی قرآن قرائتی,تفسیر موضوعی قرآن چیست,تحقیق تفسیر موضوعی قرآن,تفسیر موضوعی قرآن
در این سایت هیچ فایلی برای فروش قرار نمی گیرد. برای پشتیبانی و خرید فایل به سایت اصلی فروشنده مراجعه بفرمائید:

لینک دریافت فایل از سایت اصلی


ادامه مطلب ...

لینک فایل پاورپوینت تفسیر موضوعی قرآن

توضیحات:
دانلود پاورپوینت با موضوع تفسیر موضوعی قرآن،
در قالب ppt و در 27 اسلاید، قابل ویرایش.
 
 
بخشی از متن پاورپوینت:
همانگونه که اشاره شد از روزهای نخست در کنار شیوه مرسوم ترتیبی شیوه دیگری در تفسیر ظهور یافت که فراشمولی نبود و تنها بخشهایی از آیات قرآنی را مورد نظر قرار می داد به عبارتی دیگر اینگونه تفسیر تنها به موضوعات مطرح شده در قرآن توجه نموده و به تفسیر و تبیین و دسته بندی و جمع آن پرداخته است ؛ و لذا ان را تفسیر موضوعی نام نهاده اند و جز به مسائل دینی- در دو بعد معارف و احکام- و مسائل اجتماعی ، سیاسی و اخلاقی (در دو بعد نظری و عملی ) به دیگر ابعاد که جنبه لفظی دارند نپرداخته است .در حقیقت تفسیر موضوعی تنها در رساندن پیا م های قرآن کوشیده و به جنبه های فنی آن چندان کاری نداشته است ، مگر تا اندازه ای که به موضوع بحث مربوط بوده است این روش بویژه امروزه یک ضرورت به شمار می رود زیرا جهان امروز در انتظار آن است که پیام های قرآن را دریافت کند و تشنه بدست آوردن مسائل مطرح شده در این کتاب آسمانی است ؛ تا ببیند چه گوهر های تابناکی را برای بشریت و برای ابدیت به ارمغان آورده و کدام دریچه های سعادت را برای همیشه به روی انسانها باز کرده است ؟
تفسیر موضوعی دو گونه می تواند باشد : یکی آنکه نخست یکایک مسائل مطرح شده در قرآن را بیرون آورند و سپس آیات مربوط به هر یک را جدا و در یکجا گرد آورده و با در نظر گرفتن مجموع آن آیات موضوع را بررسی کنند لذا مسائل بر گرفته از قرآن دسته بندی شده با نظمی طبیعی و به ترتیب مورد بحث قرار می گیرند .در حقیقت این گونه تفسیر موضوعی پای سخن قرآن نشستن و گوش فرا دادن به آن است تا خود برای ما سخن گوید و پیام خود را برساند ؛ و نقش ما تنها ثبت و ضبط پیامهای دریافتی از قرآن است .
و . .  .
 
 
فهرست مطالب:
مقدمه
ویژگی های تفسیر موضوعی
والایی در هدف
ژرف نگری
نقش اثباتی
انواع تفسیر موضوعی
اولین دسته بندی موضوعی آیات
تفاسیر موضوعی و مستقل
مفاهیم القرآن
منشور جاوید
پیام قرآن
معارف قران
تفسیر موضوعی حکیم جوادی آملی
فهرست اجمالی مطالب کتاب تفسیر جوادی آملی
معارف قرآنی
 
 
توجه: مطلبی که این فایل را با بقیه فایل ها متمایز کرده است قابل ویرایش بودن و و آماده پرینت و ارائه بودن آن می باشد تا خریدار از خرید خود کاملا راضی باشد.

کلمات کلیدی : تحقیق تفسیر موضوعی قرآن,تفسیر موضوعی قرآن pdf,تفسیر موضوعی قرآن جمعی از نویسندگان,تفسیر موضوعی قرآن قرائتی,تفسیر موضوعی قرآن مکارم شیرازی,تف?
در این سایت هیچ فایلی برای فروش قرار نمی گیرد. برای پشتیبانی و خرید فایل به سایت اصلی فروشنده مراجعه بفرمائید:

لینک دریافت فایل از سایت اصلی


ادامه مطلب ...

لینک فایل بایسته‌های متن درسی تفسیر موضوعی قرآن کریم- 34 صفحه word

مشخصات فایل

عنوان:بایسته‌های متن درسی تفسیر موضوعی قرآن کریم

قالب بندی:word

تعداد صفحات:34

 

محتوا

چکیده

مقدمه

اهداف اعلام شده دروس معارف

نگاه اجمالی به اهداف

جایگاه متون درسی معارف

کمبود استادان عضو هیئت علمی برای ارایه دروس معارف

جلوگیری از اعمال سلیقه‌های شخصی و ظهور گرایش‌های گوناگون فکری

امکان بروز تعارض فکری برای دانشجویان

بخش اول: تفسیر موضوعی قرآن

تعریف

فوائد تفسیر موضوعی

آسیب‌های احتمالی تفسیر موضوعی

اقسام تفسیر موضوعی: اتحادی و ارتباطی

روش‌شناسی تفسیر موضوعی

تفسیر آیات برگزیده

تفسیر ناظر به پرسش و مسئله

جایگاه محوری تفسیر ترتیبی

سرفصل‌های مصوب تفسیر موضوعی قرآن

ارزیابی سر‌فصل‌های مصوب

اعتبارسنجی راهکارهای ارتقای قرآنی دانشجویان

بخش سوم: ویژگی‌های متون درسی

ویژگی‌های متن درسی از نظر محتوا

ویژگی‌های متن درسی از نظر ساختاری

. سیاست‌های راهبردی در تدوین متون

ویژگی‌های عام متون دروس معارف

عمومی‌بودن دروس معارف

هدف خاص دروس معارف

دروس معارف، بخشی از نظام آموزش است

 شاخص‌های محتوایی

بخش چهارم: بایسته‌های متن درسی تفسیر موضوعی قرآن کریم

بایسته‌های ایجابی و سلبی

ویژگی‌‌های روحی و روانی

نیازهای جوانی

علایق و سلیقه‌های جوانان

توجه به سرفصل‌های دیگر دروس معارف در انتخاب موضوع

فلسفه اخلاق

حقوق اجتماعی و سیاسی در اسلام

. آیین زندگی

آشناسی با قانون اساسی

تاریخ و تمدن اسلامی

و . . .

 

 

 

 

بایسته‌های متن درسی تفسیر موضوعی قرآن کریم

    چکیده

درس تفسیر موضوعی قرآن کریم جایگاه ممتازی میان دروس معارف اسلامی دارد. از این‌رو با گذشت چهار سال از ارائه آن در دانشگاه‌ها، بررسی اهداف مورد نظر این درس و وضعیت فعلی متون درسی آن ضروری است.

این مقاله ضمن بررسی سرفصل‌های درس تفسیر موضوعی قرآن و متون منتشر شده آن از سوی دانشگاه معارف اسلامی، به ارزیابی اجمالی آنها و راهکارهای ارتقا آن پرداخته است.

ارائه تذکرات لازم در مقدمه کتاب، استفاده از ابزار کمک آموزشی، نگارش متن درسی تفسیر موضوعی به تفکیک رشته‌های تحصیلی حداقل برای چهار گروه اصلی: علوم انسانی، فنی و مهندسی، پزشکی و هنر و یا رشته‌های خاص و نیز آموزش‌های غیرحضوری و مجازی از جمله راهکارهایی است که به ارتقاء متون درسی تفسیر می‌انجامد.

واژگان کلیدی

قرآن، تفسیر موضوعی قرآن، دروس معارف اسلامی، متون درسی.

مقدمه 1. دروس عمومی معارف اسلامی

نظام آموزشی حاکم، سه مقطع متمایز ابتدایی، متوسطه و عالی را پذیرفته است و مقطع آموزش‌ عالی را به عنوان مرحله ورود به دانش تخصصی تعریف کرده است از این‌رو تلاش بر این است که دروس غیراختصاصی هر چه کمتر در میان واحد‌های درسی گنجانده شود ولی گریزی از پذیرفتن واحدهایی با عناوین مشترک برای همه رشته‌ها نیست که از آنها به دروس عمومی تعبیر می‌شود.

پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی با تصویب ستاد انقلاب فرهنگی دروس معارف اسلامی به عنوان بخشی از دروس عمومی دانشگاه‌ها الزامی شد. با توجه به قبض و بسط‌هایی که درباره کمیت واحدها و محتوای دروس و متصدی آنها وجود داشت، نهایتاً شورای عالی انقلاب فرهنگی در جلسه 542 مورخ 23/4/83 عناوین سرفصل‌های دروس معارف اسلامی را بازنگری و در پنج گروه مصوب کرد که پیرو آن شورای اسلامی‌شدن مراکز آموزشی در جلسات مورخ 6/4/83 و 23/10/83 سر‌فصل‌های تفصیلی دروس را مصوب و با امضای وزیر علوم به همه مراکز آموزش عالی ابلاغ کرد که هم اکنون مبنای عمل می‌باشد. (کتابچه عناوین و سرفصل‌های جدید دروس معارف اسلامی، 1374)

ـ 1. اهداف اعلام شده دروس معارف

عنوان کلی دروس معارف اسلامی بیشتر مباحث اعتقادی را به خاطر می‌آورد و شاید در نگاه نخست هدف اصلی از این دروس تبیین معارف دینی متناسب با نیاز و سطح عملی دانشجویان باشد، ولی در عمل مباحث تاریخی، حقوقی، اخلاقی و حتی فلسفی در میان دروس معارف اسلامی جا گرفته است که تنها حلقه اتصال آنها عنوان «اسلامی» است؛ یعنی «اخلاق اسلامی»، «تاریخ و تمدن اسلامی» و «آشنایی با منابع اسلامی». از این‌رو می‌توان گفت مباحث دروس معارف اسلامی بیشتر به حوزه‌های کلامی، اخلاقی، تاریخی و سیاسی وابسته است. به همین جهت اهداف اعلام شده برای هر عنوان درسی متناسب با حوزه مربوط است.

ـ 1. نگاه اجمالی به اهداف

می‌توان اهم اهداف دروس معارف را به شرح زیر دسته‌بندی کرد:

  • تعمیق و گسترش اطلاعات دینی و تقویت خدا باوری و ایمان دانشجویان؛
  • آشنایی با دیدگاه اسلام دربارة انسان و جایگاه او و حقوق و آزادی‌های مدنی و سیاسی؛
  • آشنایی با اخلاق اسلامی و تقویت پایبندی به رفتارهای اخلاقی؛
  • آشنایی با شیوه صحیح سیر و سلوک و تزکیه نفس؛
  • آشنایی با انقلاب اسلامی و قانون اساسی و اندیشه سیاسی امام خمینی‌+؛
  • آشنایی با ظهور و گسترش اسلام و شکل‌گیری تمدن اسلامی و عوامل تعالی و انحطاط آن؛
  • آشنایی با مفاهیم زندگی ساز قرآن کریم و نهج‌البلاغه.

ـ 1. هدف اختصاصی درس تفسیر موضوعی قرآن کریم

در متن مصوبه هدف از 2 واحد نظری درس تفسیر موضوعی قرآن کریم از مجموعه آشنایی با منابع اسلامی چنین آمده است:

‌هدف: آشنایی با برخی مفاهیم زندگی ساز قرآن کریم در قالب نگرش موضوعی

به نظر می‌رسد که مناسب بود در هدف یاد شده «‌آشنایی با کتاب آسمانی قرآن» نیز به صراحت ذکر می‌شد، همان‌گونه که عنوان آشنایی با منابع اسلامی اقتضا دارد و نیز در سر‌فصل دوم از سر‌فصل های مصوب این درس تصریح می‌کند:

شاید ملاحظه‌ای که باعث شده است «آشنایی با کتاب آسمانی قرآن» به‌عنوان هدف درس تفسیر موضوعی قرآن ذکر نشود، این بوده است که مباحث مربوط به علوم قرآنی در تدوین متون درسی و ارائه درس پررنگ نشود و مباحث محتوایی و تفسیری را تحت‌الشعاع خود قرار ندهد از این‌رو در درس تفسیر موضوعی نهج‌البلاغه که چنین احتمالی در آن وجود نداشت، «آشنایی با نهج‌البلاغه و درک آموزه های اساسی نهج‌البلاغه با نگرش موضوعی» به‌عنوان هدف ذکر و اعلام شده است.

2. جایگاه متون درسی معارف

برنامه آموزشی، استاد، متن درسی و دانشجو ارکان اصلی آموزش‌اند که به تناسب نوع آموزش، مواد آموزشی و اهداف مورد نظر، اهمیت نسبی هر کدام از این ارکان متفاوت خواهد بود. با توجه با ماهیت دروس معارف اسلامی و اهداف آن می‌توان پس از رکن مهم استاد در آموزش، اولویت دوم را برای متن درسی در نظر گرفت.

همچنین می‌توان عواملی را که در پی می‌آید، به‌عنوان ضرورت‌های توجه ویژه به متون دروس معارف نام برد:

کمبود استادان عضو هیئت علمی برای ارایه دروس معارف

‌عمومی‌بودن دروس معارف باعث شده است که در هر ترم بخش عمده‌ای از واحد‌های درسی در دانشگاه‌های سراسر کشور به این دروس اختصاص یابد. از سوئی اگر افزایش کمی دانشجویان در سال‌های اخیر را به این مسئله اضافه ‌کنیم، بنا به‌اظهار مسئولان مربوط،[1] برای پوشش این حجم از واحدهای درسی ارائه شده، نیاز به تعداد 4000 نفر استاد معارف داریم که در حال حاضر تنها حدود 800 نفر هیئت علمی در گروه‌‌های معارف مشغول به فعالیت هستند و بقیه واحد ها توسط اساتید حق‌التدریسی ارایه می‌شود که توانمندی‌های بسیار متفاوتی دارند. بنابراین بر خورداری از متن درسی قوی می‌تواند بخشی از این مشکل را پوشش دهد.

جلوگیری از اعمال سلیقه‌های شخصی و ظهور گرایش‌های گوناگون فکری

‌ماهیت دروس معارف به گونه ای است که دست اساتید را برای ارائه مطالب و مباحث سلیقه‌ای باز می‌گذارد‌، از این‌رو داشتن متن استاندارد می‌تواند تا حد زیادی به کاهش این آسیب کمک کند.

امکان بروز تعارض فکری برای دانشجویان

با توجه به اینکه دروس معارف اسلامی یک بسته متشکل از مباحث متنوع اعتقادی و اخلاقی و سیاسی و تاریخی و غیره است و اساتید از گرایش‌های مختلف تحصیلی وارد این حوزه می‌شوند، امکان تعارض مباحث گوناگون ارائه شده در گرایش‌های پنج‌گانه دروس معارف اسلامی وجود دارد. از این‌رو تدوین متون درسی هماهنگ می‌تواند از بروز این مشکل پیش‌گیری کند.


[1]. اظهارات معاونت محترم امور اساتید معارف در گفتگو با خبرگزاری فارس 4/5/88.


کلمات کلیدی : بایسته‌های متن درسی تفسیر موضوعی قرآن کریم
در این سایت هیچ فایلی برای فروش قرار نمی گیرد. برای پشتیبانی و خرید فایل به سایت اصلی فروشنده مراجعه بفرمائید:

لینک دریافت فایل از سایت اصلی


ادامه مطلب ...

لینک فایل پاورپوینت تفسیر موضوعی قرآن

دانلود پاورپوینت با موضوع تفسیر موضوعی قرآن،
در قالب ppt و در 218 اسلاید، قابل ویرایش، شامل:
 
فصل اول: کلیات
فصل دوم: شاخص های قرآن
فصل سوم: اهل بیت (ع) و قرآن
فصل چهارم: تفسیر و تاویل قرآن
فصل پنجم: لطائف سوره حمد
فصل ششم: محکم و متشابه
فصل هفتم: خدا در قرآن
فصل هشتم: خلقت انسان و روابط اجتماعی او در قرآن
فصل نهم: سنتهای اجتماعی در قرآن
فصل دهم: نتیجه گیری بر اساس استخراج واژه های کلیدی
 
 
بخشی از متن پاورپوینت:
مقدمه :
قرآن کریم که کتاب پیغمبر (ص) است و هم مظهر اعجاز او، نقشی صدها بار بزرگتر از نقش عصای موسی و دم عیسی در تمدن بشر داشته است . اهتمام بی نظیر مسلمین از صدر اسلام تا عصر حاضر نشانه شیفتگی آنها نسبت به قرآن است .

این کتاب عزیز ، یگانه سند بی بدیل و جاودانه رابطه خداوند با خلق است که گرد تحریف بر دامن آن ننشسته است و خداوند سلامت آن را از هرگونه تغییر و تبدیلی به عهده گرفته است .

خداوند اراده فرمود تا مسلمان راستین و عالمان راسخ ،‌  درس های این کتاب را برای ملت اسلام بازگو کنند و آموزه های آن را در بستر زمان به اقتضای ضرورت ،‌تبیین و  تفسیر نمایند . اما عده ای از انسانهای هوی پرست ، امامان  راستین را از صحنه کنار زدند و به تبدیل مفاهیم قرآن پرداختند.
 
تاثیر عمیق قرآن بر روح و جان :
آیات قرآن ،‌همانند بارانی که سرزمین مرده ای را احیاء می کند ،‌جانهای مستعد را زنده می کند و به قلبهای آماده هیجان و تحول می بخشد . قرآن زبان فطرت است بنابراین توصیه شده است که آن را با آواز نیکو بخوانند تا موسیقی آن نیز جاذب و مطبوع باشد .
و . . .

کلمات کلیدی : تفسیر موضوعی قرآن جوادی آملی,تفسیر موضوعی قرآن pdf,تفسیر موضوعی قرآن قرائتی,تفسیر موضوعی قرآن چیست,تحقیق تفسیر موضوعی قرآن,تفسیر موضوعی قرآن
در این سایت هیچ فایلی برای فروش قرار نمی گیرد. برای پشتیبانی و خرید فایل به سایت اصلی فروشنده مراجعه بفرمائید:

لینک دریافت فایل از سایت اصلی


ادامه مطلب ...

لینک فایل پاورپوینت تفسیر موضوعی قرآن

توضیحات:
دانلود پاورپوینت با موضوع تفسیر موضوعی قرآن،
در قالب ppt و در 27 اسلاید، قابل ویرایش.
 
 
بخشی از متن پاورپوینت:
همانگونه که اشاره شد از روزهای نخست در کنار شیوه مرسوم ترتیبی شیوه دیگری در تفسیر ظهور یافت که فراشمولی نبود و تنها بخشهایی از آیات قرآنی را مورد نظر قرار می داد به عبارتی دیگر اینگونه تفسیر تنها به موضوعات مطرح شده در قرآن توجه نموده و به تفسیر و تبیین و دسته بندی و جمع آن پرداخته است ؛ و لذا ان را تفسیر موضوعی نام نهاده اند و جز به مسائل دینی- در دو بعد معارف و احکام- و مسائل اجتماعی ، سیاسی و اخلاقی (در دو بعد نظری و عملی ) به دیگر ابعاد که جنبه لفظی دارند نپرداخته است .در حقیقت تفسیر موضوعی تنها در رساندن پیا م های قرآن کوشیده و به جنبه های فنی آن چندان کاری نداشته است ، مگر تا اندازه ای که به موضوع بحث مربوط بوده است این روش بویژه امروزه یک ضرورت به شمار می رود زیرا جهان امروز در انتظار آن است که پیام های قرآن را دریافت کند و تشنه بدست آوردن مسائل مطرح شده در این کتاب آسمانی است ؛ تا ببیند چه گوهر های تابناکی را برای بشریت و برای ابدیت به ارمغان آورده و کدام دریچه های سعادت را برای همیشه به روی انسانها باز کرده است ؟
تفسیر موضوعی دو گونه می تواند باشد : یکی آنکه نخست یکایک مسائل مطرح شده در قرآن را بیرون آورند و سپس آیات مربوط به هر یک را جدا و در یکجا گرد آورده و با در نظر گرفتن مجموع آن آیات موضوع را بررسی کنند لذا مسائل بر گرفته از قرآن دسته بندی شده با نظمی طبیعی و به ترتیب مورد بحث قرار می گیرند .در حقیقت این گونه تفسیر موضوعی پای سخن قرآن نشستن و گوش فرا دادن به آن است تا خود برای ما سخن گوید و پیام خود را برساند ؛ و نقش ما تنها ثبت و ضبط پیامهای دریافتی از قرآن است .
و . .  .
 
 
فهرست مطالب:
مقدمه
ویژگی های تفسیر موضوعی
والایی در هدف
ژرف نگری
نقش اثباتی
انواع تفسیر موضوعی
اولین دسته بندی موضوعی آیات
تفاسیر موضوعی و مستقل
مفاهیم القرآن
منشور جاوید
پیام قرآن
معارف قران
تفسیر موضوعی حکیم جوادی آملی
فهرست اجمالی مطالب کتاب تفسیر جوادی آملی
معارف قرآنی
 
 
توجه: مطلبی که این فایل را با بقیه فایل ها متمایز کرده است قابل ویرایش بودن و و آماده پرینت و ارائه بودن آن می باشد تا خریدار از خرید خود کاملا راضی باشد.

کلمات کلیدی : تحقیق تفسیر موضوعی قرآن,تفسیر موضوعی قرآن pdf,تفسیر موضوعی قرآن جمعی از نویسندگان,تفسیر موضوعی قرآن قرائتی,تفسیر موضوعی قرآن مکارم شیرازی,تف?
در این سایت هیچ فایلی برای فروش قرار نمی گیرد. برای پشتیبانی و خرید فایل به سایت اصلی فروشنده مراجعه بفرمائید:

لینک دریافت فایل از سایت اصلی


ادامه مطلب ...