جوشکاری از مسائل خیلی مهم در صنعت ساختمان است .اهمیت این امر به سبب ساخت و سازهای مرتفع که امروزه در تمام نقاط شهری و حتی روستایی به سرعت در حال پیشرفت است چندین برابر شده تا آنجا که سازمان نظام مهندسی نیز با درک این مسئله دوره های مختلفی را برای بالا بردن آگاهی اعضای خود و بروز کردن اطلاعات مهندسین محترم مرتبا برگزار میکند.
در قسمت ذیل عناوینی مشاهده میشود که خود شامل زیر مجموعه های دیگری می باشند(که در ادامه مطلب بطور کامل آمده است). تلاش من در ارائه این مطلب بر این بوده تا حد امکان این مهم کامل و جامع بررسی شود. باشد که مورد توجه علاقمندان قرار گیرد...
نکاتی در مورد جوشکاری ساختمانهای فلزی
انواع اتصالات در جوشکاری
خطاهاى جوشکارى اتصالات در ساختمانهاى فولادى
آزمایشهای جوش
انواع و روش های جوشکاری
جوشهای بی کیفیت ساختمانها
جوشکاری با قوس الکتریکی
نکاتی در مورد جوشکاری ساختمانهای فلزی
فرآیند برپا سازی اسکلت ساختمانهای فلزی (غالباً مسکونی و تجاری های کوچک) در زمان کوتاهی٬ حدوداً یک روزه٬ انجام می شود. به همین دلیل نمی توان تمام جوشکاریها را در همان روز انجام داد. در این حالت در قدم اول جوشکار سعی می کند تیر و ستونهای ساختمان را با حداقل جوش بر پا کند و بعد از رفتن جرثقیل٬ هزینه ساعتی اجاره جرثقیل زیاد است و برای همین نمی توان چند روز از آن استفاده کرد مضافاً اینکه اگر حتی یک ساعت در روز از آن استفاده شود باید هزینه کل روز را پرداخت نمود٬ شروع به جوشکاری کامل کند.
برای همین است که پایداری ساختمان فلزی در چند روز اول که جوشکاری ها هنوز نیمبند هستند بسیار کم است. بلای جان این وضعیت٬ باد است. بله وزش باد. تصور اینکه یک ساختمان به خاطر وزش باد فرو بریزد بسیار وحشتناک است. چه باید کرد؟
خب٬ این خودش یک بحث علمی را میطلبد. آیا تابه حال به واژه "بارهای حین ساخت" (Construction Loads) برخورده اید؟ اساس قضیه اینست که تکنولوژی ساخت نیز علاوه بر بارهای اعمالی بر سازه٬ ممکن است بارهای جدیدی را به سازه اعمال کند. مثلاً در مبحث پل سازی٬ اگر برای ساخت پل مجبوریم که از تکنولوژی ساخت خاصی استفاده کنیم٬ شاید که لازم باشد سازه را برای یک بارگذاری جدید که ریشه آن فقط و فقط روش ساخت است طراحی کنیم. حالا جالب است که بعضی مواقع این بارها هستند که در طراحی سازه حاکم می شوند. بهر حال٬ می توان یک تحقیق علمی خوب در این زمینه مربوط به مسئله ای که اشاره شد انجام داد. اما اگر بخواهیم این مسئله را بصورت تقریبی و تجربی حل کنیم٬ بهتر است که دستورالعمل های ساده ای را رعایت کنیم.
- به هواشناسی اهمیت دهیم. روزهایی که وزش باد زیاد است (Windy Weather) از الم کردن سازه اجتناب کنیم.
- اگر که مجبور به ادامه کار در حین وزش باد هستیم در طول برپاسازی به ارتفاع و عرض سازه عمود بر جهت وزش باد (سطح بادگیر سازه) دقت کنیم. طوری باید کار را پیشرفت داد که همواره این عامل حداقل باشد.
- اگر در یک سایت با محوطه باز هستید احتمال تغییر جهت باد به نفع خود با آرایش و چیدمان مهندسی و حساب شده ماشین آلات کانتینرها و هر چیز دم دستتان که دارای حجم و سطح مناسبی است را بررسی کنید.
- استفاده از حائل برای افزایش پایداری هم گزینه مناسبی است.
- از علم مهندسی سازه نیز استفاده کنید. در حین الم سازی سازه دقت کنید که اگر بعضی از اتصالات کامل جوشکاری شوند می توانید حداقل یک سازه معین پایدار داشته باشید. اکنون باید مطمئن باشید که سازه معین انتخابی شما پایدار است.
- موارد دیگری که نسبت به جایی که شما هستید احتمالاً وجود دارند که شما باید از خلاقیت خود کمک بگیرید.
انواع اتصالات در جوشکاری
مراحل اجرایی جوشکاری قوس الکترود دستی
آلودگی ها از قبیل چربی، کثافات، رنگ، اکسیدها و پوسته ها از لبه های مورد جوش حداقل تا فاصله 15mm از هر طرف قطعه. اصولاً کار به کمک سنگ زنی، برس زنی و سمباده انجام می گیرد. روش شیمیایی بیشتر برای زدودن چربی ها می باشد.
جوشکاری (Beveling): متناسب با ضخامت ورق و شرایط کار و نهایتاً به کمک استانداردها لبه سازی انجام می شود. برای ورق های ضخیم از لبه سازی (Beveling) دو طرفه و برای ورق های با ضخامت متوسط از لبه سازی یک طرفه استفاده می شود. مسلماً شیار (Groove) نیز می تواند برای قطعات با ضخامت متوسط از یکطرف و برای قطعات ضخیم در دو طرف قطعه ایجاد شود. 1-برطرف کردن کلیه مواد زائد، ناخالصی ها، 2- یخ زدن لبه های مورد
زاویه پخ و شعاع انحناء تحتانی لبه ها بر حسب حساسیت به ترک، پیچیدگی، وزن قطعه در هنگام جوشکاری، نوع الکترود، مهارت جوشکار و هزینه یخ سازی انجام می گیرد. مثلاً لبه سازی به صورت لاله فلز جوش متری نسبت به لبه سازی به صورت V نیاز دارد. یا لبه سازی به شکل V به بعضی ترک خوردگی ها نسبت به شکل لاله (U) حساس تر است و یا قطعات لبه سازی شده از دو طرف نسبت به قطعات لبه سازی شده از یک طرف حساسیت کمتری به پیچیدگی دارند.
البته بعضی اوقات از شکل ظاهری قطعات می توان استفاده کرده و لبه سازی انجام نمی دهند.
لبه سازی معمولاً به کمک سنگ زنی، ماشین کاری و یا با استفاده از Totch و یا قوس انجام می گیرد که هر یک مستلزم هزینه می باشد و به هزینه جوشکاری افزوده می گردد.
3- استقرار اجزاء در کنار یکدیگر برای عملیات جوشکاری:
ترجیحاً استقرار قطعات را طوری کنار یکدیگر فراهم می سازند که راحت ترین موقعیت (Position) برای جوشکاری آنها تامین گردد. در این راستا می توان از گیره، نگهدارنده و وضعیت دهند ها استفاده نمود که اکثراً شرایط کار را خیلی ساده می کنند.
4- تک بندی (Tack Weld): قطعات در فواصل مناسب بطوریکه از پیچیدگی آنها جلوگیری به عمل آید و پیچیدگی آنها به حداقل برسد نسبت به یکدیگر با خال جوش کنار هم استقرار می یابند.
5- عملیات جوشکاری
انتخاب الکترود و تنظیم آمپر و قراردادن کار در موقعیتی که جوشکار احساس راحتی کند. تنظیم آمپر اصولاً روی تکه قراضه ای انجام می گیرد.
پس از راه اندازی قوس و تنظیم آمپر، قوس را به داخل محل اتصال جهت می دهند تا فلز جوش در محل اتصال رسوب داده می شود. لذا جوشکار حرکت های زیر را بایستی همزمان به طور یکنواخت و قابل کنترل انجام دهد این حرکت ها عبارتند از:
الف) تثبیت فاصله نوک الکترود با سطح مذاب حوضچه. در حقیقت الکترود را باید به سمت حوضچه در اثر مصرف پایین آورد.
ب) حرکت الکترود و قوس در سرتاسر مسیر جوش که در اصل تعیین کننده سرعت جوشکاری است. این حرکت توام با حرکت های زیگزاگی یاموجی شکل است که هر جوشکار بر حسب عادت یک نوع حرکت را انجام می دهد.
حرکت موجی الکترود سبب می گردد تا سرباره به کناره ها جارو گردد، البته این حرکت بایستی طوری انجام گیرد که سرباره در جوش حبس نشود و زاویه الکترود نسبت به قطعه و زاویه کاردرست انتخاب شود.
قطع قوس به منظور تعویض الکترود بایستی به آرامی انجام گیرد یعنی الکترود به آهستگی به عقب کشیده شود تا عیب دهانه آتش فشان در جوش بوجود نباید بایستی الکترود را به طرف عقب حرکت داد و همزمان فاصله قوس را زیاد کرد تا قوس خاموش شود. الکترود بعدی که مورد استفاده قرار گیرد ابتدا بایستی انتهای حوضچه سنگ بخورد و جوش از جلو شروع شود و به طرف عقب برگردد و مجدداً ادامه یابد. محل تعویض الکترود منبع جدی برای بوجود آمدن عیوب جوش از قبیل سرباره، حباب گاز و فقدان ذوب کامل می باشد.
در جوشکاری چند پاسه بایستی سرباره از روی هر پاس بطور کامل تمیز گردد و سپس جوشکاری در پاس های بعدی انجام گیرد. هر پاس حداقل 3/1 پاس زیری را می پوشاند.
زاویه کار (Work Angle)
زاویه بین الکترود با خط عمود بر جوش در صفحه عرضی را زاویه کار می گویند.
زاویه راهنما (Lead Angle
برای ایجادیک جوش خوب وبااستحکام بایددرموقع شروع وپس ازآن نکات زیررارعایت کرد:
1-انتخاب صحیح الکترود
جنس فلزالکترودبافلزی که بایدجوشکاری شودبایدیکسان باشدوقطرالکترودمتناسب باضخامت فلزومقدارآمپرووضع جوشکاری درنظرگرفته شود. مثلاًبذای ضخامت 10 تا 12 میلیمترقطرالکترودرا25 / 3 میلیمترانتخاب می کنند. معمولاً باهرالکترودمیتوان 3 تا 4 برابرقطرآن جوشکاری کرد.
2-زاویه اکترودنسبت به کار
درحالتهای مختلف جوشکاری زاویه الکترودنسبت به کارتغییرمی کند. ضمناً نوع روپوش الکتروددرتعیین زاویه صحیح مؤثراست . مثلاًالکترودهای قلیایی رانسبت به کارتقریباً بایدعمودنکهداشت وازسرپاره ای که درپیشاپیسش الکترودمیدودنبایدناراحت بودزیرااین عمل خودباعث حفاظت حوضچه مذاب می شود.
3-طول قوس صحیح
اگرطول قوس درموقع کارکردن بیش ازاندازه باشدعلاوه براینکه گازهای مضرهواواردحوضچه مذاب خواهندشد، بیش ازحدجرقه به اطراف پراکنده میگرددوشکل ظاهرجوش بدنمامیشود.
بعلاوه امکان داردکه قوس قطع شود. اندازه طول قوس بستگی به نوع الکترودوحالت کاردارد.
درالکترودهای باقطرکم طول قوس نیزبایدکمترباشددرجوشکاری قایم وبالا سرطول قوس بایدکمترباشدتاکنترل ناحیه مذاب بهترانجام گیرد.
درالکترودهای قلیایی طول قوس تقریباً نصف قطرالکتروددرشرایط عادی درنظرگرفته میشود.
4-مقدارآمپر
ایجادقوس درصورتیکه بتوان ازحداکثرشدت جریان استفاده کردآسان تربوده وباعث میشودکه تمام گازهای حاصله ازحوضچه مذاب جوش خارج شود. مقدارآمپربستگی به قطرالترودوقطرپیوسته روی آن داشته وبرای الکترودهای قلیایی بیشترازالکترودهای روتیلی درنظرمیگیرند. ضمناً مقدارآمپربرای پاس های مختلف جوشکاری فرق میکند. مثلاًاگربرای پاس اول جوشکاری حدود120 آمپردرنظربگیرندبرای لایه های بعدی میتوان تابیش از220 آمپردرنظرگرفت .
معمولاًمقدارآمپربرای قطرهای مختلف الکترودروی جهبه های الکترودکارخانه سازنده پیشنهادشده است ولی بطورتجربی میتوان به ازاء هرمیلیمترازقطرالکترودبین 30 تا 35 آمپرانتخاب کرد.
چنانچه میزان آمپرکمترازحدلازم باشد، نفوذدرزجوش کافی نخواهدبودواگربیش ازحدلازم باشدمقداربرآمدگی زیادشده وبدون اینکه درهنگام جوشکاری اثری داشته باشدباعث مصرف زیادواتلاف الکترودمیگردد.
5-روشن کردن شعله
برای روشن کردن قوس الکتریکی بهتراست مانندحرکت کبریت الکترودراروی کنارلبه کشیده وروشن کرد.
قبل ازروشن کردن قوس الکتریکی بایدسرباره آخرین گرده جوش قبلی راپاک کرد. قوس الکتریکی رابایددروی حاشیه درزجوش بوجودآوردوبعداًشعله رابرروی درزجوش آورد.
6-سرعت حرکت دست
سرعت دست بستگی به نوع جوش – شدت جریان اندازه ونوع الکتروددارد. چنانچه درموقع جوشکاری سرعت دست بیش ازاندازه باشد، زمان برای ذوب وذرات فلزوذرات الکترودکه بایدبطورکامل دریکدیگرمخلوط شوندکافی نبوده ودرنتیجه نفوذجوش کم خواهدبودودرعین حال گرده جوش باریک وسطح آن ناهموارخواهدشد. چنانچه سرعت دست کمترازحدمعمول باشد، گرده جوش پهن وناحیه مذاب بزرگترازحدمعمول خواهدشدکه باعث اتلاف الکترودمیگردد.
سرعت حرکت دست درموقع جوشکاری باالکترودهای قلیایی کمترازالکترودهای روتیلی است بنابراین مقدارفلزیکه ذوب شده وروی قطعه کارمیریزدزیادترمیباشدودرنتیجه تعدادلایه های کمتری برای پرکردن درزجوش لازمست .
7-نفوذواندازه مهره جوش
برای اینکه جوش مطلوبی بدست آیدبایدسطوح موادجوشکاری بقدرکافی وعمق لازم ذوب شود.
وقتیکه قوس الکتریکی ایجادشدناحیه مذذراب تشکیل میشودوباذوب شدن الکترودوحرکت دست مهره های جوش درست خواهدشد.
ردیف مهره های جوش راگرده جوش مینامند.
اندازه مهره هاوعمق آن بستگی به مقدارنفوذجوش دارد.
گاهی دردوطرف گرده جوش خوردگی پیدامیشود. این خوردگی هابه مقدارزیادمقاومت جوش راکم میکندودراثرآمپرزیادویاعدم نوسان دست بوجودمیآید.
خوردگی درجوشکاری قایم بیشتراست وبایددقت ومواظبت زیادتری مبذول داشت .
8-تمیزکردن گرده جوش
تمیزکردن گرده جوش مخصوصاً درپاس اول جوشکاری کاملاًضروری است ودرزاویه های تندقدری مشکل است . درجوشکاری هاییکه سرعت دست بیش ازاندازه است ؛ ضخامت پوشش جوسش نازک شده وبه دوطرف گرده جوش میچسبد. دراین صورت تمیزکردن آن مشکل ترخواهداست .
امااگرسرعت جوشکاری صحیح باشدولایه پوشش جوش ضخیمترباشدازبین بردن ان آسانتراست .
ضربه زدن ملایم درروی کاربرخلاف جهت جوشکاری مفیدبوده وسبب ترک برداشتن سرباره وجداشدن آسان آن ازروی گرده جوش میشود. ولی نبایدپوشش جوش فوری ازروی درزجوش برداشته شود. فقط بایددرقسمتی که جوش مجددشروع میشود، پوشش راپاک کرد.شکل c
9-نوسان دست درموقع جوشکاری
حرکت دست به طرفین درزجوش ونوسان آن درمواقعی لازمست که احتیاج به گرده پهن باشدوبیشتردرشکافهاثی پهن ویادرجایی که بخواهیم چندین گرده برروی یکدیگرجوش بدهیم استفاده میشود.
نوسان دست دروضعهای مختلف جوشکاری فرق وبشکل های مثلث بسته –مثلث باز-نوسانی عرضی – شکل ناودانی شکل ذوزنقهای انجام میدهندودرهریک زاویه الکترودنسبت بکارفرق میکند.
عواملی که دربالارفتن مقاومت بتون مؤثرندعبارتن داز:
1-مقدارسیمان : باافزایش سیمان تاحدمعینی مقاومت بتون بالامیرودوپس ازآن به اراء افزایش سیمان ازمقاومت بتون کاسته خواهدشد. همانگونه که منحنی نشان میدهدبازاء 400 کیلوگرم سیمان درمترمکعب ، بتون حداکثرمقاومت خودرابدست میآوردودربیشتراز400 کیلوگرم سیمان درمترمکعب بتون ، مجدداً مقاومت آن پایین میآیدزیرامقدارسیمان دربتون زیادشده وجای شن وماسه رااشغال نموده ازبهم چسبیدن دانه های شن وماسه که استخوان بندی راتشکیل میدهندجلوگیری مینماید.
مقدارسیمان دربتون بایدباندازه ای باشدکه دوغاب آن اطراف دانهئ های شن وماسه رااندودنماید. درشکل (( 1 )) منحنی مقاومت بتون بازاء دزصدهای مختلفی ازسیمان نمایش داده شده است . اصولاً مقدارمصرف سیمان دربتون معمولاً از150 کیلوگرم تا400 کیلوگرم درمترمکعب ماسه میباشد. دربعضی مواقع بجای نسبت وزنی ازنسبت پیمانه ای یاکیلی استفاده میکنند.یعنی بجای اینکه بگویند300 کیلوگرم درمکعب ماسه ، میگویندبتون چهارویک ، یعنی چهارپیمانه ماسه ویک پیمانه سیمان .
2-جنس مصالح سنگی : هرچقدرجنس دانه های شن وماسه موجوددربتون مرغوب باشدمیزان مقاومت بتون افزاسش خواهدیافت . لذادرانتخاب دانه هابایددقت کافی نمود.
3-تراکم : هراندازه بتون متراکمترتهیه شودمقاومت بیشتری خواهدداشت برای این منظوربهتراست ازدستگاه مرتعش کننده ( ویبراتور) استفاده شود.
4-درجه حرارت : متعادل بودن درجه حرارت محیط درمقاومت بتون موثراست زیرادرجه حرارت زیادبعلت سریع گرفتن وتبخیرآب بتون ودرجه حرارت پایین کندگیری ویخ زدگی آب بتون ازمقاومت آن بطرزموثریمیکاهد.
5-مقدارآب : آب مصرفی دربتون که باعث انجام فعل وانفعالات شیمیایی وترنمودن جداردانه های سنگی میشودبه سه صورت مورداستفاده اجزاءمتشکله بتون میگیرد.
الف – مقدارآبی که به مصرف هیدراته نمودن سیمان میرسدکه حدود20 دروزن سیمان مصرفی است .
ب – مقدارآبی که برای خیسس کردن جدارخارجی دانه های شن وماسه مصرف میشود.
ج – مقدارآبی که برای رقیق کردن یتون لازم است تابتوان بهرشکل وفرمی که نیازاست آن رادرآورد.
هرچقدرمقدارآب درقسمت ب و ج بیشترم
مقدمه:
جوشکاری (به انگلیسی: Welding) یکی از روشهای تولید میباشد. هدف آن اتصال دائمی مواد مهندسی (فلز، سرامیک، پلیمر، کامپوزیت) بهیکدیگر است؛ بهگونهای که خواص اتصال برابر با خواص مادهٔ پایه باشد.
جوشکاری همچنین یکی از فرایندهای اتصال دائمی قطعات (فلزی یا غیرفلزی)، به روش ذوبی یا غیر ذوبی، با بکارگیری یا بدون بکارگیری فشار، با استفاده یا بدون استفاده از ماده پرکننده میباشد. فرایندهای جوشکاری به دو دسته اصلی تقسیم میشوند: فرایندهای جوشکاری ذوبی و فرایندهای جوشکاری غیر ذوبی
پیشینه
فرایندهای جوشکاری
فرایندهای جوشکاری با قوس الکتریکی
جریان الکتریکی از جاریشدن الکترونها در یک مسیر هادی بهوجود میآید. هرگاه در مسیر مذکور یک شکاف هوا (گاز) ایجاد شود، جریان الکترونی و در نتیجه جریان الکتریکی قطع خواهد شد. چنانچه شکاف هوا بهاندازهٔ کافی باریک بوده و اختلاف پتانسیل و شدت جریان بالا، گاز میان شکاف یونیزهشده و قوس الکتریکی برقرار میشود. از قوس الکتریکی بهعنوان منبع حرارتی در جوشکاری استفاده میشود. حرارت ایجاد شده در جوشکاری به دلیل حرکت الکترونها در ستون قوس و بمباران الکترونی قطعه کار میباشد. روشهای جوشکاری با قوس الکتریکی عبارتاند از:
فرایندهای جوشکاری مقاومتی
در جوشکاری مقاومتی برای ایجاد آمیزش از فشار و گرما استفاده میشود. گرما بهدلیل مقاومت الکتریکی قطعات کار و تماس آنها در فصل مشترک بهوجود میآید. پس از رسیدن قطعه بهدمای ذوب و خمیری فشار برای آمیخته دو قطعه بهکار میرود. در این روش فلز کاملاً ذوب نمیشود. گرمای لازم از طریق عبور جریان برق از قطعات بهدست میآید. روشهای جوشکاری مقاومتی عبارتاند از:
فرایندهای جوشکاری حالت جامد
دستهای از فرایندهای جوشکاری هستند که در آنها عمل جوشکاری بدون ذوبشدن لبهها انجام میشود. در واقع لبههای تحت فشار با حرارت یا بدون حرارت در همدیگر له میشوند. فرایندهای این گروه عبارتاند از:
در این روش بهجای استفاده از انرژی الکتریکی برای تولید گرمای مورد نیاز ذوب فلزات از انرژی مکانیکی استفاده میگردد. بهاین ترتیب که یکی از دو قطعه که با سرعت درحال دوران است بهقطعهٔ دوم که ثابت نگه داشتهشده تماس داده میشود. در اثر اصطکاک بین دو قطعه و تولید حرارت، محل تماس دو قطعه ذوبشده و لبههای تحت فشار با حرارت در همدیگر له میشوند.
فرایند جوشکاری با گاز
جوش گاز.
گروه فرایندهای جوشکاری است که در آن، اتصال با ذوبشدن توسط یک یا چند شعلهٔ مانند استلن ا پروپان، با اعمال فشار یا بدون آن، با کاربرد فلز پرکننده یا بدون آن انجام میشود.
فرایند جوشکاری با لیزر
در این روش از پرتوی لیزر برای جوشکاری استفاده میشود. در جوشکاری لیزری دانسیتهٔ انرژی فراهمشده، بسیار بیشتر از جوشکاری با دیگر فرایندها است.
از لیزرهای مختلفی مانند «زر گاز کربنیکی» یا لیزر یاقوت برای جوشکاری میتوان استفاده کرد. دقت میشود که انرژی پرتو، آنقدر زیاد نباشد که باعث تبخیر فلز شود.
فرایند جوشکاری با اشعه الکترونی
کاربرد جریانی از الکترونها است که با ولتاژ زیاد شتاب داده شدهاند و بهصورت باریکهای متمرکز بهعنوان منبع حرارتی جوشکاری بهکار میروند. بهدلیل دانسیتهٔ بالای انرژی در این پرتو، منطقه تفدیده بسیار باریک میباشد و جوشی با کیفیت مناسب بهدست میآید. این فرایند بهعنوان اولین فرایند جوشکاری بهکاررفته برای ساخت بدنهٔ جنگندهها استفاده شد.
کنترل کیفیت و بازرسی
طبق طبقهبندی استانداردهای مدیریت کیفیت (ایزو ۹۰۰۰)جوشکاری جزء فرایندهای ویژه طبقهبندی شدهاست که این نشاندهندهٔ این است که برای کنترل کیفیت و تضمین کیفیت این فرایند ویژه میباید پیشبینیهای خاصی انجام داد. به این منظور پیش از عملیات جوشکاری تمام پارامترها دخیل در فرایند شامل مواد اولیه (آلیاژها)، دستگاه و تنظیمات آن، مواد مصرفی و جوشکار بر طبق استاندارد (ایزو ۳۸۳۴) مورد ارزیابی و بررسی و تأیید قرار میگیرند
جوشکاری با برق
برای لوله کشی گاز، ساختن اسکلت فلزی و … از جوش برق استفاده میشود.
جوشکاری با برق به ۲ طریق انجام میشود:
جوشکاری با برق متناوب
در این نوع جوشکاری از دستگاهی که در اصطلاح جوشکاران به ترانس مشهور است استفاده میشود. ترانس را مستقیماً به برق شهر که برق آن متناوب است وصل مینمایند این دستگاه که عبارت است از یک مبدل الکتریکی (ترانسفرماتور) پتانسیل برق را پایین آورده و شدت جریان آن را زیاد میکند قطب منفی برق را به فلزی که باید جوش شود وصل میکنند و قطب مثبت آن را به الکترود جوشکاری متصل میکنند. با نزدیک کردن الکترود به قطعهای که باید جوشکاری شود و تنظیم فاصله آن یک قوس الکتریکی بین الکترود و قطعه به وجود میآید که دارای حدود ۲۵۰ درجه سانتی گراد حرارت میباشد این حرارت موجب ذوب شدن ۳ قطعه فلزی که در مجاورت قوس الکتریکی میباشد می گردد (الکترود و ۲ قطعه فولادی که میباید با جوش به همدیگر متصل بشوند) پس از ذوب شدن و دوباره سخت شدن قطعات آنها به همدیگر متصل میگردند.
جوشکاری با برق مستقیم(DC)[
در این نوع جوشکاری جوشی مقاوم تر و توپرتر حاصل میشود و باید اسکلتهای فلزی ساختمانها با همین برق جوشکاری شود. برای تولید این نوع برق معمولاً به ۲ طریقه عمل مینمایند طریقه اول آست که برق متناوب شهری را با دستگاهی به نام رکتی فایر (rectifier) یا یکسو کننده به برق متوالی تبدیل میکنند این دستگاه را که جوشکاران به آن دینام میگویند به برق شهر وصل نموده و از آن استفاده میکنند.
راه دیگر برای ایجاد برق متوالی استفاده از دستگاههای تولید برق میباشد این دستگاهها که در اصطلاح جوشکاران به موتور سیار مشهور میباشد دارای موتوری است که به یک دینام تولید برق متوالی متصل است موتور که قوه محرکه دستگاه است با بنزین یا گازویل کار میکند در این جوش کاری قطب منفی به قطعه ایی که میباید جوشکاری شود وصل میگردد و قطب مثبت را به الکترود جوشکاری وصل میکنند و از نزدیک کردن این دو قطب به همدیگر قوس الکتریکی با ۳۵۰۰ درجه حرارت تولید میشود که این حرارت موجب ذوب شدن و در نتیجه اتصال قطعات به یکدیگر میگردد. برای ایجاد این قوس الکتریکی باید هوای موجود بین الکترود و قطعه ایی که میخواهیم جوش بدهیم هادی بشود تا امکان پریدن الکترونها از یک قطب به قطب دیگر و در نتیجه ایجاد قوس الکتریکی امکانپذیر بشود برای این کار جوشکار با کشیدن الکترود به روی قطعه فلزی هوای موجود بین دو قطب مثبت و منفی را یونیزه کرده و به فوریت فاصله را تنظیم مینماید تا قوس الکتریکی برقرار شود. با درجه حرارت زیادی که در این قوس ایجاد میشود اگر حوضچه ذوب کاملاً محافظت نشود فوراً به وسیلهٔ اکسیژن هوا اکسیده شده و محیط جوش فاسد میگردد و همچنین اگر فلز الکترود با دقت تعیین نشود جوشکاری و اتصال انجام نمیشود به همین لحاظ انتخاب الکترود از لحاظ جنس و قطر میله و غیره در جوشکاری از اهمیت مخصوصی برخوردار میباشد.
الکترود
الکترود جوشکاری از ۲ قسمت تشکیل شده است:
کارخانههای تهیه الکترود فلز جوشکاری را با قطرهای مختلف از ۲ میلیمتر تا ۶ میلیمتر و گاهی نیز بیشتر تهیه مینماید برای جوشکاری قطعاتی که ضخامت آنها ۱ یا ۲ میلیمتر میباشد از الکترودهای باریک استفاده مینمایند مانند جوشکاری در و پنجره که اغلب از پروفیلهایی ساخته شده از ورقی به ضخامت ۱٫۵ میلیمتر تهیه شدهاند و برای جوشکاری قطعات ضخیمتر مانند جوشکاری قطعات تیر آهن و صفحات کلفت و اصولاً برای جوشکاری ساختمانهای فلزی از الکترود به قطرهای بالا استفاده مینمایند.
آلیاژ فلزی که برای جوشکاری انتخاب میشود باید دارای ویژگیهای زیر باشد:
فلز جوشکاری (الکترود) را با موادی که در اصطلاح جوشکاران به آن گل روی الکترود میگویند می پوشانند. این گل سراسر طول الکترود را که حدود ۳۵ سانتیمتر است میپوشاند به جز ۱٫۵ سانتیمتر بالای آن را که محل اتصال الکترود به انبر جوشکاری میباشد. جنس گل روی الکترود باید دارای ویژگیهای زیر باشد:
الکترودهای پر مصرف
انواع الکترود برای جوشکاری در تمام حالات مخصوصاً سربالا
استاندارد آما 1/421 م ج
رنگ شناسائی : انتها – سورمه ای سیر
الکترود روتیلی روپوش متوسط برای فولادهای ساده در تمام حالات مخصوصاً جوش سربالا و بالاسر و حالات اجباری، دارای اکسید آهن.
دارای گواهی از لویدز ژرمن
جوش دادن با این الکترود بسیار آسان است و سرباره آن بخوبی پاک می شود – قوس آرام دارد – گرده جوش تمیز است و حالات مختلف را با شدت جریان ثابت بخوبی جوش می دهد
انواع جوشکاری
صنایع مدرن و پیشرفته امروزه رقابت شدید در تولیدات صنعتی و نظامی سبب پیشرفت سریع جوشکاری گردید اصولی که از جوشکاری مورد انتظار است این است که:
از دستگاههای سنگین جوشکاری یا دستگاههای زمینی برای جوشکاری ورقهای نازک و غیره نمی توان استفاده کرد.
نقطه جوشها به علت طرز کار صحیح و سریع با استفاده از فک های جوشکاری و مقاومت الکتریکی کاربرد زیادی در صنایع دارند و با اتصال دو قطب به ترانسفورماتور مبدل و فکهای آنها در اثر عبور جریان از نقطه تماس فکها و خاصیت مقاومت جریان به سرعت حوزه مشخصی گرم شده و چون این گرم شدن تا حد ذوب در نقطه مشخص و محدود است به علت سادگی و تمیزی از آنها استفاده می گردد. جریان آب در داخل فکها سبب جلوگیری از ذوب شدن آنها شده و این دستگاهها به اندازه های مختلف ساخته می شوند و علت اصلی ابداع نقطه جوش برای جوشکاری صفحات نازک می باشند که با دستگاههای دیگر جوشکاری به سختی ممکن می باشد.
قطعات مختلف نقطه جوش نوع شلاتر
توضیح اینکه کارخانجات شلاتر دارای انواع دستگاههای نقطه جوش یا جوش دادن نقطه بوده و از ریزترین قطعات تا بزرگترین قطعات را از لحاظ دستگاه جوشکاری با آمپراژ و قدرت مشخص تامین می نماید.
توصیف شکل
مسئله مهم در نقطه جوش "اول ورود جریان آب و خروج آن ، از فک ها یا بازوهای جوشکاری است که بایستی دقیقاً کنترل شودکه باعث سوختن فک ها و دستگاه نشود.
مسئله دوم – زمان اتصال نقطه جوش است که در بعضی مواقع نیز از تامیر استفاده می گردد (قطع و وصل کننده دقیق زمان)
مسئله سوم- انتخاب صحیح الکترود یا دستگاه جوش با آمپر و و لتاژ مناسب می باشد که بسته به ضخامت کار بایستی طراحی و خریداری گردد.
مسئله چهارم – تمیز بودن فکهای جوشکاری به وسیله سمباده یا سوهان می باشد که اتصالات پهن و نادقیق به دست ندهد و بایستی فکها پس از مدتی تیز شوند
انواع وسایل نقطه جوش دستی و آویز و لوله های اتصال آب به فک های آنها نشان داده شده است این شکل نوعی آموزش بصری و توضیحی است که جایگزین عدم وجود امکانات کارگاهی دیگر می گردد.
جوشکاری فلزات رنگین با گاز استیلن یا کاربیت ( یا فلزات غیر آهنی)
فلزات غیر آهنی یا فلزات رنگی به فلزاتی گفته می شود که فاقد آهن و یا آلیاژهای آن باشند مانند مس – برنج – برنز- آلومینیوم- منگنز- روی و سرب
تمام فلزات رنگین را با کمی دقت و مهارت و آشنائی با اصول جوشکاری می توان جوش داد و برای جوشکاری این نوع فلزات بایستی خواص فلز را در نظر گرفت.
جوشکاری مس با گاز
بهترین طریقه برای جوشکاری مس جوشکاری با اکسیژن است( جوش اکسیژن = اتوگن= استیلن= کاربید اصطلاحات مختلف متداول می باشند) ضمناً می توان جوشکاری مس را با قوس الکتریک یا جوش برق نیز انجام داد.
ورقه های مس را مانند ورقه های آهنی برای جوشکاری آماده می کنند یعنی سطح بالائی را تمیز نموده و از کثافات و روغن پاک نموده و در صورت لزوم سوهان می زنند. ولی چون خاصیت هدایت حرارت مس زیادتر است باید مقدار آمپر را قدری بیشتر گرفت. بهتر است همیشه با قطب مستقیم جوشکاری را انجام داد ( با جریان مستقیم و الکترود مثبت) زاویه الکترود نسبت به کار مانند جوشکاری فولاد است. طول قوس حداقل باید 10 تا 15 میلی متر باشد, برای جوشکاری مس می توان از الکترودهای ذغالی استفاده کرد. الکترودهای جوشکاری مس بیشتراز آلیاژ مس و قلع و فسفر ساخته شده اند و گاهی نیز از الکترودهای که دارای فسفر- برنز- سیلکان یا آلومینیوم هستند استفاده می کنند چون انبساط مس در اثر گرم شدن زیاد است فاصله درز جوش را در هر 30 سانتیمتر در حدود 2 تا 3 سانتیمتر زیادتر در نظر می گیرند. خمیر روانساز مس معمولاً در حرارت 700 تا 1000 درجه ذوب می شود و به صورت تفاله (گل جوش) سبکی روی کار قرار می گیرد و از تنه کار به علت کف کردن در روی کار نباید استفاده شود. بدون روانساز هم می توان مس را جوش داد و معمولاً از براکس استفاده می گردد. مس را به وسیله شعله خنثی جوش دهیم تا تولید اکسید مس نکند چون ضریب هدایت حرارت مس زیاد است باید پستانک جوشکاری مشعل 1 تا 2 نمره بیشتر از فولاد انتخاب شود. بهتر است مس را قبل از جوشکاری گرم نمائیم و با سیم جوشکاری مخصوص جوش داد برای جوشکاری صفحه 5 میلیمتری سیم جوش 4 میلیمتری کافی است و از وسط ورق شروع به جوشکاری می نمائیم و وقتی فلز هنوز گرم است روی آن چکش کاری می شود تا استحکام درز جوش زیاد شود.
جوشکاری سرب
در این نوع جوشکاری بیشتر از گاز هیدروژن و اکسیژن استفاده می گردد. در جوشکاری سرب احتیاج به گرد مخصوص نیست ولی باید قطعات کار را قبل از جوشکاری کاملاً صیقلی نموده سیم جوش سرب باید کاملاً خالص باشد چون سرب مذاب بسیار سیال می باشد. لذا جوشکاری درزهای قطعات سربی که به وضع قائم قراردارند بسیار دشوار و مستلزم مهارت و تجربه زیاد است.
جوشکاری چدن با برنج یا لحیم سخت برنج
چدن را می توان با برنج جوش داد. قطعات چدنی را باید همان طوری که برای جوشکاری با سیم جوش چدنی آماده می شوند برای برنج جوش آماده ساخت. لبه های درز جوش را باید به وسیله سوهان یا ماشین تراشید و هیچگاه لبه های درز قطعات چدنی را با سنگ سمباده پخ نزنید. زیرا ذرات گرافیت روی ذرات آهن مالیده می شوند و لحیم سخت خوب به چدن نمی چسبد. قطعات چدنی را قبل از شروع به جوش دادن حدود 210 تا 300 درجه سانتی گراد گرم کنید و گرد جوشکاری مخصوص چدن به کار برید تا بهتر به هم جوش بخورد.
نقطه ذوب سیمهای برنجی باید در حدود 930 درجه سانتی گراد باشد. سیمهای برنجی که برای جوش دادن قطعات چدنی به کار می روند دارای مقدار زیادی مس است و کمی نیکل نیز دارند . نیکل اتصال لحیم را به چدن آسان می کند و نقطه ذوب زیاد آن موجب سوختن گرافیت درز جوش می شود . در جوشکاری چدن با برنج از شعله ملایم پستانک بزرگ با فشار کم استفاده کنید. اگر فشار شعله زیاد باشد گرد جوشکاری از درز خارج می شود و در نتیجه قطعات چدنی خوب به هم جوش نمی خورند. قطعات چدنی را باید پس از جوشکاری در محفظه یا جعبه ای پر شن یا گرد آسپست قرار داد تا بتدریج خنک شود و سبب شکنندگی و ترک و سخت شدن چدن نگردد.
جوشکاری منگنز
از منگنز به صورت خالص استفاده نمی شود در جهت عکس از آلیاژهای ماگنزیوم استفاده می شود که برای ریختگی فشاری از آن استفاده می گردد . به جای آلیاژهای Mg. Mn و Mg. Al و Mg AlZn امروزه از آلیاژهای مخصوصاً محکم Zr و Th استفاده می شود.
برای جوشکاری ماگنزیوم و آلیاژهای آن از همان شرایط جوشکاری آلومینیوم استفاده می گردد.
قابلیت هدایت حرارت زیاد و انبساط سبب پیچش زیاد کار می شود. ماگنزیوم در درجه حرارت محیط به سختی قابل کار کردن است و در 250 درجه می توان به خوبی کار گرد.
جوشکاری برنج با گاز
برنج مهمترین آلیاژ مس است و از مس و روی و گاهی قلع و مقداری سرب تشکیل می شود، این فلز در مقابل زنگ زدگی و پوسیدگی مقاوم است. چون روی در حرارت نزدیک ذوب برنج تبخیر می گردد بنابراین جوشکاری با این فلز مشکل می باشد. برنج از 60 درصد مس و 40% روی و گاهی مقداری سرب تشکیل شده است. درموقع جوشکاری روی به علت بخار شدن و اکسید روی محل جوش را تیره کرده و عمل جوشکاری را مشکلتر می نماید. ضمناً گازهای حاصله خطرناک بوده و باید از محل کار تخلیه گردند. درموقع جوشکاری روی حرکت دست بسیار مهم است و باید حتی الامکان سرعت دست را زیاد کرده وگرده جوش کمتری ایجاد نمود تا فرصت زیادی برای تبخیر روی نباشد. برنج را می توان با الکترودهای گرافیتی و معمولی جوشکاری نمود، درجوشکاری برنج از قطب معکوس استفاده می شود.
فاصله قوس الکتریکی باید حداقل 5 تا 6 میلیمتر باشد. برنج ساده تر از فولاد و چدن و مس جوش داده می شود و استحکام و قابلیت انبساط آن درمحل درز جوش بسیار خوب است. توجه شود چون انقباض و انبساط برنج زیاد است نمیتوان به وسیله چند نقطه جوش به هم وصل کرد بلکه بایستی به کمک بست هائی که در حین جوشکاری می توان آنها را به هم متصل نمود از پیچیدگی جلوگیری شود.
توجه شود که در جوشکاری از سیمهای مخصوص جوشکاری برنج که مقدار مس آن 42 تا 82 درصد است استفاده نمائید و برای جلوگیری از اکسیداسیون از گرد جوشکاری استفاده می شود و از استعمال تنه کار در جوشکاری برنج باید خودداری شود زیرا درز جوش را خورده سوراخ سوراخ و متخلخل می سازد و شعله را باید طوری تنظیم کرد که اکسیژن آن از استیلن بیشتر باشد زیرا روی در حرارت 419 درجه ذوب و در 910 درجه تبخیر می شود و رسوبی از روی و اکسید روی در کنار درز جوش به وجود می آید. مقدار اکسیژن شعله بستگی به نوع آلیاژ دارد و می توان قبلاً قطعه ای از آن را به طور آزمایشی جوش داد و اگر درز جوش سوراخ و خورده نشد خوب است. و اکسیژن زیاد هم باعث کثیف شدن جوش می شود . ورقهای نا
مشخصات فایل
عنوان: جوشکاری
قالب بندی: word
تعداد صفحات:21
محتویات
مقدمه
کلیات
جوشهای شیاری
جدول شماره (1) ضخامت موثر گلوی جوشهای شیاری لب گرد
جوش گوشه
جوش کام و انگشتانه
برخی معایب و نارسائیهای اتصالات جوشی و نحوۀ برطرف نمودن آنها
نکات دیگری که باید در جوش قطعات به آنها توجه جدی شود
تمیز کاری جوش
خاتمۀ جوش
پشت بند جوشهای شیاری
جوشکاری در شرایط زیر مجاز نمی باشد
جدول شماره (2) حداقل پیش گرمایش و درجه حرارت عبورهای میانی
ضوابط کلی جوشکاری
ضوابط فلز الکترود (فلز پرکننده)
پیش گرمایش و حرارت عبورهای میانی
کنترل حرارت القایی جوشکاری در فولادهای اصلاح شده
جوشکاری قوسی دستی با الکترود روکش دار
جدول شماره (6) مقادیر مجاز تماس الکترودهای کم هیدروژن با هوای آزاد
دستورالعمل جوشکاری قوسی با الکترود روکش دار
ارزیابی جوش قوسی با الکترود روکش دار
جوشکاری ساختمانی
جوشکاری با قوس الکتریکی
انواع جوش با قوس الکتریکی
دست یابی به جوش با کیفیت مطلوب
2ـ بازرسی های کنترل کیفیت . (Q.C. )
معایب اصلی مشاهده شده جوش در پروژه های عمرانی
نفوذ ناقص جوش های شیاری
علل وقوع
امتزاج ناقص
علل وقوع
بریدگی کناره جوش
علل وقوع
اختلاط سرباره
علل وقوع
ترک در فلز پایه
جوش های تردشکن
هدف از گزارش
بازرسی های تضمین کیفیت (Q.A.)
بازرسی های کنترل کیفیت (Q.C.)
بر اساس بررسی های به عمل آمده
نمونه هایی از ضعف های اجرایی و نظارتی:
اجرا بر طبق موازین فنی
اجرا بر خلاف موازین فنی
آزمایش رنگ نافذ بر روی یک نمونه آزمایشگاهی:
نمونه قبل از آزمایش نمونه بعد از آزمایش
عنوان مقاله: جوشکاری
سازه فولادی مجموعه ای از اعضای باربر،ساخته شده از ورق و یا نیمرخ های فولادی است که به کمک اتصالات، اسکلت ساختمان را بوجود می آورند، نیمرخ های فولادی معمولاً تولیدیهای کارخانه ای هستند که با توجه به تکنولوژیهای پیشرفته ای که در تولید آنها استفاده می شود، غالباً رفتاری در حد انتظار از خود نشان می دهند. موضوعی که موجبات نگرانی طراحان و سازندگان سازه های فولادی را فراهم می کند، چگونگی رفتار اتصالاتی است که الف) برای ساخت اعضاء مرکب از نیمرخ و ورق و ب ) برای یکپارچه نمودن اعضاء (شامل تیر، ستون و مهاربندها) در محل گره ها مورد استفاده قرار می گیرند.
برای ساخت اعضا و اتصال آنها به یکدیگر از پرچ، پیچ و جوش استفاده می شود. در ایران استفاده از جوش در ساختمانهای متعارف بسیار رایج است. باتوجه به قدمت نسبتاً طولانی استفاده از جوش در ساخت اسکلت فولادی در ایران و دیگر نقاط جهان، پیشرفت های قابل توجهی در شناخت جوش و توسعه فن آوری مربوط به آن صورت گرفته است، اما هنوز هم نگرانی هایی در مورد اتصالات جوشی به ویژه به علت صدمات به وجود آمده در اتصالات جوشی ساختمانهای بلند مرتبه تحت اثر زلزله، در ذهن مهندسان وجود دارد.
بدون شک جوشکاری عامل مهمی در توسعه و تکوین صنایع ساختمانی و به طور کلی پروژه های عمرانی بوده است . که اجرای غیر صحیح آن می تواند خسارات جبران ناپذیری را به لحاظ اقتصادی و اجتماعی به کشور تحمیل نماید.
در این نشریه سعی بر این است که ابتدا بر اساس آیین نامه جوشکاری ساختمانی ایران کلیاتی درباره جوشکاری (بویژه جوشکاری قوس فلزی دستی که متداولترین نوع جوشکاری کارگاهی در پروژه های عمرانی می باشد) ارایه و پس از آن نتایج تحقیقی را که در مورد بررسی کیفیت جوش در پروژه های عمرانی (ساختمانهای دولتی) انجام گرفته است مطرح گردد.
کلیات
۱ـ مساحت ، طول ، اندازه ساق و بعد موثر گلوی جوش
۱ـ۱ـ جوشهای شیاری
مساحت مؤثر جوش مساوی حاصل ضرب طول موثر در بعد موثر گلوی جوش است.
۱ـ۱ـ۱ـ طول مؤثر جوش برای انواع جوش شیاری، با لبه ساده (گونیا) و یا پخدار ، مساوی عرض قطعه متصله در امتداد عمود بر جهت تنش می باشد.
۱ـ۱ـ۲ـ بعد گلوی جوش در جوش شیاری با نفوذ کامل ، مساوی ضخامت ورق نازکتراست. هیچگونه افزایشی به علت وجود تحدب مجاز نیست.
۱ـ۱ـ۳ـ برای جوش شیاری با نفوذ نسبی در صورتیکه زاویه شیار کوچکتر از ۶۰ درجه ولی بزرگتر از ۴۵ درجه باشد و جوشکاری به روش قوسی با الکترود روکشدار یا زیر پودری انجام شود، بعد مؤثر گلوی جوش مساوی عمق شیار منهای سه میلیمتر می باشد .
در حالتهای زیر بعد موثر گلوی جوش شیاری به روش قوسی با الکترود روکشدار مساوی عمق شیار بدون هرگونه کاهشی می باشد:
۱ـ زاویه شیار مساوی یا بزرگتر از ۶۰ درجه (در ریشه)
۲ـ زاویه شیار بزرگتر یا مساوی ۴۵ درجه در ریشه .
۱ـ۱ـ۴ـ بعد گلوی جوش شیاری در شیار بین دو لبه گرد در حالت نیم جناغی و تمام جناغی وقتیکه شیار به طور کامل با مصالح جوش پر شده باشد ، نباید از مقادیر مندرج در جدول شماره یک بیشتر منظور گردد.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : .ppt ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید : 69 اسلاید
________________________________________________________________-
محتویات
تعریف
تقسیم بندی فرایندهای جوشکاری ذوبی
تقسیم بندی فرایندهای جوشکاری قوسی
دانسیته توان منبع حرارتی
دانسیته توان منبع حرارتی
انواع اتصالات در فرایندهای جوشکاری
فرایند جوشکاری اکسی استیلن (OAW)
فرایند جوشکاری قوسی فلز حفاظت شده (SMAW)
فرایند جوشکاری قوسی تنگستن ـ گاز محافظ (GTAW)
فرایند جوشکاری قوسی پلاسما (PAW)
فرایند جوشکاری قوسی فلز با گاز محافظ (GMAW)
فرایند جوشکاری با سرباره الکتریکی (ESW)
فرایند جوشکاری قوسی زیرپودری (SAW)
فرایند جوشکاری پرتو لیزر (LBW)
و . ..
z
فرایندهای جوشکاری ذوبی به دسته ای از فرایندهای اتصال قطعات گویند که در آنها از ذوب فلز پایه (Base Metal) برای ایجاد حوضچه ذوب استفاده می شود.
تقسیم بندی فرایندهای جوشکاری قوسی
دانسیته توان منبع حرارتی مزایای افزایش دانسیته توان؛