لینک فایل آشنایی با ساختار یک مقاله علمی و آرایه¬های آن (word) 7 صفحه
آشنایی با ساختار یک مقاله علمی و آرایه¬های آن (word) 7 صفحه
چکیده
از مهمترین روشهای انتقال اطلاعات، تدوین و انتشار مقاله علمی است، مقاله به منزله یک سند علمی و ملاک ارزیابی توان علمی نویسنده است.
مراحل پژوهش:
- مسألهیابی و طرح تحقیق
- اجرای تحقیق: گردآوری اطلاعات، ارزیابی و پردازش و نتیجهگیری
- تدوین گزارش در قالبهای کتاب، پایاننامه یا مقاله علمی
طرح پژوهش: به نقشه کار پژوهشگر برای حل مسأله پژوهش گفته میشود.
اجزاء‌یک مقاله علمی:
- عنوان مقاله و نام مؤلف یا مؤلفان
- چکیده
- کلید واژه
- مقدمه
- بدنه یا متن
- نتیجه
- منابع و مأخذ
توضیح تفصیلی این اجزاء به شرح ذیل است:
- عنوان: پختگی عنوان، حاکی از توان علمی نویسنده است و عنوان نامناسب ارزش مقاله را کم میکند. این عنوان ناظر به مسأله تحقیق و پرسش اصلی است. همچنین پوششدهندهی واژگان کلیدی است. پس باید گویا و رسا باشد، در عین حال اختصار، یک امتیاز است و کلمات باید بین سه تا هشت کلمه باشد. عنوان نباید اعم یا اخص از محتوای مقاله یا انتخابی از روی تعصب باشد. زمان انتخاب عنوان میتواند در ابتدا و یا پس از تکمیل مقاله باشد و در صورت تمایل میتوان آن را در انتها تعویض کرد. از عناوین کلیشهای باید پرهیز شود و در مقالات علمی، عنوان باید علمی و بدور از صنایع ادبی و دور از ابهام باشد.
- چکیده مقاله: تهیه چکیده یک کار فنی و هنرمندانه است که باید برای هر مقاله علمی انجام گیرد. چکیده، خلاصه جامعی از محتوای یک گزارش پژوهشی است که هدفها، پرسشها، روشها و یافتههای پژوهش را به اختصار در بردارد و آیینه پژوهش است و مخاطب را تحریص و تشویق به خواندن میکند. در چکیده باید با استفاده از کلمات متن، عصاره مقاله در 150 تا 200 کلمه آورده شود.
اجزای چکیده شامل بیان مسأله، دلایل نگارش و بیان مشکلی است که در مقاله مورد توجه قرار گرفته و نظرهای مختلف پیرامون آن بررسی شده و ادله و شواهد کافی در همان راستا بررسی و نتایج علمی بدست آمده را باز مینماید و باید از زبان خود پژوهشگر (ونه نقلقول) به صورت فعل ماضی آورده شود. در چکیده بهتر است کلمات کلیدی هم بیاید. چکیده غیر از فهرست یا مقدمه است و جزئی از محتوای مقاله و اجمالی از مطالب تفصیلی آن است و از طریق مطالعه فهرست مطالب، مقدمه و نتایج نوشته میشود. در چکیده لازم نیست به منابع و مآخذ، ارجاعی انجام شود و از بیان خطابی، مثال و توضیح مفاهیم پرهیز میشود، برای مهارت افزایی در این رابطه، بهتر است چکیده مقالات مهم مطالعه و مرور شود تا الگویی فرا راه محققان باشد. چکیده در حقیقت، بخشی جامع و مستقل از اصل گزارش است، پس نباید پیش از گزارش پژوهش تهیه شود.
آسیبهای چکیدهنویسی:
- تبدیل چکیده به فهرست: چکیده هرگز مروری بر مباحث اثر تحقیقی و رساله نیست. بنابراین نباید آن را با گزارش فهرست اثر اشتباه گرفت.
- تبدیل چکیده به طرح مسئله: برخی از افراد، در چکیده به شرح و تفصیل موضوع پایاننامه، مسائل آن و ضرورت بحث از مسئله میپردازند، که نادرست است. البته بیان اجمالی مسئله نیز از مباحث چکیده است، اما سهم آن متناسب با سهم حجم چکیده است، نه اینکه اهم مطالب چکیده بر محور بیان مسئله بنا شده باشد.
- ارجاع به مآخذ: پرداختن به معرفی منابع و مآخذ در چکیده نیز، نادرست است.
- بیان خطابی: ادبیات چکیده باید همانند ادبیات رساله یا مقاله باشد. در واقع، استفاده از بیان شعارگونه و عبارتپردازی خطابی در شأن رساله و مقاله علمی نیست.
یادآوری: شایسته است، با دقت و تأمل کافی نسبت به تهیهی چکیدهی اثر اقدام نمایند و توجه داشته باشند که این چکیده میتواند نمایی از کار اصلی آنان باشد و امکان معرفی درست آثار آنان را در سایتها و مراکز مختلف علمی ـ پژوهشی فراهم آورد، از این رو کمال جدیت و دقت را در چکیدهنویسی به عمل آورند.
- کلید واژه: کلماتی است برآمده از متن و مرتبط با موضوع اصلی مقاله که خواننده با مطالعه آنها، به محتوای اصلی پژوهش پی میبرد. در حقیقت، کلیدواژهها، در حکم موضوعات جزئی مقاله هستند و اندکی پس از چکیده میآیند. واژگان کلیدی به خواننده کمک میکند تا پس از خواندن چکیده و آشنایی اجمالی با روند تحقیق، بفهمد چه مفاهیم و موضوعاتی در این مقاله مورد توجه قرار گرفته است.
کلید واژه در مقاله نقش «نمایه» و در کتابها و پایاننامهها نقش «فهرست» را دارند، این واژگان، نمای کلی مقاله را در ذهن تداعی میکند، میانگین واژههای کلیدی یک مقاله، پنج تا هفت، کلمه است. (سرمد، 1379، ص 321). انتخاب درست کلید واژهها به نمایهسازی استاندارد مقاله در پایگاههای الکترونیکی علمی ـ پژوهشی کمک میکند و دسترسی مخاطبان را به مقاله تسهیل مینماید. کلید واژههای اصلی باید با عنوان و مسأله تحقیق و در حد امکان با سرفصلها تناسب داشته باشد.
- مقدمه: یکی از بخشهای مهم مقاله علمی است که روزنهای برای ورود خواننده به دنیای مقاله و در حکم نقشه راه است. وظایف اصلی مقدمه، روشن ساختن موضوع، مشخص نمودن هدف و بدست دادن طرح و نقشه ارایه مطالب برای خواندن کل مقاله است.
معمولاً داوران و ارزیابان برای شناخت قوت علمی مقاله، تنها به مقدمه و نتیجه آن نظر میکنند بنابراین باید آن را دقیق و مناسب متن مقاله بنویسیم. هدف اصلی یک مقدمه حرفهای، پاسخ به پرسشهایی چون، این تحقیق چه اهمیتی دارد؟ چه کسانی از آن بهرهمند میشوند؟ چه نیازی به حل این مسأله داریم؟ و چه انگیزهای باعث شد تا این مقاله نوشته شود؟ در مقدمه مقاله، مسئله تحقیق و ضرورت انجام آن و اهداف آن از نظر بنیادی و کاربردی به صورت مختصر بیان میشود. و از ذکر جزئیات پرهیز میشود.
در مجموع یک مقدمه خوب شامل: توضیح درباره پیشینه تحقیق، ضرورتها، روش، ساختار، منطق حاکم بر فصول است و اینکه چرا این تحقیق ادامه منطقی گزارشهای پیشین است. مقدمه نباید مفصل و طولانی باشد. بهتر است حداکثر دو صفحه یا یک ششم کل مقاله باشد. سیر نگارش مقدمه از مطالب عام به خاص است، از جنبههای کلی شروع میشود و رفتهرفته به بخشهای تخصصیتر میپردازد. محقق باید پرسشهای پژوهش خود را به صورت استفهامی بیان کرده و به تعریف متغیرهای تحقیق به صورت عملیاتی بپردازد. (هومن، 1378، ص 87).
- بدنه یا متن مقاله: بدنه، قسمت اصلی و یا متن مقاله است که در آن به سئوالات تحقیق به طور تفصیلی پاسخ میدهد. پس تا زمانی که محقق مسأله خود را حل نکرده و یا به آن نزدیک نشده نباید اقدام به نگارش کند، عبارات بدنه باید مستند به منابع معتبر و مستدل به برهان باشد و از آوردن عباراتی که در درستی آنها شک دارد، پرهیز نماید.
تعیین محورهای داخلی در بدنه مقاله، ارتباط و انسجام منطقی بین قسمتهای مختلف را تقویت مینماید در تعیین عناوین داخلی مقاله میتوان از سئوالات فرعی کمک گرفت و هر کدام از عنوانهای داخلی میتواند پاسخ به یک سئوال فرعی باشد. در صورت نیاز میتوان عنوانهای داخلی را به موضوعات عناوین جزئیتر تبدیل کرد و به سئوالات ریزتر و سادهتر که پاسخ آنها، تنها به چند پاراگراف نیاز دارد، رسید. حجم مقاله نیز به نوع مجله و سفارشدهنده آن، بستگی دارد امّا بهترین مقاله، نوشتاری است که با کمترین کلمات، بیشترین محتوای علمی را تولید و به حل مسألهای بیانجامد. جملههای ساده، گویا و صحیح از ضروریات یک متن علمی است. اگر جملاتی از متن مقاله به لحاظ دستوری یا علمی استوار نباشد تأثیر ناخوشایندی بر مخاطب و اعتماد او گذارده و کل مقاله را زیر سوال میبرد. پس تنها مهارت در جمله سازی و عبارتپردازی برای تولید یک مقاله علمی کافی نیست بلکه باید چینش صحیح جملات و ترکیب درست آنها را آموخت، گام نخست در این میسر، نگارش پاراگرفهای استاندارد است.
پاراگراف، بخش کوتاهی از یک متن است که درباره یک موضوع جزئی سخن میگوید. هر پاراگراف با یک جمله اصلی شروع میشود و همان جمله باید حاوی ایدهی اصلی پاراگراف باشد. در ادامه، جملات توضیحی خواهند آمد که هر کدام ادامه منطقی جمله قبل است. همچنین هر پاراگراف باید از استقلال نسبی برخوردار و مانند یک یادداشت کوچک باشد. شمار کلمات هر پاراگراف، زیر 150 کلمه است. هر بند (پاراگراف) نباید طولانی و ملالآور باشد. در ابتدای هر بند از حروف «واو« یا «که» که حروف ربطند و نشان میدهد بند مستقلی نیست استفاده نمیشود.
افزون بر استدلال و تأملات محقق، لازم است هر مقالهای با مجموعهای از آثار مرتبط با موضوع خود، در ارتباط باشد از این رو سعی میشود با نقل و قول مستقیم یا غیرمستقیم (بازنویسی، تلخیص) این ترابط علمی برقرار شده و از منابع معتبر دست اول استفاده شود. البته ارجاعات محقق نباید به قدری زیاد باشد که تحلیل نگارنده را کمرنگ نماید. ناگفته نماند که اشاره به نظریات رقیب در حل مسأله، نقد مستند و مستدل آنها با بیان نظریه برگزیده و دفاع از آن، عمدهترین مباحث بدنه یک مقاله است. بنابراین باید از هرگونه بحث مفصل در تحلیل پیشفرضها، مبانی و مباحث مقدماتی پرهیز شود و در صورت نیاز به یک مطلب فرعی، آن را در پاورقی ذکر کند. توجه داشته باشیم که در ارزیابی مقالات، معمولاً به اعتبار علمی منابع و کفایت ادله و صحت نتایج آن توجه میشود.
- نتیجه: در این قسمت توصیف مختصر و مفیدی از آنچه بدست آمده ارایه میشود. در حقیقت باید مشخص شود که مقاله به روشن شدن مسئله چه کمکی کرده است، بنابراین دستاوردها و حاصل پژوهش، بدون بیان ادله و شواهد در بخش پایانی بیان میشود. نتیجه برخلاف چکیده متضمن تعریف و بیان مسأله، ضرورت تحقیق، ذکر ادله و دیدگاههای رقیب نیست. نتیجه نشان میدهد که مقاله حاضر چه نوآورریهایی داشته و چه مشکلی را حل نموده است (بر حسب اهمیت آنها، روش متداول بیان نتایج آن است که ابتدا مهمترین و سپس یافتههای کم اهمیت تر ارائه میشود (همان، 1378، ص 90).
توجه داشته باشیم که مقاله، گزارش مستند و مستدل از تحقیق است اما نتیجه مقاله، گزارش نتایج تحقیق بدون ذکر استدلال، استناد و ارجاع است. نتیجه مقاله در حقیقت، پاسخ به سئوالاتی است که از ابتدا طرح شده و این نتایج، یافتههای مستدل و مستند در متن مقاله است، بنابراین از هر گونه عبارتپردازی و ادعای به اثبات نرسیده، باید شدیداً خودداری نمود. نتایج معمولاً مبتنی بر ترتیب منطقی پرسشها یا فرضیهها و نیز وابسته به تایید یا رد فرضیههاست و ترتیب بیان نتایج نیز بر حسب ترتیب تنظیم سؤالها و فرضیههای آنها است. (کیف، 1375، ص 30).
- منابع و مأخذ: اعتبار علمی مقاله به مستند و مستدل بودن آن است، ارائه فهرست کاملی از مراجع مقاله با رعایت اصل امانتداری و اخلاق پژوهشی مورد انتظار است. البته سبکهای استناددهی در کتابها و مقالات متنوع است. معمولاً «راهنمای نویسندگان» در مجله یا جشنواره علمی در عمل به چگونگی ارجاعات پیروی میشود. اما ارجاع در پایان مقاله، ارجاع در پاورقی و ارجاع در متن، سه شیوهی عمده استناد است که شیوه اخیر (ارجاع درون متن) به علت سهولت، سرعت، ایجاد تمرکز ذهنی برای خواننده و رواج جهانی آن، بر دو شیوه قبلی برتری دارد. در این روش نام صاحب اثر، تاریخ انتشار و شماره جلد و صفحه را میآورند. مانند : (مطهری، 1382، ج 3، ص 150) امّا نام اثر نمیآید.
درباره مشخصات کتابشناختی منابع تحقیق (کتابنامه) که در پایان مقاله میآید، هماهنگترین روش، همسویی با روش ارجاع نویسی در بدنهی اصلی مقاله است که در پی میآید. البته همانگونه که پیشتر اشاره شد نباید در ارجاعات و نقلقولها افراط کرد، در آن صورت مقاله به مجموعه یادداشتها و تحلیلهای دیگران تبدیل شده و از ارزش علمی آن کاسته میشود. همچنین در چگونگی ارجاعات باید مطابق سلیقه و درخواست محلی که برای آنها مقاله تهیه میشود، عمل نمود. ارجاعات پاورقی و منابع به روش زیر انجام میگیرد:
الف) زیرنویس (پاروقی) توصیفی
توضیحات اضافی یا اصطلاحی که نمیتوان برای حفظ انسجام متن آن را درون متن آورد، میتواند زیر صفحه با مشخص کردن شماره بیاید. توضیحات باید حتیالامکان خلاصه باشد. ترجمه آیات و روایات در متن فارسی بیاید و در صورت نیاز میتوان متن عربی را در پاورقی آورد. کلمههای بیگانه در داخل متن حتماً باید به فارسی نوشته شود و در صورت لزوم معادل خارجی آنها در پاورقی بیاید. اینها در مورد اصطلاحات تخصصی یا نام اشخاص است. در موارد ضروری که باید کلمه خارجی در متن بیاید باید در کنار صورت فارسی و داخل پرانتز نوشته شود (غلامحسینزاده، 1372، ص 17). توجه کنیم درهر متن یکبار معادل انگلیسی آوردن آن واژه کفایت میکند.
کلمات کلیدی : آشنایی با ساختار یک مقاله علمی و آرایه,نوشتن نامه,شیوه ارایه نوشتاری
در این سایت هیچ فایلی برای فروش قرار نمی گیرد. برای پشتیبانی و خرید فایل به سایت اصلی فروشنده مراجعه بفرمائید:
لینک دریافت فایل از سایت اصلی
ادامه مطلب ...